2023 LGS: Eğitimciler Ocak ayı örnek sorularını nasıl değerlendirdi?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2022-2023 eğitim öğretim yılında sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına yönelik Haziran ayında yapılacak Liseye Geçiş Sınavı'na (LGS) ilişkin Ocak ayı örnek soruları yayımladı.

Peki eğitimciler ocak ayı örnek sorularını nasıl değerlendirdi?

FMV AYAZAĞA IŞIK ORTAOKULU EĞİTİMCİLERİ NASIL DEĞERLENDİRDİ?

Türkçe Bölüm Başkanı Sennur Karanlık: Ocak ayı örnek sorularına baktığımızda öncelikle soruların orta zorlukta olduğunu görüyoruz. Bu sette 1. yarıyıl Türkçe dil bilgisi kazanımlarına yer veren sorular ( fiilimsi, cümle ögesi gibi)  bulunmamaktadır. Verilen metinden yararlanarak söz öbeklerinin anlam ve yerini tahmin etme, okuduklarından çıkarım yapma, söz sanatı bulma, birden fazla kazanımı ölçen soru tipi (anlatım biçimi, sözcük anlam), büyük harflerin kullanımı, noktalama işaretlerinden iki noktanın kullanımı kazanımlarına yer verilmiştir. Ekim ayı örnek sorularında noktalama; kasım ayında yazım, aralık ayında noktalama kazanımı sorularına yer verilirken ocak ayı örnek sorularında hem yazım hem noktalama sorusu yer almıştır.

HANGİ SORULAR YER ALMADI?

Görsel yorumlama, infografik, sözel mantık, muhakeme soruları ocak ayı örnek soruları içinde yer almamıştır.

Soruların geneli temel beceri ve yetkinlikler yanında bilgi de ölçmektedir. Türkçe dersinin amaçları göz önüne alındığında sorular içerik, nitelik ve amaçlar bakımından uygundur.

1. SORU: Bu soruda metnin anlam akışına göre uygun sözcük gruplarının yerleştirilmesinin istendiğini görüyoruz. Orta zorlukta bir sorudur.

2. SORU: Cümlede anlam kazanımlarında yer alan öznel anlatım konusunu “yorum cümlesi” ifadesi ile sormuştur. Kolay bir sorudur.

3. SORU: Bu soruda söz sanatlarından benzetme sorulmuş ancak bilgi öncülü verilmemiş; benzetmenin sadece benzeyen ve benzetilen unsurları verilmiştir. Zora yakın bir soru olarak nitelendirilebilir.

4. SORU: Verilen metne bağlı olup birden fazla kazanım ölçen bir sorudur. Hem sözcük anlam sorulmuş hem de anlatım biçimleri sorgulanmıştır. Orta zorlukta bir sorudur.5. SORU: Verilen öncüllerle bir kitabın künyesinin oluşturulması istenmiştir. Bu soruda birden fazla kazanım ölçülmüştür. Sıralama, noktalama ve yazım kuralları kazanımları sorgulanmıştır.

6. SORU: Düzyazı türünün dizelerle ifade edilmesinin beklendiği bir sorudur. Metin türleri arası aktarımı ölçmektedir.

7.SORU: Verilen yargılardan yola çıkılarak örneklerin bulunmasının istendiği bir sorudur. Orta zorluktadır.

8.SORU: Bu soru tipi daha önceki örnek sorularda da karşımıza çıkmıştır. Verilen metinden hareketle soru yazma istenmiştir.

9. SORU: Büyük harflerin kullanımı kazanımını, ölçen bir sorudur.

10.SORU: İki noktanın, kendisinden sonra açıklama getirilecek cümlenin sonunda kullanılır işlevini ölçen bir sorudur.

MEB örnek Türkçe soruları; okuma alışkanlığı yerleşmiş, okuduğunu anlayıp yorumlayabilen, bilgiyi transfer edebilen öğrenciler için çözülmesi zor sorular değildir.  

