2025 LGS örnek sorular: Eğitimciler nasıl değerlendirdi?

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) 15 Haziran’da yapılacak ve yaklaşık 1 milyon öğrencinin katılması beklenen Liseye Geçiş Sınavı’na (LGS) hazırlanan öğrenciler için ikinci örnek soruları yayımladı.

Peki eğitimciler bu örnek soruları nasıl değerlendirdi?

ARI OKULLARI EĞİTİMCİLERİ

TÜRKÇE: ANLAMA, YORUMLAMA VE AYIRT EDEBİLME

Şubat ayı Türkçe örnek soruları incelendiğinde soruların Millî Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi Öğretim Programı’na uygun hazırlandığı görülmüştür. Sorularda ağırlıklı olarak öğrencilerden bilgiyi yorumlamaları, metni doğru bir şekilde anlayarak içeriği mantıklı bir biçimde sıralamaları, dil ve anlam analizi yaparak metni çözümlemeleri, metnin içeriği üzerine eleştirel düşünmeleri, verilen tablo ve görsellerden hareketle akıl yürüterek sonuca ulaşmaları, dikkat ve zaman becerileri ile dil bilgisi kurallarına hakimiyet istenmiştir.

 Öğrencilerin bir sözcüğün cümledeki anlamını bağlama göre değerlendirme ve o sözcüğün taşıdığı anlamı ayırt edebilme becerisini ölçmeyi amaçlayan 1. soruda, her cümlede sözcüğün hangi anlamda kullanıldığını doğru analiz etmek önemlidir. Mantıklı bir bütün oluşturma ve cümle birleştirme becerilerini ölçmeyi amaçlayan 2. soru, dikkatli okuma ve mantıklı düşünme gerektirir. 3. soru anlatım bozukluğu kazanımını ölçen bir sorudur ve öğrencinin dil bilgisi, cümle yapısı ve anlam bütünlüğü konularındaki bilgisini ölçmeyi amaçlıyor.  Bu tür sorular; öğrencinin sadece dil bilgisi kurallarını iyi bilmesi değil, bu kuralları metin içinde doğru bir biçimde uygulayabilmesini de ölçer. Bu yüzden sınavlarda dil bilgisi hakimiyetini ve dikkat seviyesini değerlendirmek için oldukça etkili bir soru tipidir.

Verilen açıklamadan yola çıkarak istenen deyimi bulma, oluşturacakları iki paragraf arasındaki anlam bütünlüğünü ayırt etme ve cümlelerin taşıdığı anlam ilişkilerini (ihtimal, tanımlama, neden-sonuç, beklenti vb.) bulma sorularında ise öğrencinin okuduğunu anlama, yorumlama ve ayırt etme becerileri ölçülmüştür.

SOYUT DÜŞÜNME BECERİSİ

Bu ayki örnek sorular içerisinde özellikle 7 ve 8. soru, dikkat çeken sorular olarak karşımıza çıkmaktadır. Orta düzeyde olan 7. soru; dikkatli okuma, analiz etme ve öncüldeki açıklamalarla bağlantılı olarak seçeneklerin doğru bir biçimde değerlendirilmesini gerektiriyor. Öğrencinin verilen sonuçlar ile seçenekler arasında eşleştirme yapması gerektiğinden, kavramları yorumlama becerisi önemlidir. Soru, öğrencilerin okuduğu bilgileri anlamlandırmasını ve soyut düşünme becerisi geliştirmesini amaçlıyor. Verilen bilgiler doğrultusunda seçenekleri mantık süzgecinden geçirerek doğru yanıta ulaşmaya çalışan öğrenciler, bu bilgileri gerçek yaşam örnekleriyle de ilişkilendiriyor.

SEÇİCİ SORU

Üst düzey seçici bir soru olarak nitelendirebileceğimiz 8. soru, görsel bir tablodan bilgi çıkarma ve bu bilgiyi analiz ederek seçeneklerle eşleştirme becerisini gerektiriyor. Bu soruda öğrencinin hem tabloyu dikkatlice incelemesi hem de verilen değerlerin anlamını doğru bir biçimde yorumlaması gerekiyor. Çok yönlü düşünme ve çıkarım yapma becerisi gerektiren soru, görsel okuma becerisi (tablo yorumlama) ve analitik düşünme becerisini bir araya getiriyor. Konu, mesleklerin geleceği ve beceri değişimleri gibi hem ilgi çekici hem de öğrencilere genel kültür katan bir içerik sunuyor. Tablodaki sembollerin anlamını çözmek zaman alabilir ve dikkatli bir inceleme gerektirir. Tabloda yer alan karmaşık bilgi, “artış” ve “azalış” ifadeleri bazı öğrencilerde dikkat kaybına neden olabilir. Seçenekler arasında doğru yanıtı bulmak için ayrıntılı karşılaştırma yapma becerisi gerekir, bu da zaman baskısı yaşayan öğrenciler için zorlayıcı olabilir. Görsel ve analitik becerilerin eş zamanlı ölçümü açısından etkili bir sorudur.

9. soru, cümle ögelerini iyi bilen öğrenciler için uygun bir seviyededir. Öncüle yer verilmeyen soruda, ögeleri doğru tespit etmek ve sıralamayı doğru biçimde yapmak dikkat gerektirir. Özellikle uzun bir cümlede ögeleri bulmak, bazı öğrenciler için kafa karıştırıcı olabilir.

Noktalama işaretlerini doğru kullanma bilgisine dayanan 10. soruda, öncüle yer verilmeyerek öğrencinin noktalama işaretlerinin cümledeki bağlamını anlaması ve uygun işareti seçmesi beklenmektedir. Kazanım odaklı olan sorunun orta zorlukta olduğu düşünülmektedir.

Genel olarak okuma, anlama, mantıksal çıkarım yapabilme, eleştirel düşünebilme, dil bilgisi kurallarını uygulama, noktalama işaretlerini doğru ve yerinde kullanma, tablo ve görsel yorumlama becerilerine sahip öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği dili açık, anlaşır ve orta uzunlukta sorulardır.

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: KAVRAMLARIN ÖNEMİ

MEB'in şubat ayı örnek soruları incelendiğinde, soruların "Bir Kahraman Doğuyor", "Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm!", "Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye", "Demokratikleşme Çabaları" ve "Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası" ünitelerinden hazırlandığı ve geçmiş yıllardaki örnek sorularla benzerlik taşıdığı görülmektedir. Sorular genellikle verilen metinlerden veya öncüllerden yararlanarak okuma ve anlama becerilerini ölçer niteliktedir. "Sömürgecilik”, “Manda” ve Himaye”, “Kapitülasyon” ve “Teşvik-i Sanayi” gibi kavramlara da yer verilmesinin, kavram bilgisinin önemini bir kez daha ortaya koyduğu çıkarmıştır. Genel olarak soruların orta zorlukta, çeldiricilerinin ise güçlü olmadığı ve bu kavramları iyi bilmenin zaman yönetimi ve başarı üzerinde önemli etkisi olduğu düşünülmektedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: AYET VE HADİSLER

Örnek soruların müfredata paralel olarak ve geçmiş yıllarda yayınlanan örneklerle benzerlik gösterdiği görülüyor. Ayet, hadis ve örnek olay üzerinden anlam çıkarmaya yönelik hazırlanan soruların yanı sıra kavram bilgisinin ölçüldüğü soru da örnekler arasında yer almaktadır. Genel olarak soruların tüm üniteleri kapsar nitelikte hazırlandığı ve orta güçlükte olduğu düşünülmektedir.

İNGİLİZCE: OLUMSUZ SORU KÖKLERİNE DİKKAT

Şubat ayı İngilizce örnek soruları, MEB öğretim programındaki kazanımlarla paralellik göstermektedir. Sorular, 2, 4, 6, 8 ve 10. ünite kazanımlarını kapsamaktadır. Kullanılan dil; açık, net ve anlaşılırdır. Beş örnek sorudan üçü (1, 4 ve 5. sorular) olumsuz soru kökü içeriyor.

