İşte YÖK’ün 2019 YKS yerleştirme raporu

İşte YÖK’ün 2019 YKS yerleştirme raporu: Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yerleştirme sonuçları ile birlikte YÖK de üniversite yerleştirme sonuçlarıyla ilgili değerlendirme raporu açıkladı.

İşte YÖK raporundan YKS yerleştirme sonuçları yorumu:

ADAY SAYISI ARTTI AMA

ÖSYS’ye başvuran aday sayılarında yıllar itibariyle artış yaşanmakta, yükseköğretime olan talep giderek artmaya devam etmektedir. ÖSYS’ye başvuran aday sayısı 2006 yılında 1.678.383 iken, 2017 yılında bu sayı 2.265.844’e, 2018 yılında 2.381.412’ye, 2019 yılında ise 2.528.031’e ulaştı.

KONTENJANLARA AYARLAMA GELDİ

 Kamu ile özel sektör temsilcilerinin oluşturduğu “Yükseköğretim Eğitim Programları Danışma Kurulu”nu ülkenin insan gücü ihtiyaç analizleri, talepler, teklifler ve TÜİK verileri inceledi. Aynı zamanda yükseköğretim programlarındaki öğretim üyesi/elemanı sayıları, doluluk oranı gibi parametrelerin, öğrencilerden gelen görüşleri dikkate alınarak, bu yılın kontenjanları düzenlendi. Bu yıl örgün öğretim programlarında yükseköğretim kurumlarına toplam 824.694 kontenjan ayrıldı. YÖK olarak büyümenin nitelik ve kalite odaklı olması önemli.

MYO İLE İLGİLİ PLANLAMA

Meslek Yüksekokulu programlarında da planlama yapıldı. Son yılların TUİK verilerinde MYO mezunlarının ortalama istihdam oranları da dikkate alınmış ve bu zaviyeden bakılarak bazı programlarda kontenjan azaltması gerçekleşirken, diğer taraftan gelecekteki işgücü piyasalarının talepleri de dikkate alınarak bazı ön lisans programlarında da kontenjan artışı gerçekleşmiştir.  Bu artış belirlenmiş amaçlara uygun bir plana göre yapıldığı için MYO’lardaki doluluk oranlarındaki yükselen artış bu sene daha da güçlü bir şekilde devam etti.

LİSANS PROGRAMLARINA YERLEŞENLER

Lisans programları için de aynı olumlu tablo söz konusudur. 2018 yılında lisans programlarına yerleşen aday sayısı 394.945 iken bu yıl 409.587 oldu. Ön lisans programlarına yerleşen aday sayısı geçen yıl 316.037 iken bu yıl 343.874 oldu.

2018 yılında örgün öğretim programlarına yerleşen toplam aday sayısı 710.982 iken bu yıl 753.461’e yükseldi. 2019 ÖSYS yerleşme sonuçlarında yerleşen aday sayılarında görülen artış yapılan kontenjan planlamalarının doğruluğunu gösteriyor.

YERLEŞENLERİN SAYISI ARTTI

2018 ile 2019 yılları kıyaslandığında, bu yıl hem lisans hem de ön lisans programlarına yerleşen aday sayılarında çok açık bir artış gerçekleşti. Doluluk oranlarındaki bu olumlu gelişme azalan kontenjan ile izah edilemez. Bu sonuçlar aynı zamanda YÖK’ün kontenjan planlamasının artık istikrar kazanan olumlu bir zeminde olduğunu göstermekte ve doğruluğunu teyid etmekte.

TERCİH YAPMALARIN SAYISI NE OLDU?

2018 yılında tercih yapma hakkı bulunan aday sayısı 1.749.144, 2019 yılında ise 1.761.394 oldu. Tercih yapan aday sayısı geçen sene 1.206.811 iken bu sene 1.113.640. Bu durumda geçen sene tercih yapmayan aday sayısı 542 bin 333 oldu. 2019 yılında ise tercih yapmayan aday sayısı 647 bin 754 oldu.

2018’de tercih yapan her 100 adayın 71’i üniversiteli olurken, 2019’da tercih yapan her 100 adayın 81’i üniversiteli oldu. Tercih yapma hakkı bulunan aday sayısının geçen seneye göre yüksek olmasına rağmen tercih yapan aday sayısının daha az olması konusunda ise; bu grup adayların homojen bir yapıya sahip olmaması ve bununla ilişkili olarak farklı saiklerin rol oynayabileceği dikkate alınmalı.

