2022 LGS: İlk örnek soruları eğitimciler nasıl yorumladı?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 8. sınıftaki öğrencilerin katılacağı 2022 Haziran ayında yapılacak Liseye Geçiş Sınavı (LGS) için ilk örnek soru kitapçığını yayımladı. Örnek sorular her ay düzenli olarak yayımlanmaya devam edecek.

 Ekim ayı örnek sorularını eğitimciler nasıl değerlendirdi?

ARI OKULLARI EĞİTİMCİLERİ NASIL YORUMLADI?

TÜRKÇE: YENİ ÇIKARIMLAR YAPMALARI İSTENİYOR

2021-2022 eğitim-öğretim yılı ekim ayı örnek sorularında “metnin içeriğini yorumlama, bağlamdan yararlanarak sözcük ve söz öbeklerinin anlamını tahmin etme, metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrayarak akıl yürütme, okuduklarından çıkarım yapma, metindeki hikâye unsurlarını belirleme, tablo ile sunulan bilgileri yorumlama, yazdıklarını düzenleme” kazanımlarına yer verilmiştir. Ayrıca bu yıl, geçen yıldan farklı olarak bilgiye ulaşma ve bilgiyi hatırlama düzeyindeki dil bilgisi sorusuna da yer verildiği görülmektedir. Büyük harflerin kullanıldığı yerlerle ilgili yazım kuralları sorusunda, seçeneklerde yer alan kullanım yerlerinin metin ile ilişkilendirilmesi istenirken fiilimsi sorusunda öncülde verilen bilginin soruya transfer edilmesi beklenmektedir.

Sorularda içerik farklı disiplinler ile ilişkilendirilerek öğrencilerden verilen mesajı bulmaları, olaylar, durumlar ve nesneler arasındaki ilişkileri keşfederek örüntülere ulaşmaları, paragraftaki çıkarımları birleştirerek yeni çıkarımlar oluşturmaları, metnin içeriği ve biçimi üzerine düşünmeleri, verilerden hareketle akıl yürüterek sonuca ulaşmaları istenmiştir. Bir metnin genel anlamını kavramak için sözcükleri ve metni doğru okuyabilme, sonrasında çözümleyebilme, ifade edebilme ve işleyebilme becerilerini kapsayan soruların uzun olmadığı, soruların dilinin açık ve anlaşılır olduğu ancak çeldiricileri güçlü sorulara da yer verildiği dikkat çekmektedir.

BECERİ TEMELLİ SORULAR VAR

 Beceri temelli soru olarak nitelendirebileceğimiz 2. soru dikkat becerisini ölçmektedir. 6.soru olan sözel mantık sorusunun çözümü de diğer sorulardan daha fazla zaman almaktadır ve öncülleri ve görselleri dikkatlice takip etmeyi gerektiren bir sorudur. 4 ve 5.sorularda aynı metne bağlı zincir sorular görmekteyiz.

Örnek soruların geneline baktığımızda okuma becerilerinin ön planda olduğu sorular, öğrencilerin temel beceri ve yetkinliklerini sınamaktadır. Okuma alışkanlığı oturmuş, okuduğunu anlayıp yorumlayabilme, bilgiyi transfer edebilme becerileri gelişmiş ve zaman yönetimi yapabilen öğrencilerin başarılı olabileceği nitelikte sorular sorulmuştur. Dersimizin amaçları göz önünde bulundurulduğunda sorular içeriği, niteliği ve amaçları bakımından uygundur.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK:  DİKKAT İSTİYOR

MEB’in ekim ayı örnek soruları incelendiğinde soruların tamamı “Bir Kahraman Doğuyor” ünitesinden  “Avrupa’daki gelişmeler ve bu gelişmelerin Osmanlı Devletine yansımaları”nı içeren paragraflardan ve “Mustafa Kemal’in fikri alt yapısını oluşturan etkenler, kişilik özellikleri ve hayatına etki eden şehirler”e dair alıntılardan oluşmaktadır. Paragraflarda verilenlerden hareketle doğru bilgiye ulaşmayı gerektiren orta güçlükteki soruların; konuya hâkim, metni dikkatli okuyan her öğrenci tarafından yanıtlanabileceği düşünülmektedir. Ayrıca soruların güçlü çeldirici barındırmadığı da görülmektedir.

