LGS eşitsizliği: Anne ve babanın eğitimi kadar başarılısın

LGS eşitsizliği: Anne ve babanın eğitimi kadar başarılısın. 2020 Liseye Geçiş Sınavı (LGS) sonuçları anne babası yükseköğrenim derecesine sahip öğrenciler ile ebeveynleri ilkokul mezunu olanlar arasında başarı farkını gösterdi. İki grup arasındaki öğrenciler arasında puan farkı 120. Yani anne babanızın eğitim düzeyi sizin akademik başarınızı belirlemede bir kriter. Yapılan tüm araştırmalar da zaten sosyo-ekonomik durumun akademik başarıda etkili olduğunu gösteriyor.  

LGS EŞİTSİZLİĞİ: ANNE VE BABANIN EĞİTİMİ KADAR BAŞARILISIN

Bu yıl 8’nci sınıfta okuyan 1 milyon 671 bin 337 öğrenciden 1 milyon 472 bin 88’i sınava katıldı. Yani öğrencilerin yüzde 88.08’i sınava girmiş oldu. 2019’da sınava katılan öğrenci sayısının 1 milyon 29 bin 555 olduğu dikkate alınırsa 2020’de öğrenci sayısı önceki yıla göre yüzde 43 arttı.

SOSYO EKONOMİK DÜZEY BELİRLEYİCİ OLUYOR

Sınav sonuçları incelendiğinde ise anne babanın eğitim düzeyinin öğrencilerin başarılarında nasıl etkili olduğu görülüyor. Eğitim düzeyine göre öğrenciler arasında 120 puanlık bir fark oluşuyor.  Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2020 LGS için Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi sınavla ilgili istatistik bilgileri içeriyor. Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Mahmut Özer’in başkanlığında hazırlanan  raporda öğrencilerin sınav performaslarındaki değişiklikler anne ve babalarının eğitim düzeylerine göre incelendi.

Öğrencilerin anne ve baba eğitim düzeyleri ilkokul, ortaokul, lise, yüksekokul, 3 yıllık eğitim enstitüsü, lisans ve lisansüstü olmak üzere yedi kategoride sınıflandırıldı ve buna göre öğrencilerin sınav puanı ortalamalarına bakıldı.

ANNENİN EĞİTİMİNİN ETKİSİ NEDİR?

Annenin eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerin ortalamaları da yükseliyor Annesinin eğitim düzeyi ilkokul olan öğrencilerin merkezi sınav puanı ortalaması 267.60, lisansüstü olan öğrencilerin ortalaması 387.65. Bu iki öğrenci grubu arasında 120.05 puan fark bulunuyor. Annesi lisans mezunu olan öğrencilerin ortalamaları 374.40

BABANIN EĞİTİMİNİN ETKİSİ NEDİR?

Peki akademik başarıda babanın eğitim düzeyi ne kadar etkili?

Bu sorunun yanıtı da raporda var. Buna göre babanın eğitim düzeyi ilkokuldan lisansüstüne doğru arttıkça sınav puanı ortalamaları da artıyor. Babanın eğitim düzeyi ilkokul olan öğrencilerin sınav puanı ortalaması 261.66 iken, lisansüstü olan öğrencilerin puan ortalaması ise 382.60. Annede olduğu gibi babaları da lisansüstü eğitimli olan öğrenciler ile baba eğitim düzeyi ilkokul olan öğrenciler arasında 120.94 puan farkı bunuyor. Baba lisans mezunu ise öğrencilerin ortalaması 361.74

BU SORULARIN YANITLARI NEDİR?

İki yıldır LGS’de paylaşılmayan iki veri var.

Bunlardan birisi şampiyonların kaçı özel, kaçı devlet okulu öğrencisi. Bu yıl 42 ilden 181 öğrenci tam puan aldı. Bu öğrencilerin kaç tanesi devlet okulu öğrencisi?

Paylaşılmayan ikinci veri ise özel okul ile devlet okulları öğrencileri arasındaki puan farkı. Bu veri de iki yıldır paylaşılmıyor. 2018’de bu puan farkı 82 olarak açıklanmıştı.  

ŞAMPİYON SAYISI NE OLDU?