YERLEŞEN SAYISI KARŞILAŞTIRMASI

2017 yılında toplam yerleşen sayısı 696.288 iken YKS’nin ilk senesi olan 2018 yılında 710.982, ikinci senesi olan 2019 yılında ise 753.461’e yükseldi.  

Yeni sistemle birlikte doluluk oranlarındaki artış rasyonel bir kontenjan planlaması ile birleştiğinde daha da anlam kazanmaktadır. Bu sonuç ülkenin ihtiyaçlarını dikkate alan, aynı zamanda rasyonel özelliği taşıyan bir planlamanın sonucudur. 

Yerleştirme sonuçlarına göre 2017 yılında boş kalan kontenjan sayısı 214.383 iken YKS sistemine geçildiği ilk sene 2018 yılında 128.508 olmuş, YKS’nin ikinci defa uygulandığı 2019 yılında ise bu sayı daha da gerilemiş ve 71.233 olmuştur. Program kontenjanlarında yapılan rasyonel planlamalar sonucunda 2017 yılında programlarda yüzde 76,45 olan doluluk oranı, 2018 yılında yüzde 84,69’a yükselmiş ve 2019 yılında doluluk oranı daha da artarak yüzde 91,36 olmuştur. Geçen seneye kıyasla boş kontenjanlarda 57.275 azalma sağlanmıştır.

EK YERLEŞTİRME İLE SAYI ARTAR

Geçmiş yıllara ait veriler değerlendirildiğinde “Ek Yerleştirme” ile 2019 yılı yükseköğretimde kontenjan doluluk oranının daha da artacağı tahmin edilmektedir. Geçen sene ilk kez uygulanan YKS’nin ikinci yılında da olumlu sonuçlar verdiği görülmektedir. 2017 yılından bu yana doluluk oranları kıyaslandığında doluluk oranının yüzde 90’nın üzerine çıktığı ve boş kontenjanlarda ise önemli düzeyde bir azalma olduğu, bu konuda ciddi bir iyileşme sağlandığı gözlemlenmiştir. Bu sonuç, YÖK’ün kamuoyu önünde bu sistemin doluluk oranlarına olumlu katkı sağlayacağı yönündeki bilimsel çalışmalara ve verilere dayalı açıklamalarını bir kez daha doğrulamaktadır. 

SINAVA GİREN MESLEK LİSESİ SAYISI

YÖK’ün ya nısıra üniversiteler, bilim çevreleri, sanayi ve diğer paydaşların kalite endişesi ile mutabık kaldığı sınavsız geçiş uygulamasının kaldırıldığı 2017 senesinden önce meslek lisesi mezunlarının sınava girme eğiliminde olmadıkları gözlemlenmişti. 2018 ve 2019’da sınava giren meslek lisesi mezunlarının sayısındaki artış, adayların YKS sistemini benimsediklerinin bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Sınava giren Meslek Lisesi öğrencilerinin sayısı 2017 yılında 999.352 iken bu yıl 1 milyon 100 bini aştı.

BOŞ KALAN KONTENJAN

2018 yılında boş kalan 128.508 toplam kontenjanın 38.822’si ön lisans programlarında, 89.686’sı ise lisans programlarındaydı. Lisans programlarında boş kalan kontenjan sayısı 2018 yılında 89.686 iken, bu sayı 2019 yılında bu rakam 38.167’ye düştü.

 Ön lisans programlarında ise boş kalan kontenjan sayısı geçen yıl 38.822 iken bu sene 33.066 olmuştur.  2018 yılında toplam kontenjanın %15.3’ü boş kalmış iken,  2019 yılında bu oran %8.63’e düştü. 2018 yılında lisans programlarında 89.686 kontenjana yerleşme olmamıştır. Bu boş kalan kontenjanların 58.107’si Devlet, 23.531’i Vakıf, 7.205 KKTC Üniversiteleri, 843’ü ise diğer ülkelerdeki üniversitelere aittir. 2019 yılında lisans programlarında boş kalan kontenjan sayısı daha da azalmış ve lisans programlarında boş kalan kontenjan sayısı 38.167 olmuştur. Bu boş kalan kontenjanların 20.866’sı Devlet, 12.564’ü Vakıf, 4.120 KKTC Üniversiteleri, 617’si ise diğer ülkelerdeki üniversitelere aittir.  Lisans programlarının kontenjanlarının belirlenme sürecinde yapılan başarılı değerlendirmeler sonucu boş kalan kontenjanların sayısı geçen seneye göre 51.519 azalmıştır.

BOŞ KONTENJAN BİR PROBLEM

Bu veri boş kontenjan konusunda çok ciddi bir iyileşmenin olduğunu, artık bu konunun bir problem olmaktan çıktığını da açıkça göstermektedir.

