Kontenjanlar öğretmenleri mağdur ediyor

Eğitimciler, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından açıklanan 2025 yılı il dışı yer değiştirme takvimi ve kontenjanlarının, öğretmenlerin beklentilerini karşılamaktan uzak, plansız ve adaletsiz olduğunu dile getirdi. Açıklanan verilere göre birçok branşta yalnızca sınırlı sayıda ilin tercih edilebilir hale getirildiği, özellikle batı illerinde kontenjanların neredeyse yok denecek kadar az tutulduğu belirtildi.

SINIRLI SAYIDA KONTENJAN

Eğitim Sen’in açıklamasına göre bu tablo şu şekilde: Örneğin; İlköğretim Matematik Öğretmenliği sadece 22 ilde açılmıştır. Fen Bilgisi Öğretmenliği için 40 il; Sınıf Öğretmenliği için 64 il; Matematik Öğretmenliği için ise toplam 32 il, il dışı atamaya açılmış olup, bu illerdeki okul sayısı çoğu branşta 10’un altında kalmıştır.

Sendika açıklamasında bu verilerin, öğretmenlerin il dışı tayin hakkının fiilen ellerinden alındığını gösterdiğini söyleyerek, şu ifadelere yer verdi:

ZORUNLU HİZMET SÜRÜYOR

“Yıllardır aynı ilde, çoğu zaman ailesinden, sosyal yaşamından uzak, zor koşullarda görev yapan binlerce öğretmen, yer değişikliği talebinde bulunmakta; ancak açıklanan son kontenjanlar, bu taleplerin önüne yeni bir engel daha koymaktadır. İller arası tayin yıllar geçtikçe daha da zor hale gelmesiyle birlikte zorunlu görevini tamamlayan öğretmenler kontenjan açılmadığı için fiili olarak zorunlu hizmet görevine devam etmek zorunda kalmaktadır.

İl dışı atamalarda sınırlı kontenjan açılmasının ardında yatan temel nedenlerden birisi de kamuda uygulamaya konulan tasarruf tedbirleridir. Kamusal hizmetin niteliğini düşüren bu tedbirler, kamusal eğitimi zayıflatarak özel öğretim kurumlarına alan açmayı hedefleyen politikaların bir uzantısıdır. Öğretmenin tayin hakkının sınırlandırılması, yalnızca bireysel bir mağduriyet değil, aynı zamanda kamusal eğitim hakkının ihlali olarak görülmelidir.

YEREL DEĞİL, MERKEZİ İHTİYAÇLAR

İl dışı atama sürecinin bir diğer boyutu ise eğitim yönetiminin yerel ihtiyaçlar doğrultusunda değil, tamamen merkezî talimatlarla yürütülmesidir. İl ve ilçe millî eğitim müdürlüklerinin söz sahibi olamaması, sahadaki gerçek ihtiyaçların görülmesini engellemektedir. Norm kadro belirlemeleri, atama planlamaları ve okul ihtiyaç analizleri, öğretmenlerin ve eğitim emekçilerinin görüşleri dikkate alınmadan masa başında yapılmaktadır. Bu da yer değişikliği süreçlerinde büyük bir adaletsizliğe yol açmaktadır.

Sayıların ardındaki gerçek:

• Bakanlık tarafından açıklanan kontenjanlar birçok ilde neredeyse sıfır düzeyindedir.

• Özellikle büyükşehirler ve batı illerindeki kontenjanların yok denecek kadar az olması, coğrafi eşitsizliği ve öğretmenlerin ailelerinden uzak kalması, mesleki gelişim olanaklarına erişme ve sosyal yaşamlarını sürdürebilme haklarının ellerinden alınmasına neden olmaktadır.

• Gerçek öğretmen açıklarının kadrolu değil ücretli öğretmen uygulamasıyla kapatılması, kadrolu öğretmen sayısının bilinçli bir şekilde azaltılması yönündeki politikaların sonucunda iller arası tayin yıllar geçtikçe daha da zor hale gelmekte, öğretmenler bulundukları illerden ve okullardan ayrılamamakta, adeta çakılı kadro olarak bulundukları okullarda kalmaya zorlanmaktadır.