Birinci örnek soru incelendiğinde 2. ünite olan "Teen Life" konusuyla ilgili olduğu ve WH- soru yapılarını ölçtüğü görülmektedir. Soru, öğrencinin verilen yanıtların ilgili soruya uygun olup olmadığını analiz etmesini gerektirdiğinden, eleştirel düşünme ve okuduğunu anlama becerilerini ölçüyor. İkinci örnek soruda ise doğru yanıta ulaşmak için verilen ön bilgilerin iyi anlaşılması, analiz edilmesi ve şeçeneklerdeki tabloların dikkatlice incelenmesi gerekmektedir. Üçüncü örnek soru "Adventures" konusuna ait olup, 6. ünitenin kelime bilgisini ölçmenin yanı sıra dil bilgisi açısından karşılaştırma yapıları (comparatives, superlatives) üzerine odaklanıyor. Görsellerle desteklenen dördüncü örnek soruda, kelime bilgisinin görsellerle eşleştirilmesi istenmektedir. Aynı biçimde beşinci soruda da görsel okuma becerisi değerlendirilmektedir.

Genel olarak örnek soruların, öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabilecekleri metin türlerini içerdiği ve orta zorluk seviyesinde olduğu söylenebilir.

MATEMATİK: FORMÜL VE KURALLAR VERİLMİYOR

Şubat ayı örnek sorularının matematik dersi öğretim programında belirlenen konu ve kazanımlar esas alınarak düzenlendiği görülmektedir. Örnek sorular; öğrencinin okuduğunu anlama, yorumlama, sonuç çıkarma, problem çözme, analiz yapma, eleştirel düşünme vb. bilimsel süreç becerilerini ölçecek niteliktedir.

Matematik örnek soruları genel olarak orta ve üst seviye zorlukta hazırlanmış olup soru başlangıçlarında formüllerin ya da kuralların artık verilmediği görülüyor. Geometri sorularında görsel şekiller kullanılarak öğrencilerin şekilleri tanıma, özelliklerini anlama ve uzamsal düşünme becerileri ölçülmüştür. 7. örnek soruda olduğu gibi farklı ölçme birimlerinin birbirine dönüşümlerinin söz konusu olabildiği ve bu konuda dikkatli olunması gerektiği görülmüştür.

Öğrencilerin işlem becerilerini kullanmalarının yanı sıra, problem çözme ve analitik düşünme yeteneklerini ölçen sorulara da yer verilmiştir. Bazı sorular doğrudan işlem yapmayı gerektirirken bazıları da muhakeme yeteneğini test etmektedir. Özellikle ikinci soru (elma paketleme problemi) ve dördüncü soru (cam yüzey kaplama) günlük hayata uyarlanmıştır. Bu tür bağlamlar, öğrencilerin matematiği somutlaştırmasına yardımcı olabildiğinden sorunun anlaşılabilirliğini daha da arttırmaktadır. Soruların bir kısmı doğrudan formül veya işlem bilgisiyle çözülebilirken bazıları ise öğrencinin verilen bilgileri analiz edip doğru sonuca ulaşmasını gerektirmektedir. Örneğin, grafik yorumlama ve olasılık soruları öğrencilerin veri okuma ve yorumlama becerilerini de test etmektedir. Genel olarak sorular, öğrencilerin hem temel becerilerini hem de problem çözme yeteneklerini ölçmeye yönelik hazırlanmıştır.

FEN BİLGİSİ: DENEY DÜZENEKLERİ VE DEĞİŞKENLER

Yayınlanan örnek sorular, fen bilimleri müfredatındaki tüm üniteleri kapsayacak biçimde hazırlanmıştır. Basınç ünitesi ile ilgili olan örnek sorularda öğrencilerden, deney düzeneklerinde değişken analizlerini kontrol edebilmeleri beklenmiştir. Bu sorular, öğrencilerin kavramsal anlayışlarını ve deneysel düşünme becerilerini ölçecek niteliktedir. Hal değişim grafiklerinde dikkat edilmesi gereken önemli noktaları kapsayan 5. soruda, tüm olasılıkların değerlendirilmesi bekleniyor. Basit makine ile ilgili sorulan çıkrık sorusunda, kuvvet kazancının arttırılması için değişkenlerin nasıl değişmesi gerektiğinin analiz edilmesi istenmektedir. Genel olarak soruların kolay ve orta güçlük düzeyinde seviyede olduğu düşünülmektedir.

KORAY VAROL OKULLARI EĞİTİMCİLERİ

TÜRKÇE: DİKKAT GEREKTİREN SORU

Türkçe Zümre Başkanı Gamze Ay: 1. Soru sözcükte anlam sorusu LGS’de karşımıza gelen standart bir soru . Öğrencilerimizin cümledeki sözcüğün anlamına dikkat ederek çözmeleri gerekn ortak kolay bir soru. 2. ⁠soru cümle birleştirme sorusu. Bu tip sorularda cümlelerde birçok detaya yer verilir. Öğrencilerimizin bu detaylara dikkat ederek, anlamı göz ardı etmeden soruyu çözmeleri gereken bir soru. 3. ⁠soru bir anlatım bozukluğu sorusu. Bu sene cümlenin ögelerini öğrendiğimiz için anlatım bozukluğu da öge eksikliğinden gelmiş. 4. ⁠soru bir deyin sorusu. 2024 LGS’de çıkan deyim sorusu tarzında bir soru. Deyimin ifade ettiği durumu içeren bir metinden deyimin anlamı sorgulanıyor. 5. ⁠ soru cümlede anlam sorusu. Numaranlanmış cümlelerdeki anlamları soran orta kolay bir soru.

6. ⁠soru paragrafı ikiye bölme sorusu. Her zaman rastlayabileceğimiz standart bir paragraf sorusu. 7. ⁠soru bir yorum sorusu. Dikkatli okuma gerektiren verilenlere göre eşleştirme yapılacak bir soru. Zor olarak nitelendirebiliriz.

8. ⁠soru bir görsel sorusu. Görsel karışık şekiller ve birçok detay içeriyor bu yüzden dikkat çok önemli. Zor bir soru. 9. ⁠soru cümle ögelerinden  gelmiş. Söz öbeklerinin bilinmesi bu tip soruların çözümü için çok önemli. Cümlenin ögeleri bu senenin pek çok dil bilgisi konusu için temel oluşturmaktadır. Bu yüzden bu konunun öğrenilmesi çok önemlidir.

10. ⁠soru noktalama işaretlerinden gelmiş. Parantezlerle gösterilen yerlere noktalama işareti getirme sorusu. Bu tip sorularda seçeneklerden de yararlanarak kolay bir şekilde cevaba ulaşılabilir.

TC İNKİLAP VE ATATÜRKÇÜLÜK: KAVRAM VE YORUM GÜCÜ

Sosyal Bilimler Zümre Başkanı Eda Keskin Bolel:

1. Soru Bir kahraman doğuyor ünitesinden gelen bu soru, sanayi inkılabını anlatan metin üzerinden ekonomik ve siyasi kavramlarının ayırt edilmesini gerektiriyor.
2. Soru Milli bir destan ya istiklal ya ölüm ünitesinden gelen soru Sakarya Zaferi üzerinden eşleştirilme yapılmasını gerektiriyor. Diplomasi kavramının anlamını bilen öğrencilerin kolaylıkla yanıtlayabileceği kolay bir soru.
3. Soru Çağdaşlaşan Türkiye ünitesinden gelen bu soruda Atatürk milliyetçiliği pekiştirilmiş, Atatürk ilkerinin içeriğine hakim olan öğrencilerin zorlanmadan yanıtlayabileceği orta seviyede bir sorudur.
4.  Soru Demokratikleşen Türkiye ünitesinde Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın sorulduğu bu soruda metin ile şıklar eşleştirildiğinde kolaylıkla yanıtlanmaktadır. Ekonomi modellerinin bilinmesi soruda yorum gücünü arttıracaktır.
5. Soru Atatürk dönemi Türk dış politikası ünitesinden sorulan bu soruda Milletler Cemiyetini anlatan metin üzerinden çıkarım yapılması gerekmektedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: YORUMLAMANIN ÖNEMİ

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Mehmet Domur:

1. SORU: 5. Ünite Kuran-ı Kerim ve özellikleri ünitesinden gelen bu soruda Ahlak, İnanç ve ibadet kavramlarının ayetler üzerinden yorumlanması gerekmektedir. Ayet ve Hadis yorumunun ön plana çıktığı bir soru.

