Hukuk fakülteleri ‘yapay zeka’yı tartışıyor

Hukuk fakülteleri, gelişen teknoloji ile her alana etki eden yapay zekanın, insan hakları ve farklı hukuk disiplinleri ile etkileşimini değerlendiriyor. Yeditepe Üniversitesi ve Galatasaray Üniversitesi hukuk fakülteleri ile Yeditepe Üniversitesi Bilişim ve Yapay Zeka Merkezi ‘Yapay Zeka ve Hukuk Sempozyumu’ düzenledi.   
Sempozyumda, gelişen teknoloji ile her alana etki eden yapay zekanın, insan hakları ve farklı hukuk disiplinleri ile etkileşimini değerlendiildi. 

YAPAY ZEKANIN HUKUKTA ETKİSİ TARTIŞILDI

Sempozyumda şu konular tartışıldı; ‘Yapay Zekanın Vergi Hukukuyla Etkileşimi’, ‘Yapay Zekanın Ürettiği Tasarımlarda Hukuki Sorumluluk’, ‘İşe Alımda Yapay Zeka ve Ayrımcılık’, ‘Uluslararası Düzenlemeler Işığında Yapay Zeka ve Regülasyon’, ‘Metin ve Veri Madenciliğinin Telif Hukuku Yansımaları’, ‘Hukukçu Gibi Düşünmek vs Makine Gibi Düşünmek’, ‘Temel Haklar Perspektifinden Yüz Tanıma Teknolojileri’, ‘AB Hukuku ve Uluslararası Hukuk Düzenlemeleri çerçevesinde Yapay Zeka ve Dijital Teknolojiye İlişkin Bir Değerlendirme’, ‘Yapay Zeka İşletenin Hukuki Sorumluluğu’, ‘Otonom Silah Sistemlerinin Uluslararası Hukuki Sorumluluğu’, ‘Rekabet Hukuku Bağlamında Algoritmalar’, ‘Türk Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Yapay Zeka Ürünleri’, ‘Medeni Usul Hukukunda Yapay Zeka’, ‘Ceza Hukukunda Algoritma Kullanımı: Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Örneği.’ 

ÇOK GENİŞ KAPSAMLI BİR ALAN

Hukukun yeni alanlarında üniversitelerin birlikte iş birliği yapmasının çok önemli olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk, şöyle konuştu; “Yapay zeka ve bilişim hukuku çok geniş kapsamlı bir alan. Buradaki amacımız yapay zekanın insan hakları ve farklı hukuk disiplinleri ile etkileşimini değerlendirmek. Bu alan anayasa hukukundan başlayarak bireyin hak ve hürriyetleri noktasında kendisini gösteren bir alan olarak birçok önemli ayrıntıyı bünyesinde barındırıyor. Sorumluluğun belirlenmesi açısından farklı hukuk alanlarına da sirayet ediyor. Nihayetinde, yapay zeka veya bilişim hukuku teknolojileri ister devletin ister özel sektörün elinde olsun çok büyük bir güç ve bunun hukuk ile sınırlandırılması gerekiyor. Bunların farklı hukuk disiplinlerinde kendilerini gösterdiğini söyleyebiliriz. İşte yukarıda bahsi geçen durumları bir arada değerlendirip, tartışmaya açmaya çalışıyoruz. Yapay zeka ve bilişim hukuku yeni bir alan olduğu için geleceğin hukukçularının bu alanda kendilerini daha donanımlı bir hale getirmelerini istiyoruz.” 

TOPLUMA NASIL FAYDA SAĞLAR?

Yeditepe Üniversitesi Bilişim ve Yapay Zekü Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Erdem Büyüksağiş ise yapay zekü ve hukuk kavramlarının birbirleriyle oldukça bağlantılı olduğunu belirterek, şöyle dedi: “Yapay zekanın davranışlarımızı nasıl etkilediği ve bu etkileşimde vatandaşların ne gibi hukuki problemlere maruz kaldığı araştırılmaya muhtaç bir konu. Temel hak ve özgürlükler yapay zeka kullanımıyla birlikte ne derece etkileniyor gibi soruların cevaplarını ortaya koymak lazım. Özellikle büyük bir problem olan ayrımcılık nasıl ortadan kaldırılır, yapay zeka nasıl topluma faydalı bir şekilde kullanılır ve yan etkileri en aza nasıl indirilebilir gibi konuları hukuki perspektiften ele almak çok önemli. Ayrımcılık ya da temel hak ve özgürlüklerin zedelenmesi dışında başka hukuki problemler de var. Örneğin, ‘Yapay zeka başlı başına mal varlığına sahip olabilir mi, yapay zekanın e-kişiliği olabilir mi, yapay zeka verdiği kararların sonuçlarına katlanıp bunun mali boyutunu kendisi karşılayabilir mi, mal varlığından bir tazminat ödeyebilir mi’ gibi vatandaşı ilgilendirmeyen tamamen hukuk konusu olan birtakım sorunlar da var.

KURAL YANLIŞ OLURSA

Günümüzün popüler sorunlarından birinin yapay zekü olduğunu vurgulayan Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Hakan Üzeltürk, konuyla ilgili şöyle konuştu: 

“Hem hukuk hem de hukuk dışı alanların birçoğunda yapay zekanın etkisini görebiliriz. Yapay zeka insan yaşamını kolaylaştırdığı gibi hukukçular için durumu zorlaştırabiliyor. Hukukçular bunu kontrol etmek, neler yapılabileceğini anlatmak ve olası zararları ya da faydaları toplumla paylaşmak için devrede.  Yapay zeka çok fazla soruna yol açabilen bir alan, her ülkenin yapısı çok farklı. Kural koyucuların vizyonu, mantığı, ülke kültürleri farklı. Dolayısıyla kurallar mantık olarak belli ama uygulayıcıların bunlara yaklaşımları farklı. Yani kuralı yanlış koyarsanız, o ülkedeki sistem yanlış işleyecektir. Örneğin, yapay zeka iş hukuku alanında işsizlik yaratabilecek bir uygulama ama evrilip yeni iş alanları da oluşturacak. Vergiler konusunda doğru düzenleme ile vergi gelirleriniz artabileceği gibi, hatalı veya eksik düzenleme ile azalabilecektir de. Kısacası insanların yaptığı birçok şeyi makinalar yapacak fakat kuralı doğru koymazsanız yanlışlar da olacaktır. İşte o kuralların doğru koyulabilmesi için bu tür toplantıları yapıyoruz.”