Türkiye, AB ülkeleri arasında ilk sırada: 4 gençten 1’i evde

DİSK-AR İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu (2025 1. Çeyrek) yayımlandı. Türkiye Avrupa ülkeleri içinde NEET oranında ilk sırada. Gençlerde geniş tanımlı işsizlik genelde yüzde 37, 5, kadınlarda yüzde 46,9. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 1. çeyrek (ocak, şubat, mart) dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarının geçtiğimiz 16 Mayıs 2025’te yayımlanmasının ardından DİSK-AR da kendi raporunu yayımladı: İşte o rapordan notlar:

TÜİK’in resmi istihdam oranı 2025 1. çeyrekte yüzde 48,9 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 33,8 olarak gerçekleşti.

Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 31,9 iken KATİ oranı yüzde 19,7 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 66,3 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,1 olarak hesaplandı. Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 15,1 puan, kadınlarda 12,2 ve erkeklerde ise 18,2 puan düşük olarak gerçekleşti.

İSTİHDAM DÜŞÜYOR

DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 66 milyon kişinin sadece 22,3 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 33,5 milyon kadının sadece 6,6 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32,8 milyon erkeğin ise 15,8 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.

TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 23 bin kişi azalarak 2025 1. çeyrekte 3 milyon 80 bin olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2025 1. çeyrekte 11 milyon 382 bin olarak hesaplandı.

2025 1. çeyrekte yüzde 8,6 olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı 0,1 puan azalış ile bir önceki çeyrek ile benzer seyirdeyken, mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) oranı ise 2025 yılı 1. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,4 puan artışla yüzde 28,0 olarak açıklandı.

EN YÜKSEK NEET ORANINA SAHİP

Eurostat verilerine göre Türkiye, AB ülkeleri içinde en yüksek NEET (Ev genci veya NEET- Not in Education, Employment, or Training-Öğretimde, İstihdamda veya Eğitimde Değil anlamına gelen bir kısaltma) oranına sahip ülke. Türkiye’de her 4 gençten biri ne eğitimde ne istihdamda yer almaktadır.

Türkiye’den sonra Avrupa ülkelerinde en yüksek NEET oranına sahip üç ülke Romanya (yüzde 14,5), İtalya (yüzde 15,2) ve Sırbistan’dır (yüzde 14,9). Avrupa ülkeleri arasında NEET oranı en düşük olan dört ülke ise yüzde 4,9 ile Hollanda, yüzde 5 ile İzlanda, yüzde 6,3 ile İsveç ve yüzde 6,8 ile Norveç’tir. Türkiye’nin NEET oranı AB üyesi ülke ortalamasının 2,4 katıdır.

AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26’dan yüzde 37,5’e yükseldi. Genç kadınlarda geniş tanımlı işsizlik ise daha yüksek oranda seyretmeye devam ediyor. 2025 1. çeyreğinde 15-24 yaş arası erkeklerde dar tanımlı işsizlik yüzde 11,2 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 32 olarak hesaplanırken, 15-24 yaş arası genç kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik yüzde 22,1, geniş tanımlı işsizlik yüzde 46,9 olarak hesaplandı.