KAVRAM BİLGİSİ ÖNEMLİ

Örnek sorularda “Monarşi”, “Evrensellik”, “Milli Egemenlik” kavramlarına yer verilmesi kavram bilgisinin soruların yanıtlanmasındaki önemini geçmiş yıllardaki örnek sorularda olduğu gibi bir kez daha ortaya koymaktadır. Bu kavramlara hâkim olmak, sınav başarısını olumlu yönde etkileyecektir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: KAVRAM BİLGİSİNİ ÖLÇÜYOR

Ekim ayı örnek sorularının, MEB Talim Terbiye Kurulunca yayımlanan ekim ayı sonuna kadar işlenmesi gereken “Kaza ve Kader İnancı” ünitesinin konu, kazanım ve açıklamalarına paralel olarak hazırlandığı görülmektedir. Yoğunlukla kavram bilgisini ölçmeye yönelik hazırlanan soruların yanı sıra yorum yapma becerisi gerektiren sorular da örnekler arasında yer almaktadır.  Ayrıca ünite sonlarında yer alan ayet ve sureleri içeren peygamber kıssaları hakkındaki sorunun, yorum yapma ve kavram bilgisiyle ölçüldüğü görülmektedir. Şema üzerinden sonuç çıkarma ve şiir ve hikâyelerle kazanımların bağlantısının kurulmasının amaçlandığı sorulara da yer verilmiştir. Genel olarak ekim ayı örnek sorularının kavram bilgisine hâkim ve yorumlama becerisine sahip öğrenciler tarafından çözülebilecek orta güçlük düzeyinde sorular olduğu düşünülmektedir.

İNGİLİZCE: ÇOK İŞLEM BASAMAKLI SORULAR

Yayımlanan ekim ayı İngilizce örnek soruları 1. üniteden (Friendship) hazırlanmıştır.  Örnek sorularda soruyu çözerken pek çok işlem basamağı gerektiren beceri temelli, dijital okuryazarlığı ölçen sorulara ağırlık verildiği gözlemlenmiştir. Konser bileti, iş ilanı, anket vb. gibi günlük hayatta öğrencilerin karşılarına çıkabilecek çeşitli okuma metinleri görsellerle desteklenerek sorularda yer almaktadır. Bunun yanı sıra örnek sorulardan anket sonucu yorumlamayı gerektiren bir soruda ve diyalog sorusunda öğrencilerin soruyu doğru yanıtlayabilmeleri için matematiksel zekâlarını da kullanmaları beklenmektedir. Verilen görsel ve bilgi içeriklerini kolay anlayabilecekleri, orta güçlükte sorular örnekler arasında yer almaktadır. Soruların 4’ü olumlu, 1’i olumsuz soru köküyle sorulmuştur. Soru kökünden ziyade çeldiricilerin bazılarının uzun metinler olduğu dikkat çekmektedir. Bu sorularda öğrencilerin yanılgıya düşmemeleri için ve tüm çeldiricileri dikkatli okumaları ve anlamaları gerekmektedir.

Genel olarak sorular, okuduğunu anlamanın yanı sıra bağlantı kurarak ilişkilendirme, verilen görseli de anlamaya yöneliktir.

MATEMATİK: GÖRSEL OLMAYAN SORULAR DA VAR

Yayımlanan ekim ayı örnek sorularında görsellerle desteklenen soruların yanı sıra geçen seneye göre görsel olmayan sorulara da yer verildiği görülmektedir. Görsellerle desteklenen sorular, öğrencilerin somut olarak problemleri kurgulamaları için yardımcı olmaktadır. Görsel olmadan yalnızca sözel olarak sorulan üç soruda daha sade ve kısa soru metinleri oluşturulmuştur. Soruların çok aşamalı olduğu, farklı detaylarla problemlerin derinleştirildiği dikkat çekmektedir. Sorularda tanımlamalara yer verilerek bilgiye dayalı kurallar kullanılmaktadır. Üslü sayılar konulu soruların, çarpanlar ve katlar konulu sorulara oranla daha temel kazanımları ölçecek biçimde sorulması dikkat çeken başka bir unsur olmaktadır. Kazanımların sarmal bir şekilde tek bir soruda verildiği de görülmektedir. Birden fazla kazanım içeren soruların olması, öğrencilerin konulara hâkim olmaları gerekliliğini bir kez daha bizlere hatırlatmaktadır.