BOL ŞEKİLLİ SORULAR

Matematik Bölüm Başkanı  İsmail Yılmazgüç: Ocak ayı matematik sorularını incelediğimizde şekil okuma ön plana çıkmıştır. Satır aralarında geçen detaylar sorunun çözümünde kritik öneme sahiptir. Öğrencilerin sabırlı bir şekilde yazarak inceleme yapmaları ve matematiksel ilişkiyi yorumlamaları doğru yanıta ulaşmalarına yardımcı olacaktır.

1. soruda aralarında asal sayılar ile ilgili bir soru şekil üzerinde sorulmuştur. Öğrencilerin sayıları deneyerek bölenlerini düşünmesi ve olmayan şıkkı bulması gerekmektedir.  2. soruda çok zor olmayan bir olasılık hesabı sorulmuştur.  Bu soruda en az ifadesi ile öğrencilerin yorum yapması beklenmiştir. 3. soru kareköklü sayılarla ilgili çoklu kazanım sorusudur. Öğrencilerin şekli okuması ve işlemleri yapması gerekmektedir. 4. soru tam kare doğal sayılarla ilgili bir sorudur. Bu soruda soru kökündeki çeldirici ifade çok kuvvetlidir. Yine seçenekteki sayılar arasından seçim yaparak en büyüğü bulması gerekliliği soruyu zorlaştırmıştır. 5. Soru öğrencilerin görselden faydalanarak problem durumunu yorumlamasını gerektiren bir EKOK sorusu olmasına rağmen sonuç bilimsel gösterimle istenmiştir. Ayrıca litre-mililitre dönüşümü yapılması gerekmektedir. Sonuç olarak bu soru çoklu kazanım ölçmektedir. Bu soru ile ilgili eklemek istediğim bir diğer nokta da soruda birim dönüşümü olmasına rağmen dönüşüm bilgisinin soru girişinde öğrenciye verilmemesidir. Öğrenciden bu bilgiye ön koşul olarak sahip olması beklenmiştir.  6. soruda cebirsel ifadeler, özdeşlikler ve çarpanlara ayırma konusu kazanımları geometrik olarak şekil üstünde ele alınmıştır. Öğrencilerden çevre hesabı ile elde ettikleri cebirsel ifadeyi çarpanlarına ayırarak bir birim karenin kenar uzunluğu bulmaları ve sonrasında alan hesabına yönelmeleri beklenmiştir. Bu noktada görsel becerileri yüksek olan öğrenciler üçgen ve yamuğu birleştirerek kare yapmayı düşünüp soruyu kolay bir şekilde çözebilirler.  7. soruda olasılık hesabı kartlar üzerinden sorulmuştur. Verilen ifadeye göre olmama durumu denenerek sonuca ulaşılmaktadır. Bu soruda opsiyonel düşünmenin önemi ortaya çıkmaktadır. 8. soruda cebirsel ifadeler konuna ait beceri kazanımları geometrik olarak sorulmuştur. Her zaman karşımıza çıkan soru tarzını öğrencilerin yapmasını bekliyoruz. 9. soruda daire grafiği sorusu daha önceki grafik sorularına göre kolay sorulmuştur. Yüzde hesabını yapan ve hızlı işlem yapan öğrenciler soruyu rahat bir şekilde yapacaktır. 10. soruda olasılık hesabı yine deneyerek yapılması gereken bir sorudur. 

Genel olarak baktığımızda soruların neredeyse tamamında şekil veya grafik kullanılmıştır. Şekil okuyarak çözmemiz gereken sorular oldukça fazladır. Birkaç soruda çeldirici kuvvetlidir. Deneme soruları ön planladır ve özellikle zor diye nitelendirdiğimiz sorular bu tarz sorulardır.   

