2022 LGS: Eğitimciler mart ayı örnek sorularını nasıl değerlendirdi?

5 Haziran’da yapılacak Liseye Geçiş Sınavı (LGS) için her ay öğrenci ve öğretmenler için örnek sorular yayımlanıyor. Bu kez de  LGS mart ayı örnek soruları yayımlandı. Peki eğitimciler LGS örnek sorularını nasıl değerlendirdi?

FMV AYAZAĞA IŞIK ORTAOKULU BÖLÜM BAŞKANLARI

TÜRKÇE: ÇATI KONUSU DA YER ALIYOR

Sennur Karanlık- Türkçe Bölüm Başkanı: Mart ayı örnek sorulara baktığımızda soruların Türkçe MEB müfredatının 8. sınıf kazanımlarına denk olduğu gözlemlenmektedir. MEB mart ayı örnek soruları Türkçe bölümünde metnin içeriğinden hareketle söz öbeklerinin anlamını tahmin etme, metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrayarak akıl yürütme, metindeki yardımcı fikirleri belirleme, okuduklarından çıkarım yapma, görsel, kroki, harita ve çizelge yorumlama, virgülü amacına uygun olarak kullanma kazanımlarına yer verilmiştir. Ayrıca bu ay, çok uzun süredir sorularda kazanım olarak yer almayan eylemde çatı konusu da eklenmiştir.

Birinci soru, “sözcük ve söz gruplarında anlam” kazanımını içermektedir. Günlük yaşamda sıklıkla kullandığımız söz öbeklerinin anlamları parantez içinde verilerek öğrencilerin cümleden çıkardıkları anlamla eşleştirme yapmaları istenmiştir. 

GÖRSEL OKUMA VE YAZMA 

İkinci soru, “görsel okuma ve yorumlama” kazanımını içermektedir. Soruda öğrencilerin yönergeyi doğru şekilde okuyup yorumlamaları beklenmektedir. Dikkat gerektiren bu soruda şıklarla yönergeyi eşleştirerek çözmeleri gerekmektedir. Soru, kolay bir sorudur.

Üçüncü soru, “metnin ana fikrini belirleme” kazanımını içermektedir. Ortak iletiye sahip üç metni dikkatlice okuyan ve yorumlayan öğrenci çözüme kolaylıkla ulaşacaktır. 

Dördüncü soru, “metindeki duyguları belirleme” kazanımını içermektedir. Soru, verilen duyguların metinden bulunmasını ve fark edilmesini sağlamaya yönelik bir sorudur. 

Beşinci soru, “metindeki yardımcı fikirleri belirleme” kazanımını içermektedir. Metnin doğru şekilde okunması ve yorumlanmasını gerektirmektedir. Metinden yapılacak çıkarım ile sonuca ulaşılacaktır. 

ŞİİR SORUSU DA VAR

Altıncı soru, “şiirdeki örtülü anlamları bulma” kazanımını içermektedir. Öğrenciden, şairin şiir anlayışı ile verilen bilgilerden yola çıkarak bu anlayışı en iyi örnekleyen seçeneğe ulaşması istenir. Farklı açılardan bakabilme gibi üst düzey düşünme becerilerini yoklamaya yöneliktir. Soru, zor bir sorudur.

Yedinci soru, “görsel okuma ve yorumlama” kazanımını içermektedir. Kendisine verilen görselden ve öncüllerden yola çıkarak öğrencinin doğru seçeneğe ulaşması beklenmektedir. Disiplinler arası düşünme becerisini ön plana çıkaran bir sorudur.

Sekizinci soru, “metnin yardımcı düşüncelerini belirleme” kazanımını içermektedir. Metnin doğru şekilde okunması ve yorumlanmasını gerektirmektedir. Metinden yapılacak çıkarım ile sonuca ulaşılacaktır. 

Dokuzuncu soru, “eylemin çatısı ile özne arasında ilişki kurma” kazanımını içermektedir. Edilgen fiilin tanımı verilerek öğrencilerden edilgen eylemin yer aldığı seçeneği bulmaları istenmektedir. Soru düzeyi olarak konu yönergede verildiği için kolay bir sorudur. Eylemde çatı  kazanımına ait soru en son iki yıl önce sorulmuştur. 

Onuncu soru, “virgülü amacına uygun kullanma” kazanımını içermektedir. Öğrenciden virgülün metindeki işlevlerini belirlemesi ve seçeneklerle eşleştirerek sonuca ulaşması beklenir.

Mart ayı sorularında yazım kuralları, eylemsi, cümle ögeleri kazanımlarına ait sorulara yer verilmemiştir. 

Türkçe sorularında okuma, anlama, yorumlama, çıkarım yapma kazanımları ağırlıklı olduğundan kitap okumayı alışkanlık hâline getiren, sözcük dağarcığı gelişmiş, çok soru değil kaliteli soru çözen ve yanlış yaptığı soruları tekrar ele alan öğrencilerin LGS’de daha başarılı olduğu unutulmamalıdır.     

MATEMATİK: ESKİ KONULARI DA BİLMELİLER

İsmail Yılmazgüç- Matematik Bölüm Başkanı: MEB mart ayı örnek sorularını incelediğimizde sene başından itibaren tüm konulardan sorular sorulmuştur. 

1. soruda ortak bölen ile ilgili soru şekil üzerinde sorulmuştur. Ortak çarpanları bularak cevap aramak gerekmektedir. Bu soruda öğrencilerin çarpanları iyi yorumlaması ve olanları elemesi beklenmektedir.

2. soruda üslü sayılarla ilgili problem sorulmuştur. Üslü sayı ile en küçük ortak kat problemi birleştirilmiştir. Uzun işlem gerektiren bir problemdir. 

