Televizyon ve telefon konuşmasını geciktirir mi?
Televizyon ve telefon konuşmasını geciktirir mi? Televizyon yada akıllı telefonlar, günümüzde ailelerin çocuklarını sakinleştirmek ya da yemek yedirmek için kullandıkları kurtarıcıların başında geliyor. Oysa 2 yaşından önce bu tür dijital ekranlara uzun süre maruz kalmak, çocukta konuşma bozukluğuna neden olabilir.
Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Adnan Ayvaz, 2 yaşından önce uzun süre dijital ekranlara maruz kalmanın, konuşma bozukluğunun aileler tarafından fark edilmeyen en önemli nedenlerinden olduğunu söylüyor.
TELEVİZYON VE TELEFON KONUŞMASINI GECİKTİRİR Mİ?
Çocukların en geç 3 yaşına kadar konuşma gelişimini tamamlaması gerektiğine işaret eden Ayvaz, konuya ilişkin şunları söyledi.
Çocuklarının dijital ekranlar karşısında sabitlendiğini gören aileler, çocuklarını sakinleştirmek ve yemek yedirmek için bunları kullanıyor. Çocukların ekrana baktığı sürede yaşadığı aşırı odaklanma hali, beyni yoruyor ve beynin sağlıklı gelişimini kısıtlayabiliyor. TV karşısında fazla zaman geçiren çocuklar uygun olmayan aşırı uyaran almakla birlikte, ebeveynlerinden ve çevresindeki sağlıklı sosyal ortamlardan alması gereken birebir iletişimin sağladığı sağlıklı uyaranlardan da mahrum kalıyor.
ÇOCUKLAR HIZLI AKIŞA YETİŞEMİYOR
Çocuklar dijital ekranlardaki hızlı akışa yetişemiyor. Televizyon, tablet, telefon gibi elektronik cihazların ekranlarındaki hızlı akış, bu dönemdeki çocukların algı ve analiz edebilme kapasitesinin çok üzerinde. Çocuklar gördüklerini algılamaya çalışırken çok fazla çaba sarf eder ve bu durum geri kalan dünyaya algılarını ve duygularını kapatmasına neden olur.
2 YAŞ NEDEN ÖNEMLİ?
2 yaşına kadar dijital ekranlara uzun süre maruz kalan çocuklar, ciddi iletişim ve dil problemleri, sosyalleşme, öğrenme ve analiz yeteneklerinde sorunlar yaşayabilir. Bir çocuğun 18’inci ayda hiç kelimesi yoksa, 2 yaşında iki kelimeli bir cümle kuramıyorsa, üç yaşında normal bir cümle kuramıyor veya hiç konuşmuyorsa, anlaşılmaz konuşuyorsa mutlaka dil problemi ve konuşma gecikmesi açısından incelenmesi gerekiyor
KONUŞMA BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NEDİR?
Çocuklarda konuşma problemlerinin altında sadece dijital ekranlara maruz kalmak değil, psikolojik nedenler de yatıyor olabilir. İstismar, travma, ebeveyn kaybı-eksikliği, şiddet görme gibi durumlarda, konuşma gecikmesi ve bozukluğuna neden olabilir. Bunun yanı sıra beyin anomalilikleri, nörolojik gelişim sorunları, genetik nedenler, çevresel faktörler, dil faktörleri, işitsel süreçler de olası nedenler arasında gösterilebilir.
ÇOCUĞUNUZLA VAKİT GEÇİRİN
Konuşma gecikmesi olan çocuklar için herhangi bir sağlık sorunu tespit edilmemişse öncelikle TV, tablet, bilgisayar, telefon gibi elektronik cihazlardan uzak durulması gerekir. Bununla birlikte ebeveynler çocukla birlikte onun oyununa katılarak oyun oynamalı. Fırsat buldukça bir birey olarak çocukla sohbet etmeli, öğretilmek istenen kelime ve davranışlar oyunla, yumuşak bir şekilde sık tekrarlanmalı. Ayrıca kreş gibi başka çocuklarla iletişim kurabileceği, paylaşımlarda bulunabileceği ortamlarda dil ve sosyal gelişim açısından faydalı olur.
Şule YILMAZ
Sağlık Editörü
27-12-2017