2. SORU: 4. Ünite HZ. Muhammed’in örnekliği ünitesinden gelen bu soruda metin üzerinden Dürüstlük kavramının ayırt edilmesi gerekmektedir.

3. SORU: 3.Ünite Din ve Toplum ünitesinden gelen bu soruda Dinin topluma, örf ve adetlere olan etkisi pekiştirilmiş.

4. SORU: 2.Ünite Zekat ve Sadaka ünitesinden sorulan bu soruda öğrencinin hadis ve ayetleri yorumlayarak çıkarımda bulunması istenmiş. Orta/ kolay  seviyede hazırlanmış bir sorudur.

5.SORU: 1. Ünite Kader ve Kaza ünitesimizden gelen bu soruda Toplumsal yasalar surelerle açıklanmış, çeldirici olarak inanç kavramına yer verilmiş. Yasalar konusuna hakim olan öğrencilerin zorlanmadan yanıtlayacağı bu soruda sure yorumlamanın önemi ön plana çıkmaktadır.

İNGİLİZCE: SORU KÖKLERİNE DİKKAT

İngilizce Zümre Başkanı Zehra Karabeyin:

1.Teen Life ünitesinin konularını içeren bir soru.Soru cevap şeklinde ilerlemiş ve analiz gerektiriyor.Wh-questions dediğimiz soru kalıpları ve sıklık zaerflarına dikkat edilirse soru kolaylıkla çözülebilir.

2.On the Phone ünitesinin konularını içeren bir soru.Ünitedeki anahtar kelimeleri biliyorsak eşleştirme yaparak cevaba ulaşabiliriz.Verilen kelime ve ifadelere bakıldığında bir arada kullanılan veya aynı anlamı içeren kalıpları görebiliriz.

3.Adventures ünitesinin konularını içeren bir soru.Broşür ,anket,grafik sorularında şıkları ele alıp verilen görsel ve bilgiler ışığında ilerleriz.Bu soruda broşüre baktığımızda ve bilgileri doğru ve eksiksiz olarak şıklarla karşılaştırdığımızda cevaba kolayca ulaşıyoruz.Bu ünitede dilimize yerleşmiş isimler sıkça kullanıldığından bunu avantaja çevirebilme şansımız da var.

4.Chores ünitesinin konularını içeren bir soru.Tamamen kalıp,ifade ve kelime bilgisini ölçen bir soru stilidir.Cevapları görselle eşleştirerek ilerlediğimizde kısa sürede çözebileceğimiz bir sorudur.

5.Natural Forces ünitesinin konularını içeren bir soru.Broşür ,grafik,anket sorularında izlediğmiz yol benzerdir.Öncesinde soru kökünde bizden ne istiyor( olumlu-olumsuz ibarelere dikkat ederek)bunu anlamamız gerekiyor.Şıkları ele alarak verilen görseller değerlendirildiğinde bir şıkkın eşleşmediğini ,dışarıda kaldığını görüyoruz.Kelime bilgisini sınayan cevabı net ve genel anlamda kolay olarak ifade ettiğimiz soru stillerinden biri.

MATEMATİK: FORMÜLLERİ BİLMEK GEREK

Matematik Zümre Başkanı Necdet İpek: 1. Soru : İlk sorumuz basit bir üslü ifadeler sorusu diyebiliriz. Temel kuralları kullanarak yapabileceğimiz bir soru.

2. Soru: Bu soruda çarpan kat bilgisi sorgulanmış ,birden fazla ihtimali denemek gerekiyor. O yüzden biraz uzun sürebilecek bir soru diyebiliriz, dikkatli çözmek gerekir.

3.Soru: Bu soruda kareköklü ifadeler ile ilgili bir soru. Eskiden olduğu gibi dairenin alan formülü verilmemiş, o yüzden belli formülleri mutlak bilmek gerekiyor. Bu konuda dikkatli olmak lazım.

4.Soru : Güzel bir veri analizi sorusu, hem tablo hem grafik içeriyor. Grafikten aldığımız oranları tablo ile eşleştirip cevaba ulaşabiliyoruz.

5.Soru : Basit bir olasılık sorusu, asal sayıları doğru belirleyip olasılığını bulabiliyoruz.

6.Soru: Zor sayılabilecek bir soru diyebiliriz, hem cebirsel ifade hem de kaydırma içeren bir soru. Şekli kaydırdıktan sonra dikkatli şekilde istenen bölgenin alanını bulmak gerekiyor.

7.Soru: Güzel bir denklem sorusu, çarpan kat sorusu gibi de düşünülebilir ama mutlaka denklem kurmak gerekiyor. Orta üstü bir soru olarak değerlendirebiliriz.

8.Soru: Çok güzel bir benzerlik sorusu, dikkat gerektiren, oluşan aynı şekillerinin birbirine eş olduğunu görmenin gerektiği ve eş oldukları için benzerlik oranının 1 olduğunu görmek gerekiyor.

9.Soru: Birden fazla grafik kullanılan bir doğrusal ilişki sorusu, grafikler arası geçiş yapmak gerekiyor.

10.Soru: Bu soruda çember içine bir üçgen çizilip eş parçalara ayrılan çember ile üçgenin açıları arasında ilişki kurulması istenmiş. Buna göre kenarlar arasındaki ilişkiye geçiş yapabiliyoruz. Yine güzel bir soru diyebiliriz.

Sorulara genel olarak baktığımızda , temel kazanımlarla birlikte ileri düzey düşünme gerektiren sorularında bol miktarda olduğunu söyleyebiliriz. Genel anlamıyla soruların ölçme değerlendirme için çok uygun olduğunu ve kaliteli sorular olduğunu söylemek gerekir.

FEN BİLİMLERİ: KAZANIM TARAYAN SORULAR

Fen Bilimleri Zümre Başkanı Tuğba Ay: Yayınlanan örnek sorular fen bilimleri’ne ait olan yedi üniteden de soru içermekte. Sorular oldukça açıklayıcı net ifadeler içeren kazanım tarayan tarzda hazırlanmış.

Birinci soruda mevsimler ünitesine ait olan güneş ışınlarının gelme acıları ile ilgili bir soru sorulmuş. Şıklar da verilen yargılar düzgün okunduğunda rahatlıkla cevaba ulaşılabiliyor.

İkinci soruda dna ve genetik kod ünitesi’ne ait olan bir kalıtım sorusu sorulmuş. Verilen çaprazlama modellerinde genotip ve Fenotip çeşitlerinin sayılarına bakılarak çaprazdan bezelyelerin genotiplerinin bulunması istenmiş kolaylıkla çözülebilen bir kazanım sorusudur.

Üçüncü soruda katı basıncının etkileyen değişkenleri neler olabileceği sorulmuş ve deney düzeneklerinde ilişkilendirilerek yapılması istenmiştir. Kolay çözülebilen verilen deney düzeneklerinin dikkatle incelenmesi gereken bir sorudur.

Dördüncü soruda sıvı basıncının nelere bağlı olduğunu tespit edilmesi için verilen deney düzeneklerindan değişkenlerin ispatlanması istenmiştir kolay bir kazanım sorusudur.

Beşinci soru madde ve endüstri ünitesi’ne ait olan ısı sıcaklık sorusudur. Verilen grafikte maddenin geçirdiği hal değişimi sırasında meydana gelen olaylarla ilgili bir kesinlik ifadesi sorulmuştur. Kesinlik ifadesi içeren SORULAR dikkatlice incelenerek yapılmalı her ihtimal göz önünde bulundurulmalıdır.

Altıncı soruda madde ve endüstri konusunda verilen kimyasal ve fiziksel değişimin tespit edilmesine yönelik kolay bir kazanım sorusudur. Verilen örnekte kimyasal değişim geçirdiğini kanıtlar nitelikte ipucu soruda verilmiştir.

Yedinci soruda basit makineler ünitesi’ne ait olan çıkrağı ait çalışma prensibinin bilinmesi istenmiştir. kuvvet kazancının bağlı olduğu değişkenler sorulmuştur. Kolay bir kazanım sorusudur.

Sekizinci soruda basit makineler öncesine ait olan makaraya uygun bir görsel verilmiş verilen görselden makarna türünün tespit edilmesi istenmiştir. Görseldeki sandığın bağlı olduğu ipin yalnızca yön değiştirdiğini görmek önemlidir.

