Okul fobisini yenmek için sabırlı olun

Okul fobisini yenmek için ihtiyacınız olan tek şey sabır ve zaman. Okul fobisi özellikle özellikle çocuğu ilk kez okula başlayacak ailelerin sık karşılaştığı bir sorun. Çocuklarda ağlama, bağırma, öfke nöbetlerin yanı sıra mide ağrısı, kusma, ateşlenme gibi gibi fiziksel rahatsızlıklar da ortaya çıkıyor. Tüm bunlara ise "Okula gitmeme isteği" olarak da nitelendirilen okul fobisi yol açıyor.
Bu fobinin atlatılmasında öğretmenlerin yanı sıra ailelere de büyük görev düşüyor. Bir yandan çocuklarının okula alışma sürecinde sabırlı olmaları bir yandan kendi korkularını çocuklarına yansıtmamaları gerekiyor. Çünkü okul fobisi yalnızca çocuklarda yaşanmıyor aynı şekilde özellikle çocukları ilk kez okula başlayacak ve yanlarından ayrılacak aileler de korku ve endişe görülüyor. Bu durumda da ailenin çocuğuna kendi korku ve endişelerini yansıtmaması gerekiyor, aksi halde çocuğun fobisi daha da artıyor.

HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜYOR?

MEF Okulları Bahçeşehir Kampusu İlkokul Psikolojik Danışmanı Nesrin Taşdemir Yılmaz okul korkusunun en yoğun 5-8 ve 11-14 yaşları arasında görüldüğüne dikkat çekiyor. Özellikle ailelerin endişelerini hisseden çocuklarda okul fobisinin daha da yükseldiğini söyleyen Yılmaz, "Korkularınızı çocuğunuza yansıtmayın" diyor. Yaşar Üniversitesi Psikoloji bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ilgın Başaran, "Anne ve babalar çocuklarınızın bu süreci atlatmasında en büyük destek sizden gelmeli" diyerek, alışma sürecinin her çocuk için farklı olabileceğini belirtiyor.

BİR KAÇ HAFTA DA SÜREBİLİR

Eğitimcilerin de vurguladığı gibi her çocuğun okula alışma sürecinin birbirinden farklı oluyor. Kimi çocuk okula başlama ile ilgili hiç bir sorun yaşanmazken, kimi çocuklarda okula ve aileden ayrı kalmaya alışma birkaç hafta sürebiliyor. Ancak bu süre uzadığında önerileri ise ya okul rehberlik servisinden ya da bir psikologdan yardım almak.

OKULDA İLK GÜN ÇOK ÖNEMLİ

Okuldaki ilk günün uyum sorunlarının atlatılmasında çok önemli olduğuna dikkat Doğa Okulları Ortaokul Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölüm Başkanı Merve Kuruhasanoğlu, "Bu günü okulda geçirmelerini sağlamak gerekiyor. Ancak çocuklarla hiçbir zaman okula gitme konusunda pazarlık yapmayın. Çocukların endişelerinin normal olduğunu kabul edin. Okul kurallarına uyum konusunda sabırlı olun.

HANGİ ÇOÇUKLAR UYUMDA ZORLANIYOR?

Nesibe Aydın İlkokulu Rehberlik Birimi'nden Psikolog Mine Gençer okula ilk kez başlayacakların yanı sıra daha önce başlamış öğrencilerde de ilk hafta endişe yaşanabileceğine dikkat çekiyor. Gençer okula uyumda en çok zorlanan çocuklarla ilgili şu bilgileri veriyor:
Ebeveynleri ile bağımlı bir ilişki geliştirmiş, koruyucu bir aile yapısına sahip çocukların da okulda uyum süreçleri zor olmakta veya bu süre uzayabilmektedir. Bu tarz bir yaklaşıma sahip olan anne-babalar çocukların bireyselleşmelerine engel olarak, çocukları adına birçok sorumluluğu üstlenerek onların belli yaşantıları deneyimlemelerine olanak sağlayamazlar. Bu tutumlar çocukların yeni ve farklı durumlara alışmalarını güçleştirmektedir."

