Adaylar dikkat: Bu sütunların anlamını biliyor musunuz?

Adayların her yıl en sık yaptığı hataların başında tercih listelerine aldıkları bölümleri hiç araştırmaması ve hangi koşulları istediklerini öğrenmemesi oluyor. Tercihlerde kullanılacak tek kaynak var. O da 2017 Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. Bu kılavuz ÖSYM'nin internet sitesinde yer alıyor. Tüm tercih işlemlerinizi bu kılavuza göre yapmanız gerekiyor. Bu kılavuzda yerleştirmenin temel kuralları, tercihlerinizi nasıl yapacağınıza ilişkin bilgiler ile öğrenci alacak programlarla ilgili veriler bulunuyor. 

ADAYLAR DİKKAT: BU SÜTUNLARIN ANLAMINI BİLİYOR MUSUNUZ?

Bu kılavuzda önlisans tercihi yapacakların 9 farklı sütunu, lisans tercihi yapacakların da 23 sütunu incelemeleri, bu sütunlarda paylaşılan verileri bilmeleri ve tercihlerini de ona göre yapmaları gerekiyor. 
Gelin şimdi bu kılavuzda tercihlerinizi yaparken dikkate alacağınız program bilgileri ve bunların karşısında yer alan kimi rakamlarla ifade edilen sütunlardaki bilgilere bakalım. 

ÖNLİSANS OKUYACAKSANIZ NELERİ DİKKATE ALACAKSINIZ?

Önlisans programlarını tercih edecek adaylar önlisans programlarının yer aldığı Tablo-3'teki bilgileri dikkate alacak. Bu tabloda bilgiler şöyle sıralanıyor: 
İlk olarak üniversitenin adı, daha sonra da meslek yüksekokulunun adı yer alıyor. Tablo-3'te programlarla ilgili bilgiler 9 sütun halinde sıralanıyor. Bunlar şöyle: 1 numaralı sütunda yükseköğretim programlarının kodları. 2 numaralı sütunda adları, 3 numaralı sütünda öğretim süreleri verildikten sonra programlarla ilgili bilgilerin yer aldığı sütunlara geçiliyor. Programın puan türü 4 numaralı sütunda, programın genel kontenjanı 5 numaralı sütunda, okul birincisi kontenjanı 6 numaralı sütunda, programla ilgili özel koşul ve açıklamalar 7 numaralı sütunda bulunuyor. 2016-ÖSYS'de programın YGS puanlı kontenjanına yerleşen en son sıradaki adayın ilgili YGS puanı (8) numaralı sütunda, başarı sırası ise (9) numaralı sütunda yer alıyor. Eğer program bu yıl ilk kez öğrenci alacaksa yani yeni açıldıysa bunların yanında (- - - -) işareti yer alıyor. Kontenjanı 2016-ÖSYS merkezi yerleştirme ile dolmayan programlarda hiçbir işaret bulunmuyor. 2017-ÖSYS'de puan türü değişen programlar (* * * *) işareti ile gösteriliyor.

LİSANS OKUYACAKLAR 23 SÜTUNA BAKACAK

Yükseköğretim kurumlarının lisans programlarını tercih edecek adayların kullanacağı tablo Tablo-4. Buradaki bilgiler 23 sütun halinde düzenleniyor. Her üniversitenin adından sonra öğrenci alacak fakültelerin isimleri sıralanıyor. Ardından da sırasıyla şu bilgiler yer alıyor: 
Programların kodları 1, bu programların adları 2, programın süresi 3, hangi pun türüyle öğrenci aldığı 4 numaralı sütunda yer alıyor. 5 numaralı sütunda programın kontenjanı, 6'da ise okul birincileri için ayrılan kontenjanı görüyorsunuz. 7 numaralı sütun, belli koşulları sağladığı takdirde Millî Eğitim Bakanlığı'nca (MEB) burslu statüde destek verilecek öğrenci sayısını gösteriyor. Her programla ilgili özel koşul ve açıklama numaraları 8 numaralı sütunda "1, 2, 3" şeklinde sıralanıyor. Bu koşulların neleri içerdiği, tablolardan sonra, "Tablo 3 ve Tablo 4'te Yer Alan Yükseköğretim Programlarının Koşul ve Açıklamaları" başlığı altında, numara sırasına göre veriliyor. 
Lisans programları tablosunun 10 numaralı sütununda yükseköğretim programlarının 2016 yılındaki en küçük puanları; 9 numaralı sütunda ise en küçük puana karşı gelen başarı sırası yer alıyor. 11, 12, 13, 14 numaralı sütunlarda programın yabancı uyruklu öğretim üyeleri hariç öğretim üyeleri profesör, doçent, yardımcı doçent, araştırma görevlisi sayıları veriliyor. 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23 numaralı sütunlarda ise programın akreditasyon bilgisi, program mezunlarının ÖSYM'nin yaptığı diğer sınavlardaki başarı durumları gösteriliyor. 

BU PROGRAMLARDA SAYI YOK 

Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının programları ile KKTC uyruklu, İkinci Öğretim, Açıköğretim, Uzaktan Öğretim, Çift Diploma (UOLP, Sunny, vb..), MTOK, Devlet üniversitelerinde Türkçe ve yabancı dilde olan programlardan yabancı dilde olanların, ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu ve İTÜ-KKTC Eğitim Araştırma Yerleşkesi programları ile eğitim-öğretime başka yükseköğretim kurumunda devam eden programlarda Öğretim Üyesi sayısına ilişkin bilgi verilmiyor. Görevlendirme (GRV) sütununda "*" işareti bulunan programlarda ise eğitim-öğretim, mevcut kadronun yanı sıra bir kısım öğretim üyesi görevlendirmeleri ile 

KISALTMALAR NE ANLAMA GELİYOR? 

Akredite: Programların akreditasyon bilgisi.
TUS TT1 : TUS Temel Tıp Bilimleri Puanı (Tıp fakültesi mezunları)
TUS TT2 : TUS Temel Tıp Bilimleri Puanı (Tıp dışı meslekler)
TUS KTP: TUS Klinik Tıp Bilimleri Puanı
DUS: DUS (Diş Hekimliği Uzmanlık Sınavı) Puanı
AB AYP: Adalet Bakanlığı Adli Yargı Sınavı Puanı
KPSS-1: 2016 yılı Genel Yetenek ve Genel Kültür testlerinden hesaplanan puanların ortalaması
KPSS-2: 2016 yılı Genel Yetenek, Genel Kültür ve Yabancı dil testlerinden hesaplanan puanların ortalaması
KPSS-3: 2016 yılı KPSS121 Puan ortalaması. 

Kaynak: Habertürk Pervin Kaplan'ın Üniversite Tercih Rehberi yazı dizisi