Dokuzuncu soruda canlılar ve enerji ünitesine ait bir besin zinciri sorusu sorulmuştur. Belan grafikte biyolojik birikim miktarlarına göre canlılardan Üretici olanın bulunması istenmiştir. Kolay bir kazanım sorusudur. Besin zincirine ait bilginin bilinmesi çok önemlidir.

Onuncu soruda yaşımımızda elektrik ünitesine ait bir elektriklenme sorusu sorulmuştur. Verilen görsele göre cismin yük durumunun belirlenmesi istenmiştir kolay bir kazanım sorusudur.

Sorular genel anlamda kazanımlara sorgulayan yenisi tarzda hazırlanmış görsel ve grafik sorularıdır özellikle deney düzenekleri kontrollü değişken soruları ön plana çıkmıştır

FMV IŞIK ORTAOKULU EĞİTİMCİLERİ

TÜRKÇE: SARMAL BİR YAKLAŞIM

Ayazağa Işık Ortaokulu Bölüm Başkanı Sennur Karanlık ve Ispartakule Işık Ortaokulu Türkçe-Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı Emel Kılıç Özcan: MEB tarafından yayımlanan “2. Örnek Sorular”ın 8. sınıflar müfredatına paralel hazırlandığı görülmektedir. Sorular, Türkçe dersinin sarmal bir yaklaşımla tekrar eden kazanımlarına yer verme amacıyla hazırlanmıştır. Geçmiş yıllara ait LGS sorularında ve örnek sorularda olduğu gibi bağlamdan hareketle sözcük ve sözcük gruplarının anlamını tespit etme, okuduğunu anlama, okudukları ile ilgili çıkarım yapabilme, deyimlerin metne katkısını belirleme, tablo yorumlayarak çıkarım yapabilme, anlatım bozukluğunu ve cümlenin ögelerini belirleme, noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanma kazanımlarına yönelik sorular yer almaktadır. Sorular, orta zorluktadır. Örnek soruların ağırlığı yine öğrencinin okuduğunu anlama becerisini ölçecek biçimde hazırlanmıştır.

1. soru “Bağlamdan hareketle kelimenin anlamını tahmin eder.” kazanımını ölçmektedir. Klasik bir LGS ve örnek soru tipidir. “Yabancı” sözcüğünün yan anlamları üzerine oluşturulmuş bir sorudur. Öğrencilerin sözcüklerin farklı bağlamlarda kazandığı anlamları değerlendirme becerisini ölçmeye yöneliktir. Bu tür sorular, öğrencilerin kelime bilgisini ve bağlamdan çıkarım yapma yeteneklerini ölçmektedir. Günlük hayatta sıkça karşılaşılan bir sözcük üzerinden hazırlanmış olması, öğrencilerin zorlanmadan çözebileceği orta seviyede bir soru olmasını sağlamıştır.

2. soru cümle birleştirme sorusudur. Bu soru tipinde fazla detay verilmektedir. Soruyu çözerken detayların cümledeki yeri ve kattığı anlama dikkat etmek gerekmektedir. Dikkatle okunması gereken bir sorudur. İki farklı cümlenin anlam bütünlüğü korunarak nasıl birleştirilebileceğini ölçmeye yöneliktir. Cümleler arasında mantıklı bir bağ kurarak doğru birleşimi seçmek; öğrencilerin cümle yapısı bilgisi, anlam ilişkilerini kavrama ve doğru söz dizimi oluşturma becerilerini ölçmektedir. Öğrencilerin özellikle uzun cümleleri doğru analiz etmesi gerektiğinden, anlam hatalarına dikkat etmeleri beklenmektedir.

3. soru anlatım bozukluğu sorusudur. Yer tamlayıcısı eksikliği sorulmuştur. Hem cümlenin ögelerini hem de anlatım bozukluğu kazanımını kavramış olmak soruyu çözmede kolaylaştırıcı unsur olacaktır. 2024 LGS’de de öge eksikliği sorulmuştu. Dolayısıyla anlatım bozukluğu ile ilgili bir soruyu 2025 LGS’de yine görebiliriz.

4. soru deyimlerin metne katkısı kazanımına yöneliktir. Deyimler belirli davranış kalıbı ve tutumları karşılar. Soru da davranışlar üzerine verilen bir metin yer almaktadır. Öğrencilerin verilen kısa metindeki anlatılan durumla en iyi örtüşen deyimi belirlemesi gerekmektedir. Öğrencilerin okuduğunu anlama becerisiyle birlikte deyim bilgisini kullanmaları beklenmektedir. Deyimlerin anlamını bilmeyen öğrenciler bu soruda zorlanabilir ancak gündelik hayatta sık kullanılan deyimlerden seçilmiş olması, soruyu orta zorluk seviyesinde tutmaktadır.

5. soru “Okuduklarından çıkarım yapar.” kazanımı ile ilgilidir. Öğrencilerin cümlelerde verilen anlam ilişkilerini doğru belirleme becerisini ölçmektedir. Anlam ilişkisi konusunda temel bilgileri edinmiş ve metinlerde neden-sonuç, tanımlama gibi bağlantıları kolayca ayırt edebilen öğrenciler için oldukça rahat bir şekilde çözülebilecek bir sorudur.

6. soru paragraf bölme sorusudur. Bu tarz soruları çözerken geçiş ve bağlantı unsurlarının olmadığı cümlelere dikkat etmek gerekir. Metin içinde dil ve düşünce bağlarını doğru analiz eden öğrenciler, ikinci paragrafın nerede başlaması gerektiğini belirleyebilir.

7. soru Öğrencilerin verilen bilgileri analiz ederek somut örnekleri doğru şekilde eşleştirme becerisini ölçmektedir. Standart anlam bilgisi sorularından farklı olarak öğrencilerden belirli bir konudaki gözlemlerini kullanmaları ve mantık yürütme becerilerini devreye sokmaları beklenmektedir. Sorunun alışılmış soru tiplerinden farklı olması, çok fazla soru pratiği yapmayan öğrenciler için zorlayıcı olabilir. Okuduğunu yorumlama becerisini ölçmektedir.

8. soru Öğrencilerin tablo okuma, veriler arasında karşılaştırma yapma ve yorumlama becerilerini ölçmeye yöneliktir. Verilen tabloyu doğru analiz eden öğrenciler için çözülmesi kolay bir sorudur. Özellikle sayısal verilere dayalı sorulara aşina olan öğrenciler, tablo içindeki bilgileri rahatça değerlendirerek doğru yanıta ulaşabilir. Dikkat gerektirmektedir. Zor bir sorudur.

9. soru “Cümlenin ögeleri ayırt eder.” kazanımını ölçmektedir. Cümlede fiilimsi ile oluşmuş söz öbeği özne görevindedir. Cümlenin ögelerini bulurken eylemsi gruplarına, isim veya sıfat tamlamalarına dikkat etmek doğru yanıta ulaşmakta belirleyici olmaktadır. Temel ögelerin yanında, cümlede yer alan tamlamalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle tamlamaları ayırt edemeyen öğrenciler için soru zorlayıcı olabilir.

10. soru “Noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.” kazanımını ölçen kolay bir sorudur. Boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getirme becerisi, öğrencinin cümlede anlam akışını doğru okuma yeteneğiyle doğrudan ilişkilidir. Bu tür sorular, noktalama kurallarını bilen ve metin içinde mantık akışını takip eden öğrenciler için kolaydır.

DÜZENLİ OKUMA ALIŞKANLIĞI

İlk örnek sorularla kıyaslandığında yazım yanlışlığı sorusu yerine noktalama işaretine bırakırken, sözcük anlamı yine ilk soruda yer almıştır. Grafik ve tablo okuma sorusundan vazgeçilmemiştir. Fiilimsi kazanımı ikinci örnek sorularda cümle ögesi kazanımının içine yerleştirilmiştir. İlk örnek sorularda söz sanatlarına yer verilirken bu örnek sorularda söz sanatları yer almamıştır.

Örnek sorulardan yola çıkarak LGS’deki soruları düzenli okuma alışkanlığı edinmiş öğrencilerin kolayca çözebileceğini söyleyebiliriz. Okuduğunu anlama ile dikkat ölçen sorular, eleyici sorular olacaktır. Düzenli tekrar yapan, farklı türde metinler okumayı alışkanlık hâline getiren, çevresindeki olaylara farkındalığı yüksek öğrenciler bu soruları rahatlıkla çözebileceklerdir.

