2023 LGS: Eğitimciler aralık ayı sorularını nasıl değerlendirdi?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) haziran ayında yapılacak ve sonuçları sınavla öğrenci alan liselere yerleştirmelerde kullanılacak Liseye Geçiş Sınavı (LGS) için örnek soruları yayımlamaya devam ediyor.

Örnek soru kitapçığında Türkçe, matematik, fen bilimleri alanlarından 10'ar soru; T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi ile İngilizce alanlarından ise 5'er soru olmak üzere toplam 45 soru yer alıyor. 8. sınıf öğrencilerinin LGS için yayımlanan soruları eğitimciler nasıl değerlendirdi? İşte eğitimcilerin yorumları:

UĞUR OKULLARI BÖLÜM BAŞKANLARI

TÜRKÇE: DİKKAT ÇEKEN SORU TİPLERİ

Türkçe Bölüm Başkanı Handan Büke: 2022-2023 eğitim- öğretim yılı “Aralık Ayı Türkçe Örnek Soruları” incelendiğinde  noktalama işaretleri, cümlenin ögeleri,  görsel yorumlama,  sözel mantık yorumlama,  sözcükte anlam,  anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları ve  parçada anlam konularından sorular sorulduğu görülmektedir.

Sorular müfredat kapsamında sorulmuştur. Sorulardan 1,2,4,7,8,9 ve 10. sorular alışılmış soru tarzında;  3,5, 6. sorular ise alışılmış soru tarzlarının biraz dışında sorulmuştur. Sözcükte anlam ünitesinde yer alan sözcükte çok anlamlılık kazanımını kapsayan 3. Soru farklı bir soru kurgusuyla verilmiştir.

Fen bilimleri ile disiplinler arası bir içeriğe sahip olan metin tamamlama kazanımına ait olan 5. Soruda örnek verme kazanımı da sorgulatılarak metnin doğru örnekle tamamlanması istenmiştir. Metni doğru okuyan ve metinde “buluşların beklenmedik durumlarda ortaya çıkabileceği” görüşüne ulaşan öğrencilerin doğru yanıta zorlanmadan ulaşabileceği bir soru tarzıdır.

Betimleme sorusu olan 6. soru söz sanatları kazanımı ile bağdaştırılarak verilmiştir. 1. metinde betimleme yaptırılırken öğrenciye verilen tavsiye üzerine 2. metinde söz sanatlarıyla yoğrulmuş bir metin oluşturulması istenmiştir. Bu nedenle betimlemenin söz sanatları ile verildiği cümle  doğru seçenek olarak kabul edilmiştir. Sözel mantık yorumlama  kazanımını kapsayan 7 ve 8. Sorular, sıralama ve gruplama yöntemini içermektedir. Zor kategorisinde değerlendirebileceğimiz bu iki soru tablo yapılarak, sıralamalara dikkat edilerek ve doğru okuyarak çözülebilir.  Okuma becerisi güçlü olan, okuduğunu doğru anlayan, işlem basamaklarını doğru takip edebilen, bilgiye hakim olan (6, 9,10 .sorular)  öğrencilerin yeterli sürede çözebileceği sorulardan oluşmaktadır.

FEN BİLİMLERİ: GÖRSELLER YOĞUN

Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Filiz Polat: 2022 -2023 Eğitim -Öğretim yılında LGS sınavına hazırlanan öğrencilerimiz için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Aralık ayı örnek soruları yayınlanmıştır. Hazırlanan bu sorular  Milli Eğitim Bakanlığı'nın 8. sınıf  konu ve kazanımlarına uygundur. “Mevsimler ve İklim” ünitesinden soru sorulmazken “DNA ve Genetik Kod ’’ünitesinden 2 soru, “Basınç” ünitesinden 8 soru sorulmuştur. Örnek soruların bütününe bakıldığında 3. üniteye ağırlık verilmiştir.

