Hem devlet hem de özel sektör ‘gözetliyor’

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin, Arizona State Üniversitesi (ASU) ile gerçekleştirdiği global stratejik akademik işbirliği kapsamında “Küresel Dönüşüm: ASU – BİLGİ Konuşmaları Serisi”nin ilk etkinliği de yapıldı. İstanbul Bilgi Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Asaf Savaş Akat’ın moderatörlüğünde gerçekleşen etkinliğin konuğu Arizona State Üniversitesi Sürdürülebilirlik Okulu Küresel Gelecekler Bölümü’nden Prof. Craig Calhoun oldu.

Calhoun, önümüzdeki en az iki yıl boyunca yaşanan biyomedikal, ekonomik ve toplumsal krizin sürmesini beklediğini belirtti. “Ekonomik gerileme” ifadesinin yanıltıcı olduğunu söyleyen Calhoun, şöyle dedi: “Pandemi sürecinde yatırıma dönüştürülebilir varlıkları olanlar gelirlerini oldukça artırırken yaşamlarını kazanmak için çalışanlar için durum böyle olmadı. Dolayısıyla herkes için bir ekonomik gerileme olduğundan bahsedemeyiz, asıl mesele bu noktada kimin bu süreci ne şekilde yaşadığı ile ilgili.”

DEVLET VE ÖZEL SEKTÖRÜN GÖZETİMİ

Kovid-19 pandemisine karşı alınan önlemler kapsamında maske takmak, ateş ölçmek ve diğer halk sağlığı uygulamalarının gözetim boyutuna değinen Calhoun, şöyle devam etti:

 “Çin hükümeti bu uygulamalarda kısmen başarılıydı, çünkü vatandaşların davranışlarının gözetlenmesi noktasında hem teknolojik hem de genel anlamda birçok gözetim aygıtı vardı. ABD hükümeti kısmen başarısızdı, çünkü insanları izlemek için merkezi gözetleme ve denetim uygulamalarını ilk anda devreye almadı. Bu kısmen Amerika’nın özgürlük ideolojisiyle ilgiliydi. Ancak Amerika, Avrupa ve dünyanın büyük bir kısmında ciddi anlamda devlet gözetimi arttı. Dünyada gözetim artarken bu gözetimi denetleme mekanizmaları yeterince geliştirilemedi. İnsanların pandeminin yarattığı güvensizlik hissiyle karşı karşıya kalmaları giderek gözetlenme meselesine daha fazla dikkat etmelerine yol açtı. Ancak bu sadece pandemiye özgü olmayan, uzun süredir gündemde olan bir trend.

TÜM HESAPLAR TAKİP EDİLİYOR

Uzun zamandır insanların e-postalarını, sosyal medya hesaplarını, siyasi protestolarını gözetleyen devletler sebebiyle devlet gözetimi altındayız. Kredi kartı hareketlerini inceleyen, GPS verilerini ve insanlara dair diğer bilgileri kullanan şirketler nedeniyle yine bir tür özel sektör gözetimi altındayız. Bu durum, ne tür gözetimin uygun, hangisinin tehlikeli olduğu; vatandaşların mahremiyetine ve siyasi haklarına, insan haklarına saygı duyulduğundan nasıl emin olabileceğimiz konusunda etkili devlet düzenlemelerine duyulan ihtiyacı artırdı. Ve maalesef bunu yapacak kurumlarımız çok zayıf; hiçbir yerde gözetimin arttığı hızda gözetimi denetleyebilme kapasitemizi geliştiremedik.”