310 bin öğrenci gitti, 1400 okul kapandı, 26 bin çalışan işini kaybetti

Her sektör gibi özel okullar da koronavirüs salgınından olumsuz etkilendi. Özel okullarda 2020-2021 öğretim yılında öğrenci sayısı bir önceki yıla göre 310 bin 530 öğrenci azaldı. Okul öncesi eğitimde de 206 bin 51 öğrenci kayıt çekti. 1400 okul kapandı, çoğu öğretmen 26 bin 312 özel okul çalışanı işini kaybetti.

Özel okullarda  2021-2022 öğretim yılı için erken kayıt dönemini açtı. Erken kayıtlarda veliye indirim de söz konusu. Ancak hem velilerin hem de okulların aklına takılan “KDV indirimi” oluyor. Çünkü 30 Ağustos 2020 tarihinde öğrenim ücretlerinden alınan KDV ile ilgili düzenlemeyle öğrenim ve yemek ücretlerinde yüzde 8 olan KDV oranı da yüzde 1 oldu. Ancak öğrenim ücretlerindeki KDV indirimi 30 Haziran 2021’de yemek ücretlerinde ise 31 Mayıs 2021'de son bulacak. Peki önümüzdeki yıl için kayıt yenilemek isteyen ya da çocuklarını özel okula kaydettirmek isteyen velilerden hangi oranda KDV alınacak ve indirim sürecek mi?

pervinkaplancom instagram yayına konuk olan Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Öztürk, özel okul zamlarından KDV indirimin ne kadar olacağına, kapanan okullardan işini kaybedenlerin sayısına, velilerin özel okullarla sözleşme yaparken nelere dikkat etmesina  gerektiğine kadar özel okul ve velileri ilgilendiren konularda bilgi verdi. İşte Öztürk’ün açıklamasından satır başları;

KDV İNDİRİMİ YÜZDE 1 OLARAK SÜRECEK Mİ?

Devletin KDV indimini veliye ücrette büyük rahatlama sağladı. Yüzde 7 oranında bir indirim olarak yansıdı. Önümüzdeki yıl da devam edip etmeyeceği belli değil. Ancak hem bakan beyle hem de genel müdürümüzle yaptığımız görüşmelerde KDV oranının ivedikle netleşmesi gerektiğini söyledik. Maliye Bakanlığı ile görüşülüyor. Ben yüzde 1 olarak devam edeceğini öngörüyorum. Fakat bununla ilgili karar gelene kadar önümüzdeki yıl için yüzde 8 olarak görülüyor.

KDV ORANI AYNI AÇIKLANMALI MI?

Okulların öğrenim ücretlerini içine KDV koyarak açıklamaları doğru değil. Ücret açıklaması için son tarih 31 Mayıs. Okullar biraz aceleci davranıyor.  En azından bize üye olan okulların KDV hariç ücret açıkladıklarını biliyorum. Tüm okulların bu şekilde davranması gerekiyor. Biz bunu tavsiye kararı olarak okullara söylüyoruz. Çünkü dernek olarak bu konuda yaptırımımız yok. Velilerimize önerim şu anda yüzde 8 KDV dayatmasını kabul etmesinler.

YEMEK VE SERVİS ÜCRETLERİNİ NEDEN VELİYE İADE ETMİYORLAR?

Yemek, servis, bunları iade etmeleri gerekiyor. Biz dernek olarak üye okullarla etik sözleşmesi yaparız. Veliden şikayet geldiğinde okula yapma deriz. Ama yaptırımımız yok. Yapabileceğimiz en büyük yaptırım üyelikten çıkarmak olabilir. Çok yakın zamanda bir kurumumuzu da bu şekilde uyardık ve üyelikten çıkarma işlemlerini de başlattık.

ARA SINIF ZAMLARI NASIL YAPILIYOR?

Bu konuda yasal bir düzenleme var. Bu da bir önceki yılın tüketici (TÜFE) ve üretici (ÜFE) enflasyonu ortalamasına 5 puan eklenerek bulunuyor. En fazla zam oranı budur. Bunun dışına çıkılması yasal olarak mümkün değil. Şu anda baktığımızda bu yıl için zam oranı bu hesaplamaya göre çıkan oran yüzde 24.75 gibi. Ancak bu salgın sürecinde, insanların ekonomik durumlarının bu kadar sarsıntıya uğradığı bir dönemde  bu zammın yapılabileceğini düşünmüyorum. Bazı okullarda yüzde 14 gibi bir ücret artışı talebinde bulduklarını duyuyoruz. Ben yüzde 15 ile yüzde 20’den daha fazla zam artışı olabileceğini düşünmüyorum. Bizlerin de öğretmenlerine zam yapması gerekiyor.

VELİ OLMADAN OKUL OLUR MU?