3. soruda çarpanlara ayırma sorusu geometrik şekil üzerinden sorulmuştur. Öğrencilerin 6. sınıf konusu olan  prizmanın hacmini bilmesi gerekmektedir.

4. soruda köklü sayılarla işlemler içeren problem şekil üzerinden sorulmuştur. Öğrencilerin 7. sınıf konusu olan  çemberin çevresini bilmesi gerekmektedir. 

5. soruda tablo üzerinden bir denklem problemi sorulmuştur. Tablodan yararlanarak öğrencilerin denklemi kurması ve çözmesi gerekmektedir.

6. soruda öğrencilerden kareli kâğıt üzerinde koordinat sistemi oluşturması ve doğrusal denklemin grafiğini çizmesi istenmiştir. Önemli olan nokta koordinat sistemi hazır verilmemiş öğrencilerden kendileri oluşturması istenmiştir.

7. soruda olasılık sorusu çarpanlar ve katlar konusuyla birleştirilmiştir. Asal çarpanları verilen sayı bulunduktan sonra tabloyu okuyarak olasılık hesabı sorulmuştur.

SORULARI ANLAMAK ÖNEMLİ

8. soruda denklem problemi sorulmuş. Soruyu okuyup anlayıp daha sonra denklem yazılıp çözülebilmektedir. 

9. soruda doğrusal ilişki grafiği verilerek şekil okuma sorusu sorulmuştur. İkili grafik yorumlaması daha önceki LGS’lerde de öne çıkmıştır. Mart ayı örnek sorularında da ikili grafik yorumlama sorusu sorulmuştur. 

10. soruda üslü sayı bilgisi ile beraber sütun grafiğini daire grafiğine çevirme sorusu sorulmuştur. 

Genel olarak matematik sorularını incelediğimizde okuma anlama ve özellikle şekil okuma ön plana çıkmıştır. Kazanımlar birleştirilmiş ayrıca öğrencilerden 6 ve 7. sınıf kazanımlarını hatırlamaları beklenmiştir. Daha önceki örnek sorulara göre daha az basamaklı sorular olduğunu söyleyebiliriz. 

FEN BİLİMLERİ: GÖRSELLER ZAMAN KAYBETTİRİYOR

Özge Dal- Fen Bilimleri Bölüm Başkanı: Fen bilimleri dersinde, mart ayı örnek sorularının tamamı basit makineler ünitesinden olup ünitenin tamamına ilişkin sorular sorulmuştur. 1 grafik okuma, 9 şekil yorumlama sorusu sorulmuştur. Soruların geneli incelendiğinde şekil yorumlama sorularında görsellerin anlaşılması ciddi zaman gerektirmektedir, ayrıca basit makineler konusunda soruların ne kadar zorlayıcı olabileceği ile ilgili örnek teşkil eder niteliktedir.

KUVVET KAZANCINA DİKKAT

Soruların neredeyse tamamında kuvvet kazancı oranını öğrencilerin yorumlaması istenmiştir, bu durum her türlü basit makinede kuvvet kazancı oranının nelere bağlı olduğunun çok iyi anlaşılması gerektiğini göstermektedir. Kuvvet kolu büyüdükçe uygulanması gereken kuvvetin küçüleceği çıkarımının farklı farklı pek çok şekil üzerinde analiz edilerek çıkartılması gerekmektedir. 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10. sorularda denge durumunun sağlanması veya korunması için ya da kuvvet kazancı oranının istenilen şekilde değiştirilmesi için şekiller üzerinde değişiklikler yapılarak olasılıklar üzerinden akıl yürütme, çıkarım yapma, üst düzey düşünme, yorumlama becerileri test edilmiştir. Sorudaki durumların üzerine farklı ihtimaller üzerinden akıl yürütme sorularına LGS’de de fazla rastlandı. Doğrudan sonuca gidilen, tek bir cevabı olan sorular değil; her bir çeldiricisinde ayrı akıl yürütmeler, derinlemesine yorumlar gereken sorular sorulmaktadır. Bu soruları çözebilmek için öğrencilerin hem sorulardaki her bir basit makinenin genel özelliğini detaylı öğrenmiş olması, hem de günlük hayatla ilişkili örneklere transfer edebiliyor olması, ayrıca iki boyutlu şekiller üzerinde üç boyutlu rahatlıkla düşünebiliyor olması gerekmektedir.

5. soruda farklı açılarla konulmuş dişli ve kasnakların dönüş yönlerine ilişkin çıkarım yapılmasının beklenmesi, 8. soruda kaldıraç sorusu içerisinde hem kaldıraç bilgisinin hem de 6. sınıf konusu olan yoğunluk bilgisinin çok iyi özümsenmiş olmasının gerekmesi sınavın zorluğunu, eleyiciliğini ve sıkı bir çalışma gerektirdiğini gözler önüne sermektedir. 

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK:KAVRAMLAR ÖNEMLİ

Keziban Erdoğan- Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı: Mart ayı T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularında konu dağılımı dengeli olmuştur. Sorularda kullanılan kavramlar öğrencilerin öğrenme düzeyine ve LGS sınav tarzına uygundur. Değerlendirmeyi soru soru yapacak olursak;

1. soru “Millî Uyanış” ünitesinde Mustafa Kemal’in işgallere karşı verdiği tepkiler ile ilgilidir. Soru öncüllü olarak hazırlanmıştır. Soruda kullanılan kavramlar öğrencinin biliş düzeyine uygundur. Orta zorlukta bir sorudur.

