Batılı çocuğun deneyimli öğretmen avantajı

Türkiye’nin eğitimdeki en temel sorunlarının başında “eşitsizlik” ve “kalite farkı” geliyor. Varlıklı ailelerin çocukları en iyi fen ve Anadolu liselerine girerken, yoksul aileler için adres meslek liseleri oluyor.
Gerek çocukların eğitime erişiminde gerekse okula devamlarında bölgeler arası eşitsizlik var. Ama bölgeler arasında öğrencilerin yaşadığı eşitsizlik sadece bununla sınırlı değil. Bir başka eşitsizlik ise “öğretmen deneyimi” açısından yaşanıyor.

Deneyimli öğretmenden ders alanlar Batı illerinin öğrencileri olurken, deneyimsiz öğretmenin öğrencisi Doğulu çocuklar oluyor.

BÖLGELERE GÖRE FARK OLUŞUYOR
Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) eğitimdeki sorunlara ilişkin hazırladığı ve milletvekillerine gönderdiği raporda en çarpıcı noktalardan birini Doğu ve Batı illerinde çalışan öğretmenlerin mesleki tecrübelerini gösteren veriler oluşturdu.

Buna göre Türkiye genelinde 11 yıl olan öğretmenlerin ortalama deneyim süresi İzmir gibi illerde 14.8 yıla kadar çıkarken bu süre Şırnak’ta 1.5 yıla, Hakkâri’de ise 1.3 yıla iniyor.

Yani Doğu’daki çocuklar tecrübeli öğretmenlerin öğrencileri olmuyor, onların deneyimlerinden yararlanamıyor.

Doğu illerinde ortalama 1.5 yıllık mesleki deneyime sahip öğretmenlerin görev yapıyor olması bu illerde öğretmenlerin ne kadar yüksek oranda yer değiştirdiklerini de gösteriyor. Bu da çocukların sık sık öğretmenlerinin değiştiği anlamına geliyor.

2014 yılında Şanlıurfa, Mardin, Van ve Muş’ta yapılan araştırmaya göre ilkokulda yalnızca 5 öğrenciden birinin öğretmeni değişmemiş. Öğrencilerin üçte birinin öğretmenleri ise her yıl değişmiş.

Bu durum raporda da ifade edildiği gibi hem öğrencilerin temel becerileri kazanmasını zorlaştırıyor hem de okula aidiyet hislerini zayıflatıyor.

SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMEN ÇÖZÜM MÜ?

Peki çözümü nedir?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) “Doğu’da öğretmen tutamıyoruz” diyerek, daha önce denenip aksaklıklarından ötürü kaldırılan sözleşmeli öğretmenlik uygulamasını bu duruma çözüm olarak sunuyor. TBMM Eğitim Komisyonu’ndan geçen son haline göre bu öğretmenler 3 yıl atandıkları bölgeden ayrılamayacak, 3 yılın sonunda performansı beğenilen kadroya alınacak ve 2 yıl daha tayin isteyemeyecek. Yani atanan sözleşmeli öğretmen 5 yıl aynı okulda kalacak.

Yani bugüne kadar atanamadıkları ve iş bulamadıkları için “sözleşmeli öğretmen” olmayı kabul edenler zorla bu bölgede tutulacak.

Zorla yapılan ya da yaptırılan hangi iş verimli oluyor ki bu uygulama da işe yarasın?

Bu kez eş yüzünden 1 yıl, zorunlu hizmetini bitirdikten 3 yıl sonra tayin talebinde bulunan öğretmenler bu kez de 5 yılını doldurunca “kaçmak” isteyecek.

Öğretmenlerin Doğu illerinde kalıcı olmalarını sağlamak için başta yaşam koşullarını iyileştirmek ve onları teşvik etmek “zorlamak”tan daha mı zor acaba?

Bu yazı Habertürk Gazetesi’nde Pervin Kaplan’ın köşe yazısı olarak da yayımlanmıştır