Arama sonuçları

Bıyıklı üniversiteler: Kadının adı yok

Bıyıklı üniversiteler: Kadının adı yok

Bıyıklı üniversiteler: Kadının adı yok. Türk üniversitelerinde kadın akademisyen sayısı yüksek ama yönetim kademelerinde kadın yok. Yani üniversite yönetimleri erkeklerin elinde, yani ‘bıyıklı üniversiteler’

Habertürk yazarı Pervin Kaplan bugün Türkiye’de devlet üniversitelerinde kadınların yönetimde ne kadar yer aldıklarını yazdı. Bıyıklı üniversiteler: Kadının adı yok başlığı ile yayımlanan Kaplan’ın yazısı şöyle:     

  

BIYIKLI ÜNİVERSİTELER: KADININ ADI YOK   

 

Devlet üniversitelerinde kadın akademisyenlerin oranı yüzde 43.58 olmasına rağmen kadınlar yönetimde yer almıyor. 111 devlet üniversitesinde yalnızca 3 kadın rektör var. Bunlardan biri de vekil olarak görev yapıyor. 5 yıl önce kadın rektör sayısı 6'ydı, yarıya düştü. Bazı üniversitelerin kadrosunda kadın profesör, kadın doçent yok. Üniversite senatolarında akademisyenler gibi öğrenci temsilcileri de erkek ağırlıklı. 
 

Eğitimci Alaaddin Dinçer Habertürk için üniversitelerde "kadın akademisyenlerin" durumunu araştırdı. Sonuç üniversitelerde kadının adı yok, erkek egemen yani "bıyıklı üniversite" var. Üstelik YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç'ın "En az bir rektör yardımcısı kadın olsun" sözlerine rağmen sadece 23 üniversitede kadın rektör yardımcısı var. 
 

ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?

 

Dinçer'in devlet üniversitelerinin web sayfalarındaki verilerden yaptığı araştırma yükseköğretimde cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kat edilmesi gereken uzun yol olduğunu gösteriyor. Araştırmada 112 devlet üniversitesinin web sayfası "cinsiyet eşitliği" açısından incelendi. Vakıf üniversiteleri ile meslek yüksekokulları bu çalışmanın dışında tutuldu. Bu üniversitelerden Türkiye İslam, Bilim ve Teknoloji Üniversitesi kuruluş aşamasında olduğu için kurumsal herhangi bilgi sayfasında yer almadığı için değerlendirme dışı tutuldu. 

 

111 ÜNİVERSİTEDEN SADECE 3'ÜNDE KADIN REKTÖR VAR

 

111 devlet üniversitesinde kadın rektör sayısı 3, yani kadın rektör oranı yüzde 2.7. Bunlardan Yalova Üniversitesi rektörü vekil. Kadın rektörü olan diğerleri İzmir Demokrasi ile Düzce üniversiteleri. 5 yıl önce devlet üniversitelerinde 6 kadın rektör vardı. YÖK'ün 2016-17 istatistik verilerine göre 12 üniversitenin kadrosunda kadın profesör, 7'sinde de kadın doçent yok.
Rektör yardımcılıklarına internet sitelerinde yer veren 104 üniversitede 288 rektör yardımcısından yalnızca 29'u kadın. Oysa 5 yıl önce rektör yardımcısı oranı yüzde 11.33'tü. Üniversitelerdeki akademisyen kökenli 47 genel sekreterin ise 2'si kadın. Genel sekreterlik görevini idari personel olarak yürüten 60 personelin sadece 5'i (yüzde 8.3) kadın. İdari personel pozisyonunda kadınların genel sekreter olarak görev yaptığı üniversiteler; Çukurova, Ankara, Hacettepe, Muğla Sıtkı Koçman ve Sakarya üniversiteleri. 
Rektör yardımcısı bulunmayan Niğde Ömer Halis Demir, Mardin Artuklu ile Hakkari üniversitelerinin rektör yardımcılıkları kadrolarının rektörlerin uhdesinde yürütüldüğü tahmin ediliyor. Kadın rektör yardımcılarının bulunduğu üniversiteler daha çok batıda yer alan kuruluş tarihi 12 Eylül öncesine dayanan üniversiteler. 

