Pandemide 'diğer ülkeler' eğitim için ne yaptı? Türkiye nasıl bir yol izledi?

Covid-19 salgını yaşamın tüm alanlarını etkileyen ve tarihte yaşanan en önemli krizlerden birisi olarak kabul ediliyor. Mart 2020’de Türkiye gibi dünyanın birçok ülkesinde de okullar kapanarak, yüz yüze eğitime son verirken, bu salgının 1 yıldan fazla süreceğini kimse düşünmüyordu. Üstelik önümüzdeki öğretim yılında da pandeminin son bulacağı düşünülmüyor. Okulların bu kadar uzun süre kapalı olması geleceği de etkileyecek. Şimdiden ulusal ve uluslararası kuruluşlar, eğitimciler okulların bu kadar süre kapalı olmasının nelere mal olacağına ilişkin çalışmalar yapıyor.

Bu çalışmalardan birisi de ODTÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyeleri tarafından yapıldı. ODTÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Soner Yıldırım ve doktora öğrencileri Buket Tandoğan,  Fatih İlhan ve Zeynep Zengin Temirbek Uuulu Pandeminin Dünya Çapında Eğitime Etkileri başlıklı  raporda dünyanın önde gelen ülkelerinde Covid salgını boyunca uygulanan eğitim politikalarının bir analizini yaptılar.

İşte bu rapordan satır başları:

EN FAZLA OKULLARINI KAPATAN ÜLKE

Salgın boyunca ülkemizde alınan kararlar ve uygulamalar dünya ülkeleri ile büyük bir benzerlik göstermektedir. Bununla birlikte Türkiye, okullarını yüz yüze eğitime kapatan ülkeler sıralamasında ilk 3’de yer almıştır. Uzaktan öğretimin doğası gereği var olan eğitim programlarının sadeleştirilmesi ve beceri odaklı kazanımlara öncelik verilmesi uzaktan öğretimde başarıyı belirleyen unsurların başında gelmektedir. Önümüzdeki okul yılının da belirsizliklerle dolu olduğunu düşündüğümüzde eğitim programlarının sadeleştirilmesi ve uzaktan öğretime uygun hale getirilmesi için yapılacak çalışmaların Türk Eğitim Sisteminin önceliği olması gerektiği aşikardır. Eğitimde yeni oluşan duruma uyum sağlamada önemli bir görev de Eğitim Fakültelerine düşmektedir. Değişen ve teknolojik altyapı ve becerilerin öne çıktığı öğrenme ortamlarında başarılı olabilecek öğretmenlerin yetiştirilmesi için gerekli düzenlemelerin (1) altyapı, (2) insan kaynağı ve (3) eğitim programları bazından bir an önce gerçekleştirilmesi gerekir. Bir Afrika atasözünde de denildiği gibi; “Müzik Değişince Dans da Değişir.”

100 GÜNÜN ÜZERİNDE KAPALI KALDI

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) raporundan alınan verilere göre 2020 yılında, 30 ülkede okulların kapatılma süresi ortalama olarak okul öncesinde 42 gün, ilkokullarda 54 gün, ortaokullarda 63 gün ve liselerde ise 67 gündür. Türkiye’de ise hem ilkokul hem lise seviyelerinde kapalı kalan öğretim günü sayısı 100’ü geçtiğinden bu ortalamaların üzerindedir.

BU NESİL GELİR KAYBEDECEK

Dünya Bankası, küresel okul kapanmalarının bu nesil için ömür boyu kazançta en az 10 trilyon ABD Doları tutarında bir kayba yol açabileceğini tahmin etmektedir.

ÖĞRETMENLERİ NASIL DESTEKLEDİLER?

Rusya Eğitim Bakanlığı tarafından 500 bin öğrenci ve 23 bin öğretmene bilgisayar ve ücretsiz internet erişimi sağlandı.

Kore’de 280 bin öğrenciye bedava dijital cihaz kiralama imkânı sunuldu. Bunun yanı sıra Samsung ve LG gibi özel şirketler de öğrencilere ekipman temin etti.

Fransa’da öğrencilere, Yunanistan’da ise hem öğrencilere hem öğretmenlere cihaz desteği sağlandı.

Amerika’da öğrencilere ülke genelinde bir teknolojik cihaz dağıtımındansa, bazı bölgeler, yerel yönetimler ve okullar tarafından dağıtım gerçekleştirildi. Birçok eyalette ve bölgede düşük gelir grubundaki öğrenciler için ücretsiz veya indirimli internet erişimi sağlandı.

