Özel öğrenciler: Suistimaller nasıl engellenecek?

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından özel öğrenci statüsünün "istismar kapısı" olmasını önlemek amacıyla hazırlanan düzenleme yürürlüğe girdi. "Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı.

Değişikliklere göre, özel öğrencilik imkanından bir program süresince en fazla iki dönem yararlanılabilecek. Bu süre ancak belli şartlar dahilinde uzatılabilecek.

ÖZEL ÖĞRENCİLİK STATÜSÜ NEDİR?

Öğrencinin yükseköğretim kurumuna yerleşmesinden sonra, eğitim nedeniyle ikamet edilen ilde tedavisi mümkün olmayan ciddi bir hastalık teşhisi konulduğunun ya da hastalığının ilerlediğinin devlet hastanesi veya devlet üniversitesi hastanesinden alınmış sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi gerekecek.

Öğrencinin, maruz kaldığı darp, şiddet gibi fiiller sebebiyle öğrenimini kayıtlı bulunduğu yükseköğretim kurumunda sürdürmesinin mümkün olmadığına ilişkin üniversite yönetim kurulunun teklifinin olması istenecek.

Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarında eğitim alan Türk vatandaşı öğrenciler, özel öğrencilik imkanından en fazla iki dönem yararlanabilecek.

SOSYAL ADALET VE FIRSAT EŞİTLİĞİ İÇİN

YÖK, düzenlemeye ilişkin yapılan yazılı açıklamada, öğrencilerin kayıtlı bulunduğu yükseköğretim kurumundaki eğitimlerini isteğe bağlı veya zorunlu sebeplerle belli bir süre dahilinde başka bir yükseköğretim kurumunda özel öğrenci statüsüyle sürdürmelerinin mümkün olduğu hatırlatıldı. Açıklamada, öğrencilere farklı yükseköğretim kültürü kazandıracağı, kişisel gelişimlerine katkı sağlayacağı için bu yolun önem taşıdığı ifade edildi.

Açıklamada, bunun yanı sıra zaman zaman öğrencilerin sonradan ortaya çıkan sağlık sorunları veya maruz kaldığı darp, şiddet gibi fiiller nedeniyle aynı yükseköğretim kurumunda eğitimlerine devam etmelerinin mümkün olmayabileceğine değinilerek, şöyle denildi:

"Bu öğrencilerimiz için de özel öğrencilik önemli bir fırsat kapısıdır. Ancak özel öğrencilik istisnai bir yoldur, 'tüm lisans eğitimi süresince kullanılacak bir yol ve istismar kapısı' değildir. Aksi halde puan üstünlüğü esası ile yerleştirme yapıldığından, sosyal adalet ve fırsat eşitliği ilkesi ihlal edilecek, kamu vicdanı zedelenecektir."

OLUMSUZ ÖRNEKLER YAŞANIYOR

Bazı öğrencilerin, sınavda yeterli puan alamaması nedeniyle yerleşemediği üniversitede, farklı şehirlerde puanı çok düşük üniversitelerin aynı programına yerleşip ardından "özel öğrenci" statüsü uygulamasından yararlanarak bütün eğitim hayatı boyunca eğitim gördüğü hatırlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi: "Bu olumsuz örneklerin yurt içinde olduğu kadar yurt dışını kapsar şekilde genişletilmesi de ne yazık ki mümkündür. Ülkemizde bir yükseköğretim kurumunu kazanamayan öğrencinin yurt dışındaki bir yükseköğretim kurumuna yerleştikten sonra eğitim ve öğretiminin bütününü özel öğrenci sıfatıyla ülkemizdeki bir yükseköğretim kurumunda devam ettirmesi, sosyal adalet ve fırsat eşitliği ilkeleriyle bağdaştırılamaz. Bu uygulamalardan anlaşılacağı üzere özel öğrencilik imkanı bir istismar yoluna dönüşmeye başlamıştır."

Açıklamada haklı ve insani sebeplere dayanan bu istisnai yolun amacına uygun kullanımını temin etmek üzere özel öğrenciliğin süresinin sınırlandırıldığı, bununla birlikte sağlık, darp şiddet gibi öğrencinin kayıtlı olduğu yükseköğretim kurumunda eğitimini sürdürmesinin beklenemeyeceği hallerde sürenin uzatılabilmesinin hükme bağlandığı aktarıldı. Açıklamada, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Yeni YÖK olarak sosyal adalet ve fırsat eşitliğine önem veriyoruz. Bu ilke doğrultusunda eyleme dönüşen güçlü bir irade ortaya koyuyor ve istismar kapılarını tek tek kapatıyoruz. Bu yönde kararlarımıza devam edeceğiz. Gençlerimiz için tek imtiyaz kaynağının başarı ve nitelik olduğu eşitlikçi bir yükseköğretim sistemi inşa etmek amacıyla adımlar atıyoruz. Devamı gelecek."