FEN BİLİMLERİ: ÇELDİRİCİ YERİNE KAZANIM BİLGİSİ

Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Özge Dal: Soruların geneli incelendiğinde geçmiş yıllardaki örnek sorulara göre; görece daha kısa ve net oldukları, çok güçlü çeldiricilerin yerini daha kazanım bilgisini orta düzeyde kullanmaya yönelik sorulara bıraktığı görülmüştür. 

1. SORU: Verilen şekil üzerinden genlerin oluşumunda nükleotitlerin işlevinin yorumlanması istenmektedir. Şekil doğru ve dikkatle yorumlandığı takdirde sorudaki şekilde verilen her genin yapısında aynı sayıda nükleotit olduğu görülecektir. Tüm genlerde aynı 4 çeşit gen bulunur. Bu sebeple soruda genlerin birbirinden farklı olmasını sağlayan şeyin nükleotitlerin sıra ve dizilimlerinin farklı olmasından kaynaklandığının yorumlanması istenmektedir. Yanıltıcı bir seçenek olarak öne çıkabilecek D seçeneğinde verilen genlerin sayısının canlı çeşitliliğine etkisi soruda örneklendirilmemiştir. Orta zorlukta bir sorudur.
2. SORU: Bezelye kalıtımı ile ilgili klasikleşmiş bir soru tipidir; dış görünüşü verilen bezelyelerin genotipleri bilinmeyen bezelyelerin genotipleri, çaprazlama örneği üzerinden yorumlanabilmektedir. Bezelyelerde meyve renginde yeşil rengin baskın olduğu soruda verilen çaprazlama örneğinden çıkarım yaparak bulunabilmektedir, çünkü iki yeşil bezelyenin çaprazlanmasıyla sarı bezelye elde edilmiştir. Bu durumda, dış görünüşleri yeşil ata canlılarda sarı meyve geni çekinik olarak bulunmaktadır. Dolayısıyla 1 ve 2 numaralı bezelyeler melezdir. Soruda bu bilginin üç ayrı ifadede yorumlanması istenmektedir. Çekinik özellik olan sarı meyvenin yavru bezelyelerde ortaya çıkabilmesi için yavru bezelyelerin saf çekinik olması gerektiğine dikkat edilmelidir. Orta zorlukta bir sorudur.
3. SORU: Sıvı basıncında kontrollü deney tasarlamaya yönelik, dikkat ölçen, orijinal bir sorudur. Soruda verilen ayırma hunisinin yarısından itibaren alt ve üst hacimleri eşit değildir. Hunilerin alt kısmında bulunan sıvıların daha az alan kapladığı fark edildiği takdirde, soruda istenen şekilde karşılaştırmalar yapılabilecektir. Önce numaralandırılmış kaplara ayırma hunisi açıldığında hangi sıvıdan ne kadar dolacağının yükseklikler çizilerek gösterilmesi gerekmektedir Sıvı basıncının yoğunlukla ilişkisini bulabilmek için şıklar denenerek farklı yoğunlukta ancak aynı yükseklikte sıvılarla dolu kaplar; derinlikle ilişkisini bulabilmek için ise aynı cins sıvının farklı derinlikte olduğu kaplar seçilmelidir. Soru şekli çok dikkatli yorumlamayı istediği için zor kabul edilebilir.
4. SORU: Periyodik tablonun genel özelliklerini bilmeyi ve grafik yorumlamayı gerektiren bir sorudur. Periyodik tablo üzerinde bulunan farklı element örnekleri verilmiştir. Verilen grafikte ise bu elementlere ait bilinmeyen bir özelliği tabloda daha ileride bir elemente gidildikçe arttığı görülmektedir. Elementlerde giderek artan bu özellik periyodik tabloda elementler atom numaralarına göre dizildikleri için atom numarası olabilir, ancak periyot numarası veya grup numarası olamaz. Bunun sebebi, verilen periyodik tabloda bazı elementlerin periyotlarının, bazılarının da gruplarının aynıyken grafikte bu özelliğin herhangi iki element için aynı olmadığı görülmektedir. Soru orta zorlukta kabul edilebilir. 