AİLE VE OKULUN EĞİTİM ANLAYIŞI ÇAKIŞIYORSA

Ailenin eğitime ve kurallara bakış açısının okul yapısı ile uyuşmamasının da çocuğun okula uyumunu güçleştirdiğine değinen Gençer, "Ailedeki huzursuz ortam, boşanma, yeni bir kardeş gelmesi, ebeveyn kaybı gibi durumlarda veya arkadaşları ve öğretmeni ile sağlıklı sosyal ilişkiler kuramamış, tatil döneminde okula ait ödevler gibi sorumluluklarını yerine getirmemiş çocuklar için de bu süreç sancılı geçebilmektedir. Tüm çocukların bu süreçte istediği tek şey okulda kendilerini güvende hissetmektir. Çocuk güven duygusunu hissettiği an, okula keyifle gidip gelmeye başlayacaktır" diyor.

OKUL FOBİSİNİN BELİRTİLERİ NEDİR?

* Ağlama, bağırma, şiddet gösterme,
* Mide ağrısı, baş ağrısı, baş dönmeleri, kusma, avuç içi terlemeleri, kasılmalar, hastalanma vb,
* Annenin sürekli yanında olmasını isteme,
* Aşırı endişelenme, olumsuz düşünceler, okulla veya durumla ilgili ön yargılar,
* Kendinden istenilenleri yapamayacak kadar özgüveninin zedelenmesi,
* Çocuk okula gönderilmediğinde birçok belirti ortadan kalkabilir.

OKUL FOBİSİ NEDEN KAYNAKLANIR?

* Okul değiştirmek, ev taşımak, anne- baba ayrılığı gibi hayatındaki değişimler
* Uzun bir hastalık süreci yaşaması,
* Başarısızlık korkusu,
* Alaya edilme gibi okulda yaşayacağı baskıların hayali,
* Öğretmenden korkması,
* Aileden ayrılma kaygısı,
* Ailenin aşırı koruyucu bir tutumla çocuklarını yetiştirmesi.

AİLELER NASIL DAVRANMALI?

* Çocuğunuzun korkularını dile getirmesi için destekleyin ama zorla konuşturmaya çalışmak doğru değil.
* Resim yaptırma, yarım kalmış hikaye tamamlama çalışmaları yaptırarak iç dünyasını paylaşmasına yardımcı olun.
* Çözümün yarısı çocuğun okula götürülmesi ile başlar. Zorlamamak için evde bıraktığınız takdirde problem artar.
* Okula bırakma sürenizin kısa olmasına özen gösterin, çocukla uzun süren vedalar riskli.
* Sizi çok özlüyorsa yanına bir aile resminizi verin.
* Sevdiği bir oyuncağını yanına verin ama öğretmenini ve okul psikolojik danışmanını haberdar edin.
* Duygusal tepkilerinizde sakin ve kontrollü olun.
* İlk başlangıçta tam gün gitmesi için zorlamayın. Okulda kalış süresini gittikçe arttırın.
* Gerekirse çocuğunuza okulun yeniden tanıtılıp, gezdirilmesi için okuldan destek isteyin.
* Kendini güvende hissedene kadar ve süreyi gittikçe azaltacağınız tarzda okulda bekleyin.
* Çocuğa haber vermeden gizlice okuldan ayrılmayın.
* Evi değil, okulu cazip hale getirin.
* Okulun psikolojik danışmanıyla mutlaka iletişime geçerek birlikte bir planlama yapın, verilen önerileri uygulayın.
* Gerekirse okul dışından da bir uzman desteği alın.

Bu yazı Habertürk'te Pervin Kaplan'ın Okula Hazırlık Rehberi adlı yazı dizisinde de yayımlanmıştır