Saraç, yeni rektörlük seçimini nasıl savundu?

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, kanun hükmünde kararname (KHK) ile üniversitelerdeki rektörlük seçimlerinin kaldırılmasına ilişkin, "Bu yasanın getirdiği en büyük imkan şu, ilk defa herhangi bir üniversitemiz için bütün Türkiye'deki insan havuzundan istifade etme imkanı doğdu" dedi.  

Saraç, üniversitelerdeki rektör seçimlerinin KHK ile kaldırılmasına ilişkin değerlendirmede bulundu. Saraç, rektörlük seçimlerinin daha önce üniversite, YÖK ve Cumhurbaşkanlığı olmak üzere üç aşamada yapıldığını hatırlatarak, rektörlük seçiminin ilk aşamasının kaldırıldığını, diğer iki aşamadaki seçimin devam ettiğini söyledi.  Rektörlük seçimlerinin üniversitelerde onulmaz yaralar açtığını, adeta ilelebet sürecek bir kan davasına dönüştüğünü dile getiren Saraç, bu husumet ortamının üniversitelerden kalkmasının sevindirici olduğunu belirtti. İşte Saraç’ın açıklamaları: 

‘PROFİLİ TARİF EDİN’ DİYORUZ: Yeni YÖK olarak, rektörlük seçimlerinde günümüze kadar hiç fikri sorulmayan asistanlar, idari personel ve öğrenciler dahil olmak üzere üniversitelerin tüm paydaşlarından görüş istedik. Ancak adaylarla ilgili görüş sormuyoruz. Bu üniversiteyi yönetecek rektörün, yani bu üniversitenin liderinin profilini bize tarif edin diyoruz. Bu kapsamda Sanayi ve Ticaret Odası başkanlarının, Kalkınma Ajansının sekreterlerinin hatta valilerin de görüşünü de aldıklarını anlattı.

FARKLI İLLERDE ARANAN PROFİLLER FARKLI OLMALI: Yıllardır Hakkari Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi rektörü aynı profilde seçildiği bir dönem yaşanıyor. Farklı illerdeki üniversitelerde aranan profillerin farklı, aynı olmaması gerektiğini, bu nedenle profile önem verdiklerini dile getirdi.

400’E YAKIN MÜRACAAT OLDU: 400'e yakın müracaat yapıldı. Arkadaşlarımız bugün ve yarın da sürdürecekler mülakatları. Elimizdeki profile, bu malzemeden uyanları tespite çalışıyoruz. Her il için farklı bir profil. Daha sonra seçim yaparak üçe indireceğiz. Cumhurbaşkanımız da tabii ki bir seçim yapacak ve rektörlük süreci tamamlanacak.

DEĞERLENDİRMESİ 4 YIL SONRA YAPILABİLİR: Bir rektör seçildiğinde performans değerlendirmesi ancak 4 yıl sonra yapılabilir. Biz istiyoruz ki artık ikinci yılın sonunda rektörlerimizi çağıralım, 'Koyduğunuz hedefler nelerdir, onların ne kadarını gerçekleştirdiniz, gerçekleştiremeyişinizin sebepleri nelerdir?' diye soralım. Onları raporlandıralım. Sayın Cumhurbaşkanımıza bu raporu, her bir rektörle ilgili müstakil olmak üzere sunalım, arz edelim istiyoruz.

SİSTEMİ ‘HESAP VEREBİLİRLİK’ ÜZERİNE İNŞA EDİYORUZ: Rektörün iki yıllık performansını değerlendirirken, aynı şekilde öğretim üyelerinden, asistanlar ve öğrenciler dahil üniversitenin tüm bileşenlerinden görüş alacağız, sistemin bütünüyle "hesap verebilirlik" üzerine inşa edilmesi için çalışıyoruz. 

PROFİL TESPİT EDİYORUZ: Üniversite ziyaretlerinde öğrencilerle bir araya geldik, onların görüşlerini, tespitlerini aldık. Yakın zamanda Tunceli Üniversitesine gittik ve öğrencilerle bir araya geldik. Öğrenciler, üniversitelerin sorunlarını tespit etmekte öğretim üyeleri kadar isabetli.  Öğrencilere 'Kimi istiyorsunuz?' gibi bir soru sormuyoruz. 'Bu üniversitenin sorunları nedir?', 'Buraya nasıl bir rektör gerekir?' diye soruyoruz. Biz, profili tespit ediyoruz. 'Üniversitenin bileşenleri şöyle bir rektöre ihtiyaç olduğunu tespit etti' diyoruz. O profile uygun müracaatları ele alıyoruz.