5. SORU: Periyodik tablo ile ilgili, bir önceki soruya göre daha detaylı bilgilere hakim olmayı gerektiren; zor bir sorudur. Üç farklı öğrencinin periyodik tablodan farklı kesitler aldığı belirtilmiştir, bu kesitlerin özellikleri tanımlanmıştır ve alınan kesit hangisi olamaz diye sorulmaktadır. Çözüm için tüm şıkların denenmesi mecburidir. Soruyu zorlaştıran özelliklerden bir tanesi A şıkkında verilen kesit soru kökünde verilen iki ayrı ifade için de doğrudur, bu çeldiricilerden bir tanesi aslında B şıkkındaki kesit için yazılmıştır. Acele etmeden tüm şıkların dikkatle denenmesi durumunda D seçeneğindeki kesite ait bir bilginin soru kökünde olmadığı görülecektir.
6. SORU: Fiziksel ve kimyasal değişimler ile ilgili şekilde verilen deney üzerinden yorum yapılması istenmektedir. Kimyasal değişimle ilgili soruda yer alan “bozulma, topaklanma” gibi anahtar kavramlara dikkat edilerek çözülmesi gerekmektedir. Ayrıca fiziksel değişimde tanecik yapısının korunduğunu, kimyasal değişimde ise tanecik yapısının değiştiğini bilmek gerekmektedir. Soru kolay bir soru olarak değerlendirilebilir.
7. SORU: Bu soru kimyasal tepkimelerin temel özelliklerini yorumlamayı gerektirecek şekille verilmiş bir modelleme içermektedir. Kırmızı ve mavi topun tepkimeye girerek yeşil top oluşturması kimyasal tepkimeye giren iki maddenin farklı bir madde oluşturmasına benzetilmiştir. Doğruluğu kesin olmayan ifade sorulmuştur, tepkimeye giren maddelerin element olması sadece bir ihtimaldir ve kesin değildir. Bu maddelerin ikisi de veya yalnızca bir tanesi bileşik olabilir. Diğer şıklardaki ifadeler, tepkimeye giren maddelerin kimyasal özelliklerini kaybetmesi gibi, tepkimelerin genel özellikleri bilindiği takdirde yapılabilir.
8. SORU: Asit-metal tepkimeleri ilgili bir deneye ilişkin hem soru kökünde detaylı bir açıklama, hem de görsel verilmiştir. Asit-metal tepkimesinden tuz ve oksijen gazı çıkacağını bilmek bu soruya benzer soruların çözümünü kolaylaştıracaktır. Oksijen gazının yanıcı bir gaz olduğu ve çinkonun erimediği, tepkimeye girdiği için başka bir bileşiğin yapısına katıldığı bilgilerinin de sorunun çözümü için bilinmesi gerekmektedir. Ağzı açık bir deney kabında tepkime gerçekleştikten sonra toplam kütlenin azalacağını yorumlamak da gerekmektedir. Gerekli tüm bilgiler göz önünde bulundurulduğunda soru zorlayıcı kabul edilebilir.
9. SORU: Üç ayrı ayracın limon suyu ve sodyum karbonat sulu çözeltisine hangi tepkileri verdiği soruda verilmiştir. Burada limon suyunun asit, sodyum karbonatın bazik özellikte olduğu yorumlanarak bu ayraçların asit ve bazlarla verdiği tepkiler yorumlanmaktadır. Birinin asit, diğerinin baz olduğu bilinen K ve L maddelerine bu ayraçlar damlatıldığında oluşabileceklerin incelenmesi gerekmektedir. Soru uğraştırıcı, vakit ve dikkat isteyen bir sorudur.
10. SORU: Asitlerin özellikleri ile ilgili, iklim değişikliğine sebep olan sera gazı karbondioksitin okyanus tarafından emilimi üzerinden okyanuslardaki değişimin yorumlanması istenmiştir. Kısa bir metin yorumlama sorusudur ve aynı zamanda asitliğin arttığı ortamda pH değişiminin yorumlanması gerekmektedir. Soru kolay bir soru olarak değerlendirilebilir.

