Montessori Eğitimi nedir?

Montessori Eğitimi nedir? Montessori Eğitimi, İtalya’nın ilk kadın doktoru, pedagog ve antropoloji profesörü Maria Montessori tarafından 1900’lu yılların başında kurulan ve bir asırdan fazladır geliştirilen, çocuk odaklı bir eğitim sistemidir. Bu eğitim sisteminde, her çocuğun bireyselliğine uygun olarak ayrı bir pedagojik sistem geliştirmesi temel alınmaktadır. Bu pedagojik anlayışta, her çocuğun bireysel becerileri, ilgi alanları, karakter özellikleri ve bireysel öğrenme hızına göre eğitim programları oluşturulur.

Çocuğun bireyselliğini ön plana çıkaran Montessori Eğitiminde, çocuğa mümkün olduğu kadar seçme şansı ve sorumluluk verilir. Amaç, çocuğun kendi potansiyelini geliştirebileceği özgür bir alan yaratmaktır. Bu alan içerisinde çocuğun yaptığı hataları kendisinin düzeltmesi hedeflenir.

Montessori Eğitiminin temeli, çocuğu direkt bir anlayışla bilgilerle doldurmaya çalışmak yerine, çocuğun bilgi, kavrama ve saygı duyma gibi doğal ihtiyaçlarını geliştirmesini hedefler. Öğrencilerin kendi meraklarını kendi öğrenme hızlarında takip etmeleri ve bireyselleştirilmiş öğrenme hedeflerine ulaşmaları amaçlanır.

‘ÇOCUK TEKTİR’

Montessori eğitiminde, her çocuğun özel ve tek olduğu açıkça belirtiliyor. Montessori, bu konuda, “Eğitimde metot değil, insan kişiliği göz önüne alınmalıdır” ifadelerini kullanıyor. Her çocuğun bireysel gelişimini teşvik etmek için de, her çocuğa uygun, yaratıcı fikirler üretip faaliyetlerde bulunacağı bir ortam sağlanarak potansiyelini geliştirmesi hedefleniyor.

ÇOCUKLAR KLASİK YÖNTEMLERDEN HOŞLANMIYORLAR

Çocuklar üzerinde yapılan bazı araştırmalar sonucunda, çocukların ödül ve ceza yöntemi, öğrenci sıraları, öğretmen masaları, toplu dersler ve yetişkin bakış açısıyla planlanmış bir eğitim sisteminden hoşlanmadıkları ortaya çıkıyor. Montessori, bu sonuçlardan yola çıkarak, öğrencilerin seçimlerinde ve hareketlerinde özgür olacağı, sakin bir eğitim ortamının pedagojik açısından daha faydalı olacağını gözlemliyor.

MONTESSORI SINIFLARI NASIL OLUŞTURULUYOR?

Çocuk için geniş bir hareket alanının oluşturulması, çocuğun bir gözetmen yanında istediğini yapabilmesi ve istediğinde yeme içmesini sağlayabilmesi gibi koşullar temel alınıyor. Montessori okullarında çocukların, istedikleri materyalle, istedikleri zaman ve istedikleri yerde çalışması teşvik edilirken, istedikleri kadar tekrar yapmalarına da müsaade ediliyor.

FARKLI YAŞ GRUPLARININ BİRLİKTE EĞİTİLMESİ TEŞVİK EDİLİYOR

Montessori Eğitimi kapsamında, farklı yaş gruplarının birlikte eğitim alması teşvik edilir. Bu şekilde, ileride oluşabilecek yaştan kaynaklı problemlerin önüne geçilmesi ve daha etkili bir eğitim ortamı sağlanması planlanmaktadır. Farklı yaş grupları bir arada bulunduğunda, çocukların yaşa bağlı olarak rollerini de daha iyi öğrenmesi ve bunu pratiğini yapması beklenmektedir.

MONTESSORI OYUNCAKLARI NELERDİR?

