TÜBİTAK ile ilişkiler donduruldu

KHK ile akademisyen tasfiyesi sadece görevden uzaklaştırmakla kalmayıp TÜBİTAK genelgesiyle bilimsel projeleri ve yayınları da etkilemeye başlayınca, uluslararası bilimsel ilişkiler de bundan etkilenmeye başladı. 

Cumhuriyet’ten Özlem Yüzak’ın haberine göre Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜBİTAK’ın akademisyenlere yönelik siyasi tasfiyeleri ve bilimsel araştırmalarını sürdürmelerini engelleyen tutumu nedeniyle Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nin (CNRS), TÜBİTAK ile ilişkilerini dondurma kararı aldı. Kararın CNRS ile TÜBİTAK’ın ortak projelerini yakından etkileyeceği gibi, çok ciddi başka yansımalarının da olacağı belirtiliyor. Fransa ortaklığında AB, Eureka ve diğer ikili işbirliği projelerinin de etkilenme riski yüksek.

EN KÖTÜ DÖNEMİNDE
1960 yılında ulusal bilim politikalarına yön vermek amacıyla kurulan TÜBİTAK, tarihinin en kötü dönemlerinden birini yaşıyor. 2011 yılında çıkarılan kanun hükmünde kararname ile tamamen siyasi denetim altına alınan kurum lise ve ortaokul öğrencilerine yönelik açtığı proje yarışmalarında “dua okunup muska üflenen fasulye deneyleri”, TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları’nın bünyesindeki Evrim Teorisi ile ilgili kitapların basım ve satışını durdurması gibi icraatları ile sıkça gündeme gelmişti. TÜBİTAK Başkanlığı tarafından 17 Mart 2017’de ULAKBİM DergiPark hizmetinden yararlanan bütün dergilerin editörlerine bir yazı yollandı. Bu yazı ile dergi sorumlusu, editör, editör yardımcısı, hakem kurulu üyeliği gibi görevleri bulunan bilim insanlarının kamu görevinden ihraç edilmiş veya açığa alınmış bulunması halinde durumlarının yeniden değerlendirilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması konusunda dergi yönetimlerine sorumluluk yüklendiği belirtildi ve gelişmeler hakkında TÜBİTAK’ın bilgilendirilmesi istendi.

TÜRKİYE’DE BİLİMİN GELİŞMESİ AÇISINDAN AĞIR BİR DARBE
İlk tepki Bilim Akademisi’nden geldi. 10 Nisan’da açıklama yaparak “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Türkiye’nin bütün bilim insanlarına eş mesafede durması ve haklarında herhangi bir kesinleşmiş yargı kararı olmayan bilim insanlarına, evrensel ve anayasal bir ilke olan masumiyet karinesi çerçevesinde yaklaşması gereken bir bilim kurumudur. Hukukun ihlal edilmesi karşısında uygulanacak yaptırımların da sadece hukuksal olması gerekir. Bir bilim etiği ihlali olmaksızın bilim insanlarının araştırma kanallarının kapatılması, desteklerinin kesilmesi, dergi yayıncılığının engellenmesi, son dönemde benzer nice karar gibi Türkiye’de bilimin gelişmesi açısından ağır bir darbedir” dedi. Hatırlarsanız, Bilim Akademisi, 2011 yılında aynı TÜBİTAK ile aynı KHK kapsamında Türkiye Bilimler Akademisi’nin de bağımsızlığını sona erdirilmesi ile istifa eden bilim insanları tarafından kurulmuştu.