2. soru “Ya İstiklal Ya Ölüm” ünitesindeki Batı Cephesi savaşlarından olan I. İnönü Savaşı ile ilgilidir. Soru paragraf yorumlama sorusudur. Burada öğrencinin öğrendiği bilgiyi kullanma ve yorumlama becerileri ölçülmektedir. Soruda kullanılan kavramlar ve cümleler öğrencinin öğrenme seviyesine uygundur. Orta zorlukta bir sorudur.

3. soru “Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye” ünitesine ait ekonomi alanında yapılan gelişmeler konusu ile ilgilidir. Soru verilen maddeleri yorumlama ve sonuç çıkarma sorusudur. Orta zorlukta ve öğrencilerin bilgi düzeyine uygun bir sorudur.

4. soru İnkılap Tarihi derslerinde kullanılan kavramların öğrenci tarafından öğrenilip öğrenilmediğini ölçen bir sorudur. Bu tür sorularda öğrencinin kavram bilgisinin iyi olması gerekmektedir. Orta zorlukta ve öğrencinin bilgi düzeyine uygun bir sorudur.

5. soru “Millî Uyanış” ünitesinde yer alan Cemiyetler konusu ile ilgilidir. Bu testte yer alan ikinci öncüllü sorudur. Öncüllü sorular ne kadar kolay gibi gözükse de öğrencilerin oldukça dikkat etmesi gereken sorulardır. LGS sınavlarında bu tarz soruları sıkça görmekteyiz. 

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: AKIL YÜRÜTME VE YORUM

Keziban Erdoğan- Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı: 1. soru, “Hz. Muhammed ve Örnekliği’’ ünitesinden çıkmış olup konu olarak Hz. Muhammed’in Doğruluğu ve Güvenilir kişiliğine tekabül etmektedir. Daha çok öğrencilerin akıl yürütmesine ve yorum yapmasına yönelik olan soru anlam ve anlatım bakımından net, açık ve anlaşılırdır. Zorluk derecesi ortadır.

2. soru, “Hz. Muhammed ve Örnekliği’’ ünitesinden çıkmış olup konu olarak Hz. Muhammed’in İnsanlara Değer Vermesi konusuna tekabül etmektedir. Hz. Muhammed’in insanlarla kurduğu iletişim ve onlara karşı tutum ve davranışları örneklendirilerek çocukların yorum yapması sağlanmaya çalışılmıştır. Analiz yapmaya uygun bir sorudur. Soru kökü ve öncülleri itibariyle net ve anlaşılırdır. Zorluk derecesi ortadır.

3. soru, “Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiş olup “Dinin Temel Gayesi’’ konusuna tekabül etmektedir. Din kültürünün yeni nesil sorularından olup tabloda verilen şıklar arasından yorum yapıp sonuca ulaşma hedeflenmiştir. Soruda beyitlerin yer alması ve kıyaslamanın beyitler arasında yapılmasının istenmesi soruyu diğerlerine göre zorlaştırmaktadır. Ancak soru müfredata ve kazanımlara uygun, analiz ve sentez anlamında isabetlidir.

4. soru, “Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiş olup “Dinin Temel Gayesi’’ konusuna tekabül etmektedir. Trafik levhalarının tablolaştırıldığı soruda can ve mal emniyetinin önemine dikkat çekilmektedir. Soru öncülleri ve maddeleri açık ve anlaşılırdır. Zorluk derecesi kolay, müfredat kazanımlarına uygundur.

5.  soru, “Hz. Muhammed ve Örnekliği’’ ünitesinden çıkmış olup konu olarak Hz. Muhammed’in Doğruluğu ve Güvenilirliği konusuna tekabül etmektedir. Hz. Muhammed’in Habeşistan’a gönderdiği ilk kafilenin Necaşi’yle görüşmesinden bir kesit aktaran soruda, yaşanmış bir olay üzerinden Hz. Muhammed’in ahlaki profiline dair bir yorum beklentisi söz konusudur. Hz. Muhammed’in kişiliğinin ve İslam inancının amaçlarının genel bir panoraması çizilen soru anlam açısından açık olmakla birlikte müfredata uygundur. Zorluk derecesi ortadır.

Genel anlamda sorular eleştirel düşünme becerisini arttırmaya yönelik olup her soru net, açık ve anlaşılırdır ve müfredat kazanımlara uygundur.

İNGİLİZCE: GÖRSEL VE METİN BAĞLANTISI

Deniz Cantimur Akarı- Yabancı Diller Bölüm Başkanı: Mart ayında yayımlanmış olan İngilizce örnek sorulara baktığımızda soruların MEB müfredatının kazanımlarına paralel olduğu gözlemlenmektedir.

Sorularda bulunan metinler günlük hayatta karşımıza sık sık çıkan dijital harita, diyalog, telefon mesajı, infografik, bilgi kartları, kısa metinler gibi içeriklerdir. Bu sorular ile öğrencilerin çıkarımda bulunma, okuduğunu anlama, analiz yapma becerileri ölçülmektedir.

5 sorunun 4’ünde olumlu, 1 tanesinde olumsuz soru kökü kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca, öğrencilerimizin çeldirici olarak verilen kalıp ve kelimelere hâkim olmaları büyük önem kazanmaktadır.

OKUMA ALIŞKANLIĞI OLAN

Yayımlanan sorular incelendiğinde öğrencilerden, verilen görseller ile metinler arasında bağlantı kurmaları, yorum yapmaları ve bilgi transferini gerçekleştirmeleri beklenmektedir.

Soruların dili anlaşılır ve açıktır. Okuma alışkanlığı ve çıkarım yapma becerisi  edinmiş öğrencilerin soruları yapabileceğini düşünmekteyiz. Sorular orta zorluk seviyesindedir.

1.soruda verilen kısa metne göre öğrencilerin çıkarımda bulunması ve dijital haritada bulunan doğru restoranın bulunması isteniyor.

