Sürekli şikayet geliyorsa dikkat!

Çocuğunuzun öğretmenininden sürekli şöyle şikayetler mi geliyor? "Yerinde oturmuyor", "Dikkatli değil". Eski kuşaklar bu çocukları "zekâ" yüzünden hareketli diye tanımlıyordu. Bu doğru mu, yoksa çocuğunuzda hiperaktivite ya da dikkat eksikliği mi var?

Bunu nasıl anlayacağınızın yanıtını ERA Kolejleri Rehberlik ve Psikolojik Danışmanı Gülçin Aşkın Çetin veriyor. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği sendromu genellikle çocuklar okula başladığında ortaya çıkıyor. Erken çocukluk dönemlerinde görülmeye başlayan bu iki sendrom akademik başarıyı ve yaşam rutinini etkileyen gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanıyor. Bu bozukluk beynin hareket planlama sisteminde oluşuyor. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olmayan çocuklarda, beynin bu alanında hareket önce planlanıp ve yumuşatılarak davranışa dönüşürken, hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı olanlarda ise bu planlama mekanizması bozuk olduğu için hareket yumuşamadan, içgüdüsel hali ile davranışa dönüşüyor.

Bu gelişimsel bozukluk dikkatin dağılması, dürtüsel davranış ve aşırı hareketlilik ile birlikte kendini gösteriyor. Bunların üçü bir arada oluşabileceği gibi bazen de yalnızca biri görülebiliyor.

ÜÇ TİPİ VAR

Bunlardan, “bileşik tip” olarak adlandırdığımız modelde hiperaktivite, dikkat eksikliği ve dürtüsellik ön planda.
Hiperaktivite ve dikkat eksikliğinde rastladığımız ikinci tipte dikkat eksikliği ön planda. Dürtüsellik ve hiperaktivite, arka planda.
Üçüncü tipte hiperaktivite ve dürtüsellik ön planda, dikkat eksikliği geri planda.

OKULDA ORTAYA ÇIKIYOR

Çocuk akademik ve sosyal çevreye girmeden önce yani okul hayatı başlayıncaya kadar hiperaktivite ve dikkat bozukluğu olduğu anlaşılmayabiliyor. Çocuğunuzda hiperaktivite ve dikkat bozukluğu olabileceğini düşündürecek belirtiler şöyle sıralanıyor:

Görevler ve aktivitelerde odaklanamama ve dikkatini sürdürememe
Verilen görevleri yapamama ya da tamamlamada güçlük çekme
Komut almakta ve yönergelere uymakta zorlanma
Sınavı tamamlayamama, ödevlerini tamamlayamama veya basit hatalar yapma,
Eşyalarını sıklıkla bir yerlerde unutma
Detaylara dikkat etmekte zorluk çekme, okulda veya diğer aktivitelerde düşüncesizce hatalar yapma eğilimi; umursamaz ve karmakarışık iş üretme
İhtiyaçlarını erteleyememe
Kafasına takılan bir olayı, sürekli başkasının sözünü keserek anlatmaya devam etme
Davranış problemleri ve sosyal çevre uyumsuzlukları
Akademik başarısızlık
Düzensiz çalışma
Sürekli bitmemiş bir aktiviteden bir başkasına geçme
Mimikleri görememe ve algılayamama