Uygulamalı eğitim yönetmeliği askıya çıktı

Uygulamalı eğitim yönetmeliği askıya çıktı. YÖK, ‘Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği’ni askıya çıkardı. YÖK’ten yapılan açıklamaya göre, yükseköğretim kurumlarının uygulamalı eğitimlerle ilgili farklı kavramlar kullandığı bunun da sorunlara yol açtığı belirlendi.

Örneğin, kamuoyu bütün uygulamalı eğitimleri staj olarak bildiği halde kanuna göre stajın işletme ve mesleki eğitimde farklı olması uygulamada sorunlara yol açıyor. Bu durum, ücret ve sigorta konusunda pek çok sorunun meydana gelmesine sebep oluyor.

UYGULAMALI EĞİTİM YÖNETMELİĞİ ASKIYA ÇIKTI

YÖK yetkilileri bu kavram kargaşasının önüne geçmek için yükseköğretim kurumları arasında uyum sağlamak amacıyla bir çerçeve yönetmelik hazırlandı. Bu sayede hem davaların önüne geçmek hem de doğru kavramsallaştırma yapılması hedefleniyor. Öğrenciler hangi uygulamalı eğitim kapsamında ücret alacak veya sigortalanacak ayrıntılı bir şekilde ortaya konmuş olacak. Askı süreci tamamlandıktan sonra görüş ve öneriler değerlendirilecek. 

ÜÇ TÜR UYGULAMALI EĞİTİM VAR

Yükseköğretim kurumlarında hemen her programda uygulamalı eğitimler yapılıyor. Kanunlar kapsamında tanımlanan üç tür uygulamalı eğitim şöyle:

İşletmede Mesleki Eğitim: Ders dönemlerinde bir ders olarak yapılan

Staj: Yaz tatili veya ara tatillerde yapılan

Uygulamalı ders: Bir dersin uygulamalı yaptırılan kısmı. Örneğin, laboratuvar çalışması, klinik uygulaması vb.

GÖRÜŞ VE ÖNERİLERE GÖRE ŞEKİLLENECEK

Taslağın görüş ve öneriler alınması amacıyla farklı özelliklere sahip sınırlı sayıda yükseköğretim kurumu ile paylaşıldığı aktarılan açıklamada, YÖK Başkanlığı tarafından uygun görülen görüş ve önerilerin taslağa yansıtıldığı bildirildi.

Açıklamada, yükseköğretimde paydaşların katılımına ve iş birliğine önem verildiği, bu kapsamda paydaşların taslağa ilişkin görüş ve önerilerini 27 Ocak'a kadar "uetaslak@yok.gov.tr"​ adresine gönderebilecekleri belirtildi.

Bu görüş ve öneriler doğrultusunda hazırlanacak yönetmeliğin ilerleyen dönemde kamuoyu ile paylaşılacağı kaydedildi.

TASLAKTA NELER YER ALIYOR?

Taslağa göre, uygulamalı eğitim yapılan işletmede mesleki eğitim için Avrupa Kredi Transfer Sistemi kredisi (AKTS) belirlemek zorunlu olacak. Kazanılan AKTS kredileri öğrencilerin ders çizelgelerine eklenecek ve mezuniyet kredisi hesabına dahil edilecek. İşletmede mesleki eğitim kapsamında hesaplanan ders kredisi 15 AKTS kredisinden az 30 AKTS kredisinden fazla olamayacak. Ancak tıp programlarındaki intörnlük uygulaması 60 AKTS kredisi olarak değerlendirilecek.

Öğrencinin işletmede mesleki eğitim kapsamındaki değerlendirme notu, sisteme ders notu olarak işlenecek ve bu not, akademik başarı notu değerlendirmelerine dahil edilecek. Değerlendirme sonucu başarısız olan öğrenciler, yeniden işletmede mesleki eğitim yapacak.

