Vakıf üniversiteleri rektörlerini de Cumhurbaşkanı atayacak

Dün gece çıkan ve Resmi Gazete’de yayımlanan 676 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) sadece devlet üniversitelerinde rektörlük seçimlerini kaldırmıyor. Aynı zamanda vakıf üniversitelerinde rektörlerin de Cumhurbaşkanı tarafından atanmasını getiriyor. 

OHAL kapsamında çıkarılan 676 sayılı kararname ile devlet üniversitelerinde rektörlük seçimleri son buldu. Bundan sonra rektör adaylarını belirlemek için akademisyenler sandığa gitmeyecek.  

Kararnameye göre devlet üniversitelerinde rektör Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından önerilecek, profesör olarak en az 3 yıl görev yapmış üç aday arasından Cumhurbaşkanınca atanacak.   

ÖNERİ GELMEZSE CUMHURBAŞKANI ATAYACAK 

Eğer bir aylık sürede önerilenlerden birisinin atanmaması ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından, 2 hafta içinde yeni adaylar gösterilmemesi halinde Cumhurbaşkanınca doğrudan atama yapılacak. Yani bu düzenleme ile Cumhurbaşkanı istediğini rektör olarak atayabilecek. Bunun için YÖK’ün sadece öneride bulunmaması gerekecek. 

BAŞKA ÜNİVERSİTEDE REKTÖR OLABİLECEK

Rektör 4 yıllığına atanacak. Süresi sona erenler aynı yöntemle yeniden atanabilirler. Ancak KHK ile “aynı devlet üniversitesinde iki dönemden fazla rektörlük yapılamaz” maddesi aynı ismin iki dönem rektörlük yaptıktan sonra başka bir devlet üniversitesinde de rektörlük yapmasına olanak sağlayacak. 

REKTÖR NASIL SEÇİLİYORDU?

Devlet üniversitelerinde rektör adaylarını belirlemek için öğretim üyeleri sandığa gidiyor ve oy kullanıyordu. En yüksek oyu alan 6 aday YÖK’e gönderiliyordu. YÖK bu adaylarla mülakat yaptıktan sonra sayıyı 3’e indirip, listeyi Cumhurbaşkanı’na gönderiyordu. Cumhurbaşkanı da 3 aday arasından birini rektör olarak atıyordu. Rektörler 4 yıllık sürelerle atanıyordu ve iki dönem rektörlük yapılabiliyordu. 

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNE DE ATAMA CUMHURBAŞKANI’NDAN 

Aynı KHK vakıf üniversitelerindeki rektör atamalarını da değiştirdi. Vakıf üniversitelerinin rektörleri de artık Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Vakıf üniversitelerinde rektör adaylarının seçimi ve rektörün atanması mütevelli heyet tarafından yapılıyordu. Aynı KHK, bu maddeyi “Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör, mütevelli heyetinin Yükseköğretim Kuruluna teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır” diye düzenlendi. Bu durumda da vakıf üniversitelerinin rektörlerinin atanması da mütevelli heyetin yetkisinden çıkarılıp, YÖK ve Cumhurbaşkanı’na geçmiş oldu. 

ERDOĞAN 11 GÜN ÖNCE ‘DEĞİŞSİN’ DEDİ

Geçtiğimiz 18 Ekim’de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 181 yükseköğretim kurumunun rektör ve müdürleri ile 2 bin akademisyenin katıldığı 2016-2017 akademik yılın açılışını yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üniversitelerdeki rektörlük seçimlerini eleştirmiş, rektör adaylarının öğretim üyelerinin oylarıyla tespit edildiği sistemin kendisinin bir sorun haline dönüştüğünü söylemişti. Erdoğan rektörlük seçimleriyle ilgili şöyle konuşmuştu: 

“Demokratik görünümdeki rektörlük seçimleri, üniversitelerde gruplaşmaları, hizipleşmeleri ve kırgınlıkları artıran bir süreç. Üniversite içinde zaten çok yıkıcı bir şekilde yaşanan bu süreç YÖKün ve cumhurbaşkanının takdiriyle daha da sıkıntılı bir boyut almaktadır. Bunun için rektör atamalarındaki mevcut usulden vazgeçilmesi, üniversitelerimizin de ülkemizin de yararına olacaktır diye düşünüyorum.” 

Ardından da YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, üniversitelerdeki rektörlük seçimlerinin akademiye zarar verdiğini ve değişmesi gerektiğine ilişkin açıklama yapmıştı. 

Bu açılışın ardından 11 gün sonra ise OHAL kapsamında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname ile üniversitelerde rektörlük seçimleri de kaldırıldı, Cumhurbaşkanı tarafından atanması sağlandı. Aynı şekilde vakıf üniversitelerinin rektörlerinin de Cumhurbaşkanı tarafından atanması düzenlendi. 

AYNI MADDE TEPKİ ÜZERİNE GERİ ÇEKİLMİŞTİ

KHK ile yasalaşan rektörlük seçimleriyle ilgili aynı madde geçtiğimiz ağustos ayında TBMM getiren önergede yer alıyordu. Torba Yasa görüşmeleri sırasında Ak Parti milletvekilleri tarafından  gündeme getirilen ancak muhalefetin tepkisiyle geri çekilen önergede de rektörlük seçimlerinin nasıl yapılacağı KHK’deki gibi tanımlanıyordu.