Geçen sene yayımlanan sorularla benzer şekilde 2, 4, 5 ve 10. sorularda konu kazanımı ile ilgili bilgi, sorunun başında öğrencilere verilmiştir. 5. soru iki kazanımı birden ölçecek şekilde tasarlanıp sorulmuştur. 1 ve 7. sorularda yer alan görsellerin soru çözümüne katkısı görülmemektedir.

FEN BİLİMLERİ: YORUM YAPMA BECERİSİ ÖNEMLİ

Yayımlanan ekim ayı sorularının tamamı 1. ünite “Mevsimler ve İklim” konusundan oluşmaktadır. Son zamanlarda olduğu gibi beceri temelli sorulara yer verilmiş, bunlar arasında da geçmişte sorulan sorulara benzer soruların olduğu tespit edilmiştir.  Müfredata uygun ekim ayı örnek fen bilimleri soruları; görsel verileri ve grafikleri incelemeyi, öğrencinin yorum yapma becerisini geliştirmeyi hedef almıştır. Bununla birlikte öğrencinin konuya ve kazanımlara hâkim olması beklenirken, bilgi basamağı düzeyinde sorulara daha çok yer verildiği görülmektedir.

FMV ÖZEL ISPARTAKULE IŞIK ORTAOKULU EĞİTİMCİLERİ NASIL DEĞERLENDİRDİ?

TÜRKÇE: OKUMA ANLAMA BECERİSİNİN ÖLÇÜLDÜĞÜ SORULAR

Türkçe-Sosyal Bilimler Bölümü Başkanı Handan Kızıl: Ekim ayı Türkçe örnek sorularına baktığımızda soruların yine okuma, anlama becerisini ölçen sorular olduğunu görüyoruz. Sorular orta zorluktadır. On sorunun ikisi tablo okumaya ilişkindir. Geçen yılın ilk örnek soruları aralık ayında yayımlanmıştı ve o soruların da ağırlığı okuma becerisine yönelikti. Geçen yıl aralık ayında infografik kullanılmıştı şimdi iki tablo sorusu var. Söz sanatlarından soru vardı. Ancak ekim ayı örnek sorularında söz sanatları sorusu yok.Yazım kurallarına ilişkin her iki yılın ilk örnek sorularında soru var fakat 2021 LGS’de noktalama ve yazım kuralları sorulmamıştı.Geçen yıl ve bu yılın ilk örnek sorularında fiilimsi konusundan soru var fakat 2021 LGS’de dil bilgisinden hiç soru sorulmamıştı.

Ekim ayı sorularında 1.soruda metnin bağlamı göz önünde bulundurularak boşluk doldurma istenmiş.Bu esasen metinde altı çizili sözün anlamını sormak tarzında bir soru ancak bu sefer bu mecazlı ifadeleri metnin bağlamına uygun bir biçimde tamamlamaları istenmiş.

OYUNUN KURALLARI VERİLMİŞ

2.soru yine geçen yılın aralık ayında da örnek sorularda yer verilen oyunun kuralı verilerek öğrencinin hem yönergeleri takip etme hem de akıl yürütme becerilerini ölçen bir soru modeli.Burada yönergeleri doğru okuma ve uygulama önemlidir.

3. soru tipi ilk defa karşılaştığımız bir soru tipidir. Aralarında anlamsal bağ olan iki cümleyle ilgili bir çıkarımda bulunulması istenmektedir. Cümlede anlam kazanımını ölçen bir sorudur. Bir tür disiplinler arası işbirliğinden de söz edilebilir.(Fen B.)

