2020 LGS: Mayıs ayı ilk örnek sorularını eğitimciler nasıl değerlendirdi?

2020 LGS: Mayıs ayı örnek sorularını eğitimciler nasıl değerlendirdi? Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 20 Haziran'a ertelenen Liseye Geçiş Sınavı (LGS) için mayıs ayı örnek soru kitapçığının ilkini yayımladı. Koronavirüs salgını ile ilgili güncel konular da örnek sorular arasında yer aldı. Yine öğrencilerin LGS için binalara nasıl girecekleri, maske kullanımının nasıl olacağı gibi yeni LGS kuralları da örnek soru oldu.

2020 LGS: MAYIS AYI ÖRNEK SORULARINI EĞİTİMCİLER NASIL DEĞERLENDİRDİ?

Eğitimciler de bu tür sorulara dikkat çekerek, güncel olayların sınav soruları haline getirildiğini söylüyor.

Peki eğitimciler bu soruları nasıl yorumladı? Öğrenciler için hangi uyarılarda bulundu? Sınava hazırlanırken nelere dikkat edilmesi gerekiyor?

Her örnek sorularda olduğu gibi yine eğitimciler örnek soruları öğrenciler için yorumladı. İşte yorumlar:

ARI OKULLARI UZMANLARI NASIL DEĞERLENDİRDİ?

TÜRKÇE: OKUMA VE YORUMLAMA BECERİLERİNİ ÖLÇÜYOR

Öğrencinin çıkarım yapma, metin yorumlama, düşünceyi somutlama, akıl yürütme, görsel okuma ve yorumlama becerilerini ölçen sorular ağırlıkta. Temel dil becerilerini, özellikle okuma-anlama düzeyini yoklayan ve güncel konulara değinen soruların dili, açık ve anlaşılır. “Parçada anlam” ve “cümlede anlam” sorularında tümevarım tekniği ile öncüller verilip metnin tamamında bu öncüllerin yorumlanması istenmekte. Bunun yanı sıra nisan ayı ikinci örnek sorularına paralel olarak cümle veya söz öbeğini paragrafla ilişkilendirme sorularının birkaç soruyla yoklandığı ve öğrenciye çıkarım yapma, ilişkilendirme becerileri kazandırmanın önemi, bu sorular aracılığıyla bir kez daha görülmekte.

Anlatım nitelikleri, sözcükte anlam ve cümlenin ifade ettiği anlam sorularının yanı sıra verilen görselle ilişkilendirerek başlık buldurma sorusu da yer almak. Sütun grafiği ile tasarlanan soruda öğrencilerden karşılaştırma yaparak doğru yanıta ulaşmaları beklenmektedir.

Bu ay, diğer aylardan farklı olarak dil bilgisi sorularına ve sözel mantık sorusuna yer verilmediği gözlenmekte.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: KAVRAMLARA DİKKAT

MEB’in mayıs ayı T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük sorularının önceki aylarda yayımlanan örnek sorularla benzerlik gösterdiği görülmekte. Soruların tamamı “Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar” ve “Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm” ünitelerinden oluşmakta. Sorular genel olarak öncüllerden ve paragraftan hareketle doğru bilgiye ulaşmayı gerektirmekte. Konuya hakim ve metni dikkatli okuyan her öğrencinin cevaplayabileceği sorular orta güçlükte.  Yayımlanan örnek soruların birçoğunda olduğu gibi mayıs ayı örnek sorularında da “Tam bağımsızlık“, “Ekonomik bağımsızlık“ ve “Milli irade“ kavramları üzerinde durulmuş, ilgili öncüllerle bu kavramlar arasında ilişki yordanmak istenmiş.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: OKUDUĞUNU ANLAMA İSTİYOR

Mayıs ayı örnek soruları MEB kazanımlarına ve LGS kapsamına uygun bir biçimde hazırlanmış. Geçmiş aylarda olduğu gibi ayet ve hadislerle ilişkilendirilen sorular örnekler arasında yer almakta. Okuduğunu anlama ve yorumlama becerisi gerektiren soruların yanı sıra kavram bilgisi isteyen soruların da yer aldığı mayıs ayı din kültürü ve ahlak bilgisi alt testi orta güçlükte.

İNGİLİZCE: OKURYAZARLIK BECERİSİ ÖNE ÇIKIYOR

Geçmiş aylarda yayımlanan soru örneklerinde olduğu gibi mayıs ayı örnek soruları da yoğunlukla okuduğunu anlama becerisini ölçmeye yönelik olarak hazırlanmış. Metin ve diyaloğa dayalı sorularda görsel okuryazarlık becerisi öne çıkmakta. Olumsuz köklü üç soru örneğinin güçlük düzeyi yüksek. Mayıs ayı İngilizce soruları yayımlanan tüm örnek sorular içinde en fazla dikkat gerektiren sorulardan oluşmakta.