Ayrıca her yıl yazım kuralları ve noktalama işaretleri konularından soru çıktığından özellikle bu iki konunun çok iyi kavranması gerekmektedir. LGS’ye dört ay gibi bir süre kala öğrencilere kazanımları tekrar etme, eksik alanlarda bol soru çözme, dil yapısı ve yazım noktalama kazanımında donanımlı olmayı öneririz.

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: YORUM İSTENDİ

Ispartakule Işık Ortaokulu Türkçe-Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı Emel Kılıç Özcan ve Ayazağa Işık Ortaokulu Sosyal Bilimler Blüm Başkanı Deniz Öztürk: Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan örnek soruların ünitelere göre dağılımı şu şekilde olmuştur:

1. soru 1. ünite (Bir Kahraman Doğuyor)

2. soru 3. ünite (Millî Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm)

3. soru 4. ünite (Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye)

4. soru 5. ünite (Demokratikleşme Çabaları)

5. soru 6. ünite (Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası)

Tüm sorularda ön olarak bilgi içeren metin ya da maddeler verilerek öğrencilerden bunlara dayalı yorum yapmaları istenmiştir. Sorularda T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük derslerinde sık sık vurgu yapılan kavram ve ifadelere yer verilmiştir. Sömürgecilik, ham madde, rejim, diplomasi, yayılmacılık, kapitülasyon, manda ve himaye, laiklik, devletçi ekonomi, Teşvik-i Sanayi Kanunu gibi kavram ve ifadeler bunlara örnek gösterilebilir. Öğrencilerin soruları çözebilmesi için T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin temelinde yer alan bu kavram ve ifadelerin içeriklerini ve bağlantılı oldukları gelişmeleri bilmeleri gerekmektedir. Bunun yanı sıra sene içinde dersleri işlerken sürekli ilişkilendirme yaptığımız bir başka durum olan alan bilgisi de Şubat ayı örnek sorularında sorgulanmıştır.

Sorular net, açık, akıcı ve anlaşılır olup Millî Eğitim Bakanlığının önceki yıllarda yayınladığı örnek sorular ile yine önceki yılların LGS sorularının tarzına paralellik göstermektedir. Dersin temel kazanımlarını öğrenip kavram ve alan bilgisine sahip olan, bunları verilen bilgiye uyarlayıp yorumlayabilen öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği tarzdadır.

NEDEN SONUÇ İLİŞKİSİ

Sorular tek tek değerlendirilecek olduğunda yorumları şu şekilde yapmak doğru olacaktır:

1. soruda Sanayi İnkılabı’yla ortaya çıkan gelişmeler ve bunların sonuçları arasında bağlantı kurdurulmak istenmiştir. Bu soruyu çözebilmek için tarihî olayların neden ve sonuçları arasında ilişki kurabilme becerisini kullanmak gereklidir.

2. soruda Kütahya-Eskişehir Savaşlarının sonuçlarıyla çıkarım yapılması istenmiştir. Bu soruyu çözebilmek için dersin için olayların neden ve sonuçları arasında bağ kurabilme ve çıkarım yapma becerilerinin kullanılması gereklidir. Sorunun çözümü için özellikle “diplomasi” kavramının ne olduğuna ve hangi faaliyetleri kapsadığına hâkim olmak gereklidir.

3. soruda Atatürk’ün ilkeleri ile inkılapları arasında ilişki kurulması istenmiştir. Milliyetçilik ilkesinin özellikleri verilerek hangi inkılap hareketinin bu ilke ile ilişkili olmadığı sorulmuştur. Bu soruyu çözebilmek için eşleştirme yapma ve yorumda bulunma becerileri ile seçeneklerde verilen inkılap hareketlerinin içerikleri ile ilgili bilgi sahibi olmak gereklidir.

4. soruyu geçmiş yılların sınav sorularına göre biraz karmaşık buldum. Sorunun metin kısmında birçok gelişmeye yer verilmiş fakat ulaşılan seçeneğin yukarıda verilen bazı bilgilerle ilişkisi olmadığını düşünüyorum. Yorumda bulunma, çıkarım yapma ve tarihî bilgiyi kullanma becerileri ile çözülebilecek bir sorudur.

5. soruda Türkiye’nin dış politikadaki tutumu ile ilgili verilen bilgiden yorum yapılması istenmiştir. Çıkarım yaparak rahatlıkla çözülebilecek bir sorudur.

KAVRAMLARIN ÖNEMİ

Sorular, bilgi, kavrama, analiz ve değerlendirme düzeylerinde sınıflandırılmıştır:

Sorular genel olarak müfredata uygun ve kapsamlıdır. 2. Üniteden soruya yer verilmemiştir. Öğrencilerin okuduğunu anlama ve yorumlama dışında dersin içeriği ile ilgili kavramları doğru yerde kullanma becerilerinin de ölçüldüğü görülmektedir. Kavram bilgisinin konular arasında geçiş unsuru olarak kullanıldığı ve bilgi – alan ilişkisi kurma becerisinin gerekli olduğu, öğrenciden bağlantıları yapabilmesi beklenmektedir. Ağırlıklı olarak öğrencilerin verilen bilgiden çıkarım yapma gücünü ölçen soruların oluşturduğu bir sınav örneği olmuştur. Sorular yalın bir dille sorulmuş olup, konuyu bilen ve bilmeyen öğrenciyi ayırt eder niteliktedir. Soruların zorluk seviyesi orta düzeydedir. Yayınlanan örnek sorular henüz işlenmemiş konuları da kapsamaktadır. Geçmiş yıllarda yayınlanan örnek sorularda harita okuma becerisine yönelik sorular yer alırken bu örnek sorularda bu tür sorulara yer verilmemiştir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: KURALLAR VE DİN İLİŞKİSİ

Ayazağa Işık Ortaokulu Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı Deniz Öztürk: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi için hazırlanan sorular, öğrencilerin temel dini kavramları, ahlaki değerleri ve toplumsal kurallarla din arasındaki ilişkiyi anlamalarını amaçlıyor.Soru soru ilerleyecek olursak:

1. soruda; ‘’Kur’an-ı Kerim ve Özellikleri’’ ünitesinden gelmiş olup ayetler verilip Kur’an’daki hangi konu başlıklarına karşılık geldiği sorulmuştur. Soru zorluk bakımından orta düzeyde olup öğrencilerin yorum gücü ölçülmeye çalışılmıştır öğrencilerden ayetlerin ana konularını belirlemeleri isteniyor. Ahlak, ibadet ve inanç gibi temel kavramları doğru eşleştirmeyi amaçlanmış. Bu soru öğrencilerin ayetleri sadece ezberlemelerini değil, anlamlarını kavrayarak yorumlamalarını istemiş. Önceki dönemlerde tek bir konu çıkarımı istenirken bu soruda Kuran’ın diğer konuları da sorularak öğrenci tüm konuya hâkim olması istenmiştir.

2. soru ‘’Hz. Muhammed’in Örnekliği’’ ünitesinden gelmiş olup Hz. Muhammed’in hayatından bir kesit verilerek öğrencinin bunu Hz. Muhammed’in hangi karakter özelliği olduğu bulması istenmiştir. Soru zorluk bakımından kolay düzeydedir. Peygamberimiz Hz. Muhammed’in kişisel özellikleri üzerinden bir değerlendirme yapılıyor. Bu tür sorularda, Hz. Muhammed’in ahlaki ve toplumsal yönlerini daha iyi kavramayı sağlıyor. Klasik bir çıkarım sorusu olmuş seçiciliği düşük bir soru.

3. soru ‘’Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiş olup dinin toplum içerisindeki rolünü sorgulamaktadır. Anlama hedefine yönelik olan soru zorluk derecesi bakımından orta düzeydedir. Dinin günlük hayata etkisiyle ilgili bir anlama sorusu sorulmuş. Dinin kültür, örf ve adetlerle olan ilişkisini anlamaya yönelik bir soru. Öğrencilerin dinin bireysel ve toplumsal yaşamdaki yerini kavramaları hedeflenmiştir. Paragraftan çıkarım yapma sorusudur. Öğrenci herhangi bir bilgiye ihtiyaç duymadan okuduğunu anlayarak cevaplayabilir.

