‘Çürük elmalar’ nasıl ayıklanacak? TÖZOK Başkanı ne dedi?

Türkiye Özel Okullar Derneği’nin (TÖZOK) Antalya’da düzenlediği geleneksel eğitim sempozyumunda başlayan “çürük elma” tartışması sürüyor. TÖZOK Başkanı Zafer Öztürk sempozyumun açılışında yaklaşık 50 okulun “fahiş” ücret politikası yürüttüğünü ancak basının bu okulları dikkate alarak tüm özel okulları “linç kampanyası” başlattığını, okulları “soyguncu” olarak gösterdiğini söylemesi üzerine Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin de şu şöyle demişti:
SİZ MÜCADELE EDECEKSİNİZ
“İçinizdeki çürük elmalarla siz mücadele edeceksiniz, siz yapmazsanız, biz bunu yapacağız, bizim hem ekonomik hem de kapatmaya kadar giden yaptırım gücümüz var. Hiçbirini yapmaktan da çekinmeyiz. Ya kendi içinizde çözün ya da bize ulaştırın biz gerekeni yapalım.”
Peki özel okulların içindeki bu “çürük elmalarla” nasıl mücadele edilecek? İşte bunu çözmek için adres gösterilen (TÖZOK) Başkanı Zafer Öztürk’e eğitim editörleri olarak bu soruyu yönelttik.
“Yaşın yanında kurular da yanıyor” diyen Öztürk bakın bu soruya nasıl yanıt veriyor:
“18.5 milyon öğrencinin olduğu bir sistemde sadece ücretler konuşuluyor. Bu işe hayatını koymuş, evini, arabasını satarak direnmeye çalışan arkadaşlarımız da var. Pandemi döneminde hepsini kaybedenler de var. Yetkimiz olmamakla birlikte derneğimizden çıkardığımız arkadaşlar var. Biz özel okul derneğiyiz. Gelen veli okul şikayetini değerlendirip, okula ‘Ne yapıyorsun?’ diye soruyor, düzeltmesini istiyoruz.
BİZ DE İSTERİZ AMA YETKİMİZ YOK
Biz de elbette çürük elmaların ayıklanmasını isteriz. Çünkü onların yaptıkları bizim üzerimize yapışıyor. Ama bizim yetkimiz yok, biz oda bile değiliz, bir derneğiz. Oda olsaydık denetleme imkanı olabilirdi. Çürük elmaların olmaması en çok bize yarayacak, bizi zan altında bırakıyor. Ama bu çürük elmaları ayıklamak için bizim yetkimiz, yaptırımımız, hukuki bir yönümüz yok. Okullarımıza ücret politikası konusunda bir şey demiyoruz, çünkü rekabet kurallarına aykırı, bunu söylediğimizde denetleme geçiriyoruz. Çürük elmaları ayıklamak bizim işimiz değil, bir okulun ücret politikası konusunda rekabet kurulu denetimi geçirmiş biri olarak söylüyorum bunu yapamayız. Biz lütfen başlangıçlar ile ara sınıflar skalasını birbirine yaklaştırın diyoruz. Aslında bu çürük elmaların kimler olduğunu bakanlık çok iyi biliyor.
Son yıllarda sektörün hızlı büyümesi, pandemi ve enflasyonist ortam bunları getirdi. İki yıllık ücret regülasyonu ortalığı dağıttı. Bir okul velisiz, öğrencisiz olmaz. Okulun yaşamını sürdürmesi için öğrenci ve velisine ihtiyaç var. Sapla samanı ayırmak gerekiyor. İçimizdeki yanlış ve eksiklerin giderilmesini arzularız.
Bu amaçla yönetmelikte de çok olumlu değişiklik yapıldı, franchise sistemi ile ilgili. Öyle kişiler var, bir okulu yok, beş altı arkadaş biraraya gelmiş franchise dağıtıyorlar, böyle durumlarla karşılaşıyoruz
DİĞER GİDERLERİ TASVİP ETMİYORUM
Bir okulun diğer giderler adı altında koyduğunu bir rakam koymasını tasvip etmiyorum. Okulun ürünleri belli, yemek, kıyafet, dijital materyalleri kapsayan bütün ders materyalleridir. Okullarımız son dönemlerde kurs merkezi gibi çalışır hale geldiler.
VELİLELERE ÖNERİLER
Sadece fiyat soran velilerle ben görüşmüyorum. Ayakkabı alacağımız zaman bile araştırıyoruz ama en değerli varlığınızı okula bırakırken, sadece fiyat sormayın. Mutlaka idareci ve öğretmenlerle görüşün. Sececeğiniz okulun geleceğine, ekonomik durumuna bakın, o okulun velisini bulun. Öğretmenlerin yüzünün gülüp gülmediğine bakın. Ekonomik boyutuna da bakın. Ekonomik olduğu kadar akademik, pedagojik boyutuna kadar incelemeleri gerek. Ücreti konuştuklarında hangi dönem, neyi kapsadığını öğrenin. Haksızlığa uğradıklarını düşündükleri noktada hukuki mercilere başvuracaklar, gönül bağını kopardıkları okulda da kalmasınlar. Her bütçeye her düşünceye göre alternatif okul var. Bir öğrencinin devlete maliyeti cari giderler açısından bakınca önümüzdeki sene minimum 200 bin lira. Ama 150 bine de okul var ama velinin de bunu sorgulaması lazım nasıl bu kadar ucuz diye. Pahalıyı da ucuzu da sorgulasınlar. IB uyguluyorsunuz, birtakım bedellere katlanıyrosunuz, öğretmen eğitimi, sertifikalar, dövizle ödeme, program ücreti vb
ÖZEL OKULLAR NEDEN POPÜLER
Sektör son yıllarda hızla büyüdü, bu da sorun. Velilerin de ekonomik durumları bozuldu. Orta sınıf kalmadı. Veli de okulunda kalmak için mücadele ediyor. Örneğin bir hesaplama yapmıştık, Robert’in ücreti ile 2.5 Clio alınıyordu, bugün bir tane bile alamıyorsunuz.
BURS VERİYORUZ
Özel okullar aslında kendi yapısı içinde fırsat eşitliği sağlama yönünde hareket ediyor. %15 oranında burslu öğrencimiz var. İnsanların ciddi kısmının özel okul tercihi ideoljik, dünya görüşü, mezhepsel de olabilir. İnsanlar özel okulları bu sistemde kaçış olarak görüyorlar.
03-02-2025