MATEMATİK: GÖRSELLERLE DESTEKLENEN SORULAR

Sorularda güncel konular yerinde kullanılmış ve kazanımlarla örtüştürülmüş. Her soruda gerçek hayat örnekleri ve genel kültür bilgileri verilerek soru metinlerinde kullanılmış. Böylelikle öğrencilerin soru çözerken farklı alanlardan bilgilere de ulaşması sağlanmış. Tablo, grafik, şema ve krokiler gibi görsel içeriklerle sorular daha anlaşılır hale getirilmiş. Özellikle 1. soruda bulunan afişte, öğrencilerin 20 Haziranda girecekleri merkezi sınav hakkında güncel bilgilere yer verilmiş. Bu soruda, öğrencilerin yaşanan küresel sağlık durumundan dolayı güven duygusuyla sınava hazırlanmaları ve farkındalıklarını arttırmaları sağlanarak cebirsel ifadeler kazanımı ölçülmek istenmiş.   Soruların tamamına bakıldığında matematik testinin en ayırt edici sorusunun 4. soru olduğu düşünülmekte.

Yayımlanan örnek sorular LGS sınav soruları hakkında öğrencilere çok aydınlatıcı ipuçları vermekte.  Bu sorulardan da anlaşıldığı gibi okuduğunu anlamanın ön planda olduğu, pratik düşünen, yönergeyi adım adım takip edebilen, kazanımlara hakim olan öğrencilerin çözüme daha kısa sürede ulaşmaları beklenmekte.

FEN BİLİMLERİ: ÇOK YÖNLÜ DÜŞÜNME İSTİYOR

Mevsimler ve iklim ünitesinde yer alan sorular grafiği yorumlama ve sayısal verileri kullanabilmeyi hedeflemekte. Bu becerileri ölçen sorular LGS’de beklenen tarzda. Beklenenin dışında, Dünya’nın konumunu belirten soruda, öğrencilerden hava olayları oluşumunun çıkarımını yapması beklenmekte. Bu gibi sorular öğrencileri çok yönlü düşünmeye sevk etmekte. Fiziksel ve kimyasal değişim örnekleri alışılan soru tarzlarının dışında tasarlanmış. Asit yağmurları ve yangın söndürücü tüplerin yanma tepkimesini nasıl bitirdiğini gösteren deney düzenekleri dikkat çekici. Basınç soruları görsellerle desteklenmiş olup öğrencilerden yorum yapmaları istenmiş. Adaptasyon sorusunun çeldiricilerinin çok güçlü olduğu düşünülmekte. Covid-19 ile ilgili hazırlanan soru ise güncel hayattan da sorularla karşılaşabileceğimizin bir göstergesi.

FMV AYAZAĞA IŞIK ORTAOKULU ÖĞRETMENLERİ NASIL DEĞERLENDİRDİ?

TÜRKÇE: OKUDUĞUNU ANLAMA ÖNEMLİ

Örnek sorular incelendiğinde soruların öğrencilerin okuma, anlama ve yorumlama yeteneğini ölçmeye dayalı olduğu söylenebilir. Öğrencilerden istenen kendilerine verilen bilgiyi yorumlayarak doğru çıkarımda bulunmalarıdır.

MATEMATİK: YÜZDE HESAPLARINA DİKKAT

MEB’in yayınladığı mayıs ayı örnek matematik soruları incelendiğinde ilk soruda verilen “Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav” la ilgili bilgilendirmeler göze çarpmaktadır. İşlem olarak çok işlem gerektirmeyen sorular çoğunluktadır. Genel olarak okuduğunu anlayarak kısa işlemlerle soruların çözümüne ulaşılabilmektedir. Daha önceki yayınlanan örnek sorularda olduğu gibi mayıs ayı matematik sorularında da yüzde hesaplarına yer verilmiştir. Öğrencilerin geçmiş yıllarda öğrendikleri de soruların çözümü için büyük bir önem arz etmektedir. Bir soruda “Çarpanlar ve Katlar” konusunun kazanımı ile “Olasılık” konusunun kazanımı aynı soru içinde ölçülmüştür. Birden çok kazanımın bir arada olduğu sorularla karşılaşmamız olası görünmektedir. Genel olarak baktığımızda öğrencilerin soruları çözmeleri için çok iyi bir matematik okuryazarı olmaları, pratik ve analitik düşünmeleri ve önceki yıllarda verilen kazanımların içselleştirmeleri gerekmektedir.

FEN BİLİMLERİ: NEDEN SONUÇ İLİŞKİLERİ ÖNEMLİ

Fen bilimleri dersi Mayıs ayı MEB örnek soruları incelendiğinde sorularda her ay yayınlanan örnek sorularda olduğu gibi bilinmesi beklenen kavramlar ve prensipler alışılagelmedik örnekler üzerinde test ediliyor. Örneğin doğal seleksiyon, adaptasyon kavramlarını inceleyen soruda isimleri pek yaygın olarak bilinmeyen hayvanlar kullanılmış..

Grafik yorumlama sorusunda yine grafik ekseni alışılmış değişkenlerle verilmeyip iki-üç basamaklı, neden sonuç ilişkileri kurarak düşünmeyi gerektirecek şekildedir. Çok basit bir bilgiye dolaylı olarak ulaşmayı gerektirmektedir.

