Dil bilmeyen akademisyen mi olur?

Dil bilmeyen akademisyen mi olur? YÖK'ün yardımcı doçentlik kadrosunu kaldırılarak yerine 'Doktor Öğretim Görevlisi' unvanı getirildiği düzenleme akademi dünyasında tartışılmaya devam ediyor. Sayıları yaklaşık 37 bini bulan yardımcı doçentler bu düzenlemenin yasalaşmasıyla birlikte "Doktor Öğretim Görevlisi" adıyla oluşturulan yeni bir kadroya geçecek. 

Gazete Habertürk yazarı Pervin Kaplan bugün yazısında YÖK’ün düzenlemesine yer verdi.   

DİL BİLMEYEN AKADEMİSYEN Mİ OLUR?

Kaplan’ın Dil Bilmeyen Akademisyen mi olur? başlıklı köşesi şöyle; 

YÖK’ün bu düzenlemesiyle Bu durumda yardımcı doçent yerine doktor öğretim görevlisi kadrosu geliyorsa sadece adı mı değişiyor sorusu da akla gelmiyor değil.

Peki YÖK'ün bu düzenlemesi ne getiriyor, neler değişiyor?

Önce mevcut sisteme bakalım. Mevcut sistemde doçentlik başvuruları 3 aşamalı gerçekleşiyordu. Birincisi yabancı dil barajı, ikincisi eser inceleme, üçüncüsü de sözlü sınavdı. Bunlardan birini geçemeyenler arasında 12 yıl bu görevde olanlar vardı. Hatta yardımcı doçent kadrosundan emekli olanlar bulunduğundan bile söz ediliyor. 

Hazırlanan değişikliğe göre;   

DOÇENTLİK YETERLİLİK BELGESİ 

Bundan sonra Üniversitelerarası Kurul sadece kağıt üzerinde eser incelemesi yapacak ve başarılı bulduklarına "Doçentlik Yeterlilik Belgesi" verecek. Bu belge ile doktorasını bitiren 'Doktor Öğretim Görevlisi" kadrosu için üniversitelere doğrudan başvuru yapacak. Bu kadronun da doçentliğe geçişte "kısa süreli" olması planlanıyor. 

SÖZLÜ SINAV YOK 

Bu düzenlemede merkezi sözlü sınav yok. Birçok akademisyen bu değişikliği onaylıyor. 

DİL PUANI DÜŞÜRÜLDÜ 

Gelelim asıl tartışma noktasına; o da asgari 65 puan olan "dil barajı"nın düşürülmesi. Üniversiteler doktora için gereken 55 puanla da yetinebilecek. 

DİL BİLMEYEN BİLİM İNSANI 

İşte bu düzenleme "Dil bilmeyen bir doçent nasıl bilimsel yayın yapacak? Bu doçent ardından profesör olacak, o zaman da yayını sadece Türkçe mi yapacak?" sorularına neden oldu. Üstelik de dünyada bilimsel yayınların yüzde 99'u İngilizce basılıyor. Dil bilmeyen akademisyenler hangi prestijli dergilerde yayınını bastırabilecek, hangi buluşunu hangi dilde anlatabilecek? 

DİL YETERSİZLİĞİ BİR BARİYER 

Daha geçen yıl YÖK, British Council ile işbirliği ile yapılan "Türkiye'de Yükseköğretim Kurumlarında İngilizce Eğitimi" başlıklı raporu yayımladı. 38 üniversitede akademisyen ve öğrencilerle yapılan görüşmelere dayanılarak hazırlanan raporda "dil yetersizliğinin bilim hayatı önünde bir bariyer oluşturduğuna" dikkat çekiyordu.

BİLİM HAYATI ÖNÜNDE BARİYER 

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç akademideki yabancı dil ile ilgili yaptığımız bir röportajda ise şöyle diyordu: "Bu rapor yabancı dille eğitimin, özellikle lisans eğitiminde akademik ve mesleki yeterliliklerin kazanılmasını güçleştirdiği, bilim hayatı önünde 'bariyer' halini aldığı belirtiliyor. Rapor akademinin konuya ilişkin durumunun vahametini göstermekte. Biz bu raporu önemsedik ve çalışma başlattık. "

ÇALIŞMA GRUPLARI OLUŞTURULDU 

Bu raporun ardından YÖK akademisyenlerin dil konusunda becerilerini geliştirmek için online hizmet veren bir sistemi yaşama geçirdi. Ardandan "Akademinin dil sorununa çözüm bulmak için" yabancı dille eğitim yapan Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ, Sabancı, Bilkent, Gebze, Hacettepe üniversiteleri rektörlerinin de aralarında bulunduğu bir çalışma grubu oluşturuldu. Geçtiğimiz aylarda da 5 üniversitede pilot olarak öğretim üyelerinin yabancı dilde ders verebilmeleri için bir başka proje başlatıldı.

LİSANS PROGRAMLARINDA BİLE BARAJ VAR

Tüm bu gelişmelere karşın YÖK şimdi doçentlik için gereken "asgari dil barajı" düşürme kararı aldı. Lisans programlarına girişte öğrencilere kalite gerekçesiyle "baraj" getiren YÖK, ona ders verecek akademisyene "baraj" düşürüyor. 
Bu düzenleme ile doçent sayısının yükseltilmesi mi hedefleniyor? Peki doçent sayısı artınca "kalite" mi yükselecek? 

İKİ DİL BİLMEK GEREKİYOR

Eski ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural Akbulut ABD'de doktora almak için iki yabancı dilden geçme şartı olduğunu hatırlatıyor: "Biz birine razıyız, onda da baraj düşürülüyor. Doktora yapmış birinin dil öğrenmesi gerekiyor. Dil bilmiyorsa nasıl makale yazacak, yaptığı buluşu anlatamayınca nasıl yayını kabul edilip, basılacak?"

YAYINLARIN YÜZDE 99'U İNGİLİZCE 

MEF Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin ise dünyada akademik yayınların yüzde 99'unun İngilizce olduğu bir dünyada İngilizce bilmeyen ya da az bilen akademisyenlerle Türkiye'nin 2023 hedeflerine nasıl ulaşılacağını soruyor.
Bu değişikliğin nedeni acaba bazı akademisyenlerin vurguladığı gibi bir türlü dil sınavını geçemeyen "dili az, yayın sayısı zayıf" bir baskı grubunun başarısı mı?