2. soruda verilen diyaloga göre öğrencilerin çıkarım yapmaları ve doğru hazırlanmış kartı bulmaları bekleniyor.

3. soruda verilen bilgi doğrultusunda öğrencilerin çıkarım yapmaları ve doğru telefon mesajını bulmaları bekleniyor.

4. soruda verilen kısa metne göre öğrencilerin çıkarımda bulunmaları ve cevabı bulunmayan soruyu bulmaları isteniyor.

5. soruda verilen kısa bilgiyi kullanarak öğrencilerin çıkarımda bulunması ve doğru görseli bulmaları isteniyor.

Örnek sorular incelendiğinde, öğrencilerimizin hayatlarının her devresinde bol bol kitap, makale, günlük hayatta karşılarına çıkabilecek her türlü malzemeyi okumalarının çok kıymetli olduğu görülmektedir. Öğrencilerimizin LGS sınavında başarılı olmak için ünitelerin kelime bilgisine hâkim olmaları büyük önem kazanmaktadır.

UĞUR OKULLARI AKADEMİK KURUL ÜYELERİ NASIL DEĞERLENDİRDİ?

MATEMATİK : SADECE BİLGİ ÖLÇÜLMÜYOR

Matematik Bölüm Başkanı Zühal Namlısoy: LGS matematik soruları Milli Eğitim Bakanlığı'nın 8.sınıf konularına ve kazanımlarına uygun olarak hazırlanmıştır.  Yayımlanan soruların analitik düşünme becerisi gerektirdiği gözlenmektedir. Sorular sadece bilgiyi, ölçmekle kalmamakta okuduğunu anlama, yorumlama ve çıkarım yapabilme becerisini de ölçmektedir. Yayımlanan tüm soruların beceri temelli olduğu, görsellerle desteklendiği de söylenebilir.

 Matematik sorularının ilk konudan başlayıp üçüncü çeyrek dönemin ilk konusuna kadar olan konuları içerdiği görülmektedir.  Soruların bazılarında çözüm için gerekli ön bilgi verilmiştir. Ön bilgiyi iyi değerlendiren öğrenci sorunun çözümünde sonuca rahat ulaşabilecektir. Öğrencilerin yayınlanan soruları başarılı bir şekilde çözebilmeleri için edindikleri kazanımları pekiştirmiş olmaları gerektirmektedir. Çözümlerde dikkatli davranılmalı sorudaki her sözcükten bir anlam çıkarmaya çalışılmalıdır. Bu nedenle öğrencilerin kitap okumak için zaman ayırıp, kitapları da sorgulayarak, bilinçli bir şekilde okumaları gerekmektedir. Bu durum öğrencilerin matematik sorularını anlamasına büyük ölçüde yarar sağlayacaktır. 

FEN BİLİMLERİ: GÖRSELLERLE DESTEKLENİYOR

Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Filiz Polat: Fen bilimleri soruları Milli Eğitim Bakanlığı'nın 8.sınıf konularına ve kazanımlarına uygundur. Soruların tamamı 5. Ünite olan Basit Makinelerin konularını kapsamaktadır. Diğer ünitelerden soru sorulmamıştır. Örnek sorular görsellerle desteklenmiştir.  Sorunun daha iyi anlaşılması ve çözülmesi için bazı sorularda ön bilgi veya tanımlar verilmiştir. Sorulardaki ifadelerin dikkatli okunması gerekmektedir. Sorular; bilgiyi kullanma, verileri karşılaştırma, okuduğunu anlama ve analitik düşünme yeteneği gibi becerileri ölçmektedir. Sorularda günlük yaşamdan örneklere de yer verilmiştir. Örneğin; 10. soruda çocuk parkı görselinin incelenmesi, oyuncakların basit makinelerle eşleştirilerek doğru seçeneğe ulaşılması istenmiştir. Yine 6. Soruda evcil hayvanlar için tasarlanan kapılarda basit makine mantığı kullanılmıştır. Bazı sorularda bileşik makineler (birden fazla basit makineden oluşan düzenekler) kullanılmıştır. 8. soruda 6. Sınıf fen bilimleri konusu olan ‘’Yoğunluk’’ tanımı hatırlatılmıştır. Bazı sorularda sorunun öncüllerindeki yapılan değişikliklerin öğrencilerin zihninde canlandırmaları ve görsel üzerinden yorum yapmaları gerekmektedir. Sorular zorluk derecesi bakımından orta düzeydedir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: UZUN PARAGRAFLAR

Sosyal Bilgiler Bölüm Başkanı Burcu Aksoy Sertkahya: MEB tarafından yayınlanan mart ayı T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük soruları incelendiğinde; sorular genel olarak Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar (2. Ünite) konularından ve Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm! (3. Ünite) konularından oluşmaktadır. Sorular genel olarak metni yorumlamaya, çıkarımda bulunmaya yönelik uzun paragraflardan oluşmaktadır. Sorularda verilen bilginin amacına ve vurgu yapılan duruma dikkat çekilmiştir. Kavram bilgisini ölçmeye yönelik; manda ve himaye, sömürgecilik gibi kavramlardan oluşan sorulara yer verilmiştir. Mart ayı örnek sorularında geçen ayların sorularında yer alan harita bilgisini ölçmeye yönelik sorulara ya da infografik görsellere yer verilmemiştir.

