Bu ülkelerin eğitimde başarı sırrı nedir?

OECD’nin üç yılda bir, 15 yaş düzeyindeki öğrencilere fen bilimleri, matematik ve okuma alanlarında uyguladığı PISA programının 2015 sonuçlarının ardından gözler Finlandiya, Singapur, Estonya, Japonya gibi dünyanın örnek gösterilen eğitim sistemlerine sahip ülkelere çevrildi. Hürriyet’ten Önder Öndeş’in haberine göre işte ülkelerin özellikleri:  

KANADA  
PISA 2015: Fen bilimleri: 7, okuma: 2, matematik: 10
ABD’nin kuzey komşusu, eğitimde dünyanın en büyük ekonomisini hem uluslararası değerlendirmeler, hem bu konuda sağladığı eşitlikle geride bırakıyor. Kanada göçmen, yoksul ve farklı etnik gruplardan gelen öğrencilere nitelikli bir eğitim sunabiliyor. Bu nedenle PISA ve TIMSS gibi öğrenci değerlendirme programlarında ülkede göçmen öğrencilerin performansı, diğerlerini yakalamayı başarıyor. Ayrıca dezavantajlı gruplardan gelenler de OECD ortalamalarına göre gayet iyi sonuçlar elde ediyor. Ülke 10 eyaletten oluşuyor ve eğitim uygulamaları değişiklik gösterebiliyor. Eğitim harcamaları konusunda birçok gelişmiş ülkenin önünde. OECD’nin verilerine göre, 2008-2012 arasında eğitim harcamaları yüzde 11 artarak, yüzde 5’lik genel ortalamanın çok üstünde bir yükseliş gösterdi. Ayrıca Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’dan (GSYH) eğitime giden pay yüzde 6.1. Bu, yüzde 5.2’lik OECD ortalamasının üstünde. Öğrenci başına düşen yıllık harcama: İlk ve ortaöğretimde 9 bin 130, yükseköğretimde 21 bin 458 dolar.

FİNLANDİYA
PISA 2015 Fen bilimleri: 5, okuma: 4, matematik: 12
Eğitimde bir marka haline geldi. Öğrenci başına düşen harcamalarda OECD ortalamasının üstüne çıkmayı başaran ülkede GSYH’den eğitim için ayrılan pay yüzde 5.7. Uzun yıllara yayılan eğitim reformları özellikle 2000’lerde meyve vermeye başladı. Öğretmen kalitesi, öğrenci kazanımları, inovasyonu destekleyen müfredat, bürokrasiden uzak özerk okullar, müfredat dışı etkinlikler gibi adımlar sürdürülebilir başarılı bir eğitim sisteminin doğmasını sağladı. Başarısının ardında özellikle öğretmen kalitesine vurgu yapılıyor. Öğretmen olmak için üniversitelere başvuranlar genellikle ülkenin en başarılı öğrencileri. Lise notlarıyla ders dışındaki aktiviteler ve mesleğe karşı ilgi dikkate alınıyor. Mesleğini seven, başarılı ve bu alanda kariyer düşünen adayların öğretmen olduğu bir sistem var. Geçen aylarda duyurulan yeni müfredatla dersleri ortadan kaldıran konu temelli, disiplinlerarası bir yaklaşıma göre planlamalar yapıldığı da açıklandı. Öğrenci başına düşen yıllık harcama: İlköğretimde 8 bin 519, ortaöğretimde 10 bin 237, yükseköğretimde 17 bin 868 dolar.

SİNGAPUR
PISA 2015 Matematik, fen ve okuma: 1
PISA 2015’te üç alanda en başarılı ülke oldu. Gelişen ekonomisiyle eğitim harcamalarını da 1981’den beri istikrarla artırdı. 2015 tahminine göre yaklaşık 5 milyon 600 bin kişi yaşıyor. Yükseköğretim hariç, eğitim çağındakilerin sayısı yaklaşık 950 bin. Eğitim sisteminde 2012’den sonra uygulanan değer temelli yaklaşım öne çıkıyor. Sınav odaklı eğitim verilmiyor. Özfarkındalık, ilişki yönetimi, sorumlu karar alma gibi 21’inci yüzyıl beceri ve değerleri ön planda. OECD, Singapur’un eğitimde bir yıldız haline gelmesinde bunun etkisinin olduğunu belirtiyor. Öğrenci başına düşen yıllık harcama: İlköğretimde 10 bin 160, ortaöğretim 13 bin 417, yükseköğretimde 22 bin 58 dolar.