 Okullar velileri, öğrencileri olmadan varlıklarını sürdüremezler. Ben burada bir sektör temsilcisiyim, kendi kurumlarımı temsil edip onların haklarını koruyup gereken yerlerde gereken mücadeleyi vermeliyim. Ama benim en büyük mücadelem velilerin varlıklarını sürdürebilmeleri, bir eğitimci olarak da öğrencilerimin ileriye yönelik başarılı olmaları, Türkiye’nin yaratıcı nesilleri olabilmeleridir.

 VELİ SÖZLEŞMESİ İÇİN UYARILARINIZ NEDİR?

Bu okullarda veli sözleşmeleri matbu sözleşmelerdir. Bunlar MEB tarafından hazırlanır, bize verilir. Çok net sözleşmelerdir. Kurumların yapılarına göre bazı eğitim öğretim kurumları yapısına göre ek maddeleri örneğin yabancı dil gibi maddeler ilave edebilirler.

Bu sözleşmede ne var? Ücret, ödeme şekli, taksit, indirim, burslar ve bunların süreleri. Ama bunların dışanda gezi ücreti, kaynak ücreti gibi maddeler olamaz. Yasaya aykırı maddelerin geçerlilği yoktur. Bunu bilsinler.

Önce burs sözü verilip sonra alındığına ilişkin şikayetler bize de geliyor. Burs, ücret bunların hepsi kademeleri kapsar. Yıl değildir. İlkokul, ortaokul, lise eğitimi boyunca kademeler şeklinde verilir. Sadece bir yıl olmaz. Ortaokulsa ortaokuldaki dört seneyi kapsar, ilkokulsa ilkokuldaki dört seneyi, lisede de hazırlık varsa hazırlıkla beraber beş seneyi kapsar. Bu çok nettir, usul bu şekildedir. Sözleşmelerde veliler buna dikkat etsinler. ‘Bir yıla mahsus verilmiştir’ şeklinde bir ibare var mı çok dikkat etsinler.

ÖZEL OKULLAR TEŞVİK İSTİYOR, TEKRAR GELİR Mİ?

Pek umutlu olmadığımı söyleyebilirim.

ÖĞRENCİ VE ÖĞRETMEN KAYBI NE OLDU?

Özel okullarda 1 milyon 450 bin öğrenci vardı. 2020-2021 öğretim yılında öğrenci sayısı bir önceki yıla göre 310 bin 530 öğrenci azaldı. Okul öncesi eğitimde de 206 bin 51 öğrenci kayıt çekti. Ama şu anda dinamik süreçteyiz, sürekli değişebiliyor. Özellikle okul öncesinde yüzde 70 gibi bir oranda kayıp var. Kapanan okullar da var. Rakamlar net değil ama bakanlığın verileri 1400 civarında kapanma bildiren okul olduğunu gösteriyor. Özellikle de bunlar bağımsız anaokulları. Ama 750 civarında da okul açıldığı da söyleniyor.

2019 Aralık ayında 220 bin 746 öğretmen ve personelimiz vardı. Şu anda rakam 194 bin 434. Sürekli rakam değişiyor.

VELİLER TAM ÜCRET ALIRKEN ÖZEL OKULLAR NASIL ZARAR EDİYOR DİYE SORUYOR?

Zarar ediyoruz. Hatta kısa çalışma ödeneği olmasa şu an işsizlik oranı da kapanan okul sayısı da çok yüksek olurdu. Özellikle de Anadolu’da. Pandemi döneminde dikkatli fiyat artışı yapılması gerektiğini arkadaşlara da söylüyoruz. Şu anda önemli olan yaşamak ve yaşatmak. Veliler, uzaktan eğitimde elektrik, gaz, telefon vs. gibi bunlardan tasarruf ettiğimizi söylüyor ama bunlar bizim gider kalemlerimizin yüzde 6-8’dir, yüzde 10’unu bile bulmaz. En büyük gider kalemimiz öğretmen maaşlarımız ve SGK, vergi giderleri. Örneğin resmi okullarda 5 bin lira ücret alan bir öğretmenin resmi okula 7 bin TL civarında maliyeti vardır. Bizde 5 bin lira alan bir öğretmenin maliyeti 9 bin- 9 bin 500 lira. Burada SGK anlamında daha yüksek maliyet var. Bizim giderlerimizin yüzde 70’e yakını öğretmen maaşı ve buna bağlı giderler. Uzaktan eğitim sürecinde online eğitim için okullar yatırım yapmak zorunda kaldı. Salgına bağlı bizlerden istenen Temiz Okul belgesini alabilmek okullara büyük mali yükler getirdi.

ÖZEL OKULLAR KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİSİ İSTEMİYOR MU?

Üzülerek söylüyorum ki çoğu zaman veliler istemiyor. Bazen de yeni açılan okullar bu öğrencileri alıyor ama sonra biraz toparlandıktan sonra da bu öğrencileri dışlıyor. Eğitim anayasal bir hak. Resmi okullardan da özel okullardan da istemeyenler olabiliyor. Bu alanda farkındalık yaratmak gerekiyor. Kontenjanım yok diye almayabilir okul. Ama bu sorunu çözmenin yolu toplumun bilinçlenmesidir.