4. soru ‘’Zekât ve Sadaka’’ ünitesinden gelmiş olup verilen ayet ve hadislere bakılarak öğrenciden genel yargıyı bulması istenmiştir. Soru zorluk derecesi bakımından orta derecededir. Sadaka verme bilincini hadis ve ayetler üzerinden değerlendirilen bir soru. Özellikle “infak” kavramı vurgulanarak öğrencilerin paylaşma ve yardımlaşma bilincini geliştirmesi amaçlanmış. LGS sınavında bu tarz sorular görmekteyiz bazen ayrıntı vererek zorlayıcı sorular olabiliyor ancak bu soru öğrencinin anlama ve yorumlama becerisini üst düzeyde tutmadan kolaylıkla yapabileceği niteliktedir.

5. soru ‘’Kader ve Kaza’’ ünitesinden gelmiş olup ayetlerden evrendeki yasalardan olan ‘’toplumsal yasa’’ kapsamında olmayanın elenmesi istenmiştir. Soru zorluk derecesi olarak orta seviyededir. Toplumsal yasalarla ilgili ayetler verilerek, hangi ayetin toplumsal yasalarla doğrudan ilgili olmadığını belirleme üzerine bir analiz sorusu sorulmuş. Öğrencilerin ayetleri bağlamlarıyla değerlendirme yeteneği ölçülmüş. Bu soru türü genelde öğrencilerin yanlış yaptığı soru türlerindendir.

Genel değerlendirme yapmak gerekirse: Sorular, ezberden ziyade yorumlama ve anlama becerisinin ölçüldüğü gözlemledik. Dini olayların günlük hayattaki yansımalarına dair çıkarımlar yapma becerisi ön plandadır. Hem bireysel ahlaki değerler hem de toplumsal kurallar üzerinde durulmuş. Sorular genel olarak öğretici ve düşündürücü. Özellikle öğrencilerin dini bilgiyi sadece öğrenmekle kalmayıp hayatlarına nasıl uygulayabileceklerini anlamaları açısından faydalı görünüyor. 1. ve 5. sorular seçiciliği yüksek sorular diğerleri ise kolay ve orta zorlukta diyebileceğimiz düzeydedir. Öğrencilerin mevcut bilgilerinden yola çıkarak dersin beklenti ve isteklerine uygun olarak çıkarım yapması hedeflenmiştir.

İNGİLİZCE: KELİME BİLGİSİNİN ÖNEMİ

Florya Işık Ortaokulu Yabancı Diller Bölüm Başkanı Esra Karacak Pekin ve Ispartakule Işık Ortaokulu Yabancı Diller Bölüm Başkanı Yeşim Öz: İngilizce sorularının cevaplanmasında kelime bilgisi belirleyicidir. Bu nedenle her zamanki tavsiyemizle başlamak istiyoruz. Öğrencilerimiz, her bir ünitede bilmedikleri kelimelerin listesini çıkarır ve sınava kadar bunları düzenli olarak tekrar ederlerse sınav sonuçlarında olumlu yönde değişiklik olacaktır.

Şubat ayı örnek soruları özelinde konuşacak olursak cümle yapıları basit ve anlaşılırdır. Okuduğunu anlama becerilerini ölçen ve dikkat becerisi gerektiren soruların sorulduğu gözlenmiştir. Soru kökleri görece kısa, anlaşılır ancak tablo/grafik okuma ve yorumlama, çıkarımda bulunma gibi daha üst düzey beceriler beklenmektedir. Çoğunlukla olumsuz soru köklerine yer verilmiştir. Soru köklerini dikkatli okumak ve soru tarzlarına aşinalık kazanmış olmak önemlidir. LGS sınavına girmeden önce öğrencilerin yayınlanan örnek soruları dikkatle çözmeleri gerekir. Ayrıca daha önceki LGS sınavları da evde bir sınav ortamı oluşturarak ve süre belirlenerek çözülmelidir. Özellikle ünite ünite sınıflandırıp hangi ünitelerden ne tarzda sorular çıktığı, hangi kelimelerin daha sıklıkla kullanıldığının bilinmesi öğrencinin sınav başarısına olumlu yönde katkı sağlayacaktır.

ANLAMA VE YORUMLAMA

Özetle, okuduğunu yorumlayan ve özümseyen öğrenciler İngilizce sorularını dikkatle okuduğunda rahatlıkla cevap verebilecek ve başarılı olacaktır.

Şubat ayında yayınlanan İngilizce örnek soruların ünitelere göre dağılımı şu şekilde olmuştur:

1. soru 2. ünite (Teen Life)

2. soru 4. ünite (On the Phone)

3. soru 6. ünite (Adventures)

4. soru 8. ünite (Chores)

5. soru 10.ünite (Natural Forces)

Birinci soru “Teen Life” ünitesindeki soru-cevap kalıplarını anlamayı ve mantıklı cevaplar üretmeyi" ölçmektedir. Öğrencilerin bu tip sorulara hazırlanırken, soru kelimeleri (Wh- questions) ile ilgili pratik yapmaları ve günlük rutinler hakkında konuşmayı içeren diyalogları incelemeleri gerekmektedir. Sorudaki ifadeler, günlük hayatta sık kullanılan soru kalıplarını (When, How often, What, Who) anlamayı gerektiriyor. Orta derece zorlukta bir sorudur.

İkinci soru, öğrencilerin telefon görüşmelerinde doğru tepkileri verebilme yetilerini ölçmektedir. Özellikle iletişim kurma, mesaj alma/verme ve telefon görüşmelerinde yaygın kullanılan ifadeleri seçme gibi pratik becerilere odaklanır.

Üçüncü soru, özellikle broşürlerden bilgi alma, karşılaştırma yapma ve anlam çıkarma becerilerini ölçmektedir. Öğrencilerin gerçek yaşamdan alınmış bir broşürü okuma ve anlama, farklı aktivitelerin saatlerini ve fiyatlarını karşılaştırma, grup aktivitelerini ve bireysel aktiviteleri ayırt etme, macera dolu aktiviteler hakkında bilgi edinme ve uygun çıkarımlarda bulunma becerilerini ölçmektedir. Orta zorlukta bir sorudur.

GÖRSEL YORUMLAMA VE KELİME BİLGİSİ

Dördüncü soru, öğrencilerin ev işleriyle ilgili kelime bilgisini ve görsel yorumlama becerilerini geliştirmeye yönelik etkili bir ölçme aracı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabilecekleri gerçek durumları analiz etmelerine yardımcı olur.

Beşinci soru, öğrencilerin görsellerle metni ilişkilendirmesi ve verilen şıklar arasında konuyla ilgisiz olanı belirlemesi beklenmektedir. Öğrencilerin aynı zamanda İngilizce’de öneri cümleleri (imperatives) kullanmalarını da teşvik eder. Ayrıca, görselleri analiz etme, çıkarım yapma ve İngilizce düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur. Bu soru, 10. Ünite'nin kazanımlarıyla uyumlu, öğrencilerin hem dil becerilerini hem de çevre bilincini geliştiren etkili bir değerlendirme sorusu olarak değerlendirilebilir.

Yayınlanan örnek sorular ; Okuduğunu Anlama, Diyalog Tamamlama, Metin Tamamlama, Eleştirel Düşünme, Kelime Bilgisi ve Dilbilgisi Soruları, Görsel ve Metin Tabanlı Sorular şeklinde toparlayabiliriz.

Okuduğunu Anlama Soruları öğrencilerin okudukları metinleri anlama düzeyini ölçer ve genellikle metin üzerinden yapılan çıkarımlara dayalı ve metinle ilgili genel anlamı anlamak, belirli bir ifadenin anlamını çıkarım yaparak bulmak son olarak da metindeki belirli bir noktayı destekleyen ya da çelişen bir ifadeyi bulmak şeklinde sıralanabilir. Bu sorularda, öğrencilerden metnin belirli bölümlerine dayanarak daha derinlemesine analiz yapmaları beklenir ve örnek sorularda da görüldüğü kadarıyla bağlamı anlamak ve metnin genel anlamını kavrayarak doğru cevabı bulmak önemli hale gelmiş gözüküyor.

