İşte Türkiye’deki sosyal girişimci: İyi eğitimli ve kadın

İşte Türkiye’deki sosyal girişimci: İyi eğitimli ve kadın. ‘Türkiye’de Sosyal Girişimlerin Durumu’ araştırma raporuna göre Türkiye’deki sosyal girişimcilerin yarısından fazlası kadın. Sosyal girişimci kadınların eğitim düzeyi ise yüksek.

British Council’ın 2009 yılında başlattığı ve 31 ülkede yürütülen Küresel Sosyal Girişim Programı kapsamında yayımlanan “Türkiye’de Sosyal Girişimlerin Durumu” araştırma raporuna göre Türkiye’deki sosyal girişimcilerin yarısından fazlası kadın.

İŞTE TÜRKİYE’DEKİ SOSYAL GİRİŞİMCİ: İYİ EĞİTİMLİ VE KADIN

British Council ve İstasyon TEDÜ’nün (TED Üniversitesi Sosyal İnovasyon Merkezi) liderliğinde, TED Üniversitesi, Ashoka Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Koç Üniversitesi Sosyal Etki Forumu, Mikado Danışmanlık ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden oluşan bir konsorsiyum tarafından Ekim 2018’den bu yana araştırma yürütüldü.

KİMLER SOSYAL GİRİŞİMCİ SAYILIYOR?

Sosyal girişimciler şöyle tanımlanıyor: Sosyal/çevresel etki yaratmayı öncelikli amacı olarak belirleyen, gelirlerinin yarısından fazlasını ticari faaliyet yoluyla elde eden ve kârlarını öncelikle sosyal amaçları için harcayan kuruluşlar.

“Türkiye’de Sosyal Girişimlerin Durumu” araştırma raporu, literatür taraması, danışma toplantıları, online anket, 12 şehirde 37 ayrı sosyal girişimle yapılan görüşmeler, üç şehirde 12 odak grup çalışması ve iki yuvarlak masa toplantısı sonucu ortaya çıktı.

BAŞTA EĞİTİM ALANINDA ÇALIŞIYORLAR

İşte rapordan notlar:

-Türkiye’de sosyal girişimci sayısı yaklaşık 9 bin.

-Başta eğitim olmak üzere farklı alanlarda çalışıyor.

-Sosyal girişimler İstanbul, Ankara ve İzmir gibi üç büyük şehirde yoğunlaşıyor.

-Sosyal girişimlerin yüzde 86’sı son 12 ay içinde yeni bir ürün, hizmet ya da model geliştirmiş. Yani yenilikçiler.

-Sosyal girişimlerin yüzde 47.28’inin 35 yaş altında kişiler tarafından kuruluyor.

-Sosyal girişimcilerin yüzde 55’i kadın liderler tarafından yönetiliyor, bunların da yüzde 83.6’sı yüksek derecede eğitimli.

HANGİ ENGELLER İLE KARŞILAŞIYORLAR?

Katılımcıların yüzde 80’ine göre engeller şöyle sıralanıyor:

-Farkındalığın ve görünürlüğün yetersizliği.

-Toplumun haberdar olmaması.

-Kamu kurumları arasında ortak bir anlayışın bulunmaması.

KARŞILAŞTIKLARI TEMEL GÜÇLÜKLER NEDİR?

Katılımcıların yüzde 85’ine göre temel güçlükler şöyle sıralanıyor:

-Olumsuz ekonomik iklim.

-Yüksek vergiler.

-Kuruluş maliyetleri.

-Bürokrasi.

KADINLAR AĞIRLIKTA AMA

Sosyal girişimcilik alanında kadınlar ağırlıkta olmasına rağmen, dış fon kaynaklarına ve finansmana erişimi, erkeklere kıyasla daha düşük. Sosyal girişimlerin yüzde 65’i dış finansman arıyor.

ÜNİVERSİTELER NE DURUMDA?

Raporda sosyal girişimcilik açısından üniversitelerin durumu da inceleniyor. Buna göre son yıllarda Türkiye’deki üniversitelerin sosyal girişim alanına yönelik ilgilerinde bir artış söz konusu. Bazı üniversitelerin eğitim programlarında, sosyal girişimciliğe müfredat kapsamında ya da müfredat dışı faaliyet olarak yer veriliyor. Son üç yılda, sosyal girişimciliğe ilişkin müfredat geliştirme çalışmaları hız kazandı. Türkiye’deki mevcut 203 üniversitenin 16’sı aktif ve düzenli olarak sosyal girişimcilik alanında faaliyet yürütülüyor. Bunların 13’ü doğrudan sosyal girişimcilik ve sosyal inovasyona ilişkin dersler sunuyor. Bu derslerden dokuzu son üç yıl içerisinde müfredata girdi.

ÖĞRENCİ KULÜPLERİ YÜRÜTÜYOR

Üniversitelerde yürütülen sosyal girişim faaliyetleri genelde müfredat dışı faaliyet olarak öğrenci kulübü etkinliği, seminer, konferans, ödül programı ve yarışma şeklinde gerçekleştirilmekte. Bazı üniversitelerin kendi bünyesinde kurduğu ve sadece sosyal girişimcilik yapan öğrencilerine hizmet veren kuluçka merkezleri vardır. Bazı üniversiteler, kendi geleneksel işlevlerinin dışına çıkarak tüm sosyal girişimlere açık olan kuluçka programları sunmaktadır. Teknopark modelini örnek alan, ancak ağırlıklı olarak sosyal etkisi olan girişimlere odaklanan ‘sosyopark’ ya da ‘sosyokent’ modelleri geliştiren bazı üniversiteler de bulunuyor.

SOSYAL GİRİŞİMCİLİKTE ETKİN OLAN ÜNİVERSİTELER

Abdullah Gül Üniversitesi

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi

Bahçeşehir Üniversitesi

Hacettepe Üniversitesi

İstanbul Üniversitesi

İstanbul Bilgi Üniversitesi

İstanbul Kültür Üniversitesi

İstanbul Medeniyet Üniversitesi

İstanbul Okan Üniversitesi

Kadir Has Üniversitesi

Koç Üniversitesi

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

Özyeğin Üniversitesi

Sabancı Üniversitesi

TED Üniversitesi

Yaşar Üniversitesi

Yeditepe Üniversitesi

Yıldız Teknik Üniversitesi