LYS Tarih'te Karlofça Anlaşması tartışması

Üniversite sınavlarının ikinci aşaması olan Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) iki hafta sonunda tamamlanmış oldu. 5 oturumlu LYS'lerin soruları ise dün açıklandı. Uğur Okulları Akademik Kurul üyeleri tüm LYS sorularını inceledi. Sınavın ardından eğitimci ve adaylar gibi Matematik Sınavı'nda (LYS-1) uzay sorusunun müfredat dışı olduğu belirtilirken, LYS-4'te tarih ve coğrafya testlerinden birer soru da tartışma yarattı.         

LYS-4 TARİH'TE KARLOFÇA ANLAŞMASI TARTIŞMASI 

Sosyal Bilimler Sınavı'nda (LYS-4) ise basın nüshasında 20'nci soru olarak yer alan 20'nci sorunun müfredata uygun ancak kurgu ve anlam açısından açıklayıcı değil. Çünkü Osmanlı Devleti’nin denge politikasının sorulduğu soruda, sorunun Karlofça’dan itibaren demesi, denge politikasının sanki Karlofça Anlaşması ile başladığı anlamı çıkıyor. Aslında denge politikası, 1798 Fransa'nın Mısır'ı işgaliyle başlamaktadır. Bu yılki müfredatta da MEB’in 10’ncu sınıf 4’üncü ünite 9’uncu kazanımında “III. Selim Dönemi Osmanlı- Fransız siyasi ilişkilerini açıklar‘’ diye geçmektedir. Kazanımın açıklama kısmında da “Osmanlı’nın Fransa’ya karşı izlediği “Denge Politikası” ile İngiliz- Rus ittifakına değinilecektir” yazmaktadır. Buraya kadar bir denge politikasından bahsedilmemektedir. Yani ilk kez burada geçtiği görülmektedir. Sorunun Karlofça’dan başlatılması çelişki yaratıyor. Cevap B olsa da özellikle A, C, D gibi diğer seçenekler de denge politikası için çok güzel bir örnek iken E seçeneği tartışmaya açıktır. Burada arabuluculuk ile denge politikasının karıştırıldığını düşünmekteyiz. Avusturya ve Prusya’nın arabuluculuğunun denge politikasına örnek olması söz konusu değildir. Soruda kavram kargaşası vardır.

COĞRAFYA'DA YANIT TARTIŞMASI 

Coğrafya testinde ise 15’inci sorusunun yanıtları ile ilgili tartışma var. Bu soruda Türkiye'nin sayıca fazla turist çektiği halde turizm gelirinin neden az olduğu vurgusu var. Bu soruda I ve II yanıtları yerine, Yalnız I cevabı daha doğru bir yaklaşım. 

İşte değerlendirmeler: 

MATEMATİK SORULARI: 2 SORU MÜFREDAT DIŞI 

2017 LYS-1 Matematik sınavında 9, 10, 11 ve 12’nci. sınıfta okutulan konulardan eşit oranda soru sorulmuştur. 9’uncu ve 10’uncu  sınıf konularından sorulan sorular temel bilgileri kullanarak çözebilecek düzeydedir. Bu konulardaki soruların özenle hazırlandığı gözükmektedir. 11’inci ve 12’nci sınıf konularından sorulan soruların içerisinde temel soruların yanı sıra zor sorular da gelmiştir. Özellikle geometri sorularında öğrencilerin zaman harcamasını gerektiren sorular mevcuttur.
Matematik sınavında 12’nci sınıf 2013 MEB müfredatında yer almayan 'Uzayda Doğru, Düzlem' konusundan 2 soru gelmiştir. 75 ve 76’ncı sorular müfredat dışı olduğu için öğrenciler bu konuları görmediğinden bu sorularda zaman kaybına uğramışlardır. Sınavda bu yıl ilk kez uygulanan kısa cevaplı sorular müfredata uygundur.