4 ve 5. sorular metne bağlı anlam sorularıdır. 4. soruda metinde verilenlerden hareketle sözü edilen yazarın kişilik özelliğinin belirlenmesi istenirken 5. soruda sözcüğün metinde kazandığı mecaz anlamın belirlenmesi istenmektedir. Alışık olduğumuz türden Türkçe sorularıdır.

MEB ÇALIŞMA SORULARINDA KARŞILAŞILIYOR

6.soru tablo yorumlama sorusudur. Bu tarz sorular  MEB’in çalışma sorularında da sıklıkla karşılaştığımız sorulardır. Yeni nesil dediğimiz türden sorular aslında bunlar.Tabloda verilenler ve aşağıda verilen bilgilerden hareketle kesin olarak ulaşılabilecek bir yargı bekleniyor.  

7. soru hikâye unsurları kazanımına yöneliktir ancak farklı olarak kahraman unsurunun tanımı yapılmış ve verilen metnin kahramanının metindeki rolünün belirlenmesi istenmiştir.

8. soru daha önceki örnek sorulardan ve LGS’den aşina olduğumuz tablo yorumlama sorusudur. Yine öğrenciler tabloda verilenleri okuyacak ve seçeneklerdeki yargılardan  yanlış olanı bulacaklar. 

9. soru.son LGS de sorulmayan yazım kazanımına yöneliktir. Yazım kuralları seçeneklerde verilip metinde olmayanın belirlenmesi istenmiştir.

10. soru yine son sınavda sorulmayan dil bilgisi (fiilimsi) kazanımını ölçmektedir. Yeni nesil sorularda olduğu gibi öncülde bilgi verilip verilen bilginin seçeneklerde kullanılmasını gerektiren bir sorudur.

DİN KÜLTÜRÜ  VE AHLAK BİLGİSİ: YENİ NESİL SORULAR

Ekim ayı din kültürü sorularına baktığımızda ilk fark edilen bilgi sorusu devrinin neredeyse bitmiş olmasıdır. Yayımlanan örnek sorular, daha çok okuduğunu anlama, tablo oluşturma, yorum ve sonuç çıkarma becerilerini geliştirmeye yöneliktir. Birinci ünitenin beş kazanımını da içerdiği söylenebilir. Sorular geçen yılın aynı dönemine göre çok daha kapsamlı olmuş. Yeni nesil sorular bu sefer daha belirgin olmuş diyebiliriz. Görseller ve şemalar kullanılmış, sorular hazırlanırken hayatın farklı alanlarından yararlanılmış. Orta düzeyde sorulardan oluşmaktadır.

FEN BİLİMLERİ: GÖRSEL YORUMLAMA BECERİSİNİN SORGULANDIĞI SORULAR

Fen Bilimleri - Matematik Bölüm Başkanı Sezin Şahin: Ekim ayı fen bilimleri örnek sorularının tamamı müfredata ve MEB kazanımlarına uygun ve sadece 1.ünite kapsamlıdır. Örnek sorulardan 8 tanesi “Mevsimlerin Oluşumu”, 2 tanesi “İklim ve Hava Olayları” alt başlıklarından oluşmaktadır.

Soruların tamamında görsellere yer verilmiş olup 6 soruda görsel okumanın önemi vurgulanmıştır. 2 soruda öğrencilerin deney yorumlama becerisi, 1 soruda ise tablo yorumlama becerisi sorgulanmıştır.

1.Ünitenin temelinde çok bahsedilen kavram yanılgısını çözümlemek üzerine de 1 soruya yer verilmiştir. Mevsimler konusundaki soruların 2 tanesi analoji yapılarak mevsimlerin oluşumunun günlük hayattaki malzemelerle modellenmesi üzerine kurgulanmıştır. İklim soruları basınç bölgeleri içerikli olup, hava olaylarından soru içermemektedir.

Ekim ayı fen bilimleri örnek soruları genel olarak değerlendirildiğinde; öğrencilerin konuya ve kazanımlara hakim olması, görsel yorumlama, tablo yorumlama, deney yorumlama becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Ayırca ünitedeki en temel kavram yanılgısının öğrencilerde giderilmiş olması gerekmektedir.

