Gençler 10 yıl içinde nasıl değişti? Kendilerini nasıl tanımlıyorlar?

Toplum Gönüllüleri Vakfı’nın (TOG), KONDA Araştırma ve Danışmanlık iş birliğiyle hazırladığı “Türkiye 100 Genç Olsaydı” raporunun 2025 verileri gençlerin 10 yıl içinde sekülerleştiğini buna karşılık kendilerini dindar olarak tanımlayanların ise yarıya düştüğünü gösterdi. Yine rapor gençlerin mutsuzluk oranlarının hızla yükseldiğini gösterirken, özgürlüklerinin kısıtlanmasından endişe edenlerin sayısının da artığını söylüyor.

DİNDARLARIN ORANI NE OLDU?

Rapor, 17-25 yaş aralığındaki gençlerin 2015-2025 yılları arasındaki yani 10 yıllık süreçteki hayat tarzlarına ve duygu durumlarına yönelik değişimlerini ele aldı. Buna göre kendine dindar deme oranı yarıya düşerken modern deme oranı yüzde 59'a yükselmiş durumda. 10 yıl önce kendilerini modern diye tanımlayanların oranı %42 iken, bugün oran %59. Geleneksel muhafazakar olarak tanımlayanların oranı da %37’den %31’e düşmüş, dindar muhafazakar diye kendilerini tanımlayanların oranı ise 10 yıl içinde %20’den %10’a düşmüş.

ÖZGÜRLÜK ENDİŞESİ

Gençlerde özgürlüklerinin kısıtlanmasına yönelik endişenin de 10 yılda artığı görülüyor. Her 10 gençten 8'i özgürlükleri konusunda endişeli.  10 yıl önce ise her 10 gençten 6’sı bu endişeyi taşıyormuş.

“Kadın çalışmak için eşinden izin almalıdır” diyenlerin oranı %57’den %22’ye gerilerken, “Kadınlar istiyorsa çocuk aldırabilir, kürtaj yaptırabilir” yargısını doğru bulanların oranı son 10 yılda %30’dan %55’e yükseldi.

Damadım/gelinim farklı dinden olabilir diyenlerin oranınında artığı görülüyor. Gençlerin %58’i bu yargıya “doğru” derken bu oran 10 yıl önce bu oran yalnızca %31.

Gençlerin sadece %8’i Türkiye’deki demokrasinin işleyişinden memnun olduğunu belirtirken, %71’lik bir oran ise memnun olmadığı ya da hiç memnun olmadığını söylüyor.

İşte rapordan bazı notlar:

• Gençlerin %25’i son 3 ayda herhangi bir kültürel etkinliğe katılmamış, %51’i konsere, %62’si sinemaya, %90’ı tiyatroya, %75’i müzeye gitmemiş.
• Sosyal medya kullanımı %83'ten %98'e çıkmış.
• Gençlerin %8’i kendini yoksul olarak tanımlıyor.
• Gençlerin sadece %16’sının pasaportu var, 10 gençten 8'i hiç yurtdışına gitmemiş.
• Çok mutsuzum ve mutsuzum diyenler 2015'te %9 iken şu anda %22. Mutluyum cevabı verenlerin oranında ciddi bir düşüş var.
• Her 10 gençten 8'i özgürlükleri konusunda endişeli. 
• 7-25 yaş arası gençlerin yarısında gelecek zaman algısı 5 yıldan kısa. Daha uzun bir süreyi ne yazık ki öngöremiyorlar.