Diyalog Tamamlama Sorularında ise öğrencilere iki ya da daha fazla kişinin konuşmalarının yer aldığı bir diyalog verilmiş ve bir ya da birkaç cümlenin eksik olduğu bir alan var. Öğrenciden, eksik cümleyi anlam bağlamına uygun olarak tamamlaması isteniyor. Bu, öğrencilerin günlük konuşma dilini ve diyaloglarda uygun yanıtları oluşturma becerilerini ölçmeye yönelik bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir.

Metin Tamamlama soruları genellikle bir metnin bir kısmının eksik olduğu ve öğrencinin doğru şekilde metni tamamlaması gereken sorulardır. Sorulardan biri bu soru tipine örnek oluşturmaktadır ve metnin geri kalan kısmı hakkında anlam çıkarma ve metni doğal bir şekilde tamamlamak önemlidir. Kelime Bilgisi ve Dilbilgisi Sorularının son yıllarda daha karmaşık hale geldiğini ve öğrencilerin doğru dilbilgisi bilgisiyle birlikte bağlama uygun doğru ifadeleri seçmelerinin beklendiğini söyleyebiliriz.

TABLOLARA DİKKAT

Tabloda verilen ve öğrencilerin sadece kuralları bilmesinin yanı sıra, kuralları bağlama ve anlamla uyumlu şekilde kullanma becerilerini ölçen bir soru yer almaktadır. Görsel Tabanlı Sorular Görsel unsurlar (örneğin grafik, diyagram, fotoğraf) ile ilgili sorular görsel bilgiyle metin arasında bağlantı kurmayı gerektiren bir soru örneği de yer almaktadır ve öğrencilerin, metin ve görsel arasındaki ilişkiyi doğru bir şekilde analiz etmeleri beklenmektedir.

MATEMATİK: ÖNCÜLLER SORU İÇİNDE YOK

Erenköy Ortaokulu Matematik Bölüm Başkanı Yiğit Yılmaz ve Ispartakule Işık Ortaokulu Matematik/Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Nihan Karaca: Kazanımlar MEB müfredatına paralel oldukları görülmüştür. Geçen yıl yayımlanan ve ilk örnek sorulara benzer şekilde, dört soruda birim dönüşümleri, formül veya alt sınıflardan ön bilgi gerektiren sorular olmasına rağmen, öncüller soru içinde verilmemiştir. Bu sebepten dolayı öğrencilerinin alt sınıflarda gördükleri çevre, alan, hacim, birim dönüşümleri, yüzdeler, oran orantı gibi temel kazanım konularını tekrar etmeleri gerekmektedir. Kazanım sorularının yanında, matematiksel okuryazarlık, şekil yeteneği, yorum ve analiz yapmayı gerektiren, çoğunlukla orta seviyede sorulardan oluşmuştur. Geçtiğimiz yıl için bakanlık tarafından aylık yayınlanan örnek sorular yerine, geçen yıl olduğu gibi üç kez örnek soru yayınlanacağı anlaşılmaktadır.

1.soru, birinci ünitede üslü ifadeler konusunda yer alan “Birbirine denk üslü ifadeler oluşturur.” kazanımını içeren, öğrencilerin çözmeye alışık olduğu basit bir kazanım sorusu olarak karşımıza çıkmaktadır.

2.soru, birinci ünitenin Çarpanlar Katlar konusuna ait zorluk derecesi yüksek bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğrencilerin yorum gücünü ölçen ve birkaç ihtimali denemesi gereken bir sorudur. Ek kriterlere göre oluşan farklı durumları inceleten bir EBOB problemidir.

SORU KÖKLERİNE DİKKAT

3.soru, ikinci ünitenin kareköklü ifadeler konusunda “Tam kare olmayan kareköklü bir sayının hangi iki doğal sayı arasında olduğunu belirler.” kazanımına ait orta düzeyde bir sorudur. Öğrencilerin 7. sınıf müfredatında yer alan “daire” konusu ile ilgili bilgilerini kullanmaları gerekmektedir. Orta düzeyde bir sorudur. Önceki yıllarda çıkmış LGS sorularına benzer olacak şekilde, bir tam sayıya bir kareköklü ifade eklenme durumunda yaklaşık değer hesabı yaptıran klasik LGS tarzı bir sorudur.

4.soru, ikinci ünite olan veri analizi konusuna ait, öğrencilerin oran-orantı bilgilerini kullandıkları, sıklıkla karşılaştıkları orta düzeyde bir sorudur. Oransal dağılım yapmayı gerektiren ve çok adımlı bir sorudur. Alt sınıflardan kilogram, ton dönüşümünün ön bilgi olarak bilinmesi gerekmektedir.

5.soru, ikinci ünitede yer alan olasılık konusuna ait, öğrencilerin sıkça karşılaştıkları, geçmiş yıllarda yayınlanan örnek sorularda da benzerlerini görüdüğümüz bir sorudur. Öğrencilerin soru kökündeki ifadeyi dikkatli okumasının gerekliliği, sorunun zorluk derecesini arttırmaktadır.

6.soru, üçüncü ünitede yer alan cebirsel ifadeler konusuyla ilgili birçok kazanımın ve şekil bilgisinin ölçüldüğü Orta düzeyde bir temel kazanım sorusudur. Fakat soru geometrik şekiller üzerinde verilmesinin yanında görsel yetenek gerektirmektedir. 

7.soru, eski yıllarda yayınlanan farklı örnek sorularda yer alan bilgilerin bir araya getirildiği  ve basamaklandırıldığı bir sorudur. İlk ünitede yer alan Çarpanlar ve Katlar konusunun kazanımlarını içermekle birlikte dördüncü üniteye ait denklem çözümünde de hakimiyet gerektirmektedir. Mantık-muhakeme yeteneğini ölçen zorluk seviyesi yüksek bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır.  Alt sınıflardan metre, santimetre dönüşümünün ön bilgi olarak bilinmesi gerekmektedir.

8.soru, beşinci ünitede yer alan üçgenlerde benzerlik konusundan kazanım içerikli, temel düzeyde şekil bilgisini soruya uyarlayan öğrencilerimizin çözebileceği orta zorlukta bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Farklı ihtimallerin değerlendirilmesini gerektiren ve dikkatli okunmaması halinde hata yaptırabilecek, çeldiricisi olan bir sorudur. 

9.soru, dördüncü ünitede yer alan “Doğrusal ilişki içeren günlük yaşam problemi” kazanımına ait orta-zor olarak nitelendirebileceğimiz bir sorudur. Grafiklerin iyi okunup yorumlanması gerekmektedir. İki grafik arasındaki ilişkiyi kuran öğrencilerin birkaç adımda çözebileceği bir soru tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. İkili doğrusal ilişki grafiği verilmiştir. Grafiklerin sıfır noktasından başlamaması sorunun yorumunu zorlaştırmıştır.

10.soru, beşinci ünitede yer alan üçgenler konusundan kazanım düzeyinde sorulmuş kolay-orta düzeyde bir sorudur. Soru bir çember üzerine inşa edilmiştir.  Alt sınıflardan çemberde merkez açı ile gördüğü yayın ölçüsünün aynı olması gerekliliği ön bilgi olarak bilinmesi gerekmektedir.

Bu yıl ilk yayımlanan örnek sorularda olduğu gibi ilk yedi sorunun yine ilk yedi konu olan, Çarpanlar ve Katlar, Üslü Sayılar, Kareköklü Sayılar, Veri-Grafik, Cebirsel İfadeler ve Çarpanlara Ayırma, Olasılık ve Rasyonel Denklemler başlıklarından oluşturulmuştur. İlk örnek sorularda son üç soru, Eşitsizlikler, Üçgenlerde Pisagor Bağıntısı ve Üç Boyutlu Cisimler başlıklarından oluşmaktadır. İkinci örnek sorularda ise Doğrusal İlişki İçeren Gerçek Hayat Durumları, Üçgenlerde Benzerlik ve Üçgenlerde Açı- Kenar Bağıntısı alt başlıklarından sorulara yer verilmiş, altıncı ünite konularından örnek soru yayımlanmamıştır. Altıncı ünite kazanımlarına son set örnek sorularda yer verilmesi düşünülmektedir. Her iki soru setine de bakıldığında Haziran ayında gerçekleşmesi planlanan LGS de önceki yıllar ile benzer konu dağılımları olacağı açıkça ön görülebilmektedir.