TÜRKÇE: DAHA UZUN SORULAR

Türkçe Bölüm Başkanı Handan Büke: Mart ayı sorularında Türkçe dersi kazanımlarından anlam bilgisi, dil bilgisi ve noktalama işaretlerinden oluşmaktadır. Sorular, şubat ayı sorularına göre daha uzun tarzda hazırlanmıştır. Anlam bilgisi sorularının bir kısmı orta uzunlukta diğer bir kısmı da uzun olarak hazırlanmıştır. Eylemde çatı konusundan oluşan tek dilbilgisi sorusu da öncülüyle birlikte verilmiş ve orta zorlukta bir sorudur.   Sözel mantık yorumlama soruları ise orta uzunlukta olup görsel ile desteklenmiştir. Soruların genelinde öğrencilerin dikkatini ölçmeye çalışılmıştır. Özellikle 2 ve 6.soruların zorluk derecesi genel olarak ortanın üstünde kalmıştır. 2. Soru güncel hayatla ilişkilendirilmiştir. 6. soruda birçok kazanım bir arada yordanmıştır. Ezbere dayalı sorulardan uzak durulmuştur. MEB’in geçen yıl ve bu yıl yayımlanan çalışma fasikülünde yer alan sorulara benzer nitelikte hazırlanmıştır. 

İNGİLİZCE: DETAYLI GÖZLEM İSTİYOR

İngilizce Bölüm Başkanı Serra Erdem: MEB tarafından yayınlanan mart ayı İngilizce soruları incelendiğinde; sorularda detaylı bir gözlem yapılması gerektiği net olarak gözlenmektedir. In the kitchen, on the phone, the internet, adventures ünitelerinden olup, öğrencilerden daha önceki aylarda da olduğu gibi verilen görseli veya dialogu kavrayıp soru kalıbıyla ne istenildiğini anlayıp, şıklardan doğru cevabı bulmaları istenmiştir. Soruların zorluk derecesi orta düzeydedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: ANLAMA VE YORUMLAMA BECERİSİ

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı Muhammed Yasin Bekir: Mart ayı örnek sorularını incelediğimizde öğrencilerin okuma, anlama ve yorumlama becerilerini ölçen sorulara yer verildiğini görmekteyiz. Özellikle Hz. Muhammed’in karakteriyle ve hayatıyla ilgili metinler verilerek öğrencilerden çıkarım yapmaları istenmiştir. Sorular genel olarak basit tarzda hazırlanmış, çeldiricisi bulunmayan kolay sorular olarak nitelendirilebilir. Konu eksiği olmayan öğrencilerin zorlanmadan yapabilecekleri tarzda sorulara yer verilmiştir. 

Din ve Hayat ünitesine ait sorulan iki soruda ise öğrencileri zorlayabilecek içerikte sorular hazırlanmış. Öncelikle 3. soruda öğrencinin bilgisi verilen beyitler üzerinden bir çıkarım yaparak ölçülmüştür. Bu tip sorulara alışkın olmayan öğrencileri zorlayabilecek tarzda bir soru olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca yine daha önceden de olduğu gibi görsel kullanılan sorulara da yer verilerek öğrencinin görsel okuma becerisi ölçülmek istenmiştir. Dolayısıyla öğrencilerin farklı tip sorulara hazırlıklı olmaları faydalarına olacaktır.

ARI OKULLARI EĞİTİMCİLERİ NASIL DEĞERLENDİRDİ?

TÜRKÇE: ANLAMA VE YORUMLAMA BECERİSİ

“2021-2022 Eğitim ve Öğretim Yılı Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınava Yönelik Mart Ayı Örnek Soruları”na baktığımızda soruların öğrencilerin okuduklarını anlama, yorumlama, derinlemesine düşünme, söz ve söz öbeğinin anlamını bulma, parça-bütün ilişkisi kurma, doğru analiz ve sentez yapabilme, okuduklarından çıkarım yapma, ilişkilendirme, dikkat ve akıl yürütme becerisini sorguladığını ayrıca disiplinler arası yaklaşımla hazırlandığını görmekteyiz.

Mart ayı örnek sorularında, şubat ayında da olduğu gibi öğrencilerin bilgiden ziyade çıkarım yapma ve okuduğunu anlama becerileri yoklanmıştır. Soruların dili açık ve anlaşılır, zorluk derecesi genel olarak her öğrencinin yapabileceği orta güçlüktedir. Diğer aylardan farklı olarak dil bilgisinden “fiilde çatı” kazanımına ait bir soruyu görmekteyiz. Yine diğer aylara benzer şekilde “noktalama işaretleri” ile ilgili bir soru da karşımıza çıkmaktadır fakat yazım kuralları ile ilgili bir soruya mart ayı örnek sorularında yer verilmemiştir.

ÇELDİRİCİSİ GÜÇLÜ SORULAR

Söz öbeğinin anlamını bulma ile ilgili olan 1. soru, “Bağlamdan yararlanarak sözcük ve sözcük gruplarının anlamını çıkarır.” kazanımıyla ilişkili ve çeldiricisi güçlü olan bir sorudur.

 2. soruda metinde verilen bilgi ve yönergeleri kullanarak öğrenciden doğru yanıtı bulması beklenmektedir. Soru, zaman yönetimi ve dikkat becerisi gerektirmektedir. Dikkatli okunduğu takdirde kolaylıkla yapılabilecek bir sorudur. “Metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrar.” ve “Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.” kazanımları ile ilişkilidir.

3. soruda ise birden fazla metinle ilgili çıkarımda bulunulması ve bu çıkarımlar sonucunda ortak bir düşünceye ulaşılması yani analiz-sentez becerisi ölçülmektedir. “Metinler arasında karşılaştırma yapar.” kazanımı ile ilgili bir sorudur. 

4. soru cümleye hâkim olan duygu konusunu, bir metin üzerinden yorumlamak ile ilgili bir sorudur. Seçeneklerde yer alan “özlem” ifadesi sorunun zorluk derecesini arttırmaktadır.