LYS-2 FİZİK SORULARI: FİZİK ORTALAMASI YÜKSELECEK 

Fizik sınavı son yıllarda olduğu gibi yine temel kazanımların sorgulandığı, yorum sorularının ağırlıkta olduğu bir sınavdı. Kronolojik olarak ÖSYM’nin yaptığı sınavlar incelendiğinde sınavların gittikçe matematiksel işlemlerden arındırıldığı, fizik müfredatındaki temel kazanımları ve bunların günlük hayat ve teknolojideki yansımalarını sorgulayan sorulardan oluşmaktadır. Bu yönüyle düşünüldüğünde sınavın açıklanan taslak müfredatın temel felsefesi ve amaçlarıyla örtüştüğü görülmektedir. Sınavın soru dağılımı incelendiğinde 9’ncu ve 10’ncu sınıf konularından gelen soru sayısının bu sınavda arttığı gözlenmektedir. Bunun sonucunda da sınavın zorluk derecesi önceki yıllara göre daha kolay görülmektedir. Zorluk derecesinde ki bu düşme, sınavın Türkiye geneli ortalamasını geçmiş yıllara göre daha yukarıya çekecektir.

Bu yıl ilk defa sorulan kısa cevaplı soru 9’uncu sınıf Kuvvet Hareket konusu içerisindeki temel kavramlardan biri olan Sürat kavramıydı. Bu kavram son yıllarda yapılan YGS sınavlarında ısrarla sorgulanmaktaydı. Hız ve sürat kavramlarını birbirinden ayıran öğrencilerimizin bu soruya doğru yanıt vereceğini düşünmekteyiz.

Müfredat uyumluluğu ve hatasız olması açısından düşünüldüğünde sınav başarılıdır. Sorularda kavramlar net bir şekilde sorgulanmıştır.  Soruları dikkatle okuyan öğrencilerimizin başarılı olacağını düşünmekteyiz.

LYS-2 BİYOLOJİ SORULARI: 2017 LYS Biyoloji testinde yer alan sorular müfredata uygundur. Sınav 9,10,11 ve 12. Sınıf müfredatını kapsamakla beraber, soruların büyük bir çoğunluğu 10 ve 11. Sınıf konularından gelmiştir. Bazı sorularda yer alan çeldiricilerin güçlü olması öğrencileri zorlamıştır. Sınavın ortaöğretim müfredatının tamamını en ince ayrıntılarına kadar sorgulamaya yönelik olarak hazırlanmış olması, ancak konulara çok iyi hakim olan öğrencilerin başarılı olması sonucunu kuvvetlendirmiştir. Soruların büyük bir bölümünün öğrencilerin doğrudan bilgiye ulaşma becerisini ölçmek üzere hazırlandığı görülmüştür.

LYS-2 KİMYA SORULARI: Sorular temel bilgileri içeren niteliktedir. Soruların zorluk düzeyi beklenildiği gibidir. Soruların zorluk düzeyi beklenildiği gibidir. Önceki yıllarda çıkan sorulara benzerlik göstermesi, çalışan öğrenciler için olumludur. Müfredat dışı soru bulunmamaktadır. Soruların konulara dağılımı dengelidir, açık ve anlaşılır ifadelerle sorulmuştur. Kısa cevaplı soru öğrencinin mutlaka bilmesi gereken temel bilgiden seçilmiş olup cevabı nettir. 9’uncu sınıftan itibaren düzenli çalışan, iyi bir eğitim alan, temel kazanımlara sahip öğrencileri mutlu eden, ayırt edici iyi bir sınav gerçekleşmiştir. 

LYS-3 TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT SORULARI: 

LYS-3 Türk Dili ve Edebiyatı testi sorularının geçmiş dönemlerden çok farklı olmadığı görülmüştür. 56 sorunun 24’ü Dil ve Anlatım, 32’si ise Edebiyat sorularından oluşmuştur. Dil ve Anlatım sorularında geçen yıllardan farklı olarak dil bilgisi sorularının sayısının azaldığı görülmüştür. 24 Dil ve Anlatım sorusunun 18’i anlam bilgisi (3 sözcükte anlam, 4 cümlede anlam, 2 anlatım yöntemleri, 11 paragrafta anlam), 4‘ü ise dil bilgisi konusundan seçilmiştir. Genel olarak dil ve anlatım bölümündeki soruların kolay çözülebilecek nitelikte olduğu söylenebilir. 