İşletmede mesleki eğitim gören öğrencilere Mesleki Eğitim Kanunu'nun "ücret, sosyal güvenlik ve izin" maddesi çerçevesinde ödenecek ücretler düzenlenecek sözleşmeyle tespit edilecek. Ücret asgari ücretin net tutarının, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmelerde yüzde 30'undan, 20'den az personel çalıştıran işletmelerde yüzde 15'inden az olmayacak.

İntörnlük uygulaması kapsamında işletmede mesleki eğitim yapan tıp fakültesi öğrencilerine 12 ay süreyle 4.350 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenecek.

Mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanacak. Bu kapsamında ödenecek primler Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun ilgili maddesi çerçevesinde yükseköğretim kurumlarınca karşılanacak.

Tıp programlarındaki intörnlük uygulaması işletmede mesleki eğitim kapsamında değerlendirilecek. 

İntörnlük uygulaması dışında özel niteliği haiz uygulamalı eğitimlerden hangilerinin işletmede mesleki eğitim sayılacağına ve bunların AKTS kredilerinin sınırlarına Yükseköğretim Yürütme Kurulu karar verecek.

STAJ NEDİR?

Stajlar yarıyıl veya yaz tatiline rastlayan aylarda yapılacak. Ancak ilgili programın veya işletme koşullarının uygun olmaması durumunda bu süreler dışında ve eğitim ve öğretimi aksatmamak şartıyla staj yaptırılabilecek. Öğrenci bütün derslerini tamamlamış ancak stajını henüz tamamlayamamış ise stajını herhangi bir ayda yapabilecek.

Staj, aynı süreli ve haftalık 3 günden az olmamak şartıyla eğitim ve öğretim, yaz okulu ve genel sınav dönemlerinde de yaptırılabilecek. Bu dönemlerde yaptırılan stajlarda, staj ile birlikte eğitim ve öğretim faaliyetleri devam edecek. Öğrencinin dersinin veya sınavının olduğu günlerde staj yaptırılamayacak. 

Staj süresi yükseköğretim kurumları tarafından 20 iş gününden az olmamak üzere ilgili programın niteliğine göre belirlenecek.

Staj için de AKTS kredisi belirlenecek. Öğrencilerin ders çizelgelerine eklenecek kazanılan AKTS kredileri, mezuniyet kredisi hesabına dahil edilecek. Staj kapsamında hesaplanan kredi 5 AKTS kredisinden az 10 AKTS kredisinden fazla olmayacak.

Öğrenci belirlenen staj süresinden daha uzun süreli staj yapabilecek. Ancak bu staj süreleri mezuniyet kredisi hesabına dahil edilmeyecek.

UYGULAMALI DERS

Uygulamalı ders için AKTS kredisi hesaplaması ilişkili olduğu dersin AKTS kredisi hesaplanması kapsamında yapılacak, ayrıca AKTS kredisi hesaplanmayacak.

Uygulamalı ders kapsamında uygulamalı eğitim yapan öğrencilere ücret ödenmeyecek.Yükseköğretim kurumu bünyesinde uygulamalı ders yapan öğrenciler iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigortalanmayacak. İşletmenin talep etmesi veya yükseköğretim kurumunun gerekli gördüğü durumlarda işletmelerde uygulamalı ders yapan öğrenciler iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanabilecek. Tıp programı öğrencilerinin staj adı altında dördüncü ve beşinci sınıflarda yaptıkları uygulamalı eğitimler ile diş hekimliği programı öğrencilerinin uygulamalı eğitimleri, uygulamalı ders kapsamında değerlendirilecek.

Öğrenciler, ders çizelgelerinde yer alan uygulamalı eğitim çalışmalarını öğretim programlarını aksatmayacak şekilde yurt dışında yapabilecek.

Mesleki Eğitim Kanunu'nun ilgili maddesi ve 42 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda 2020-2021 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar staj ve işletmede mesleki eğitim yapan öğrencilere ödenecek ücret net asgari ücretin yüzde otuzundan az olamayacak.

Özel sektör işletmelerine, bu doğrultuda ödenebilecek en az ücretin, yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte biri tutarında devlet katkısı ödenecek. Kamu kurum ve kuruluşlarına devlet katkısı ödenmeyecek.