Çocuğunuz yoksa akran zorbalığı mı yaşıyor?

Çocuğunuz son günlerde okuluna gitmek ya da evden dışarı çıkmak istemiyor, öğrenme ve dikkat sorunları mı yaşıyor? Hiç aklınıza çocuğunuzun“akran zorbalığı” ile karşı karşıya kaldığı geliyor mu? Oysa uzmanlar bu belirtilerin görüldüğü çocukların ebeveynlerini “akran zorbalığına” karşı uyarıyor ve “Sakın olayı geçiştirmeyin” diyor. 

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Prof. Dr. Mücahit Öztürk, akran zorbalığını, çocuk ve ergenlerin, benzer yaş grubu çocuk ve ergenlerden ''fiziksel, duygusal ve cinsel'' olarak maruz kaldıkları örseleyici kötü muamelelerin tümü olarak tanımlıyor.

Bir çocuğun akranlarının zorbalığı ile karşı karşıya kalmasının her zaman kolay anlaşılmadığını söyleyen Öztürk, zorbalık yáşayan çocuğun, kendisine inanılmayacağı, alay edileceği ya da zorba çocuğun korkutma ve sindirmesi nedeniyle uzun süre bu durumu aileye anlatmayabileceğini vurguluyor. 

SESSİZLİK ZORBAYA CESARET VERİR 

Oysa çocuğun sessizliğinin ve ailenin de yaşadığı zorbalığı anlayamamasının önlem alınmasını engellediği gibi, zorbalık yapana cesaret verdiğini anlatan Öztürk, bu durumun tacizin uzun sürmesine ve rahatsız edici yeni davranışların eklenmesine neden olabileceğine işaret ediyor. 

Öztürk, genel olarak yapılan zorbalıkları şöyle sıralıyor:

"Akademik başarı, bedensel yada zihinsel engel, sosyal konum, kılık kıyafet, dil, din ve ekonomik durumla alay etme, aşağılama. İsim ya da lakap takma, cocuğun kızacağı her türlü eylem ve sözle sataşma. Sindirme amaçlı korkutma, tehdit etme. Sürekli para ya da sahip olduğu eşyalar ile kıyafetleri isteme, harçlığını elinde alma. Fiziksel şiddet uygulama, cinsel söz ve eylemlerde bulunma. Dokunarak, jest ve mimiklerle rahatsız etme, aile ve kendiyle ilgili cinsel içerikli söz ve küfürler kullanma.''

HANGİ ÇOCUKLAR HEDEF OLUYOR? 

Prof. Dr. Öztürk, her çocuğun akran zorbalığına maruz kalabileceğini ancak ''kendini savunamayan, çekingen, içine kapalı, sözel ifade becerileri iyi olmayan, öğrenme zorluğu çeken, depresyon, kaygı bozukluğu, tik bozukluğu gibi herhangi bir psikiyatrik bozukluğu bulunanlar ile bedensel engellilerin'' kötü muameleyle karşılaşma risklerinin daha yüksek olduğuna işaret ediyor. 

HANGİ PSİKİYATRİK SORUNLAR GÖRÜLÜYOR?  

Zorbalığa maruz kalan çocukta yapısal ruhsal özelliklerine göre çok farklı psikiyatrik sorunlar ortaya çıkabileceğine vurgu yapan Dr. Öztürk, bunları şöyle sıralıyor: 

-Uyum bozuklukları, kaygı bozuklukları ve depresyon 

-Öğrenme ve dikkat sorunları, akademik başarısızlık 

-Gece ve/veya gündüz idrar ya da dışkı kaçırma 

-Okula gitmek istememe, beraberinde okul fobisi, okul değiştirme talebi

-Evden dışarı çıkmama, aşırı korku

ZORBANIN TEDAVİ EDİLMESİ GEREKİYOR 

Akran zorbalığını, ''zorbalığa uğrayan çocuk ve onda oluşan ruhsal sorunlar" ile '' zorbalık yapan çocuk ve onun bu davranışının ruhsal ve sosyal nedenleri'' olarak iki yönüyle incelemek gerektiğini belirten Öztürk, akranları tarafından kötü muamele gördüğünü söyleyen her çocuğun ciddiye alınması, önemsenmesi, olayın geçiştirilmemesi gerektiğini söylüyor. 

Öztürk, zorba davranışların acil olarak sonlandırılması, eğer bu durum okulda gerçekleşmişse aile ve okulun çocuğa güven vermesi, bu süreçte arkasında oldukları ve kendisine her türlü desteği vereceklerini açıkça ifade etmeleri gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, bu çocukların mutlaka psikiyatrik değerlendirmeden geçirilmesi ve gerekli görülenlerin tedavi desteği almaları gerektiğini de anlatan Öztürk, zorbalık uygulayanların da tedaviye ihtiyaç duyduğuna dikkat çekiyor. 

Zorbalık yapanlarda genel olarak dürtü kontrol sorunu, dikkat eksikliği hiperaktivite ve karşıt gelme gibi davranış sorunları gözlenebildiğini söyleyen Öztürk, aile düzeninin bozuk olması, kaotik aile yapısı ve ebeveyndeki davranış sorunlarının da çocukta bu davranışın gelişmesini tetikleyebileceğini, bu nedenle zorba çocukların aileleriyle de çalışılması gerektiğini ifade ediyor. 

Şule YILMAZ

info@pervinkaplan.com

*Bu haber ‘’www.mucahitozturk.com’’ sitesinden izin alınarak hazırlanmıştır.