TIMSS Eğilimler Araştırmasında dezavantajlılar daha başarısız

TIMSS (Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimler Araştırması) 2015 4/8. sınıf 2015 matematik ve fen raporu PISA Raporundan önce yayımlandı. Yayımlanan bu raporda yer alan sonuçlar PISA Raporunda yer alan sonuçlar ile çok benzerlik göstermektedir. Lakin raporda yer alan bulgular kamuoyunda kendine PISA sonuçları kadar yer bulamadı. Oysa her ikisi de Türkiye’nin eğitim sisteminin geldiği yeri göstermesi bakımından önemli bulgular içeriyor.  Hem TIMSS hem de PISA 2015 yılında yapıldı. PISA 3 yılda, TIMSS 4 yılda bir yapılıyor. Türkiye ilk defa 2015 yıllında 4 ve 8.sınıflar ile katıldı.2011 ve öncesinde bu sınavlara sadece 8.sınıflar katılnaktaydı.2015 yılında bu sınavlara katılan 4.sınııflar 2012’de yürürlüğe konulan 444’lük modelin ilkokula başlayan öğrencileridir. 

TIMSS Eğilimler Araştırma Raporunda her iki dersin analiz, araştırma ve sonuç bulguları 10 bölüm 16 alt başlıkta değerlendirilmiştir. TIMSS 2015’e Türkiye genelinden (kırsal bölgeleri dahil) 13 bölgeden 4. sınıflar için 260 okuldan 6 bin 456 öğrenci, 8. sınıflardan 238 okuldan 6 bin 79 öğrenci katılmıştır. Okullar rastgele seçilmiştir. Her iki sınıf düzeyinde sınava en çok öğrenci İstanbul’dan 2 bin 29,en az öğrenci ise 380 öğrenci ile Batı Marmara Bölgesinden olmuştur. 4. sınıfmatematik öğrenme alanlarının dağılımı sayılar yüzde 50,geometrik şekil ve ölçümler yüzde 35, bilişsel alanların dağılımı bilme yüzde 40, uygulama yüzde 40, akıl yürütme yüzde 20 oranları şeklinde oluşmuştur. 

8. sınıfların matematik öğrenme alan dağılımları; sayılaryüzde 30,cebir yüzde 30, geometri yüzde 20, veri ve olasılık yüzde 20, bilişsel alan dağılımı ise; bilme yüzde 35,uygulama yüzde 40,akıl yürütme yüzde 25 oranları şeklinde oluşturulmuştur. Fen bilimlerinin öğrenme alanlarının dağılımında; 4. sınıflar canlı bilimleri yüzde 45, fiziksel bilimler yüzde 35,yer bilimleri, 8. sınıflar biyoloji yüzde 35,fizik yüzde 25, kimya yüzde 20,yer bilimleri yüzde 20 oranı şeklinde dağıtılmıştır. Bilişsel alan dağılımında;4.sınıflar yüzde 40 bilme, yüzde 40 uygulama, akıl yürütme yüzde 20, 8. sınıflar dağılımında; bilme yüzde 35, uygulama yüzde 35, akıl yürütme yüzde 30 oranında dağıtılmıştır. Hem 4 hem de 8. sınıf düzeyinde matematikte erkekler, fen bilgisinde kızlar önde görünmektedir. 

4. sınıflar matematikte en yüksek 618puan ile Singapur 1.sırada, TIMSS sıralamasının orta sırasında Hırvatistan 502 puan, Kuveyt 353 puan ile en altta 49. sırada yer almaktadır. Türkiye bu kategoride 483 puan ile 36.sırada bulunmaktadır. Türkiye puanını 2011’e göre 14 puan artırmıştır. Ancak diğer ülkelerde puanlarını artırdığı için sıralamada çok önemli bir değişiklik olmamıştır.8.sınıflar açısından matematikte en yüksek Singapur 521 puan ile ilk sırada yer alırken, İsveç 501 puan ile ortada, Suudi Arabistan 368 puan ile en altta 39.sırada yer almıştır. Türkiye bu kategoride kendine 458 puan ile 24.sırada yer bulabilmiştir. Matematiğin 4 aşamalı puanlamaya göre düzey sıralamasında 4.sınıflarda Türkiye orta düzeyde yer alırken,8.sınıfta alt düzeyde yer almaktadır.

2015’te 4. sınıf matematik bölge başarı ortalamalarında Batı Karadeniz 530 puan ile en başarılı bölge olurken, başarı puanı en düşük bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmuştur. Ortadoğu, kuzeydoğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinin başarı ortalaması Türkiye’nin bölgeler ortalamasının altındadır. Matematikte 8. sınıflarda en başarılı bölge Batı Marmara Bölgesi olup, en başarısız bölge Ortadoğu Anadolu Bölgesi olmuştur. Doğu Marmara, Ortadoğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin puan ortalamaları Türkiye puan ortalamalarının altındadır. 