32 soruluk Türk edebiyatı sorularının bulunduğu bölümde ise Türk edebiyatının tüm dönemlerinden sorulara yer verilmesiyle birlikte ağırlığın Cumhuriyet döneminden (10 soru) olduğu görülmektedir. 2017 LYS-3 Türk Dili ve Edebiyatı testi geçmiş yıllardan farklı olarak ezber bilgiden ziyade bilgileri yorumlamaya dönük olmasıyla MF öğrencilerinden çok, TM ve TS öğrencilerine yakın bir sınavdı. Özellikle bazı soruların çözülebilmesi için eserlerin içeriği hakkında da öğrencinin bilgi sahibi olması gerektiği anlaşılmıştır. Kısa cevaplı sorularda ise 55’nci soruda halk edebiyatı nazım biçimi olan “devriye”, 56’ncı soruda ise divan edebiyatı nazım biçimi olan “şarkı” sorulmuştur. 

LYS-4 FELSEFE GRUBU İLE DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ SORULARI

Felsefe Grubu ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi testinde yer alan sorular müfredata uygundur. Öğrencide çelişki yaratacak bir soru bulunmamaktadır. Kısa cevaplı soru Psikolojiden sorulmuştur. Bu nedenle diğer testlerden farklı olarak bu testteki kısa cevaplı soru, ilk sorudur. Özellikle Psikoloji ve Mantık soruları çeşitli şekillerde zorlaştırılarak ayırt edici kılınmıştır.

Psikoloji soruları, bilgiyi günlük yaşama uyarlayarak sorgulayan niteliktedir. Somut örneklerden yola çıkarak kavram bilgisini sorgulatması, hatırlamanın üstü bir bilişsel çabayı gerektirmektedir. Sosyolojide de bu tip soruların yanı sıra paragrafa dayanarak bilgiyi yorumlamayı gerektiren sorular bulunmaktadır. Mantık soruları doğrudan bilgiyi sorgulatan ve işlem gerektiren niteliktedir. Klasik Mantığa göre Sembolik Mantığa daha çok ağırlık verilmiştir. Sembolik Mantık sorularında önermenin sembolleştirilmesi kazanımına fazla ağırlık verilmiştir.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları müfredata uygun, yoruma dayalı ve kavram bilgisini sorgulayıcı niteliktedir. Soruların konulara göre dağılımı eşit ve ifadeleri nettir. Sonuç olarak bu test; hiçbir ayrıntıyı atlamadan tüm konuları öğrenmiş, karşılaştığı yeni durumlara bilgisini uyarlayabilen öğrencileri seçecek olan, şans ve tesadüf faktörlerini dışlayarak, sistemli ve disiplinli çalışma gerekliliği mesajını veren bir niteliktedir.

LYS-4 TARİH SORULARI: KARLOFÇA SORUSU AÇIKLAYICI DEĞİL

Tarih testi sınav soruları önceki yıllara göre kolay olmakla beraber eleyici sorularda içermekteydi. Sorular konulara eşit dağıtılmıştır ve kavram bilgisini ölçen, yorum gücü gerektiren paragraf niteliğindedir. Ayrıca, sorularda görsellik de kullanılan yöntemlerden biriydi. Kronoloji, eşleştirme ve öncüllü sorular yine bu yıl da soruldu. Kısa cevaplı soru Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinden gelmiştir. Olumsuz kök içeren soru sayısında bu yıl artış olduğu gözlemlenmiştir.

Bu tür sorular öğrencinin dikkatini ölçen ve öğrenciyi zorlayan sorulardır. Genel olarak çalışan ve soru kökünü dikkatli okuyan öğrencilerin yapabileceği nitelikte sorular sorulmuştur.