GÜNEY KORE
PISA 2015 Fen: 11, matematik ve okuma: 7
1980’lerden beri ekonomisinde yakaladığı gelişmeyi eğitimde de taçlandırdı. Öğrenci başına düşen harcamalarda OECD ortalamasını yakalayamasa da, GSYH’den eğitime yüzde 5.9 ayrılıyor. Kore kültürü çok çalışma sonrasında gelen başarıyı yüceltiyor. Akademik performansa çok önem verildiğinden öğrenciler sürekli baskı altında hissediyor. Sistem, diğer en iyi ülkelere göre sınavlara daha çok odaklanıyor. Bunun en iyi örneği, üniversiteye geçiş sınavı. Öğrenci başına düşen harcama: İlköğretimde 7 bin 957, ortaöğretimde 8 bin 592, yükseköğretimde 9 bin 323 dolar.

JAPONYA
PISA 2015 Matematik: 5, fen bilimleri: 2, okuma: 8
Doğu Asya’nın gelişmiş ekonomisi öğrenci başına düşen harcamalarda OECD ortalamasını geride bırakıyor. GSYH’den eğitim için ayrılan oransa yüzde 4.5. Eğitim, anaokulundan liseye kadar her aşamada karakter ve ahlaki gelişimle bağlantılı algılanıyor. Bu nedenle öğrenciler 4’üncü sınıfa kadar hiçbir sınava girmiyor. Bu ara süreçte görgü kurallarının öğrenilmesine ve karakter gelişimine odaklanılıyor. Öğrenciler okullarının temizliğiyle ilgileniyor. Disiplin eğitimin her alanında söz konusu. Ayrıca dünyada en az devamsızlık yapılan ülke de, Japonya. Güney Kore’de olduğu gibi üniversiteye giriş sınavına milyonlarca öğrenci katılıyor. Özellikle lisede öğrenciler sınav için yoğun hazırlık dönemine giriyor. İyi üniversiteler için sınavdan yüksek puan almak gerekiyor. Öğrenci başına düşen yıllık harcama: İlköğretimde 8 bin 748, ortaöğretimde 10 bin 273, yükseköğretimde ise 17 bin 883 dolar.

ESTONYA
PISA 2015 Matematik: 9, fen bilimleri: 3, okuma: 6
Finlandiya kadar gündeme gelmese de PISA 2015’te Avrupa’nın en başarılı iki ülkesinden biri oldu. Baltık ülkesi, kuzey komşusunu okuma hariç, diğer iki alanda geride bırakmayı başardı. Öğrenci başına düşen harcamalar, OECD ortalamalarını yakalayamıyor. GSYH’den eğitim için ayrılan pay ise yüzde 5.2. Peki, Estonya güçlü ve zengin rakiplerine karşı nasıl mücadele ediyor? OECD, PISA ile ilgili yayınladığı ülke notunda eşitliği ön plana çıkaran bir sistem ve kazanımlara odaklanan bir müfredatın bu başarının ardında yer aldığını belirtiyor. Ülkede, geliştirilmesi 3 yıl süren ve 2011’de uygulanan müfredatta AB’nin ortaya koyduğu öğrenci kazanımları dikkate alındı. Ayrıca yeni müfredatta çağa uygun beceri ve yeterliliklere sahip iyi birer vatandaş yetiştirilmesine odaklanıldı. Öğrenci başına düşen yıllık harcama: İlköğretimde 7 bin 138, ortaöğretimde 6 bin 417, yükseköğretimde 11 bin 607 dolar.