4. sınıf fen bilgisinde; ilk sırada Singapur 590 puan ile yer alırken, TIMSS ortalamasında Yeni Zelanda 506 puan, Kuveyt 337 puan ile son sıra olan 47. sıradadır. Türkiye bu alanda 483 puan ile 35.sıradadır.8.sınıflar fende ilk sırada 497 puan ile Singapur, TIMSS ortalamasında 33. sırada 507 puan ile İsrail, son sıra olan 39.sırada ise Güney Afrika yer almaktadır. Türkiye bu kulvarda 491 puan ile 21.  sırada bulunmaktadır. 4 ve 8. sınıflar 2011’e göre puanlarını artırmışlardır. Konular değerlendirmesinde 4.sınıflar canlı bilimlerinde,8.sınıflar yer bilimlerinde diğer alanlara göre daha yüksek puanlar elde etmiştir.

2015’te 4.sınıflar fen bilgisinde en başarılı bölge Batı Karadeniz olurken, başarısı en düşük olan bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmuştur.8.sınıflarda en başarılı bölge Batı Marmara Bölgesi olurken, bölgeler başarı sıralamasında Ortadoğu Anadolu Bölgesi son sırada yer almıştır. 

İlkokul öncesi okuma yazma ve işlem aktivitelerine katılanlar katılmayanlara göre daha başarılıdır.Bu etkinliklere sık sık katıldım diyenler TIMSS ortalamasının çok altındadır.Bazen katıldım ya da hiç katılmadın diyenler TIMSS ortalamalarının üzerindedir.Okulöncesi eğitim alanların başarısı almayanlara göre daha yüksektir. Benzer durum TIMSS ortalamaları için geçerlidir. Her iki sınıf düzeyinde ekonomik olarak avantajlı evlerden ve okullardan gelenler dezavantajlı evlerden gelenlerden daha başarılıdır. Okul koşulları proplemsiz olanlar problemli olanlara göre daha başarılı olmuştur. Derslerle ilgili ev olanakları ve evde kaynakları daha çok olanlar olmayanlaragöre başarı oranı daha yüksektir.

4 VE 8. SINIFLAR İÇİN DİĞER GENEL BULGULAR

-işdoyumu daha yüksek olan öğretmenlerin okuttuğu öğrenciler, iş doyumu düşük olanlara,

-arkadaş zorbalığına uğramayanlar uğrayanlara,

-kıdemli öğretmenlerde okuyan öğrenciler kıdemi az öğretmenlerde okuyanlara,okul müdürü kıdemli olanlar olmayanlara,

-matematik dersinin çeşitli seminer aktivitelerine katılan öğretmenlerde okuyan öğrenciler katılmayanlara,devamsızlık yapmayanlar az ya da çok devamsızlık yapanlara,

-matematik dersini sevenler, ilgi duyanlar ile bu derste kendine çok güvenenler, kendine güvenmeyen, sevmeyen ve ilgi duymayanlara,

-okula aidiyet bağı güçlü olanlar olmayanlara göre daha başarılıdır.

-Her iki sınıfın öğretmenleri büyük oranda lisans bölümü mezunudur.

TARTIŞMA VE SONUÇ

4 ve 8.sınıf düzeylerinde uluslararası ölçekte yapılmış olan bu sınavlar eğitim sisteminde var olan önemli sorunların yeniden gün yüzüne çıkmasını ve kendi gerçeklerimizle yüzleşmemizi sağlamıştır. Yapılan sınav ve araştırmalar aynı zamanda ülkemizdetoplumsal yoksulluk ve yoksunluğu yaşayan ve eğitim alma umuduyla okula giden çocukların başarısı üzerindeki etkisinin ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Okulda başarıyı etkileyen bir başka etkende öğretmenlerin iş doyumu ile deneyim ve tecrübesidir. Ev ortamları, teknolojik imkan ve kaynakların varlığı ile bunlara erişimin olanaklarının çokluğu başarı çıtasını yükselten etmenler arasında önemli yer tutmaktadır. Okula aidiyet duygusu, derslere duyulan sevgi ve konulara hakim olma bilginin kalıcılaşmasına ve becerilerin gelişmesini güçlendirmektedir. 

Eğitime yapılan yatırım ülkenin ve toplumun geleceğine yapılan yatırımdır. Ayrılan kaynakların adil paylaşımı, doğru zamanlı ve yerindelik temelli kullanımı çocukların başarımının yükseltilmesine, eğitim hizmetine bütün bireylerin eşit erişiminin önündeki engellerin kaldırılmasına etkisi büyüktür. Yapılan bütün araştırma ve saha çalışmalarında bu gerçek ortaya çıkmaktadır. Yapılan bu tür sınavlara büyük övgüler ya da yergiler yapmak yerine, başarısızlıkların nedenlerine odaklanmak, sonuçlardan dersler çıkarmak daha anlamlı olacaktır.Bu yaklaşım gerilemeyi durduracak, gelişme ve ilerlemeyi olumlu yönde etkileyecektir.