Araştırma üniversitelerinde unvanlardaki oran sınırlaması kaldırıldı

Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı Kapsamında Yükseköğretim Kurulu Araştırma Üniversiteleri Toplantısı YÖK Başkanı Erol Özvar’ın başkanlığında Erciyes Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlendi.

Toplantıda 23 Araştırma Üniversitesinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanların yanı sıra yetkin oldukları sağlık, fen ve mühendislik ve sosyal bilimler alanlarıyla da eşleştirildiği liste açıklandı.

Erciyes Kültür Merkezi’nde düzenlenen Araştırma Üniversiteleri Toplantısı’na YÖK Başkanı Erol Özvar, YÖK Yürütme Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Naci Gündoğan, Prof. Dr. Ömer Açıkgöz, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın yanı sıra Araştırma Üniversitelerinin Rektörleri, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Eğitim ve Kültür Daire Başkanı Tolga Balcı ve Araştırma Üniversitelerinin Rektör Yardımcıları katıldı.

Özvar yaptığı konuşmada savaş, salgın hastalıklar, açlık, zorunlu göç, küresel ısınma gibi küresel hale gelen krizlere çareler aramanın bugün üniversitelerin omzuna yüklenen bir sorumluluk olarak görüldüğünü belirtti.

Üniversitelerin uluslararası rekabette küresel pozisyonlarını korumak ve artan sorunlara çare bulabilmek için yeni yol arayışı içinde olduğuna değinen Özvar, kimi üniversitelerin birleşme yoluna gittiğini, Aralık 2014'te Londra'da iki köklü İngiliz yükseköğretim kurumu olan University College London ile Institute of Education'ın küresel ölçekte daha güçlü rekabet edebilmek için birleştiğini dile getirdi.

"ÖNCÜ BİRER KURUM OLMALARINI ARZU EDİYORUZ"

İnsan kaynağının öneminin altını çizen Özvar şunları kaydetti:

"Türkiye Cumhuriyeti, ülkenin insan kaynağının niteliğini artırmak ve genç nüfusla birlikte artan yükseköğretim talebine karşılık vermek için son yıllarda yükseköğretime yurt sathında erişilebilir kılmıştır. Dahası, Türkiye, öncelikli hedefleri bakımından nitelikli bilgi üretmek ve bunun ekonomik getirilerini güvence altına almak istemektedir. Bu kapsamda ülkemizde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın ortaya koyduğu irade ile hem üniversitelerin kalitesini hem de uluslararası rekabet gücünü artırmak için yükseköğretime yönelik mali destek programlarını zenginleştirmiştir.

Türkiye'nin kalkınma hedefleri doğrultusunda nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinde, bilgi ve teknoloji birikiminin oluşturulmasında öncü birer kurum olmalarını arzu ediyoruz. Bu vasıflarıyla da küresel bilgi toplumunun saygın bir üyesi haline gelebileceğine inanıyoruz."

YÖK tarafından başlatılan "Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı"na 20'si devlet, 3'ü vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 23 üniversitenin araştırma üniversitesi olarak ilan edildiğini hatırlatan Özvar şöyle devam etti:

"Kalkınma planlarında yükseköğretim kurumlarına ilişkin yer alan hedefler bizim için önem arz etmektedir. Bu kapsamda, üniversitelerin yüksek katma değerli çıktılar üretimini desteklemek ve kapasitelerini geliştirmek için gayret sarf ediyor ve ülkemizin ihtiyaçlarını gözetiyoruz. 11. Kalkınma Planı'nda yer alan şu madde bizim için özellikle önemlidir; 'Araştırma üniversiteleri yetkinlikleri dikkate alınarak öncelikli sektörlerle eşleştirilecek, belirlenen hedeflere ulaşmak için oluşturulan projelere dayalı iş modelleri uygulamaya konulacak ve bu iş birlikleri desteklenecektir.'"

ARAŞTIRMA ÜNİVERSİTELERİNDE UNVANLARDAKİ ORAN SINIRLAMASI KALDIRILDI

Özvar desteklerin önemini anlattığı konuşmasına şöyle devam etti:

"Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Yönetmeliği'nde gerçekleştirdiğimiz ve yakında ilan edeceğimiz değişiklikle Araştırma Üniversiteleri Destek Programı kapsamında aktarılan kaynağın kullanımına ilişkin getirdiğimiz önemli bir esnekliğin müjdesini de bu vesile ile ilk kez sizlerle paylaşmak isterim. Program çerçevesinde sağlanan ödeneğin etkin kullanımı, uygulama süreç ve sonuçlarına ilişkin izleme ve değerlendirme YÖK tarafından yapılacak ve buna ilişkin raporlama hazırlanarak Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile paylaşılacaktır. Destek programının işleyişine ilişkin usul ve esaslar da Strateji ve Bütçe Başkanlığımız ile koordinasyon içerisinde ayrıca YÖK tarafından hazırlanmakta olup yakın zamanda tamamlanmış olacaktır.