20’nci soru hariç tüm sorular çelişki yaratmayacak şekilde hazırlanmıştır, müfredata uygundur. Ancak 20’nci soru müfredata uygun olmakla beraber kurgu ve anlam açısından tam olarak açıklayıcı değildir. Osmanlı Devleti’nin denge politikasının sorulduğu soruda, sorunun Karlofça’dan itibaren demesi, denge politikasının sanki Karlofça Anlaşması ile başladığı anlamını çıkarmaktadır. 

Aslında denge politikası, 1798 Fransa'nın Mısır'ı işgaliyle başlamaktadır. Bu yılki müfredatta da MEB’in 10’ncu sınıf 4’ncü ünite 9’uncu kazanımında “III. Selim Dönemi Osmanlı- Fransız siyasi ilişkilerini açıklar‘’ diye geçmektedir. Kazanımın açıklama kısmında da “Osmanlı’nın Fransa’ya karşı izlediği “Denge Politikası” ile İngiliz- Rus ittifakına değinilecektir.” yazmaktadır. Buraya kadar bir denge politikasından bahsedilmemektedir. Yani ilk kez burada geçtiği görülmektedir. Sorunun Karlofça’dan başlatılması çelişki yaratmaktadır. Cevap B olsa da özellikle A, C, D gibi diğer seçenekler de denge politikası için çok güzel bir örnek iken E seçeneği tartışmaya açıktır. Burada arabuluculuk ile denge politikasının karıştırıldığını düşünmekteyiz. Avusturya ve Prusya’nın arabuluculuğunun denge politikasına örnek olması söz konusu değildir. Soruda kavram kargaşası vardır.

“20. soru: Karlofça Antlaşması'nı takip eden iki yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti, toprak kayıplarındaki artışı önlemek amacıyla dönemin büyük devletlerinin kendi aralarındaki çıkar çatışmalarından faydalanarak uluslararası planda bir “denge politikası” izlemeye başlamıştır. Aşağıdakilerin hangisinde bu politikanın uygulandığı söylenemez? “

A- Kırım Savaşı'nda 

B- Prut Savaşı'nda 

C- Fransa’nın Mısır’ı işgali'nde 

D- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda 

E- 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda 

COĞRAFYA SORULARI: Sorular dört yıllık lise müfredatını kapsamaktadır.Tespitlerimize göre; 9 soru 11’nci sınıf, 8 soru 12’nci sınıf, 4 soru 10’ncu sınıf, 3 soru ise 9’ncu sınıf müfredat kapsamından sorulmuştur. Konu dağılımı LYS kapsamına uygundur. YGS konuları ile LYS konuları oldukça orantılı bir şekilde harmanlanmış, her yıl olduğu gibi harita ve tablo sorularına da yer verilmiştir.

Soruların büyük kısmı özenle seçilmiş yapılabilirliği yüksek ve tartışmadan uzak net sorulardır. Ancak basın nüshasında verilen 15’inci soru daha dikkatli hazırlanmalıydı. Bu soruda Türkiye'nin sayıca fazla turist çektiği halde turizm gelirinin neden az olduğu vurgusu var. Bu soruda I ve II yanıtları yerine, Yalnız I cevabının daha  doğru bir yaklaşım olduğunu düşünüyoruz. 

YABANCI DİL SORULARI:

2017 LYS-5 sınavı sorularının incelenmesi sonucunda herhangi bir yanlış ya da kurgusal hatalı soru ile karşılaşılmamıştır.Son yıllarda karşılaştığımız sorulardan genellikle zor sorular olduğu, özellikle anlamca en yakın cümleyi bulma ve diyalog tamamlama sorularının, soru kökleri ve şıklarının uzunluğunun sınav seçiciliğini etkileyecek unsurlar olduğu görülmektedir. 

Sınav başarısında bilimsel farkındalığın ve genel kültürel okuma ve birikimin çok önemli olduğu açıkça bellidir. Kısa cevaplı sorularda herhangi bir sorun olmamakla birlikte, cevaplar net ve yoruma dayalı olmayan dil özelliklerinden oluşmaktadır. Aslında sosyal medyada çok dile getirilen bazı okuma parçası ve kelimelerin soruyu çözmede gerekli becerilere sahip olan öğrenciler için nispeten kolay sorularda karşılaşıldığı görülmektedir.