MATEMATİK: DİKKAT VE İŞLEM BECERİSİNİ ÖLÇEN SORULAR

Matematik Öğretmeni Gülhan Demirel Dilek: Ekim 2021 LGS örnek matematik soruları genel olarak kısa sorulardan oluşmaktadır. Önceki yıllara kıyasla görseli olmayan sorular da bulunmaktadır. Tüm sorularda güncel hayat konularına yer verilmiştir. Beceri temelli sorular; okuduğunu anlama, yorumlama ve işlem becerileri üzerine kurgulanmıştır. Mantıksal muhakeme, akıl yürütme ve şekil yorumlama da ön plana çıkmaktadır.

Üst düzey düşünme becerileri gerektiren bu soruları etkin bir şekilde bir çözebilmek için kazanım kısmında yetkinleşmek ve konunun kavranmış olması gerekmektedir. Konuyu öğrenmenin ötesinde özümsemek önemlidir.

1. soru EBOB sorusu olmasının yanı sıra klasik bir EBOB sorusu değildir. EBOB’u bulup çarpanlarını listeleyerek ilerlemek gerekmektedir.

ÇÖZÜMÜ ZAMAN ALIYOR

Soruların geneli uzun sorular olmakla birlikte çözümü de zaman almaktadır. Kısa olan sorular ise dikkat gerektirmektedir. Soruların doğru çözümü için öğrencilerimizin hızlı ve verimli okuma yapması gerekmektedir. Bunun yanı sıra  öğrencilerimizin hangi bilginin soru çözümünde anlamlı olduğunun ayrımını yapması gerekmektedir. 1 ve 7. sorularda görselin soru çözümüne etkisi yok iken; 4, 5, 8 ve 10. sorularda görseller soru çözümü akışına etki etmektedir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK : ÇIKARIM YAPMA BECERİSİNİ ÖLÇÜYOR

Sosyal Bilgileri Öğretmeni Sevda Kantarcıoğlu: 8. sınıf müfredatına ve öğretim programına uygun sorulardır. 1. ünitenin ilk iki kazanımına yönelik sorulardır. Avrupa’da yaşanan gelişmelerin Osmanlıya yansımaları ve M. Kemal’i etkileyen şehirler ve düşünürler sorulmuştur. Soruların tamamı öğrencilerin verilen metinden çıkarım yapma becerilerini ölçmeye yöneliktir. Doğrudan bilgiyi sorgulama değil de tarihî bilgisini kullanarak analiz etmesini isteyen sorulardır. Kavram bilgisinin de sorgulandığı sorular bulunmaktadır.

İNGİLİZCE: GÖRSEL VERİ ANALİZİ GEREKTİREN BECERİ TEMELLİ SORULAR

Yabancı Diller Bölüm Başkanı Hande Ergün: Bu ay yayınlanan İngilizce örnek sorular 1. ünite ilgili. Soruların 1. ünitenin konusu olan friendship (arkadaşlık) ve arkadaşlarla yapılabilecek etkinliklerle ilgili olduğunu görüyoruz. Bu bağlamda soruların içeriği öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabileceği durumlardan oluşuyor. Sorular beceri temelli olarak karşımıza çıkıyor. Soruların neredeyse hepsi görsellerle desteklenmiş. Verilen görseller öğrencinin görseldeki bilgiyi yorumlayarak cevaba ulaşmasını sağlıyor. Bu sebeple öğrencilerin görsel veya tablolardaki bilgileri dikkatle yorumlayarak cevaplaması önemlidir. Öğrencilerin dikkat etmesi gereken bir diğer konu soru kökünün olumlu veya olumsuz olması ile alakalı. Bu sorular özelinde bakacak olursak 4 sorunun olumlu, 1 sorunun olumsuz soru köküne sahip olduğunu görüyoruz. Özetlemek gerekirse Ekim ayı İngilizce örnek soruları dikkatli okumaya, okuduğunu anlamaya, verilen bilgi ve görselleri iyi yorumlamaya dayanan sorulardan oluşmaktadır.

Öğrencilere kelime defteri tutmalarını tavsiye edebilirim. Bunun dışında yanlış yaptıkları ve boş bıraktıkları sorularını arşivleyip zaman zaman üzerinden geçmeleri faydalı olacaktır.