 

YÖK BAŞKANINI DİNLEYEN YOK 

 

YÖK Başkanı Saraç'ın "En az bir rektör yardımcısını kadınlardan oluşturun" tavsiyesine rağmen incelenen 104 üniversitenin sadece 23'ünde (yüzde 22.12) kadınlar rektör yardımcısı. Aralarında tarihi ve köklü üniversitelerin bulunduğu 81 üniversitede (yüzde 77.88) kadın rektör yardımcısı olduğuna ilişkin web sayfalarında bilgi bulunmuyor. 
Bölge olarak Güneydoğu Anadolu ile Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri, rektör yardımcılığı ve akademisyen kökenli genel sekreterlik ile kadın akademisyen sayısı bakımından diğer bölgelere göre daha yetersiz durumdadır. 

 

YÖNETİCİLER HANGİ BÖLÜMLERDEN MEZUN OLUYOR?

 

 111 üniversiteden 446 rektör, rektör yardımcısı ve akademisyen kökenli genel sekreterin yüzde 53.05'i tıp, sağlık, mühendislikler, ziraat, orman, veterinerlik ve diğer fen bilimlerinin lisans programları mezunu. Yüzde 25.28'i iktisadi idari bilimler, siyasal, fen edebiyat, eğitim ve diğer sosyal bilimlerin lisans programlarından, yüzde 7.22'si ise ilahiyat ve İslami ilimler lisans programlarından mezun. Fen ve sosyal bilim lisans programlarından mezun olanlardan 12'si İHL çıkışlı. 

 

'VEKİL' DEKANLAR DÖNEMİ SÜRÜYOR

 

15 Temmuz 2016'dan sonra istifa ettirilen dekanların asaleten atanma pozisyonlarının belirsizliği ise sürüyor. Birçok üniversitede ya vekiller görevde ya da rektör ya da yardımcıları bu görevi yürütüyor. 

 

 SENATOLARDA DA DURUM DEĞİŞMİYOR

 

İnternet sitelerinden senato ve yönetim kurulu bilgilerine ulaşılamayan 12 üniversite hariç 100 üniversite senatosunda kadın temsilci oranı yüzde 16.57. Bu üniversitelerde toplam 3 bin 742 akademisyenin 620'si kadın. Erkek akademisyen sayısı 3 bin 122 yani senatoların yüzde 83.43'ü erkeklerden oluşuyor. Senato yapıları içerisinde kadınlar daha çok sağlık bilimleri, eğitim, fen bilimleri ile güzel sanatlar alanından gelen akademisyenlerden oluşuyor. 
Kadın akademisyen sayısının en düşük olduğu üniversiteler: Kastamonu, Iğdır, Karaman, Şırnak, Mardin Artuklu, Yıldız Teknik, Kütahya Dumlupınar, Elazığ Fırat, Manisa Celal Bayar, Kars Kafkas üniversiteleri. 
Kadın akademisyen sayısının en yüksek olduğu üniversiteler: Ege, Hacettepe, ODTÜ, Mimar Sinan, Anadolu, Gebze Teknik, Çukurova, Dokuz Eylül, İstanbul ve Boğaziçi üniversiteleri.

 

 ÖĞRENCİ TEMSİLCİLERİ BİLE ERKEK 

 

100 üniversitenin 23'nün senatosunda öğrenci temsilcisi var ama bu öğrencilerin çoğu da erkek. Rize'de Cumhurbaşkanının adını taşıyan Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi'nin senatosunda bulunan öğrenci temsilcisinin adının da Recep Tayyip olması dikkat çekiyor. Öğrencilere senatolarında yer veren üniversiteler daha çok batı bölgelerinden. 

 

 YÖNETİM KURULLARINDA KADINLARIN ORANI YÜZDE 13.82 

 

Yine web sayfasındaki verilere göre 100 üniversitenin yönetim kurullarında görev yapan 1483 akademisyenin 205'i yani yüzde 13.82'si kadın. 1278'i yani yüzde 86.18'i erkek. 