Gelelim testlerin yapılma ortalamalarına:

Gelin sonuçlara bakalım.

Önce tam yapan öğrenci sayılarına baktığımızda ilk yıl 18, ikinci yıl 565 öğrenci tam yaptı. 2020 yılında ise bu sayı 181 oldu.

TESTLERİN YAPILMA ORTALAMALARI NEDİR?

Testelerin yapılma ortalamalarına gelince;

Türkçe: 2020 yılında bu testin ortalaması 10 iken, 2019 yılında bu sayı 11.75 oldu. 2018 yılında ise bu sayı 12.55.

Matematik: 2020 yılında testin ortalaması 4.89, 2019 yılında 5.04, 2018 yılında ise 4.95.

Fen Bilimleri: 2020 ortalaması 10.21, 2019 yılı ortalaması  9.97, 2018 yılı ortalaması 9.22

TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: 2020 yılı ortalaması 5.05, 2019 yılı ortalaması 6.88, 2018 yılı ortalaması ise 7.40

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: 2020 yılı ortalaması 6.39, 2019 yılı ortalaması 6.83, 2018 yılı ortalaması 8.40

Yabancı Dil: 2020 yılı ortalaması 3.53, 2019 yılı ortalaması 4.65, 2018 yılı ortalaması 5.14.

KIZLAR MI ERKEKLER Mİ DAHA BAŞARILI?

Raporda kız ve erkek öğrencilerin başarı oranları da incelendi. Buna göre kız öğrenciler matematik dışında diğer testlerde daha fazla doğru ortalamasına sahip. 2020 LGS’nin en başarısız testi olan matematikte erkek öğrencilerin doğru cevap sayısı ortalaması 4.92, kız öğrencilerin doğru cevap sayısı ortalaması 4.86. Kız ve erkek öğrencilerin doğru cevap sayısı ortalaması açısından en yakın olduğu test 20 soruluk Matematik.

İki cinsiyet arasındaki en büyük fark Türkçe’de görünüyor. 20 soruluk Türkçe’de kız öğrencilerin ortalaması 10.77, erkeklerin 9.25.

Türkçe, Fen Bilimleri, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve Yabancı Dil alt testlerinde de kız öğrenciler erkek öğrencilere göre daha yüksek doğru cevap sayısı ortalamasına sahip.

LGS TERCİH VE YERLEŞTİRMELERİ NASIL YAPILACAK?

LGS tercihleri 20-29 Temmuz tarihleri arasında olacak. Sonuçlar 10 Ağustos’ta açıklanacak. Ardından da iki kez nakil uygulaması olacak. Okullara yerleşen öğrencilerin kayıtları otomatik olarak yapılacak. Özel okul kayıtları ile devlet tercihleri bu yıl çakıştı. İkisi de aynı dönemde başlayıp bitecek. Özel okula kesin kayıt yaptıran devlet tercihi yapamayacak.

TERCİH LİSTESİ ONAYLANACAK

Tercih işlemi e-okul ya da bir ortaokul müdürlüğünden yapılacak. Onaylanması şart, aksi halde geçersiz. Mutlaka onaylı bir nüshasını alın.

YEREL TERCİH ZORUNLU

LGS puanıyla yani sınavla öğrenci alan okulları tercih edebilmek için de yerel tercih yapacaksınız. Bu zorunlu. Yerel tercih yapmayana LGS puanıyla alan okulların ekranı açılmayacak. Özel ortaöğretim kurumlarına ve yetenek sınavı ile öğrenci alan okullara kesin kayıt işlemini tamamlamış öğrenciler, tercihte bulunamayacak. Sınava katılmayanlara da sınavla öğrenci alan ekran açılmayacak.

YEREL TERCİH NASIL YAPILACAK?

Önce bu ekran açılacak. Toplam 5 tercih hakkınız var. İlk 3 okulu kendi kayıt alanınızdan seçeceksiniz. Aynı okul türünden sadece 3 tane seçebilirsiniz. Hangi okullar var: Anadolu Lisesi, Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi.

YEREL YERLEŞTİRME KRİTERLERİ NEDİR?

Yerel yerleştirme işlemleri okulların türü, kontenjanı ve konumuna göre il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince oluşturulan ortaöğretim kayıt alanlarındaki okullara.