OKULLARA EK ÖĞRETMENLER ATANDI, MÜFREDAT SADELEŞTİRİLDİ

Japonya’da okullar yüz yüze eğitime devam kararı aldığında okullara ek öğretmenler atandı ve okul destek elemanları görevlendirildi. Her okula 2’şer ya da 3’er ek eğitimci atandı. Bu ek eğitimcilerin amacı öğretmenlere rehberlik edip, yol göstermekti. Okul destek elemanları ders hazırlığından, velilerle iletişimden ve okuldaki sağlık yönetiminden sorumlu oldular. Gerekli bölgelerdeki okullara psikolojik sağlık bakımı hizmet vermeleri için psikolojik danışman ve okul sosyal elemanları gönderildi/

Çin’de Eğitim Bakanlığı Endüstri ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı ile ortak çalışma yürütüp 50 milyon öğrencinin aynı anda kullanabileceği “Classroom on the Air” adında çevrimiçi bir portal oluşturdu ve mayıs ayındaki verilere göre bu portalı öğrenciler 2 milyar kez ziyaret etti.

Kore’de 495 tane okul pilot okul olarak seçildi. Buradaki öğretmenler uzaktan eğitim tecrübelerini diğer öğretmenlerle paylaştı. 10 bin temsilcili öğretmen topluluğu oluşturuldu.

Japonya’da okullar yüz yüze eğitime devam kararı aldığında okullara ek öğretmenler atandı ve okul destek elemanları görevlendirildi. Her okula 2’şer ya da 3’er ek eğitimci atandı. Uzaktan eğitimden çok, yüz yüze eğitim için düzenlemelerde bulunuldu. Okullar geri kalan çocuklara ek destek öğrenim imkânı sağlandı. Haftalık program tekrar tasarlandı. Uzun tatiller kısaltılıp, cumartesi günleri telafi dersleri yapıldı. Müfredat hafifletilip, yetişmeyecek konular bir ya da iki yıl sonraya kadar ertelendi.

Kore’de devlet çalışan anne ve babalara acil durum çocuk bakımı desteği sağladı ki bu diğer ülkelerde karşılaşılmayan bir yardım türüdür.

Finlandiya’da yüz yüze eğitime geçilirken sınıf mevcudunda azaltma yapıldı. Öğretmenlerin çalışma saatleri uzatıldı. Sürecin nasıl gittiğini değerlendirmek ve derse katılımı artırmak amacıyla okul yöneticileri öğretmenleri; öğretmenler ise öğrenci ve velileri düzenli bir şekilde arayarak bilgilendirme ve motivasyon konuşmaları yaptı.

İsveç’te yıllık müfredatın tamamlanması koşuluyla, öğretmenler ders işleme süreçleri ve yöntemlerinde özgür bırakıldı.

MİLYAR DOLARLIK BÜTÇELER AYRILDI

Amerika K-12 devlet okullarına 13,2 milyar Dolar bütçe ayırdı. İtalya eğitim ve araştırma için 19,2 milyar Euro, dijitalleşme için 48,7 milyar Euro bütçe ayırdı. Almanya eğitimde dijitalleşme için 7 milyar Euro harcadı. Japonya’nın eğitim bütçesi 461 milyar Japon yeni (JPY) olarak açıklandı. Hollanda ise COVID-19 sürecinde ek olarak 6 milyar Euro eğitime destek verdi.

TÜRKİYE NE YAPTI?

Türkiye COVID-19 sürecinde dünyadaki eğitim ve sağlık yönetimi süreçlerini gözlemledi ve başarılı sonuçları uygulamaya gayret etti. Benimsediği “risk varsa biz yokuz” yaklaşımını eğitim yönetimine yansıttı ve uzaktan eğitime öncelik verdi.  Uzaktan eğitim sürecinde ülkemizde altyapı ve içerik çalışmaları yapıldı ve uzaktan eğitimin yaygınlaştırılması için 15.306 EBA destek noktası kuruldu.

2020 yılında EBA dünyanın en çok ziyaret edilen web sitesi olarak belirtildi. 2021’de ise EBA’nın canlı ders sayısı 21 Eylül ile 28 Mayıs tarihleri arasında yaklaşık olarak 270 milyona ulaştı.

DEĞERLENDİRMELER NİCEL OLDU

Nicel verilerin iyileştirilmesi için çok büyük adımlar atıldı, aynı zamanda niteliğin iyileştirilmesi bağlamında, OECD’nin de belirttiği gibi, salgın döneminde özellikle ders kazanımlarının yeterli ve eşit olarak sağlanması ve sosyolojik bağların dijital ortamda kurulması önem arz etmektedir.

2020 yılında Millî Eğitim Bakanlığı bütçesi %10,18 artarak 125.396.862.000 Türk Lirasına ulaştı. Uzaktan eğitime geçişle beraber okul içi harcamalar daha çok uzaktan eğitim altyapı çalışmalarına kaydırıldı ve bütçenin okulların idamesi için ayrılan kısmının buraya aktarılmış olduğu tahmin edilmektedir. Uzaktan eğitim sürecinde dijitalleşme için ihtiyaç olan bütçeyi karşılamak adına Millî Eğitim Bakanlığı ‘Dünya Bankası ile Türkiye Güvenli Okullaşma ve Uzaktan Eğitim Projesi’ni imzaladı ve bu projenin bütçesi 160 milyon Euro olarak belirlendi Projenin hedefleri uzaktan eğitim alt yapısını artırmak, güvenli ve nitelikli dijital içerik geliştirmek ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi olarak belirtildi.