İlk yerleştirmede; devlet üniversitelerinde boş kalan kontenjanların oranı geçen sene %62,3 iken bu oran bu sene %55,9 olarak gerçekleşmiştir. Boş kalan kontenjanların %44,1’i ise Vakıf, KKTC ve diğer ülkelerdeki üniversitelere aittir.

Boş kontenjan sayılarında tüm üniversite türlerinde iyileşme gözlenirken, oransal olarak devlet üniversitelerindeki iyileşme daha dikkat çekicidir.

İKİ PUAN TÜRÜNDE ARTTI, BİRİNDE DÜŞTÜ

Puan türleri üzerinden yapılan değerlendirmede;  2018 yılında 1.749.144 tercih yapma hakkı olan adaylardan 180 ve daha üstü puan alan öğrencilerin sayısı SÖZ puan türünde; 904.048,  SAY puan türünde 428.968, EA puan türünde ise 735.818’dir.  2019 yılında ise 1.761.394 tercih yapma hakkı olan adaylardan 180 ve daha üstü puan alan öğrencilerin sayısı SÖZ puan türünde; 862.629, SAY puan türünde 484.820, EA puan türünde ise 824.492’dir.. Tercih yapma hakkı olan adaylardan SAY ve EA puan türünde 180 ve daha üstü puan alan öğrencilerin sayısı geçen seneye göre artmıştır. Buna mukabil SÖZ puan türünde adayların durumunda bir gerileme söz konusudur. 

TIP FAKÜLTESİNE YERLEŞEN ÖĞRENCİNİN PUANI

Taban başarı sıralaması şartı aranan bazı programlarla ilgili değerlendirme yapılırsa:

TIP FAKÜLTESİNE YERLEŞEN: Tıp Fakültesi’ne en alt sıralarda genel kontenjandan yerleşen öğrencilerden 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti) 30.5, Fen Bilimleri Ham Puanı (neti) 22.

HUKUK FAKÜLTESİNE YERLEŞEN:  Hukuk Fakültesi’ne en alt sıralarda yerleşen öğrencilerden 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti) 6.75, Türk Dili ve Edebiyatı Ham Puanı (neti) 21.861.

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNE YERLEŞEN:

Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği bölümüne en alt sıralarda yerleşen öğrencilerden 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti) 18, Fen Bilimleri Ham Puanı (neti): 4.

MİMARLIK FAKÜLTESİNE YERLEŞEN

Mimarlık Fakültesi’ne en alt sıralarda yerleşen öğrencilerden 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti) 13.75, Fen Bilimleri Ham Puanı (neti): 7.5.

ÖĞRETMENLİK PROGRAMLARINA YERLEŞENLER:

Öğretmenlik Programlarına en alt sıralarda yerleşen öğrencilerden  SAY Puan Türünde 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti): 19.75, Fen Bilimleri Ham Puanı (neti):  3 SÖZ Puan Türünde 40 soru üzerinden Türk Dili ve Edebiyatı Ham Puanı (neti): 15.028, Sosyal Bilimler Ham Puanı (neti): 13 EA Puan Türünde 40 soru üzerinden Matematik Ham Puanı (neti):  9.5, Türk Dili ve Edebiyatı Ham Puanı (neti): 22.417.

BOŞ KONTENJANLARIN BÖLÜMLERE GÖRE DAĞILIMI

MÜHENDİSLİKTE BOŞ KONTENJAN: Lisans programlarında boş kalan 38.167 kontenjanın programlara dağılımı muhtelif olmakla birlikte, boş kalan 16 bin 690 kontenjan Mühendislik programlarına ait. Mühendislik programlarında 40 soru üzerinden bazı testlerde yüzde 10 ham başarı gösteremeyen öğrencilerin mühendislik fakültesine yerleşmesi ihtimali düşünüldüğünde başarı sıralama

MİMARLIKTA BOŞ KONTENJAN: Mimarlık programlarına tahsis edilen 8.783 kontenjanın 6.561’i doldu.

TIP VE HUKUK: Devlette yüzde 100 dolu.