TC İNTILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: BECERİLER ÖLÇÜLÜYOR

Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı Keziban Erdoğan: T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ocak ayı örnek soruları incelendiğinde Bir Kahraman Doğuyor ünitesinden 1 soru, Milli Uyanış ünitesinden 1 soru, Ya İstiklal Ya ölüm ünitesinden ise 3 soru sorulmuştur. Sorularda harita okuma, paragraf yorumlama, çıkarımda bulunma, kavram bilgisi ölçme ve bilgiyi ayırt etme becerilerinin ölçüldüğünü gözlemliyoruz. Sorularda verilen paragraflarda öğrencilerin verilen bilgiyi kullanabilmesi için soru içindeki kavramlara hâkim olması gerekmektedir. Dolayısıyla sorular ne kadar yorum soruları gibi gözükse de kavram bilgisi de örnek sorularda belirleyici olmaktadır. Harita okuma sorusunda farklı bir yöntem uygulanmış, harita okuma becerisini ölçmek yerine paragrafı dikkatli okuma ve paragraftan hareketle bilgiyi haritaya yansıtma istenmektedir. Bu soruda da öğrencinin haritayı okuma becerisine gayet hâkim olması gerekmekle birlikte dikkat ölçmektedir. 3. soruda Doğu Cephesi ile doğu sınırı kavramlarının farklı olduğu öğrencilere öğretilmek istenmektedir. Sorulara genel olarak bakıldığında dikkatli olan ve kavram bilgisine hâkim olan bir öğrenci bu soruları çok rahat bir şekilde yapabilir. Sorular içerisinde en eleyici olan haritalı soru olmuştur.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: ANLAM ÇIKARMAYA YÖNELİK SORULAR

Birinci soru ‘’Kader ve Kaza’’ ünitesinden gelmiştir. Soruya bakıldığında paragraftan anlam çıkarmaya yönelik olduğu görülmektedir. Ayrıca, şıklarda üniteye ait kavramları vermesi, kavram bilgisini de ölçmeye çalıştığını göstermektedir. Bununla birlikte ikinci soru ise ‘’Zekât ve Sadaka’’ ünitesinden gelmiştir. Soru ilk bakıldığında sadakayı cariyeyi tanımlayarak şıklardan yola çıkarak çıkarım yaptırmaya yöneliktir.  Öncüllerde yer alan şıklarla sadakayı cariye çıkarımı yaptırmak istenmiştir. Üçüncü soru da‘’ Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiştir. Hz. Muhammed’in sözü verilmiş, şıklardan da bu sözle paralel olan ayetin bulunması hedeflenmiştir. Dördüncü soru  ‘’ Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiştir. Dinin korunmasını hedeflediği 5 temel ilkenin bağlamına uygun örnekler verilmiş, bu örneklerden hangisinin hangi temel ilkeye denk düştüğü sorulmuştur.  Beşinci soru ‘’ Din ve Hayat’’ ünitesinden gelmiştir. Ayet verilmiş, ayetten ünite bütünlüğünü dikkate alarak çıkarım yapılması beklenmiştir. Sorular zorluk derecesi bakımından ortalamadır.

İNGİLİZCE: GÜNLÜK HAYAT SORULARI

Yabancı Diller Bölüm Başkanı Deniz Cantimur Akarı: Ocak Ayında yayımlanmış olan İngilizce örnek sorulara baktığımızda soruların ilk 4 üniteyi kapsadığı, MEB müfredatının kazanımlarına paralel olduğu gözlemlenmektedir.

Sorularda bulunan metinler günlük hayatta karşımıza sık sık çıkan oyun kartları, telefon görüşmesi, haftalık plan gibi içeriklerdir. Bu sorular ile öğrencilerin çıkarımda bulunma, okuduğunu anlama, analiz yapma becerileri ölçülmektedir.

