Koruma altındaki çocuklar: Kurumlar arasında 'bakım zinciri' oluşturulacak

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan, "Çocuk Koruma Hizmetleri Planlama ve Çocuk Bakım Kuruluşlarının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik", Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelikle, haklarında korunma veya bakım tedbir kararı bulunan 0-18 yaş arası çocuklar ile korunma veya bakım tedbir kararı devam eden 18 yaş üzeri gençlerin temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek, gerekli mesleki müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini veya bir sonraki sosyal hizmet modeline hazır hale gelmelerini sağlamak amacıyla açılan, Bakanlığa bağlı çocuk bakım kuruluşlarının ve hizmet birimlerinin çalışma usul ve esasları ile hizmet standartları belirlendi.

ESASLAR BELİRLENDİ

Yönetmelikte çocuklara ilişkin kararlarda, çocuğun yüksek yararının gözetilmesi ve haklarının güvence altında tutulması, çocukların güvenliği için gereken tüm tedbirlerin alınması gibi genel esaslar yer aldı. Yönetmelikte, çocuk bakım kuruluşlarının planlanması, açılışı, yapısı, işleyişi, kapanışı ve personele ilişkin hükümler, yönetim ve planlama, açılış işlemleri, bakım kuruluşlarının kapasitesi, yapısı ve işleyişi, personel standardı, bakım personeli ve ev sorumlusu gibi tüm alanlardaki kriterler yer aldı.

KURUMLAR ARASINDA BAKIM ZİNCİRİ

Bu kapsamda, kuruluş bakımına alınan çocukların sosyal çevrelerine en yakın yerde bakımlarının sağlanabilmesi amacıyla Bakanlıkça çocuk kuruluşları arasında bakım zinciri oluşturacak şekilde bir veya birden fazla ilin dahil olduğu hizmet bölgeleri oluşturulacak.

İl müdürlükleri her yılın mayıs ayı sonuna kadar ilin mevcut durumuna ve ihtiyaçlarına ilişkin yönetim sürecini değerlendirerek bir sonraki yıla ilişkin hazırladıkları planları Bakanlığa gönderecek.

Çocuk bakım kuruluşlarının açılış ön izin onayında belirtilen tarih aralığı sonu esas alınarak il müdürlüğü tarafından açılış için gerekli işlemler tamamlanacak, Bakanlık onayı ile kuruluş hizmete açılabilecek.

ÇOCUK EVLERİ DÜZENLEMESİ

Çocuk evi, en fazla yedi çocuk için hizmete açılacak, açılışta eksik kalan kapasite, takip eden süreçte tamamlanacak, çocukların kardeş olması durumunda, hizmeti aksatmayacak şekilde kapasite sınırı aranmayacak.

Çocuk evleri sitesinde her bir evin kapasitesi en fazla on çocuğa hizmet verilecek şekilde çocukların yaş, cinsiyet ve gelişim özelliklerine göre belirlenecek. Gebelik durumu veya bebeği olan ergenler için açılan kuruluşlarda bebek sayısı kapasiteye dahil edilebilecek.

İhtisaslaştırılan bakım kuruluşlarında, çocuğun bireysel özelliklerine ve durumuna göre, üç aylık, altı aylık veya bir yıllık psikososyal destek programları uygulanacak. İhtiyaç halinde kuruluş koordinasyon komisyonunun teklifi ve il değerlendirme kurulunun kararı doğrultusunda bu programın süresi uzatılabilecek.

Yönetmelikle, günlük yaşam programı ve çocuğun hayata hazırlanması, çocukların eğitimiile iş ve meslek edindirilmeleri, izin ve ziyaret, psikososyal destek hizmeti, tedbir kararları uygulama planı ve raporuna ilişkin de esaslar belirlendi.

Buna göre, çocuk, hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı alınıncaya veya uygun hizmet modeli belirleninceye kadar, ilk müdahale ve değerlendirme hizmetlerinden yararlanacak.

Çocuk, il müdürlüğü tarafından yetkili ve görevli mahkemenin verdiği bakım tedbiri kararından sonra, hakkında belirlenen sosyal hizmet modeline uygun hizmet birimine yerleştirilecek. Yapılan işlemler il müdürlüğü tarafından bilişim sistemine kayıt edilecek.

Tertip ve nakil işlemleri kapsamında, çocuğun yüksek yararı gözetilerek eğitim, sağlık, güvenlik ve benzeri zorunlu haller dışında iller arası tertip ve nakil işlemlerine yer verilmeyecek. İl içindeki tertip ve nakiller çocuğa hizmet veren kuruluşun teklifi, il değerlendirme kurulunun kararı ve il müdürlüğünün onayı ile gerçekleştirilecek. İller arası tertip ve nakiller Bakanlığın yetkisinde olacak.

Mahkemece hakkında korunma veya bakım tedbir kararı verilen çocukların demografik bilgileri, gelişim özellikleri, ilgileri, istekleri ve yetenekleri göz önünde bulundurularak tedbir kararı verilen her çocuğa özgü uygulama planı hazırlanacak.

ÇOCUK, HİZMET BİRİMİNE İLK DEFA KABUL EDİLMESİYLE HARÇLIĞI HAK EDECEK

Yönetmeliğe göre, çocuklardan ilköğretim 1-4'üncü sınıfa devam edenlere 800, ilköğretim 5-8'inci sınıfa devam edenlere 1200, ortaöğretim kurumu ve dengi okula devam edenlere 1800, yükseköğretime devam edenlere 2 bin 500 gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarda aylık ödenen harçlıklar, öğrenime devam edenlerin kredi veya burs almaları halinde kesilmeyecek.

Çocuk, hizmet birimine ilk defa kabul edilmesiyle, harçlığı hak edecek ve harçlık o ay için tam verilecek.

Tedavi, sosyal ve sportif etkinlikler ile kamp, gezi, nakil ve benzeri nedenlerle il dışına çıkan çocuklara, il dışında geçireceği her gün için 150 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından elde edilen tutarda ek harçlık ödenecek.

Yönetmelikle, "Korunmaya Muhtaç Çocukların İş ve Meslek Sahibi Olabilmeleri İçin İşyerlerinde Çalıştırılma Esaslarına İlişkin Yönetmelik", "Korunmaya Muhtaç Çocukların Tespiti, İnceleme Korunma Kararlarının Alınması ve Kaldırılmasına İlişkin Yönetmelik", "Yetiştirme Yurtlarının Kuruluş ve İşleyişine İlişkin Yönetmelik", "Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Yuvaları Yönetmeliği", "Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" ve "Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği" yürürlükten kaldırıldı.