Dönüşüm sürecinin ardından bir değerlendirme

25 Mart 2012 günü dönemin Sayın Başbakanının "Üniversite giriş sınavlarını da, üniversite hazırlık kurslarını da ortadan kaldırıyoruz" açıklamasıyla başlayan ve neredeyse dört yıldır eğitim dünyasının gündemini meşgul eden dershanelerin sistem dışına çıkarılması sürecinde pek çok tartışmayla birlikte günümüze kadar gelindi. 

ÖZDEBİR olarak bizim ve bütün sektörün karşı çıkışlarımıza, çabalarımıza rağmen 6528 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 14 Mart 2014 tarih ve 28941 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Hatırlayacağınız üzere, bu yasa ile özel dershanelerin 31 Ağustos 2015’e kadar Temel Liselere ve diğer özel öğretim kurumlarına dönüşmeleri, Etüt Eğitim Merkezleri’nin 12 yaş sınırlamasıyla uyumlu hale getirilmeleri, bu koşullara uygun dönüşümü sağlanamayan bu kurumların ise 1 Eylül 2015’te kapatılmaları hükme bağlanmıştı. 

BUGÜNE KADAR NASIL BİR DÖNÜŞÜM OLDU?
14 Mart 2014’ten bu güne gelindiğinde, MEB yetkililerinin verdiği bilgilere göre; 

• Kanun’un yayımlandığı 14 Mart 2014 tarihinde faal olan 3530 dershaneden özel öğretim kurslarıyla beraber 2 bin 536’sının dönüşüm programına başvurduğunu, 
• Dönüşüm sürecinden ayrılmalarla 2 bin 191 dershanenin programda kaldığını,
• Başvuru yapan bu kurumlardan bir kısmının dönüşüm kabulüne ilişkin onay süreci ve güncelleme işlemlerinin devam ettiğini, 
• Programa girerek, temel lise ve diğer dönüşüm okullarına dönüşen ve kapanma taahhüdünde bulunan dershanelerin 1 Eylül 2015 itibarıyla kapanma işlemlerine başlandığını görmekteyiz.

Son açıklamalara göre de Dönüşüm Okulu olarak açılan 1467 kurumdan; 1222'sinin temel lise, 12'sinin okul öncesi kurum, 16'sının ilkokul, 211'inin ortaokul, 5'inin Anadolu lisesi 1’inin Etüt Eğitim Merkezi olduğu, 856 kurumun da özel öğretim kursuna başvurduğu, 229’unun açılışının gerçekleştiği, diğerlerinin iş ve işlemlerinin devam ettiği anlaşılmaktadır.

1700'E YAKIN DERSHANE SİSTEM  DIŞINA ÇIKTI 
Gelinen noktada, şu ya da bu nedenle 1700’e yakın dershanenin dönüşüm işlemlerinin tamamlanmadığı, sistem dışı kaldığı veya kapandığı görülmektedir.
Bilindiği gibi Yasa’nın bazı hükümlerinin iptaline ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne Ana Muhalefet Partisi’nin yaptığı başvuru sonucunda Mahkeme, ilgili maddelerin Anayasa’nın;

• “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması” ile ilgili 13. maddesi, 
• “Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi” ile ilgili 42. Maddesi,
• “Çalışma ve sözleşme hürriyetini” düzenleyen 48. maddesine 

aykırı bularak, bu hükümlerin iptallerine karar vermişti. 

Hatırlanacağı gibi, Yüksek Mahkemenin konu hakkındaki gerekçeli kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra MEB tarafından gerekli düzenlemelerin yapılacağı bildirilmiş, 18 Ağustos 2015’te yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliğiyle; 

• Etüt Eğitim Merkezleri için 12 yaş sınırı kaldırılmış, 
• 3 dersle sınırlı “Özel Öğretim Kursları”nın açılması, 
• Temel Liselere de mezun öğrenciler için kurs verme imkânı sağlanmıştı. 

Ancak bu başvurunun 14 ay sonra sonuçlanmasından doğan gecikmiş adaletin sonuçlarını, dönüşüm sürecine dahil olan ve olamayan/olmayan kurumlarla birlikte görerek bugünlere geldik.

ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLARIMIZ VAR
Bugüne değin dönüşüm sürecinde önemli bir aşama kaydedilmiş olsa da çözüm bekleyen pek çok sorun gündemdedir.

• Temel liselerde mezun öğrencilere açılacak kursların sadece hafta sonuyla sınırlanması,
• Özel öğretim kurslarının üç dersle sınırlandırılması, 
• Temel liselerin 2019’dan sonraki durumlarının ne olacağı, 
• Sınavlara hazırlık için okullarda öğrencilerden ücret alınarak kurslar açılması, 
• Kayıt dışı kurumlarla mücadelede yetersizlik, Etüt eğitim merkezlerinin veya özel öğretim kurslarının ilköğretim öğrencilerinin ihtiyaçlarına cevap verebilir duruma getirilmesi, 
• Dönüşemeyen kurumların hukuki durumları,  
• Okulların dershaneleşmesi,

gibi sorunlar halen önümüzde durmakta ve çözüm beklemektedir.

DERNEK NASIL İSİM DEĞİŞTİRDİ? 
Özel Dershaneler Birliği Derneği’nden ÖZDEBİR, Özel Eğitim-Öğretim Derneği’ne… 

12 Eylül 1980’den sonra dershanelerin kapatılması gündeme gelmiş ve Kurumumuz 80’ler Türkiye’sinde Özel Dershaneler Birliği Derneği olarak önemli bir ihtiyaçtan doğmuştur. Yaklaşık 30 yıl sonra ne ironiktir ki benzer bir tartışmanın odağında sektörün öncü kuruluşu olarak yer almış, yukarıda kısaca açıklamaya çalıştığımız dönüşüm süreciyle birlikte tüm özel öğretim kurumlarını kapsayıcı bir meslek örgütü olarak yoluna devam etmeye karar vermiştir.

ÖZDEBİR son genel kurulda yaptığı tüzük değişikliği ile “ÖZDEBİR-Özel Eğitim-Öğretim Derneği” adını almış ve dershanelerin dışında tüm özel öğretim kurumlarının derneğimize üye olma koşullarını sağlamıştır.  

Bu süreci izleme ve sürece müdahil olma, üyelerimizin talep ve beklentilerine uygun kararlar alma ve uygulama gibi konularda gereken duyarlılık ve hassasiyet içinde yorucu, zaman alıcı ve özveriyle yaptığımız çalışmalarımız artık tüm özel öğretim kurumlarımızın ihtiyaç ve beklentilerini gözeterek devam etmektedir. 

Özel dershanelerin niçin ihtiyaç olduğunu geçmişte çok özlü bir biçimde “daha iyi bir yaşam talebi için…” diyerek ifade etmiştik. Soruna daha genel bir perspektifle bakıldığında istihdam sorunuyla da doğrudan ilişkilidir ve her vatandaş, “daha iyi bir yaşam için daha iyi bir eğitim” arayışını sürdürecektir.  

İstihdam olanaklarının yetersizliği bir yana mevcut koşullarda istihdam için de eğitim kalitesinin yükseltilmesi ve kaliteli eğitimden yararlanmada fırsat eşitliğinin sağlanası büyük öneme sahiptir. 

Geçmişin özel dershanecileri, bu günün özel öğretimcileri olarak değişen koşul ve uygulamalara uyum sağlayarak bahsettiğimiz sorunların giderilmesi konusunda da çabamız aynı hassasiyetle devam edecektir.