5. soru metinde sözü edilen konu hakkında çıkarım yapma becerisini ölçmektedir. Bu soruyu çözerken öğrencilerin metne bağlı kalmaları ve yorum yapmamaları beklenmektedir. 

6. soru edebî niteliği olan bir soru olup dikkat çekmektedir. Şiirin konusunu bulma becerisi, farklı bir açıdan sorgulanmış ve şairin sanat anlayışı da öncüllerde yer almıştır.

7. soru “beceri temelli” bir soru olup seçeneklerden hareketle rahatlıkla çözülebilecek niteliktedir. Öğrencinin yön bilgisini de ölçen bir sorudur. Disiplinler arası yaklaşımla oluşturulmuştur.

8.soru disiplinler arası yaklaşımla oluşturulmuş, yardımcı düşünceyi bulmaya yönelik bir sorudur. “Metindeki yardımcı fikirleri belirler.” kazanımıyla ilişkilidir.

9.soru dil bilgisi sorusu olup “fiilde çatı” kazanımıyla ilgili basit düzeyde bir sorudur. Yalnızca öznesine göre çatı özelliği başlığına değinilmiştir. Öğrenciden öncülde yer alan bilgiyi, soruya transfer etmesi beklenmektedir.

10.soru noktalama işaretleri ile ilgili olup seçeneklerde yer alan  “virgül”ün kullanım yerlerini metin ile eşleştirme becerisini ölçmektedir.  

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: HANGİ ÜNİTELERDEN ÇIKTI

Mili Eğitim Bakanlığının mart ayı örnek soruları, “Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar” ,“Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm“  ve “ Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye” ünitelerinden hazırlanmıştır. Genel olarak öncüllerden ve alıntı metinlerden hareketle doğru bilgiye ulaşmayı gerektiren soruların önceki aylarda yayımlanan örneklerle benzerlik gösterdiği görülmektedir. Mart ayı örnek sorularının konuya hâkim, metni ve soru köklerinin yüklemlerini dikkatli okuyan, öncüllü sorularda sebep-sonuç ilişkisini doğru kuran her öğrencinin yanıtlayabileceği, çeldiricisi güçlü olmayan orta düzeyde sorular olduğu düşünülmektedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: KAZANIMLAR SORGULANIYOR

Mart ayı örnek sorularının, MEB Talim Terbiye Kurulunca yayımlanan Mart ayı sonuna kadar işlenmesi gereken 3 ve 4. ünitenin tüm konu ve kazanımlarını içerecek şekilde hazırlandığı görülmektedir. Tablo ve şemalarla desteklenen sorular, daha önceki sınavlarda olduğu gibi kavram bilgisinden hareketle metinden çıkarım yapabilme becerisini ölçer niteliktedir. Orta güçlükte olduğu düşünülen sorular, günlük hayattan örneklerle ilişkilendirilerek hazırlanmıştır.

5.soruda doğru yanıt olarak verilen B seçeneğinin yanı sıra C seçeneğinin oldukça güçlü bir çeldirici olmasından dolayı öğrencilerin her iki seçeneğe de yönelebileceği düşünülmektedir.

İNGİLİZCE: GRAFİK OKUMA VAR

Yayımlanan mart ayı İngilizce örnek soruları 8. sınıf İngilizce MEB öğretim programı kazanımlarına paraleldir. Sorular; 4, 5 ve 6. ünite kazanımlarını kapsamaktadır. Soruların dili; açık, net ve anlaşılırdır. Genel anlamda konuşma-diyalog, tablo, yer-yön bildiren soru örneği gibi çeşitli metin türlerine yer verilmiştir. Analiz yapmayı, grafik yorumlamayı verilen bilgileri transfer etmeyi gerektiren soruların orta güçlükte olduğu düşünülmektedir.

1.örnek soru sözcük bilgisini ölçmek amacıyla hazırlanmıştır. Ayrıca sözcük bilgisi sorularının çoğu, hedef sözcüklerin ilişkili oldukları sözcük ve sözcük gruplarının, ait oldukları üst kategorilerin ya da İngilizce tanımlarının bilinip bilinmediğini ölçmeye yöneliktir. 2. örnek soru ise gerçek hayat ile ilişkilendirebilecekleri bir konuyu ele alıp bir çiçeğin üzerindeki notu bulmaya yöneliktir. 3.soru yine günlük yaşamda karşılarına çıkabilecek bir iletişim sorusudur. 4. soru okuduğunu anlamaya yönelik olumsuz kökle hazırlanan bir sorudur. 5. soruda ise verilen bilgiyi transfer edebilme becerileri yoklanmaktadır.

MATEMATİK: AYIRT EDİCİ SORULAR

Mart ayı örnek sorularının müfredatta yer alan 1.dönemdeki tüm üniteleri kapsadığı görülmektedir. 

Örnek soruları değerlendirdiğimizde;

1. soru deneyerek bulunabilecek, biraz zaman alan ve dikkat isteyen çarpanlar ve katlar sorusudur.

2. sorunun güçlük düzeyi en yüksek soru olduğu düşünülmektedir. Özellikle kat ve kuvvet kavramına dikkat edilmesi gereken üslü sayılar kazanımına ait bu sorunun ayırt edici olduğu da düşünülmektedir.

3. soru 5. sınıf müfredatındaki prizmaların hacmi konusunu 8. sınıf cebirsel ifade konusuna bütünleştirerek kolay anlaşılır bir şekilde sorulmuştur.

4. soru 7. sınıf çemberlerde uzunluk hesaplama konusu ile 8. sınıf kareköklü sayılar konusu birleştirilerek sorulmuştur.

5. soru denklem kurma problemleri kazanımına sahip olup doğru okunduğunda rahatlıkla çözülebilecek az işlem gerektiren bir sorudur.

