Kazandılar ama kayıt yaptıramıyorlar: Sorumlusu kim?

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre tercih yapan ve bir yükseköğretim programına yerleşen öğrenciler için kayıtlar başladı. Ancak Türk yükseköğretim mevzuatına tabi, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan anlaşmaya dayanarak kurulan ve bir devlet üniversitesi olan Türk-Alman Üniversitesi’ne yerleşen bazı öğrenciler, “kazandıkları halde” kayıt yaptıramadıklarını söylüyor. Peki yerleştiği programa öğrenci neden kayıt yaptıramaz? Sorun nereden kaynaklanıyor?

İşte bu soruları Türk Alman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Halil Akkanat’a yönelttik. Milletlerarası Anlaşmaya göre, Türkiye'de Almanca eğitim veren ya da Almanca ders programları uygulayan liselerden mezun Türk vatandaşı öğrencilere 143 kişilik bir kontenjan ayrıldığını anlatan Akkanat, kayıt yaptıramama sorunun da bu kontenjan için aranan “özel koşul”dan kaynaklandığını söyledi.

ÖZEL KONTENJANA ‘ÖZEL KOŞUL’

“Üniversitemizde 2 tür kontenjan var. Biri tüm öğrencilerin merkezi yerleştirmeyle üniversiteye geldikleri kontenjan. Diğeri de Uluslararası Anlaşma ile ayrılan kontenjan. Bu kontenjan için de yine merkezi yerleştirme yani ÖSYM tarafından yerleştirme yapılıyor. Bu kontenjana Türkiye'de Almanca eğitim veren ya da Almanca ders programları uygulayan liselerden mezun Türk vatandaşı öğrenciler başvurabiliyor. Ancak burada özel bir koşul var. Yerleşseler bile eğer bu öğrencilerin DSD (Deutsches Sprachdiplom) dil belgelerinin olması gerekiyor. Bu belgeleri yoksa Almanca bölümlerinden mezun olsalar da kayıt yaptıramazlar. Bu bilgiler YKS tercih kılavuzunda özel koşullar bölümünde yer alıyor. Bu bilgi kılavuzda yer aldığı gibi, üniversitenin internet sayfasında da bulunuyor. Tercih yaparken bunun dikkate alınması gerekiyor.

AYRI KOD VERİLMESİ GEREKİYOR

Bir başka hata da iki dilde eğitim veren liselere örneğin hem İngilizce hem Almanca sınıfları olan Kabataş Erkek Lisesi gibi okullara MEB tek kod veriyor. Oysa iki dil için de iki kod olmalı.

NAKİL İLE SINIF DEĞİŞTİRİYORLAR

Kayıtlara gelen öğrencilerde şunu da görüyoruz. İngilizce okuyan bazı öğrenciler, kim tarafından yanlış şekilde yönlendiriliyorsa, ayrılan bu kontenjandan yararlanmak için 3’ncü sınıf ya da son sınıfta Almanca bölümüne geçiş yaptırılıyor. Oysa Almanca bölümünden mezun olmak yetmiyor. DSD de olması gerekiyor. Son sınıftaki bir öğrencinin bu belgeyi alması zaten imkansız.
Bir de şunu görüyoruz. Bazı okulların müdürleri öğrencilere ‘DSD sınavına girme yolundadır” belgesi veriyor. Öğrenci bu belge ile kayıt yaptırmak istiyor. Ancak koşul net. Almanca’dan mezun olsanız da DSD yoksa kayıt yaptıramazsınız. Biz Almanca eğitim veren tüm okulların yöneticilerini bu özel koşul konusunda bilgilendirdik. Sonuçta milletlerarası anlaşma ve bunun kuralları var. Bu dil belgesi de kurallardan birisi.”

KAÇ ÖĞRENCİ BU DURUMDA?

Akkanat, DSD belgesi ibraz edemeyenlerin sayısının 14 kişi olduğunu ifade etti.

BU ÖĞRENCİLER NE OLACAK?

Peki özel koşulları okumadan tercih yapan ya da yaptırılan ve Türk-Alman Lisesi’ne yerleşen ancak dil belgeleri olmadığı için kayıt yaptıramayan öğrenciler ne olacak? ÖSYM, bu öğrenciler için yeni bir tercih hakkı sağlar mı?

YKS sonuçlarına göre kayıt hakkı kazandığı programlara hangi durumlarda kayıt yaptırılamayacağına ilişkin YKS tercih kılavuzunda şu bilgiler yer alıyor:

ÖSYM HANGİ KOŞULLARI KABUL EDİYOR?