5 sorunun birinde olumsuz soru kökü kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca, öğrencilerimizin çeldirici olarak verilen kalıp ve kelimelere hakim olmaları büyük önem kazanmaktadır.

Yayımlanan sorular incelendiğinde öğrencilerden, verilen görseller ile metinler arasında bağlantı kurmaları, yorum yapmaları ve bilgi transferini gerçekleştirmeleri beklenmektedir.

Soruların dili anlaşılır ve açıktır. Okuma alışkanlığı ve çıkarım yapma becerisi edinmiş öğrencilerin soruları yapabileceğini düşünmekteyiz. Sorular orta zorluk seviyesindedir.

Öğrencilerimizin LGS sınavında başarılı olmak için ünitelerin kelime bilgisine hakim olmaları büyük önem kazanmaktadır. Sorular ve verilen çeldiriciler fazlasıyla dikkat gerektirmektedir.

1. soru- Olumsuz soru kökü kullanılmıştır, öğrencilerimizin sorularla cevapları eşleştirmesi, cevaplanmayan soruyu bulması gerekmektedir. Hedef kazanım öğrencilerimizin gençlerin günlük aktivitelerini anlatırken kullanılan ifade ve tamlamalara hakim olmalarıdır.

2. soru- Olumlu soru kökü kullanılmıştır, öğrencilerimizin hangi 2 mesajın aynı sebeple yazıldığını belirlemesi gerekmektedir. Hedef kazanım öğrencilerimizin ilgili kelimelere hakim olarak kısa ve basit düzeyde metinleri okuyup anlamalarıdır.

3. soru- Olumlu soru kökü kullanılmıştır, öğrencilerimizin yapılan telefon görüşmesinde yerleri farklı olması gereken 2 cümleyi bulması gerekmektedir. Hedef kazanım öğrencilerimizin bir telefon görüşmesinin doğal akışına hakim olmaları, verilen cümleleri sıralayabilmeleridir.

4. soru- Olumlu soru kökü kullanılmıştır, öğrencilerimizin yapılan telefon konuşmasını takip ederek söz konusu kişinin biletini bulması gerekmektedir. Hedeflenen kazanım öğrencilerimizin ilgili kelimelere hakim olarak kısa ve basit düzeyde metinleri okuyup anlamalarıdır.

5. soru- Olumlu soru kökü kullanılmıştır, öğrencilerimizin yapılan öneriye ilgili kişilerin katılıp katılamayacağını tespit etmesi gerekmektedir. Hedeflenen kazanım öğrencilerimizin gençlerin günlük aktivitelerini anlatırken kullanılan ifade ve tamlamalara hakim olmalarıdır.

ARI OKULLARI EĞİTİMCİLERİ NASIL YORUMLADI?

TÜRKÇE: ANLAMA VE YORUMLAMA SORULARI

2023 Ocak ayı LGS örnek soruları incelendiğinde soruların Millî Eğitim Bakanlığı’nın öğretim programında yer alan kazanımlara ve LGS’ye paralel olduğu görülmektedir. Temel dil ve okuma becerilerini; özellikle okuma, anlama, yorumlama ve okuduklarından çıkarım yapabilme düzeyini yoklayan soruların dili açık ve anlaşılırdır. Öğrencilerden sorulardaki içeriği yaşamla ilişkilendirerek verilen mesajları bulmaları; olaylar, durumlar ve nesneler arasındaki ilişkileri keşfederek sonuca ulaşmaları; metinde boş bırakılan yerleri doğru biçimde tamamlamaları, paragraftaki çıkarımları sentezleyerek yeni çıkarımlar oluşturmaları, metnin içeriği ve biçimi üzerine düşünmeleri, verilerden hareketle akıl yürüterek sonuca ulaşmaları istenmiştir.

BECERİLER YOKLANIYOR

Bir metnin genel anlamını kavramak için sözcükleri ve metni doğru okuyabilme, sonrasında çözümleyebilme, ifade edebilme, analiz-sentez yapabilme becerilerini yoklayan soruların uzun olmadığı görülmektedir.