FEN BİLİMLERİ: ÜNİTELERE HAKİM OLMANIN ÖNEMİ

Ispartakule Işık Ortaokulu Matematik/Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Nihan Karaca ve Florya Işık Ortaokulu Matematik/Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Berkay Avcı: Genel olarak fen bilimleri sorularının müfredat ile uyumlu olduğu görülmektedir. Öğrencilerin ünitelerle ilgili kavramlara hakim olması, okuduğunu anlama, tablo okuma ve görsel okuma becerilerinin yüksek olması gerekmektedir. Görsel okuma, görselli ve görselsiz deney soruları, deney değişkenlerini belirleme sorularına LGS’de her yıl yer verilmektedir. Soru kökünde “kesinlikle doğrudur / yanlıştır”, “yalnızca deneyden / görselden ulaşılabilir” ifadelerine sıkça yer verilmektedir. Bu özellikleri taşıması yönüyle örnek sorular geçmiş yılların LGS soruları ile benzerlik göstermektedir. Soruların zorluk derecesi genellikle orta düzeydedir.

Soruların ünitelere göre dağılımı aşağıdaki gibi olup yıl boyunca işlenen tüm ünitelere yer verildiği görülmektedir.

“Mevsimler ve İklim” ünitesinden 1 soru

“DNA ve Genetik Kod” ünitesinden 1 soru

“Basınç” ünitesinden 2 soru

“Madde ve Endüstri” ünitesinden 2 soru

“Basit Makineler” 2 soru

“Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi” ünitesinden 1 soru

“Elektrik Yükleri ve Elektrik Enerjisi” ünitesinden 1 soru

Birinci soru, 1. Ünite “Mevsimler ve İklim” ünitesinden bilgi gerektiren, karşılaştırma becerisi içeren, zorluk derecesi yüksek bir sorudur. Öğrencilerin konu ile ilgili temel bilgi düzeylerinin yüksek olması gerekmekte olup seçici bir sorudur.

İkinci soru, 2. Ünite “DNA ve Genetik Kod” ünitesinden geçmiş yılların örnek sorularında benzerleri olan çaprazlama sorusudur. Öğrencilerin birden fazla çaprazlama yapması konu ile ilgili kavramlara hakim olması gerekmektedir. Orta düzeyde bir soru olup konu ile ilgili bilgileri tam olan öğrencilerin yapabileceği bir tablo okuma sorusudur.

Üçüncü soru, 3. Ünite “Basınç” ünitesinden katı basıncı ile ilgili bir sorudur. LGS’de katı basıncı sorularının genellikle deney düzeneği ile sorulduğu görülmektedir. Geçtiğimiz yıl LGS’de sorulan katı basıncı sorusu da deney değişkenleri belirleme, düzenek kurma ve hipotez geliştirme ile ilişkilendirilmiştir. Bu soruda benzer bir soru olup, geçmiş yıllardan farklı olarak bağımsız değişken kavramının adı yerine tanımının kullanıldığını görüyoruz. Sorunun zorluk derecesi kolaydır.

Dördüncü soru, 3. Ünite “Basınç” ünitesinden sıvı basıncı ile ilgilidir. LGS içeriğinde bir katı bir de sıvı basıncı sorusu her yıl bulunmaktadır. Sorunun benzerleri LGS sorularında kullanılan düzeneğe benzemektedir. Soru kolay olarak nitelendirilebilecek iken soru kökünde LGS’de sıkça yer verilen “sadece bu deneyden ulaşılabilir” ifadesine yer verilmesi zorluk derecesini arttırmaktadır. Dikkat gerektiren, görsel okuma ve okuduğunu anlama becerilerini kullandıran bir sorudur.

Beşinci soru, 4. Ünite “Madde ve Endüstri” ünitesinden hal değişim grafikleri ile ilgili bir sorudur. Geçmiş yıllarda hem LGS hem de örnek sorularda benzerleri bulunan grafik yorumlama sorusudur. Öğrencilerin okuduğunu anlama, grafik yorumlama ve bilgi düzeylerinin yüksek olduğu bir sorudur. Soru kökünde “kesinlikle doğrudur” ifadesine yer verilerek öğrencinin aynı soruda farklı ihtimalleri düşünmesini gerektiren ayırt edici bir sorudur.

YORUMLAMA BEKLENİYOR

Altıncı soru, 4. Ünite “Madde ve Endüstri” ünitesinden kimyasal tepkimelerle ilgili bir sorudur. Son yıllarda LGS’de öğrencilerin zihinlerinde kurgulamasını gerektiren deney sorularına yer verilmektedir. Kısa bir metinle deneyde gerçekleşen olaylar anlatılarak öğrencinin yorumlaması beklenmektedir. Kolay diye nitelendirilebilecek soru görsel kullanılmadığı için zorluk seviyesi artmıştır.

Yedinci soru, 5. Ünite “Basit Makineler” ünitesinden çıkrığa yer verilmiştir. Metinde yer alan bilgileri öğrencinin kullanmasını gerektiren, günlük hayatla ilişkilendirilmiş bir düzenek kurulmuştur. Soruda öğrencinin yorumlayabileceği görseller kullanılmıştır ancak görseller üzerinde belirtilen detay bilgiler konu hâkimiyeti zayıf öğrencilerde çeldirici etkiye sebep olabilir.

Sekizinci soru, 5. Ünite “Basit Makineler” ünitesinden sabit makara ile ilgili bir sorudur. Benzer bir düzenek geçmiş yıllarda hem LGS hem örnek sorularda yer almıştır. LGS de yer alan basit makine sorularında günlük hayat ilişkilendirilmesi yapılmaktadır.

Dokuzuncu soru, 6. Ünite “Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi” ünitesinden besin zinciri ile ilgili bir sorudur. Öğrencilerin grafik okuma becerisi ile birlikte konuyla ilgili bilgilerinin de tam olması gerekmektedir.

Onuncu soru, 7. Ünite “Elektrik Yükleri ve Elektrik Enerjisi” ünitesinden görsel okuma sorusudur. Öğrencinin görselde yer alan düzeneği yorumlaması ve farklı ihtimalleri değerlendirmesini gerektiren kolay olarak nitelendirilebilecek bir sorudur.

DENEYSEL VE GÖZLEM SORULARI

Sonuç olarak Fen Bilimleri testinde ise deneysel ve gözlem yapmayı gerektiren sorular dikkat çekiyor. Örneğin, 3. soru basınç ile ilgili bir deney düzeni kurmayı ve değişkenlerin etkisini analiz etmeyi içeriyor. 4. soruda sıvı basıncını etkileyen faktörleri deney düzenekleri üzerinden karşılaştırmak gerekiyor. 5. soru bir maddenin soğutulması sürecinde hâl değişimini grafik üzerinden yorumlamayı gerektirirken, 6. soru kimyasal değişim ile fiziksel değişim arasındaki farkı anlamaya yönelik. Elektriklenme konusunu içeren 10. soruda ise bir cismin elektriksel yük durumu inceleniyor ve öğrencinin elektrostatik bilgilerini kullanarak çıkarım yapması bekleniyor. Bu testte dikkat çeken bir diğer nokta, doğrudan bilgi ölçen soruların azalıp, daha çok deney ve gözlem yorumlamayı gerektiren soruların ön plana çıkması. Özellikle grafik analizine dayalı soruların arttığını söylemek mümkün. Mekanik ve elektrik konularında ise öğrencilerin temel prensipleri kullanarak problem çözme yeteneklerini göstermesi bekleniyor.

Genel olarak bakıldığında, 2024-2025 LGS örnek sorularında öğrencilerin yalnızca ezber bilgileriyle başarılı olamayacağı, analiz yapma, yorumlama, problem çözme ve grafik okuma becerilerinin oldukça önemli olduğu görülüyor. Matematik testinde problem çözme becerisi ön plana çıkarken, Fen Bilimleri testinde deney ve gözlem yorumlama yeteneği ölçülüyor. Zaman yönetimi açısından da bu sorular öğrencilerin dikkatli ve stratejik çalışmasını gerektiriyor. Öğrencilere önerim, mümkün olduğunca grafik, deney düzenekleri ve problem çözümleri üzerinde daha fazla pratik yapmaları ve bilgilerini farklı senaryolarda nasıl kullanabileceklerini düşünerek çalışmalarını sürdürmeleridir.

.