SİSTEMİN AKSAYAN YÖNLERİ VARDI: Daha önce uygulanan üniversitelerdeki rektörlük seçimlerinde aksayan yönleri bulunuyordu. Başarılı olacağını düşündükleri ancak fazla oy alamayan rektör adaylarına mülakata geldiklerinde 'Neden bu kadar az oy aldın?' diye sorduğumuzda şu cevapları aldık: "Bir hocamız, 'Doğu'da biz dedik ki, günü birliğine hocalar geliyor, kurumsal bir aidiyet oluşmuyor, öğrencileriyle ilgilenme olmuyor. Ben, rektör olduğumda herkes mesai günlerinde burada olacak dedim. Kimse oy vermedi.' diyor. Bir hocamız da dedi ki 'Atama yükselme kriterleri getireceğim, dedim. Hiç kimse, yükselemem diye oy vermedi.' Dolayısıyla sistemin bütününe bakın. Şu üniversitede iyi gidiyor demek sistemin bütününü ıskalamaya da yol açabilir."

ÖĞRETİM ÜYELERİMİZ ÇOK RAHATLADI: Üniversitelerdeki rektörlük seçimlerinin bir parti yarışı şekline dönüştü. Seçimlerin kaldırılmasında başta rektörler olmak üzere öğretim üyelerimiz çok rahatladı. Biz de yasamaya müteşekkiriz.

TÜRKİYE’DEKİ İNSAN HAVUZUNDAN İSTİFADE İMKANI DOĞDU: Akademide üç yıllık bir tecrübesi bulunan bir kişinin rektör yapılmaması için herhangi bir engel yok. Bir önceki sistemden bu aşamaya geçişin yumuşak geçiş olması gerektiğini düşünüyoruz. Yeni YÖK olarak anahtar kavramımız hep tedricilik. Yasa diyor ki, 'Önerdiğimiz adaylar arasında tatminkar bir isim bulunmadıysa ve zamanında önerilerimizi yenilemediysek Cumhurbaşkanlığı makamınca resen atama yapılabilir.' Bu yasanın getirdiği en büyük imkan şu, herhangi bir üniversiteye rektör seçimi için bütün Türkiye'deki insan havuzundan istifade etme imkanı doğdu ilk defa. Bazı üniversitelerde bakıyoruz çok az müracaat oluyor. Mesela 4-5 kişinin müracaat ettiği üniversitemiz var bu aşamada. Onlar da mesela tatminkar bulunmaz ise böyle bir durumda YÖK'ün bir rektörlük teklifi götürmesi de bu sistem içinde söz konusu. Bu mümkün.

DOKTORA BURSLARI İÇİN BAŞKA KURUMLARDAN DA BURS ALINABİLECEK

Saraç, 100 tematik alanda 2 bin kişiye yönelik başlatılan "100/2000" doktora burs programına ilişkin yaptığı değerlendirmede de belirlenen alanlar arasında bilgi güvenliği, insansız sistemler, akıllı ulaşım sistemleri, yenilenebilir enerji kaynakları, akıllı malzemeler, sensör teknolojileri, sürdürülebilir ve akıllı kentler, sağlıkta moleküler patoloji, moleküler farmakoloji, nörofizyoloji, gen tedavisi ile mimarlık gibi bölümlerin bulunduğunu aktardı.

Sosyal bilimlerde ise fikri mülkiyet, deniz ticaret ile rekabet hukuku, Afrika ve Balkan çalışmaları, travma psikolojisi, göç çalışmaları, uluslararası güvenlik ve terör, İbranice, Ermenice gibi alanların belirlendiğine işaret eden Saraç, bunların Türkiye'de uzmanının çok az olduğu ve interdisipliner alanlar olduğunu söyledi.

Verilecek burs miktarının da aylık bin 550 lira olacağını hatırlatan Saraç, öğrencilerin KYK gibi başka kurumlardan da burs almasının önünde engel bulunmadığını ifade etti.

Saraç, yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye'deki eğitimlerinin ardından ülkelerine dönme mecburiyetlerinin bulunduğuna işaret ederek, Türkiye'de ilk kez yabancı öğrencilere kendi ülkelerinde iş garantili öğrenim bursu verilmesini içeren bu uygulamanın Pakistan ve Azad Keşmir uyruklu öğrencilerle başlatıldığını hatırlattı.

Bu blog AA abonesidir.