Dünya Çocuk Hakları: Çocuk işçiler, erken yaşta evlilik, çocuk istismarı

Bugün Dünya Çocuk Hakları Günü. 1989 yılında kabul edilen Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’yle çocuk haklarının yasalarca tanınmasıyla birlikte 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanıyor. Fakat dünyanın birçok bölgesinde hâlâ milyonlarca çocuk haklarından ve çocukluğundan habersiz yaşıyor.

Milliyet’in haberine göre, derlenen veriler 28 milyon çocuğun savaş nedeniyle yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldığını gösteriyor. Bu çocukların yaklaşık 2 milyona yakını ise Türkiye’de yaşıyor. Türkiye’deki binlerce çocuğun en büyük soru ise; şiddet, cinsel istismar, erken yaşta ve zorla evlilik, çocuk işçiliği, eğitime erişememek.

İSTİSMAR 3 KAT ARTTI

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de cinsel istismara maruz kalan çocuk sayısı her geçen gün artıyor. 2014 yılında 74 bin 64 olan istismar mağduru çocuk sayısı 2016 yılında 83 bin 552’ye yükseldi. Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği Başkanı Saadet Özkan’a göre artık öğretmenler bu soruna karşı daha duyarlı: “Çocukların yüzde 80’i yakınları tarafından istismara uğruyor. Sayı olarak baktığımızda kız ve erkek çocukları arasında fark yok. Fakat istismar vakalarında erkek çocukların ailelerinin daha çekimser olduğunu söyleyebiliriz. Diğer taraftan baktığımızda ise istismarla ilgili farkındalık arttı. Çocuklar konuşmaya başladı. Kendini ifade edebilen çocuk sayısı arttı. Öğretmenler daha duyarlı.”

ERKEN YAŞTA EVLİLİKLE İLGİLİ VERİ YOK!

Çocuklar için özellikle de kız çocukları için en büyük tehlikelerden biri de çocuk yaşta evlilik. Okul sırasında olması gerek çocuklar ne yazık zorla evliliğin kurbanı oluyor. TÜİK’in 2017 verilerine göre de, 1 yıl içerisinde gerçekleşen 569 bin 459 resmi evlilikten 23 bin 906’sını 16-17 yaşındaki kız çocukları oluşturdu. Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, “İlgili bakanlıkların bu konuda bir veri tabanı yok. Verileri milletvekillerinden alabiliyoruz. 2016’da 
dönemin Adalet Bakanı, 386 kişinin erken yaş evliliği mağduru olduğunu söyledi. 2019 Ocak’ta ise milletvekilleri, sayının 100 bin kişi olduğunu açıkladı. Geçtiğimiz ay ise rakamın 16 bin kişi olduğunu öğrendik” dedi. 

22 milyon 920 bin çocuğun bulunduğu Türkiye’de  Milli Eğitim Bakanlığı’nın istatistiklerine göre; ilkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2016/2017 öğretim yılında yüzde 91.2. Öte yandan Türkiye’de çoğu Suriyeli olmak üzere yaklaşık 3.9 milyon mülteci yaşıyor ve bunların 1.7 milyonu çocuk. Geçen yıl 616 bin mülteci çocuk okullara kayıt olurken yaklaşık 430 bin çocuk hâlâ okul dışında.

319 ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞIRKEN ÖLDÜ

Türkiye’de 2012’de 601 bin olarak saptanan çocuk işçi sayısı, 2016’da 709 bine çıktı. TÜİK’in 2016 verilerine Türkiye’de çocuk işçiliği ve iş cinayetleri raporuna göre, 2013’ten 2018’in ilk 5 ayına kadar 319 çocuk çalışırken yaşamını yitirdi.

‘152 MİLYON ÇOCUK İŞÇİ’

Uluslararası Mülteci Hakları Derneği Genel Başkanı Uğur Yıldırım, savaşın ve afetin en büyük mağdurunun çocuklar olduğunu belirterek şunları söyledi: “Dünyada 5-17 yaş arasında 151 milyon 600 bin çocuk işçi var. Bunların 73 milyonu tehlikeli işlerde çalışıyor. Çalışan çocukların 72 milyonu Afrika’da, 62 milyonu Asya-Pasifik’te. Çocuk işçilerin yüzde 77’si savaşların olduğu bölgelerde. Tarım sektörü çocuk emeğinin yüzde 71’ini istihdam ediyor. Sanayide ise 18 milyon çocuk işçi çalışıyor. 4.3 milyon çocuk zorla çalıştırılıyor. Bunların 1 milyonu ticari cinsel sömürüye maruz durumda. 15 milyon çocuk işçinin yüzde 32’si eğitim alamıyor. 28 milyon savaş mağduru çocuktan 2 milyonu Türkiye’de. Bu çocukların sadece 6 bini eğitim görüyor, oysa bu çocukların olması gereken yer okul.”