 

 BU ÜNİVERSİTELERDE KADINA YER YOK

 

Kadrosunda kadın doçent olmayanlar: Bingöl, Ankara Sosyal Bilimler, Hakkari, Iğdır, Kilis 7 Aralık, Milli Savunma ve Şırnak üniversiteleri. 
Kadrosunda kadın profesör olmayanlar: Bingöl, Bayburt, Ardahan, Ağrı İbrahim Çeçen, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Karaman, Kilis 7 Aralık, Milli Savunma, Siirt ve Şırnak üniversiteleri. 

 

 HANGİ ÜNİVERSİTELERDE KADIN REKTÖR YARDIMCISI VAR?

Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde 3 kadın rektör yardımcısı bulunurken 2 kadının rektör yardımcısı olduğu üniversiteler: Bilecik Şeyh Edibali 2, Boğaziçi 2, Ege 2, Mimar Sinan üniversiteleri.

1 kadının rektör yardımcısı olduğu üniversiteler: İTÜ, Çukurova, Uludağ, Hacettepe, Ankara, Dokuz Eylül, Çorum Hitit, İskenderun Teknik, Nevşehir Hacı Bektaşi Veli, Erzurum Teknik, Sinop, Batman, Kırklareli, İst Sağlık Bilimleri, Ankara Sosyal Bilimler, Alanya Alaaddin Keykubat, Kocaeli, Pamukkale. 

 

 HANGİ ÜNİVERSİTE SENATOLARINDA KADIN YOK? 

 

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi 507 kadın akademisyenin görev yaptığı eski, köklü ve aynı zamanda bölgede yeni kurulan pek çok üniversiteye kaynaklık yapan üniversite olmasına rağmen senatosunda kadın akademisyen yok. Yine senatolarında kadın akademisyen olmayan üniversiteler şöyle: Hakkari, Ağrı İbrahim Çeçen, Muş Alparslan, Bingöl, Iğdır, Siirt ve Hakkari üniversiteleri. 

 

 KADIN OLMAMASI BİLİNÇLİ TERCİH 

 

Alaaddin Dinçer çalışmanın sonuçlarını şöyle yorumluyor: 

YÖK'te Toplumsal Cinsiyet Eşitliği konusunda yapılanlar, geçtiğimiz yıllarda yayımlanan tutum belgesi, Akademide Kadın Çalışmaları Birimi ve bu birimin hem merkezi hem de yerel düzeyde gerçekleştirdiği konferanslar, çalıştaylar ve merkezi düzeyde yapılan açıklamalar çok değerli ve anlamlı. Ancak ortaya çıkan bulgular bu önemli çalışmaların karşılık bulmadığını ya da yasak savma babından ele alındığını gösteriyor. Üniversiteler erkek egemen. Veriler toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda başta köklü üniversiteler olmak üzere yüzde 90'ının sınıfta kaldığını gösteriyor. Kadınlara yönetim kurullarında yer verilmemesi bilinçli bir tercih. Bu da kadınların üniversitelerin yönetsel görevlerinden uzak tutulması gerektiğine inanan bir düşüncenin somut kanıtı. Bu tutumun üniversite özerkliğiyle açıklanacak bir yanı da yok. Kadınlar yönetimde "Cam Tavan" ile karşılaşıyor. Sorunun kaynağını kadının dışlanmasına yönelik örtük bakış açılarının yanı sıra, bilimsel bilgi alanının cinsiyetçi kodlarla düzenlenmesi gerektiğine inan anlayışta aramak gerek. Üniversitelerde cinsiyet eşitliğini sağlamaya dönük yasal mevzuatta gerekli değişiklikler cinsel ayrımcı dilden kurtularak bütüncül bir yaklaşımla yapılmalı. İki ve üç rektör yardımcısı olan üniversitelerin en az biri, dört ve beş olanların en az ikisi kadın olmalıdır. Senato ve yönetim kurullarına orta dönemde kadınların katılımı en az yüzde 40 olmalı.

09-01-2018


Etiketler

Paylaşın arkadaşlarınızı da bilgilendirin

Paylaş