Araştırma üniversitelerimizi de yakından ilgilendiren bir başka düzenleme de norm kadro ile ilgilidir. 3 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 'Devlet Yükseköğretim Kurumlarında Öğretim Elemanı Norm Kadrolarının Belirlenmesine ve Kullanılmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' çerçevesinde yaptığımız değişiklikle tüm üniversitelerde norm kadroya ilişkin bir esneklik getirmekle birlikte araştırma üniversitelerindeki unvanlar için getirilen oran sınırlamasını kaldırarak önemli bir rahatlama sağladık. Önümüzdeki günlerde özellikle araştırma üniversitelerimizi yakından ilgilendiren önemli mevzuat düzenlemelerinin müjdelerini de sizlerle paylaşacağız."

Özvar, TURKOVAC'ın geliştirilmesinde emeği geçen Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve ekibine teşekkür ederek yerli aşının herkese güven verdiğini ifade etti.

Araştırma üniversitelerinin önemini anlatan Özvar, "Bunlar Türk üniversitelerinin hala dinamik, ayakta, rekabet gücü yüksek kurumlar olduğunu gösteriyor. Rektörlerimiz, üniversitelerimizi dünya ligine taşıyacak. Birkaç yıl içerisinde bu üniversitelerimiz içerisinde inanıyorum ilk 500 ve 300'e birkaç üniversitemizin gireceğine inanıyorum." diye konuştu.

Toplantıda konuşan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ise üniversitelerde araştırma yönetmenin önemine değinerek, Dünya Ekonomik Forumunun açıkladığı 2021 yılındaki raporla ilgili bilgi verdi.

Türkiye İklim Şurası'nda alınan kararlarla ilgili konuşan Mandal, Türkiye'nin iklim değişikliği, çevre ve biyo çeşitlilik, temiz ve döngüsel ekonomi, erişilebilir enerji arzı, yeşil ve sürdürülebilir tarım, sürdürülebilir ulaşım konularında önemli çalışmalar yürüteceğine dikkati çekti.

Araştırma üniversitelerine ayrılmış özel kontenjanların olduğuna işaret eden Mandal, TÜBİTAK'ın insan kaynağının gelişmesi bakımından desteklerinin sürdüğünü kaydetti.

YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Naci Gündoğan ise 17 Mart 2022'de Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı arasında imzalanan "Araştırma Üniversiteleri Destek Programı İş Birliği Protokolü" ile ilgili bilgiler aktardı.

Gündoğan, araştırma üniversitelerinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanlarının yanı sıra yetkin oldukları sağlık, ileri teknoloji ve sosyal bilimler alanlarında yapılan eşleştirilmelerine ilişkin sonuçları açıklayarak, bunun önemini anlattı.

ERÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış da Araştırma Üniversiteleri Destek Programı İş Birliği Protokolü ile araştırma üniversitelerine her yıl performansa dayalı kaynak aktarımı yapılacak olmasının, bu üniversitelerin yönetimlerini ve araştırmacılarını teşvik ve motive ederek, uluslararası rekabet gücünü artıracağını kaydetti.

Toplantının ardından Özvar Erciyes Üniversitesi öğrencileriyle buluştu. Gençlerin sorularını cevaplayan Özvar şöyle konuştu:

“Okudukça insan cehaletini anlıyor boyunun ölçüsünü alıyor. Bu bir paradoks. Verimli bir lisans eğitimi almanın birinci şartı çalışmaktan geçmiyor, çalışmak önemli ama ilk şart iyi bir sosyal çevre edinmek. Üniversite hepimize eşsiz bir sosyal çevre inşa etme şansı tanıyor. Etrafımda gördüğüm başarılı insanlar hep iyi sosyal çevresi olan ve pozitif insanlar. Pırıl pırıl bir gençliğimiz var. Fedakar ailelerden yetişmiş çocuklarsınız hepiniz. Üniversitenin size sunduğu sosyal ilişkiler ağından faydalanın. Bazılarınız içe dönüktür bazıları dışa açıktır. Ama becerilerin geliştirilmesi özgüvenle olabiliyor. İşte ilişkiler ağı bize bu özgüveni veriyor. Üniversite bu yüzden var. Bu ilişkiler ağı çok önemli. Arapların bir sözü var: ‘Fırsatlar bulutlar gibidir. Güvenli bir sosyal çevre çok önemli. İnsanlar yalnızlaşma baskısı altında. Bu yalnızlaşma baskısına rağmen sosyal çevreye çok ihtiyacınız var. Sosyal çevreyi üniversite sonrasına bırakmayın. Farklı kültür, çevre, potansiyel ve yetenekleri olan insanlarla bir araya gelmekten bahsediyorum. Bence başarının ikinci anahtarı kampüsün dışında kendi alanınızla ilgili dışardaki dünya ile temas kurabilmek. Yabancı dil öğrenin. Sosyal projelere katılın. Merak edin. Merak bilim yolculuğuna çıkarır.”

Özvar ve beraberindeki ayrıca heyet Erciyes Üniversitesi araştırma merkezlerine giderek çalışmalar hakkında bilgi aldılar.