6. soru dik koordinat sistemi kazanımıyla ilgili verilen noktaya bakılarak koordinat sistemi yerleştirildiğinde rahatlıkla çözülebilecek bir sorudur.

7. soru dikkat gerektiren bir olasılık ile çarpanlar ve katlar sorusudur.

8. soru yapılabilecek düzeyde bir denklem sorusudur. 

9.soru günlük yaşamla ilişkilendirilmiş, doğrusal ilişkilerde grafik yorumlama sorusudur.

10. soru üslü ifadeler ile sütun ve daire grafiği konularının birleştirilmesiyle oluşan, konu eksiği olmayan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği bir sorudur.

Bu ayki kimi örnek soruların alt sınıf seviyelerindeki kazanımların hatırlanmasıyla çözülebilecek biçimde hazırlandığı görülmektedir. Bu tarz sorular da sarmal öğrenmenin ne kadar önemli olduğu gerçeğini bir kere daha ön plana çıkartmaktadır.

FEN BİLİMLERİ: NİTELİKLİ SORULAR

Mart ayı örnek soruları değerlendirildiğinde bu ayki tüm soruların 5. üniteden (Basit Makineler) oluştuğu görülmektedir. 2022 mart ayı fen bilimleri soruları, günlük hayat ile ilişkilendirilerek kurgulanmış nitelikli sorulardan oluşmaktadır. Bu ünite için alışılmışın dışında, tablo ve grafik soruları ile öğrencinin analiz yapması gereken adımlar mevcuttur. Klasik basit makine sorularını gözlemlemek yerine, öğrencilerin yine bu bilgilerinden faydalanarak çözebilecekleri yaratıcı düzenekler kullanılmıştır. Çeldirici seçenekler de oldukça başarılı kurgulanmıştır. Özellikle 3 boyutlu çizilen bileşik makineler soruları ve evcil hayvan içerikli basit makine sorusuyla öğrencinin olay örgüsünü gözünde canlandırmasıyla birlikte yaratıcı düşünme becerisini geliştirmesi hedeflenmiştir. Özetle mart ayı örnekleri; öğrencilerin genel anlamda konuyu günlük hayat ile ilişkilendirme, grafik, tablo, deney düzeneği yorumlama ve analiz etme becerilerini ölçmeye yönelik nitelikli sorulardan oluşmaktadır.

İDE OKULLARI EĞİTİMCİLERİ SORULARI NASIL DEĞERLENDİRDİ?

TÜRKÇE: OKUDUĞUNU ANLAMA VE YORUMLAMADA DİKKAT

Genellikle orta güçlükte bir sınavdır, müfredatla uyumludur. Sorular diğer aylara ait örnek sorularla örtüşmektedir, sadece iki soruda soru tipinin biraz daha karmaşık yapıya evrildiğini görmekteyiz. Özellikle şiir bilgisi sorusu diğer sorulara göre daha ayırt edici niteliktedir.

1.soru: TYT tipi bir soru. Sözcükte çok anlamlılığı ayırt edebilme becerisinin yoklandığı bu soruda deyim ve sözcük gruplarının cümleler içinde kazandığı anlamların saptanması bekleniyor.

2.soru: Öğrencilerin farkındalıklarını ölçmeye yönelik bir soru, her gün kullandıkları herhangi bir kitabın içindekiler bölümüne ne kadar dikkat edip etmedikleri ve bu günlük bilgiyi soruyla ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür.

3.soru: Şubat ayı örnek sorusuyla aynı nitelikte olan bu soruda üç farklı paragraftan ortak çıkarımda bulunma becerisi ölçülmüştür.

4.soru: Paragraftan duygu çıkarımında bulunma becerisi yoklanmış, bugüne değin duygu çıkarımına yönelik soru sorulmamıştı.

5.soru: Klasik bir paragraf yorumlama, çıkarımda bulunma sorusudur.

6.soru: Bugüne kadar sorulan şiir sorularından farklı olarak bu soruda aynı şıkta üç farklı şiir anlayışını ortaya koyan / ölçütleri karşılayan şiirlerin belirlenmesi istenmektedir.

7.soru: Günlük hayatta ilişkilendirilen bu soruda yön bilgisini uygulama becerisini ölçen bir sorudur.

8.soru: Klasik bir paragrafta yardımcı düşünceyi belirleme sorusudur.

9.soru: MEB müfredatının 2. dönem kazanımlarında yer alan “fiilde çatı” konusundan bir soru tercih edilmiştir.

10.soru: Noktalama işaretleri konusunda sıklıkla karşımıza çıkan virgülün kullanımına yönelik bir sorudur.

MATEMATİK: PROBLEMLER İYİ YORUMLANMALI

Mart ayı örnek sorularını incelediğimizde; daha çok eğitim döneminin 2.çeyrek ve 3. çeyrek konularından oluştuğunu, ancak soruların içerisinde ilk çeyrekten de kazanımlar olduğunu gözlemlemekteyiz. Sorular net bir dille sorulmuş ve gerekli sorularda bilgiler soruların üst bölümünde verilmiştir. Soruların çözümü genel anlamda çok zaman almamakla birlikte problem sorularında iyi yorumlamanın yapılması gerekmektedir.

ÖNCEKİ ÖĞRENİMLERİN TAM OLMASI GEREKİYOR

Soruların diğer aylardaki örnek sorulara göre daha kolay olduğu söylenebilir. Bir sorunun içerisinde birden fazla konuya ait kazanım bilgisine sahip olunması beklenmiştir. Anlaşılır ve net bir dil kullanılmış olup, yoğun işlem soruları içermemektedir. 6. Ve 7. sınıf matematik konuları ile ilgili de detaylar karşımıza çıkmış ancak bu bilgiler soruların içerisinde verilmiştir.