1. soruda “Bağlamdan yararlanarak bilmediği sözcük ve sözcük gruplarının anlamını tahmin eder.”, 2. soruda “Okuduklarından çıkarım yapar ve 3. soruda “Metindeki söz sanatlarını tespit eder.” kazanımları yoklanmıştır. 4. soru birden çok kazanımı yoklayan bir sorudur. Bu soruda öğrencilerden; anlatım biçimlerini, mecazlı ifadeler içeren ve genelleme yapılan cümleleri tespit etmeleri istenmiştir. 5. soru; “Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.” kazanımı ile ilişkili beceri temelli bir sorudur. Öğrencilerden metin ile tabloyu karşılaştırıp ilişki kurması istenen bu sorunun güçlük derecesi orta düzeydedir. Bu soruda öğrencinin dikkat ve zaman yönetimi becerisi ölçülmektedir. Bu ayki örnek soruların içerisinde 6 ve 7. sorular belirleyici olarak dikkat çekmektedir. 6. soruda farklı türlerde -düzyazı ve şiir- metinler arasında karşılaştırma yapılarak metinde ifade edilmek istenen düşüncenin seçeneklerde verilen en uygun dizeyle ilişkilendirilmesi ve metinler arasında ilişki kurulması istenmiştir. 7.soruda ise öğrencilerin öncüllerde verilen ifadeleri doğru bir biçimde yorumlamaları ve seçeneklerde yer alan örnekler ile eşleştirebilmeleri beklenmektedir.

KAZANIM YOKLANIYOR

“Metinle ilgili sorular sorar.”, kazanımını yoklayan 8. soru öğrencilerin daha önceki örnek sorulardan alışık oldukları bir soru tarzıdır. 9. soruda öğrencilerden yazımı yanlış olan sözcüğü bulmaları istenmektedir. Daha önceki örnek sorulardan farklı olarak öğrenciden öncüldeki bilgiyi soruya transfer etmesi beklenmemektedir. Büyük harflerin ve -de/-ki ekinin doğru yazımı ile ilişkili olan soru, öğrencinin bilgisini doğrudan ölçmektedir. 10. soruda ise öğrencilerden noktalama işaretlerini doğru ve yerinde kullanması beklenmektedir. Açıklama yapılmadan önce iki nokta işaretinin kullanılması gerektiğini bilen öğrenciler, bu soruyu rahatlıkla çözebilir.

Bu ayki örnek sorularda dil bilgisi ve sözel mantık-muhakeme kazanımlarına yer verilmediği görülmektedir. Soruların geneli orta güçlüktedir ancak şunu da söylemek gerekir ki bilgiyi ölçen sorularda konuya hâkim olmak da çok önemlidir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: HARİTA SORULARI ÇIKTI

MEB’in ocak ayı örnek soruları incelendiğinde soruların “Bir Kahraman Doğuyor” , “Milli Uyanış” ve “Milli Bir Destan Ya İstiklal Ya Ölüm!” ünitelerinden hazırlandığı görülmektedir. Bu kapsamda hazırlanan sorular; paragraftaki bilgilerden, Milli Mücadele yıllarına ait alıntılardan, Mustafa Kemal’in sözlerinden hareketle doğru bilgiye ulaşma özelliği taşımaktadır. Bir süredir örnek sorularda yer almayan harita görsellerini analiz etme ve yorumlamaya dayalı soru tipine bu ayki örnekler içinde yer verilmiştir. Genel olarak çeldiricileri güçlü olmayan soruların orta güçlükte olduğu düşünülmektedir.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: GÖRSELLE DESTEKLENİYOR