Şekil üzerinden DNA ile ilgili eşleşme hataları sorulmuştur, soruda yönlendirici yönerge görece çok kısadır, öğrencilerin eşlenme hatalarına dair bilgileri sınırlı olduğu halde verilen resme dayanarak eşlenme hatasının onarımı ile ilgili durumu en iyi açıklayan yorumu yapmaları beklenmiştir. Öğrencilerin soruda verilen şekil ile daha önce karşılaşmış olma imkanları yoktur, beklenen yorum üst düzey düşünmeyi gerektirmektedir.

Günlük yaşam ile ilişkilendirerek bilimsel kavramları yorumlama sorularına yer verilmiştir. Farklı hayvanların ayak izleri verilerek basınca yönelik çıkarımlar yapılması beklenmiştir, yine doğrudan bilgiyi sormayıp birkaç basamak neden sonuç ilişkisi kurmayı gerektiren orta zorlukta bir sorudur.

Basınç ile ilgili sorulardan bir tanesi sürpriz niteliğinde sayılabilir çünkü matematik bilgisine de az düzeyde yer verildiği görülmektedir. Kesir bilgisine ihtiyaç duyulan soru matematiğin büsbütün fen bilimleri denemesinde gerekmeyeceğine yönelik son zamanlarda oluşan algıyı değiştirir niteliktedir.

Verilen deney sorularında karmaşık deney düzenekleri kullanıldığı görülüyor. Sorular anlaşılması zaman isteyen niteliği yüksek, ancak temel prensipleri ölçen sorulardır.

KORONAVİRÜS SORULARA GİRİYOR

Örnek soruların son sorusu ise geçtiğimiz ay yayınlanan örnek sorularda da olduğu gibi COVID-19 ile ilgilidir. Güncel olaylara dikkat çekmek istenen soruda ilginç olarak öğrencilerden kazanım dışı bir bilgiyi yorumlamaları beklenmiştir. Virüsün çevresindeki lipit zarın yağ ile çözünmesinin fiziksel değişim mi kimyasal değişim mi olduğunu öğrencilerin belirtmesi güçtür. Öğrenciler lipit zar kavramına aşina değillerdir. Virüsler konusu aslında lise konusudur. Pek çok öğrenci kelimeleri karmaşık bulduğu için dahi gerçekleşen olayı kimyasal değişim olarak yorumlayabilir.  Bu soruda anahtar kelimelerin çok önemli olduğu görülmektedir. Verilen ifadeler daha önce hiç görmedikleri bir ifade olsa bile anahtar kelime olan “yağı çözmeyi” fiziksel değişim olarak kabul etmek gerekmektedir, çünkü kimyasal değişim ile ilgili meb kitabında da geçen “gaz çıkışı, ısı çıkışı” gibi herhangi bir ipucu verilmemiştir.

Sorular genel anlamda yorumlanacak olursa ağırlıklı olarak orta ve üst zorlukta şeklinde yorumlanabilir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: OKUDUĞUNU ANLAMA VE YORUMLAMA

Örnek sorularda konu dağılımına bakıldığında ikinci ve üçüncü ünite konularına yer verildiği görülmektedir. İkinci ünitenin kongreler ve genelgeler, üçüncü ünitenin batı cephesinde yaşanan gelişmeler konuları üzerinde durulduğu dikkat çekmektedir. Soruların geneline bakıldığında okuduğunu anlama ve yorumlama becerisinin ölçülmek istendiği görülüyor. TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin kavram bilgisine de değinilmektedir. Bu noktada öğrencilerin okuduğunu anlama ve yorumlama dışında dersin içeriği ile ilgili kavramları doğru yerde kullanma becerilerinin de ölçüldüğü görülmektedir. Kavram bilgisinin konular arasında geçiş unsuru olarak kullanıldığı görülmekte ve öğrenciden bağlantıları yapabilmesi beklenmektedir. Öğrencilerin olayların neden sonuç ilişkilerini doğru oluşturmaları da ölçülmek istenmektedir.

Ağırlıklı olarak öğrencilerin verilen bilgiden çıkarım yapma gücünü ölçen soruların oluşturduğu bir sınav olması mayıs ayı örnek sorularını eleyici bir test haline getirmektedir. Sorular yalın bir dille sorulmuş olup, konuyu bilen ve bilmeyen öğrenciyi ayırt eder niteliktedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: KAVRAM BİLGİSİ ÖNEMLİ

Kavram bilgisine ve bu bilginin doğru kullanılmasına önem verildiği görülmektedir. Soruların sınava dâhil olan kazanımlara uygun olarak oldukça net ve anlaşılır bir şekilde hazırlanmış olduğu görülmektedir. Örnek sorularda her üniteden en az bir soru olacak şekilde ilk üç ünite konularına yer verilmiş. Bir adet bilgi sorusunun yanı sıra okuduğunu anlama ve çıkarımda bulunma soruları göze çarpmaktadır. Yorum sorularının baskın ve eleyici olması dikkat çekmektedir.