TEMEL BİLİMLERE YERLEŞME ORANLARI

Temel Bilimler Programlarına Yerleşme Sayıları

İktisadi kalkınmada etkisi yüksek olan, Temel Bilimler programlarına ilişkin YÖK’ün düzenlemeleri ve projeleri bu programların tercih edilme oranlarını arttırmıştır. 2018 yılında:

- Biyoloji programına 1.922 öğrenci yerleşmiş iken 2019 yılında 1.935 öğrenci,

- Fizik programına 1.032 öğrenci yerleşmiş iken 2019 yılında 1.224 öğrenci,

- Kimya programına 1.979 öğrenci yerleşmiş iken 2019 yılında 2.168 öğrenci,

- Matematik programına 4.637 öğrenci yerleşmiş iken 2019 yılında 5.002 öğrenci,

2018 yılında Temel Bilimler programlarına toplam 9.570 öğrenci yerleşirken, 2019 yılında toplam 10.329 öğrenci bu programlara yerleşmiştir. Ülkemizin bilgi temelli gelişiminin zeminini oluşturan temel bilim programlarına öğrencilerimizin ilgi göstermesi ülkemizin geleceğinin şekillenmesine ve iktisadi kalkınmasına önemli katkılar sunacaktır. 

Bu programlara ilişkin YÖK’ün başarı bursu uygulaması, bilim dünyası için bir ilk olan YÖK-TEBİP (Temel Bilimlerde Üstün Başarı Sınıfı) gibi projeler bu programların tercih edilme oranlarını arttırmıştır.

ÖĞRETMENLİK PROGRAMLARINDA DOLULUK ORANLARI

2017 yılında ilk kez uygulanmaya başlayan Öğretmenlik programları için başarı sıralaması şartı uygulaması da dâhil Öğretmenlik mesleğinin niteliğini arttırmak amacıyla geliştirilen bazı politikalar neticesinde kontenjanlarda da kısmi azaltmaya gidilmiştir. Bu programların 2017 yılında doluluk oranı %86,79 iken 2018 yılında %90,39’a yükselmiştir. 

2019 yılı kontenjanları belirlenirken ilk kez dış paydaşların da görüşleri alındı ve öğretmenlik programları azaltıldı. Öğretmenlik programlarının kontenjanı geçen sene 47 bin 755 iken bu sene 36 bin 311 olarak belirlendi.

HİÇ ÖĞRENCİ YERLEŞMEYEN PROGRAMLAR

2017 yılında devlet üniversitelerinde hiç öğrenci yerleşmeyen 225 program bulunmaktaydı. 2018 yılında devlet üniversitelerinde hiç öğrenci yerleşmeyen program sayısı yaklaşık olarak yüzde 70 düşüş göstererek 68 olmuştur.  2019 yılında ise bu rakam 57 olmuş, geçen yıla göre düşmüştür.

ÜNİVERSİTEYE GİRİŞ SİSTEMİ

Üniversiteye giriş sistemi sıklıkla değişmemektedir. “On yıl zarfında -tekrar edilegelen yanlışın aksine- sadece bir defa değişmiş” ve bu değişiklik de tekamül yolunda olmuştur. Bu sene ikinci defa uygulanan YKS sistemi YÖK’ün kamuoyu önünde öğrencilerimize ve ilgili tüm paydaşlara yönelik verdiği taahhütlerine uygun olarak herhangi bir değişiklik olmaksızın gerçekleşmiştir. “Sosyal adalet ve fırsat eşitliğini sağlayan”, başarıyı önceleyen, sözel ve sayısal okuryazarlığı sorgulayan, ezberciliği değil muhakeme ve analiz kabiliyetini öne çıkaran Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın kurgusundaki sağlamlık popülizmden uzak rasyonel planlama ile olumlu sonuç üretmeye devam etmektedir.

Hem devlet hem vakıf üniversiteleri için, hem lisans hem önlisans, hem örgün hem açıköğretim programları için, hatta KKTC’deki üniversiteler için dahi, yani bütün başlıklarda doluluk oranları önemli kabul edilecek bir şekilde artmıştır. Sonuçlar kamuoyu önünde beyan ettiğimiz hedeflere tam olarak uygunluk göstermektedir.  Bu olumlu tablo YÖK’ün önümüzdeki günlerde atacağı “daha cesaretli ve kararlı adımları” hızlandıracaktır.  Öncelikli meselemiz olan programların kalitesi üzerinde yoğunlaşmak, artık geçtiğimiz yıllara göre daha da kolay olacaktır.

EK YERLEŞTİRME FIRSAT OLACAK

“Ek Yerleştirme”nin de yükseköğretime katılımda ikinci bir fırsat oluşturacağını, öğrencilerin bu fırsatı değerlendirmeleri gerektiği, yıl kaybına uğramadan ve üniversiteli olmanın gelecek seneye ertelenmesinin getireceği ek maliyeti ödemeden yükseköğretime dahil olma imkanı bulabilecekleri hususunu hatırlatmakta yarar görülmektedir.