“Merkezî yerleştirme işlemi ile bir yükseköğretim programına kayıt hakkı kazanan adayın kaydını yaptırabilmesi, ilgili yükseköğretim kurumunun aradığı bütün koşulları taşımasına bağlıdır. Adayın internet ortamında bir programı kazandığının yazılmış olması bu adaya, ilgili programın öngördüğü diğer koşulları taşımadan kayıt yaptırma hakkı vermez.

Yükseköğretim programlarının koşulları arasında yer alan veya almadığı halde yükseköğretim kurumları tarafından programa kayıt için meslekle ilgili kanun veya yönetmeliklerde dikkate alınarak tam teşekküllü bir hastaneden sağlık raporu istenmesi ve ilgili yükseköğretim kurumu tarafından öğrencinin kaydının gerekli sağlık raporunu karşılayamadığı için yapılamadığının yazılı olarak beyan edilmesi üzerine, sağlık muayenesi, bedensel yetersizlik (boy, kilo vb. tercih aşamasında bilinebilen özellikler hariç), mülakat sınavını kazanamama, güvenlik ve/veya arşiv soruşturmasının olumsuzluğu ile intibak eğitiminin olumsuzluğu gibi başvuru sırasında bilinemeyen bir nedenle yerleştirildiği programa kaydı yapılamayan öğrencilerin durumları ÖSYM Başkanlığı’nca aşağıdaki şekilde değerlendirilecektir.

Yukarıda belirtilen sebeplerle yerleştirildiği programa kaydı yapılamayan öğrencilerin kayıtlar tamamlandıktan sonraki ilk 15 gün içinde ÖSYM Başkanlığına yazılı olarak tüm belgeleriyle birlikte başvurmaları gerekmekte.

Bu adaylar ya dilekçelerinde taban puanını karşıladıklarını gösterdikleri bir başka programa kayıt yaptırıyorlar ya da gelecek sene sınava girdiklerinde yerleşmemiş öğrenci olarak kabul ediliyorlar. Yani sınava girdiklerinde Ortaöğretim Başarı Puanları (OBP) yarıya düşmüyor.

BU ÖĞRENCİLER İÇİN GEÇERLİ OLUR MU?

Peki özel koşullarda istenen dil belgesine sahip olmadan Almanca eğitim veren lise-bölümlerden mezun öğrenciler için de bu kural geçerli olabilir mi? Bu soruya yanıt verecek kurum YÖK ile ÖSYM olacak.

KILAVUZDA NE DİYOR?

YKS tercih Aşağıdaki liselerden tercih eden adayların diplomalarında birinci yabancı dili Almanca olmayanların ve DSD (Deutsches Sprachdiplom) uygulamasına sahip okullardan mezun olup DSD Dil Belgesi bulunmayanların kayıtları, programa yerleştirilmiş olsalar bile yapılmayacaktır.

Bu programı Almanca eğitim veren ya da Almanca ders programları uygulayan ve aşağıda belirtilen liselerden mezun olanlar tercih edebileceklerdir. Bu programa, okul kodu; 011358 İsmail Safa Özler Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 061432 Çankaya Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar) , 063888 Hacı Ömer Tarman Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 070683 Antalya Metin-Nuran Çakallıklı Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 342365 Bahçelievler Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 340501 Beşiktaş Kabataş Erkek Lisesi, 342324 Cağaloğlu Anadolu Lisesi, 342284 İstanbul Erkek Lisesi, 342373 Kartal Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 342357 Üsküdar Ahmet Keleşoğlu Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 350984 Bornova Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 351007 Yunus Emre Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 353073 İzmir Anadolu Lisesi (DSD Dil Belgesi olanlar), 341733 Özel Alman Lisesi, 346359 Özel Sankt Georg Avusturya Lisesi ve Ticaret Okulu, 345402 Özel Alev Lisesi, 356824 Özel Takev Anadolu Lisesi, 356832 Özel Takev Fen Lisesi, 341037 Alman Liseliler Kültür ve Eğitim Vakfı Özel Anadolu Lisesi, 346101 İELEV Özel Anadolu Lisesi, 344652 Alman Liseliler Kültür ve Eğitim Vakfı Özel Fen Lisesi, 555907 Özel Samsun TAKEV Anadolu Lisesi, 345927 Beşiktaş Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi olan adaylar yerleştirilecektir. Okul Kodu bu kodlar içinde bulunmayan adaylar, bu programı tercih etseler bile programa yerleştirilmeyeceklerdir.