Din kültürü ve ahlak bilgisi örnek sorularının, MEB Talim Terbiye Kurulu’nca yayımlanan şubat ayı sonuna kadar işlenmesi gereken 1 ve 2. ünitenin yanı sıra 3. ünite “Din ve Hayat” ünitesinin kazanımlarını da içerecek biçimde hazırlandığı görülmektedir. Kavram-metin ilişkilendirme becerisini ölçmeye yönelik iki soru örnekler arasında yer almaktadır. Görselle desteklenerek hazırlanan 4. sorunun günlük yaşam becerisi ile ilişkilendirildiği görülmektedir.  Ayrıca ayet ve hadislerden çıkarım yapmayı gerektiren sorular da örnekler arasındadır. Ocak ayı örnek sorularının aralık ayına göre çok daha kolay ve anlaşılır olduğu söylenebilir.

İNGİLİZCE: SORU KÖKLERİNE DİKKAT

Ocak ayı örnek sorularının yoğun olarak 4. üniteden (On the Phone) hazırlandığı görülmektedir. Bir soru “The Internet” ünitesinden hazırlanırken bir diğer soru ise “Teen Life” ve “In The Kitchen” ünitelerini kapsamaktadır. Örnek sorulardan 1. soru olumsuz soru köküne sahipken diğer dört soru ise olumlu soru köküne sahip sorulardır. İlk üç sorunun yapıları gereği kolay sorular olduğu düşünülmektedir. 4. soru, seçeneklerinde görseller kullanıldığı için dikkat gerektiren ve çeldiricileri güçlü bir sorudur. 5. soruda öğrencilerin tablo okuma becerilerini kullanmaları ve bu doğrultuda doğru yanıta ulaşmaları beklenmektedir.

MATEMATİK: İŞLEM GEREKTİREN SORULAR

Ocak ayı örnek sorularının genel olarak çok işlem gerektiren ve zaman alıcı sorular olduğu görülmektedir. Geçmiş aylarda olduğu gibi grafiklere, mantıksal temelli sorulara, basit geometri bilgisiyle çözülebilecek örneklere bu ay da yer verilmiştir. Çeşitli olasılıkları barındıran sorularda uygun olanı bulmak ve belirlemek, yanlış olanları elemek ve yanıtın doğruluğundan emin olmak gerekmektedir. Karmaşık ve aşamalı yapıya sahip sorularda soruların parça parça okunarak somutlaştırılması önemlidir.

Örnekler arasında yer alan 3. soru geometri ile kareköklü sayılar kazanımlarını birlikte kullanmayı gerektirdiği için güçlüğü yüksek ve dikkat çekici bir sorudur. Kareköklerle ilgili hazırlanan 4.soru ise tek kazanım içermesine rağmen anlaşılması zor, çeldiricileri güçlü bir soru olması nedeniyle öğrencileri çelişkiye düşürebilir. Olasılık konusundan hazırlanan 7.sorunun da güçlüğünün yüksek olduğu düşünülmektedir. Soruda üç olası durum da değerlendirilmek zorundadır. Bu sebeple dikkat ve düşünme gerektirmektedir. Okuduğunu anlama becerisi de bu soruda önem kazanmaktadır.

FEN BİLİMLERİ: GÜNLÜK HAYAT SORULARI

MEB tarafından yayımlanan ocak ayı örnek soruları incelendiğinde 2 sorunun 2. ünite “DNA ve Genetik Kod”, 8 sorunun ise 4. ünite “Madde ve Endüstri” ünitesinden hazırlandığı görülmektedir. Müfredata uygun ocak ayı soruları, günlük hayatla ilişkilendirilerek kurgulanmıştır. Sorular; öğrencilerin okuduğunu anlama, görsel verileri/grafikleri yorumlama becerilerinin yanı sıra üç boyutlu düşünme ve analiz becerilerini kullanmalarını da gerektirmektedir. 6 ve 7.sınıf kazanımlarını, 8.sınıf ile ilişkilendiren 3.soru ile bir deneyin içinde farklı bilgilerin kullanılarak öğrencilerin ayrıntılı düşünmelerini hedefleyen 8.soru dikkat çekici niteliktedir.