İŞLEM GEREKTİREN SORULARDA DİKKAT ÖNEMLİ

1.soru cebirsel ifadeler ve çarpanlar ve katlar konularını içeren zorlayıcı olan, seçeneklerden gidilerek bulunulması gereken bir sorudur. 

2.soru üslü ifadeler konusunu içeren orta düzeyde ve dikkatli okunarak yapılabilecek bir sorudur. 

3.soru çarpanlara ayırma ve hacim konularını içeriyor. Bu sepele 6. Sınıf hacim bilgisi biliyor olmak gerekmektedir. Bu bilgi sorunun içerisinde verilmiş ve öğrencinin kullanması beklenmiştir.

4.soru daha önceki örnek sorularda ve çıkmış LGS sorularında örneklerini gördüğümüz bir sorudur. Görsel üzerinde çizim yapılması ve yorumlanması gereken, çevre bilgisinin hatırlanması gereken sorulardan biridir. 

5.soru okuma anlama ve denklem kurma becerisi yüksek olan öğrenciler için kolay bir soru olmakla beraber anladığını yorumlama becerisine yeterli düzeyde sahip olmayan öğrencilerin çok zorlanabileceği bir sorudur. 

6.soru da Soruda öğrencinin öncelikle koordinat sistemini verdiği zemin üzerine çizmesi ardından verilen doğrunun grafiğini kusursuz bir şekilde çizmesi beklenmektedir. Kazanım bilgisine sahip olan öğrenciler kolaylıkla yapabilirler. 

7.soruda ise Asal çarpan kazanımı ile olasılık konusunun birleştirilerek oluşturulmuş, dikkat eden bir öğrenci soruyu kolaylıkla çözebilecektir.

8.soru denklem problemi konusunu içeriyor. Öğrencinin okuma ve anlama yani yorumlama becerisinin ölçüldüğü bir soru.

9.soru günlük hayata en çok hitap eden sorudur. Grafik yorumlama becerisine sahip olan öğrencilerin soruyu çözmesi zor olmamaktadır. 

10. Soru yoğun bir şekilde işlem yapılması gereken bir sorudur.  Üslü ifadeler konusunda çarpma ve bölme işlemlerine hâkim öğrenciler soruyu kolaylıkla yaparak daire grafiğini oluşturabilmektedir. 

 

FEN BİLİMLERİ: BİLGİNİN YORUMLANMASI GEREKEN SORULAR

Sorular gayet kaliteli, muhakeme ve analiz yeteneği olan öğrencilerin rahatlıkla yapabileceği sorular. Öğrencilerin çekindiği periyodik tablo sorusu ezber gerektirmeyen, okuduğunu yorumlayabilen herkes tarafından yapılacaktır. Basit makine soruları da gayet iyi hazırlanmış, ancak konuya hâkim olmayan, yeterli soru çözmemiş öğrencileri zorlayabilir. Genel olarak değerlendirdiğimizde orta zorluktaki soruları düzenli çalışan her öğrenci başarıyla cevaplandırabilir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: KAVRAM BİLGİSİ ÖN PLANDA

Genel olarak baktığımızda sorularda kavram bilgisi ön plana çıkıyor. Öğrencilerden kavramlara hakim olması, ilişkilendirme yapması ve sonuca ulaşması bekleniyor.

1.Soru ilişkilendirme sorusu. Bu soruda öğrencilerin egemenlik/ bağımsızlık gibi kavramların anlamlarına hakim olması gerekiyor. Soru, ilişkilendirme ve yorum sorusu.

2. Soru yorum sorusu. Millî Mücadele dönemi ile ilgili. Öğrencilerden sonuca ulaşmaları ve yorum yapmaları istenmektedir.

3. Soru kolay bir sonuca ulaşma sorusu. Burada öğrencinin olumsuz ifadeye dikkat ederek çözmesi yeterli olacaktır.

4. Soru kavram sorusu. Bu soruda öğrencilerin kavramalara hakim olması beklenmektedir.

5. Soru yine kavram sorusu. Öğrenciden kavramlara hakim olması ve sonuca ulaşması beklenmektedir.

 

İNGİLİZCE: DOĞRU YORUMLAMA VE OKUDUĞUNU ANLAMA ÖNEMLİ

1-5. Sorular öğretim programı kazanılmalarına uygundur. 1 soruda olumlu soru kökü kullanılarak ünite 3’deki “In the Kitchen” kelimelerle ve 4. ünite “The Internet” konusu birleştirilerek güzel bir soru kökü kombine oluşturulmuş. 2 soruda olumlu soru kökü kullanılarak 4.ünite kapsamında verilen diyaloğun doğru bir şekilde incelenmesi istenmiştir. 3 soruda olumlu soru kökü kullanılarak 5.ünite kapsamında bir mesajın doğru yorumlaması ve verilen o duruma göre uygun olan cevabın seçilmesi. 4.soruda olumsuz soru kökü kullanılarak okuma anlama becerisi test edilmiştir, olumsuz soru kökü içerdiği için dikkatli okuma gerektiren ayrıt edici bir sorudur. 5 soruda olumlu soru kökü kullanılarak verilen görselle 6. ünitedeki kelime bilgisi test edilmiştir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: GÜNLÜK HAYAT VE OKUDUĞUNU ANLAMA

Okuduğunu anlama ve doğru yorumlamaya yönelik hazırlanmış, güzel sorular. Günlük hayatla iç içe olmaları, “ Din ve Toplum İlişkisi”ni gayet güzel ortaya çıkarıyor. Evrensel değerlere çokça vurgu yapılmış. Bazı muğlak ifadeler olsa da kolay cevaplanabilir nitelikte.