Bu ilçelerdeki 'doktoralı nüfus' nereye gidiyor?

Bu ilçelerdeki 'doktoralı nüfus' nereye gidiyor? En eğitimli nüfusu barındıran Kadıköy, Beşiktaş, Üsküdar, Şişli gibi ilçelerdeki doktoralı nüfus sayısında azalma olduğu belirtildi. İstanbul nüfusunun çoğunluğunu ise Z kuşağı ele geçiriyor.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Murat Şeker, İÜ Şehir Politikaları Merkezi olarak Şehir Veri Sistemi’ni kurmaya başladıklarını, şehrin verisinin izlenmesiyle demografik değişimin ne yönde gerçekleşeceğinin tahmin edilebileceğini söyledi.  Şeker, İstanbul nüfusundaki değişimleri şöyle anlattı:

BU İLÇELERDEKİ 'DOKTORALI NÜFUS' NEREYE GİDİYOR?

"Toplumun en genç ve dinamik kuşağı olan Z kuşağı, 5 yıl önce İstanbul nüfusunun yüzde 23’ünü oluştururken, bugün bu oran yüzde 30’a yaklaşmış durumda. Geleneksel kuşak ve X kuşağının oranı giderek azalıyor, Y kuşağı ise varlığını koruyor. Bu durum özellikle çalışma yaşamını tamamlayanların İstanbul’u terk etmeye başladığını, iş gücünün büyük kısmını oluşturan Y kuşağının İstanbul’da yaşamaya devam ettiğini ve hızlıca gelen Z kuşağının giderek şehrin hakimi olmaya başlayacağını gösteriyor."

EN FAZLA NÜFUSU ARTAN İLÇELER

İstanbul’da son 5 yılda nüfusu en fazla artış gösteren ilçelerin Esenyurt, Sancaktepe, Başakşehir ve Beylikdüzü olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Şeker, bu sonuçta; artan konut yatırımları ve site yerleşkelerinin, merkez ilçelerden çevre ilçelere nüfusun hızla kaymasında etkili olduğunu vurguladı. Şeker şöyle konuştu.

İSTANBUL'UN GENÇ VE YAŞLI NÜFUSU NEDİR?

İstanbul’da 1 milyon 150 binden fazla 0-4 yaş aralığında çocuk yaşıyor. Anadolu’daki birçok şehirden daha fazla nüfusa sahip olan çocuk yoğunluğu, İstanbul’da çocukları kapsayan projelerin önemini bir kez daha ortaya koyuyor. İlçeler açısından ise Arnavutköy, Sultanbeyli, Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi’de nüfusun yüzde 10’undan fazlası 0-4 yaş aralığındaki çocuklardan oluşuyor. Araştırmada, başta bu ilçeler olmak üzere İstanbul’u yöneteceklerin bir çocuk politikası olması gerektiği vurgulanıyor."

YAŞLI NÜFUS HANGİ İLÇELERDE YAŞIYOR?

İstanbul, 1 milyonu aşan nüfusuyla yaşlıların da yoğunlukla yaşadığı bir şehir.  Kadıköy, Adalar, Şile, Beşiktaş ve Bakırköy yaşlı nüfusun en fazla yoğunlaştığı ilçeler. Sadece Kadıköy’de her 5 kişiden biri 65 yaşın üzerinde. Dolayısıyla şehir politikaları açısından yaşlılar, önceliklendirilmesi gereken bir alan olarak ortaya çıkıyor.

EĞİTİMLİ NÜFUSLARINI KAYBEDİYORLAR

İstanbul’da eğitimli nüfusun ikametinde tercih değişiklikleri oldu.  İstanbul’da yüksek eğitimli nüfus oranı en yüksek olan ilçelerin Beşiktaş, Kadıköy, Bakırköy, Üsküdar ve Şişli iken, son 5 yılda İstanbul’daki eğitimli nüfustan bu ilçelerin aldığı pay giderek azalmaya başladı. Üniversite mezunlarının son 5 yılda yoğunlaşmaya başladığı ilçelerin başında Esenyurt, Sancaktepe, Tuzla, Pendik, Kağıthane ve Beylikdüzü geliyor.

YÜKSEK EĞİTİMLİ NÜFUSLARINI KAYBEDİYORLAR

Yüksek eğitimli nüfus kaybeden ilçeler ise Kadıköy, Beşiktaş, Üsküdar, Fatih ve Bakırköy. Örneğin, 2013’te Kadıköy, İstanbul’daki yüksek eğitimlilerin yüzde 11’ini barındırırken, bugün bu oran yüzde 8’e gerilemiş durumda. Kadıköy’de yaşayanların yüzde 40’ı yüksek eğitimli iken, 5 yıl öncesine göre İstanbul’daki yüksek eğitimli nüfustan aldığı pay azalmış görünüyor. Eğitim seviyesi doktora olanların tercihi ise son 5 yılda bazı ilçelerde öne çıkmış durumda. Küçükçekmece, Maltepe, Güngören ilçeleri, 5 yıl öncesine göre İstanbul’daki doktoralılardan aldıkları payları yükseltmiş, doktoralıları kaybeden ilçeler ise Kadıköy, Beşiktaş, Fatih, Şişli ve Bakırköy olarak sıralanmıştır. Bu ilçeler her ne kadar yüksek oranda doktoralı nüfusa sahip olsalar da son 5 yıl dikkate alındığında, toplam doktoralı nüfustan aldıkları payın azaldığı görülüyor. İstanbul’da toplu ulaşım ağının gün geçtikçe genişlemesiyle merkezden çevreye olan geçişin devam etmesi bekleniyor."

İSTANBUL'A KAYITLI DEĞİLLER

Şeker, İstanbul nüfusuna kayıtlı olanların en fazla yoğunlaştığı ilçelerin Çatalca, Şile, Adalar, Kadıköy ve Bakırköy iken, Sultanbeyli, Sultangazi, Sancaktepe, Bağcılar ve Esenler'in İstanbullu oranının en düşük olduğu ilçeler olduğunu söyledi. Şeker, Sultanbeyli’de nüfusun sadece yüzde 3’ünün İstanbul’a kayıtlı bulunduğunu belirtti.

HANGİ İLÇEDE KİM YAŞIYOR?

Şeker, son 5 yılda hangi ilçede memleket demografisinin değiştiğine bakıldığında, Ataşehir, Esenyurt, Sancaktepe, Fatih, Sultangazi, Küçükçekmece, Bahçelievler ve Bakırköy’ün öne çıktığını aktardı. Şeker, şöyle dedi:

"Örneğin, Bahçelievler’de Tokatlılar Trabzonluların önüne geçmiş durumda, Esenyurt’ta Vanlılar 5 yıl önce dördüncü sıradayken bugün ilk sırada yer alıyor. Fatih’te ise Mardinliler üçüncü sıraya yükselmiş. 5 yıl önce Sancaktepe’de Tokatlılar ilk sıradayken, bugün dördüncü sıraya gerilemiş, ilk sırayı Ordulular almış, Sultangazi’de ise Sivaslılar yerini Adıyamanlılara bırakmış durumda."

İÜ Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Şeker'in yanı sıra araştırma görevlisi Hüseyin Burak Özgül ve Bilge Kağan Özbay’ın yürüttüğü araştırmada, İstanbul’da kent içi nüfus hareketliliği ve demografik değişimin önemine işaret edilerek, İstanbul’un bu hızlı değişiminin anlık izlenecek sistemlerle ve büyük verinin kullanılmasıyla takip edilmesi gerektiği vurgulandı.