Öğrencilerin ikamet adresleri.

Okul başarı puanının üstünlüğü.

Okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı kriterlerine göre yapılır.

KİM DAHA AVANTAJLI?

Tercih edilen lise bakımından:

Öğrenciler, ikamet adresine göre bulunduğu Kayıt Alanından okul tercih etmeleri durumunda, aynı okulu tercih eden Komşu Kayıt Alanındaki öğrencilerden; Komşu Kayıt Alanındaki öğrenciler de Diğer Kayıt Alanlarındaki öğrencilerden öncelikli yerleştirilecek.

Yerleştirmede, Okul Başarı Puanı yüksek olan öğrenciler öncelikli olarak yerleştirilecek.

Yerleştirmede, 8’inci sınıfta okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısı az olan öğrenciler öncelikli olarak yerleştirilecektir.

YEREL YERLEŞTİRMEDE EŞİTLİK OLURSA

 Değerlendirmede eşitlik olması durumunda sırasıyla:

1.8’inci 6’ncı sınıf yılsonu başarı puanı üstünlüğüne

2.7’nci 6’ncı sınıf yılsonu başarı puanı üstünlüğüne

3.6’ncı sınıf yılsonu başarı puanı üstünlüğüne bakılarak yerleştirme yapılır.

SINAVLA ÖĞRENCİ ALAN LİSELERE YERLEŞTİRMELER

Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, özel program ve proje uygulayan eğitim kurumları ile meslekî ve teknik Anadolu liselerinin Anadolu teknik programlarına LGS puanıyla yerleştirme yapılacak.

ÖNCE YEREL TERCİH: Zorunlu yerel yerleştirmeden tercih yapacaksınız. Aksi halde ekran açılmayacak. 5 tercih hakkı var ama tümünü kullanmak zorunda değilsiniz.

KAÇ TERCİH HAKKI VAR: En fazla 10 tercih hakkı. Geçen sene 5 taneydi.

PUAN ÜSTÜNLÜĞÜ ESASI VAR

Sınavla öğrenci alan okulların belirlenen kontenjanlarına puan üstünlüğü ve tercihleri doğrultusunda yerleşecekler.

PUAN EŞİTLİĞİNDE NE OLACAK?

1.Okul Başarı Puanı (OBP) üstünlüğüne.

2. 8’inci sınıf Yılsonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğüne.

3.7’nci sınıf Yılsonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğüne.

4. 6’ncı sınıf Yılsonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğüne.

5. 8’inci sınıfta özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığına.

6. Tercih önceliğine.

7. Öğrencinin doğum tarihine göre yaşı küçük olana bakılarak yerleştirme yapılır.

NAKİL TARİHLERİ NE OLACAK?

10-14 Ağustos: İlk nakil uygulaması. Sonuçlar 17 Ağustos’ta.

17-21 Ağustos: İkinci nakil uygulaması: Sonuçlar 24 Ağustos’ta.

NAKİL UYGULAMASI ŞARTLARI NEDİR?

KAÇ KEZ YAPILACAK? İki kez yapılacak. Geçen sene de 2 kez yapılmıştı.

KAÇ TERCİH OLACAK? Her dönemde LGS ile alanlar için en fazla 3, yerel yerleştirme için en fazla 3, pansiyonlu okullar için 3 okul tercihi yapılacak.

YEREL TERCİH ZORUNLU MU? Eğer yerleştiyseniz sınavla ya da yerel yerleştirme ile nakillerde zorunlu yerel tercih listesi yapmak zorunda değilsiniz.

YERLEŞEMEYEN NE OLACAK?

Sınavla ve yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan hiçbirine yerleşemeyen öğrenciler İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonlarına başvurmaları hâlinde yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan kontenjan durumları uygun olan okullara 24-26 Ağustos 2020 tarihlerinde komisyonca yerleştirilecek. Tercih yapmayan veya tercihleri doğrultusunda hiçbir tercihine yerleşemeyen öğrenciler, açık öğretim kurumlarına yönlendirilecek. Açık lise istemiyorsanız ya imam hatip ya da meslek liselere, ekonomik gücünüz yetiyorsa özel okul.