Öğrencinin bireysel öğrenimini en etkili hale getirmek için de öğrenciye buna göre materyaller verilmesi gerekmektedir. Montessori Eğitiminde kullanılan materyaller beş gruba ayrılmış olup, bunların her biri farklı bir beceriye yönelik olarak tasarlanmıştır. Bu gruplar; günlük yaşam becerileri, duyu, matematik, dil ve kozmik eğitimdir. Günlük yaşam materyalleri kapsamında çocuklara boylarına uygun olarak tasarlanmış gerçek materyaller verilerek, çocukların bu materyalleri günlük yaşamda da kullanmaya alışması beklenir. Ziller, dokunma tabletleri, ses ve renk kutuları ise duyuları geliştirmeye yönelik olan tasarlanan oyuncaklar arasındadır. Sayı boncukları ve rakamlar gibi materyaller matematik öğretmek için, isim kartları ve harfler gibi oyuncaklar dil eğitimi için, hayvanlar, küreler, haritalar gibi parçalar ise kozmik eğitim için kullanılır.

MONTESSORI EĞİTİMİNDE ÖĞRETMENİN ROLÜ NEDİR?

Montessori Eğitiminde, öğretmenlerin her gün öğrenciler için bireysel programlar hazırlaması ve bu programları hazırlarken, çocuğun o günkü psikolojik, davranışsal ve sağlık durumunun da göz önünde bulundurulması gerekiyor. Öğretmenin çocuğa talimat vermesi değil, varlığını ön plana çıkarmadan rehberlik yapması bu eğitimde temel alınıyor.

MONTESSORI EĞİTİMİNE NE ZAMAN BAŞLANIR?

Montessori Eğitimi bir eğitim sistemi felsefesi olup, bu eğitim sistemine çocuğun doğumundan itibaren başlamak mümkündür. Bu kapsamda çocuğun 2 yaş civarında ev etkinliklerine, 3 yaş civarında ise Montessori ilkeleriyle öğretim yapan bir anaokuluna verilmesi uygundur.

YAŞA GÖRE MONTESSORI ETKİNLİKLERİ NELERDİR?

0-3 YAŞ ARASI İÇİN

Bebekler ve yeni yürümeye başlayan çocukların olduğu bu yaş grubunda, çocuklar için güvenli ve ilgi çekici bir ortam sağlanması ve çocukların motor koordinasyonu, dil becerileri gibi ortaya yeni çıkan becerilerinin geliştirilmesi esas alınır. Çocukların bu süreçte günlük işlerde bağımsız olması da sağlanabilir.

3-6 YAŞ ARASI İÇİN

Anaokulu çağındaki bu çocuklar için sabır, kendini kontrol etme ve saygılı bir sosyal gelişim sürecinde kendilerini geliştirmeleri teşvik edilebilir. Bu süreçte, duyusal, sözel ve matematik anlayışının gelişmesi için değişik materyallerden yararlanılmalı ve çocuğun yaratıcı keşiflerde bulunması sağlanmalıdır.

6-12 YAŞ ARASI İÇİN

İlkokul çağındaki bu çocukların hayal gücü, entelektüel gelişim ve keşifler gibi konularda teşvik edilmesi, çocuğun bağımsızlığını geliştirmesi ile birlikte, yaşadığı kültürdeki yerini anlaması da temel alınmalıdır.

12-15 YAŞ İÇİN

Ergenlik dönemindeki bu çocukların kendilerini ifadeleri ve insanlar arası ilişkilerde kendilerini geliştirmeleri hedeflenirken, Montessori Eğitimi kapsamında kentteki tarım dışı ortamlarda çalışmaları da teşvik edilmektedir. Bu yaş grubunun akademik bilgilerinin yanı sıra toplumdaki yerini de pekiştireceği uygulamalarda bulunması tavsiye edilir.

MONTESSORI EĞİTİMİ ÇOCUĞA NELER KAZANDIRIR?

Bu eğitimi almış çocukların, ileride özgüveni yüksek, sorumluluk sahibi, sosyal, çalışkan, pozitif ve etkili şekilde problem çözebilen bireyler haline gelmesi hedeflenir.

TÜRKİYE’DE MONTESSORI EĞİTİMİ

Türkiye’de anaokullarında daha çok uygulanan bir yöntem olan Montessori Eğitimi, günümüzde ilkokul çağında da uygulanmaya başlanmıştır. Dünyada daha yaygın olarak kullanılan bu sistem, lise ve üniversitedeki yaş gruplarında bile başarıyla uygulanılabilmektedir.

Petek SAMATYALI

Pervinkaplan.com editörü