Sorularda görsellerin yoğun olarak kullanıldığını görmekteyiz. Sorunun daha iyi anlaşılması ve çözülmesi için ifadelerin dikkatli okunması ve görsellerin doğru incelenmesi gerekmektedir.

OKUDUĞUNU ANLAMA ÖNEMLİ

Sorular; bilgiden çok bilgiyi kullanma, sorularda verilen grafikleri ve grafiklerdeki verileri karşılaştırma, okuduğunu anlama ve yorumlama yeteneği gibi becerileri ölçmektedir. 1. soru “DNA’nın Yapısı” ile ilgili bir metin sorusu olup okuduğunu anlama ve çıkarımda bulunma üzerine kurgulanmıştır. 2. soruda kavram bilgisinin ölçüldüğünü söyleyebiliriz. Özellikle mutasyon, modifikasyon, adaptasyon, varyasyon gibi kavramların ve bu kavramlara ait örneklerin iyi öğrenilmesi gerekmektedir. Basınç ünitesine ait bazı sorularda değişkenlerin sorgulandığını görmekteyiz.

Deney, gözlem veya etkinlik üzerine kurgulanan bu tarz sorularda bağımlı, bağımsız ve sabit değişkenlerin doğru tespit edilmesi öğrenciyi doğru sonuca götürecektir. Bu sorulara 6 ve 7. soruları örnek verebiliriz. 3. Soru katı basıncı konusuna aittir. Bu soruda “kasanın zemine”, “şişenin kasaya” ifadeleri ile “her bir şişenin” ifadesi önem kazanmaktadır. Dikkat gerektiren sorulardan biridir.

4. soru aşamalardan oluşan bir katı basıncı sorusudur. Soruda öğrencilerden her aşamada yapılan değişikliğin zemine yapılan basıncı etkileyip etkilemediğine karar verip, basınç grafiğinin oluşturulması istenmiştir. Bu soruda disklerin yarıçaplarına dikkat edilmelidir. Ayrıca soyut düşünebilme becerisi çeldiricinin aşılmasını ve doğru yanıta ulaşılmasını sağlayacaktır. 8. ve 9. sorular günlük hayatımızda karşılaştığımız durumlar ile ilgilidir. 8. soruda grafikteki sürelere bağlı basınç değişimleri göz önünde bulundurularak çözüm yapılmalıdır. 5. ve 7. sorular klasik basınç sorularıdır. 10. sorudaki ön bilgi dikkatli okunmalı ve görseldeki tamamen sıvı ile dolu olan boruların yüksekliklerinin basınca olan etkisi düşünülerek seçenekler irdelenmelidir. Sorular zorluk derecesi bakımından orta düzeydedir.                                                                                                                                

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: SORULAR UZUN

Sosyal Bilgiler Bölüm Başkanı Burcu Aksoy Sertkahya: MEB tarafından yayınlanan Aralık ayı T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük soruları incelendiğinde:

• Bir Kahraman Doğuyor (1. Ünite), Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar (2. Ünite) ve Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm! (3. Ünite) konularından oluşmaktadır. 3. Ünitenin sadece “Sanat ve Edebiyat Eserlerinde Kurtuluş Savaşı” konusundan (son konu) soru sorulmuştur.

• Genel olarak metni yorumlamaya, çıkarımda bulunmaya yönelik uzun paragraflardan oluşmaktadır.

• Verilen metin ve öncüllerden amaca ulaşma veya kanıt gösterme soruları mevcuttur.

• Özellikle 2. soruda paragrafta vurgulanmak istenen durum üstü kapalı olarak ifade edilmiştir. Bu da doğru seçeneğe ulaşmayı ve seçenekleri yorumlamayı güçleştirmiştir.

• Kavram bilgisini ölçmeye yönelik, dikkat gerektiren bazı sorulara yer verilmiştir.

• MEB müfredatı ve kazanımlarına uygundur.

MATEMATİK: KAREKÖKLÜ SAYILAR AĞIRLIKTA

Matematik Bölüm Başkanı Pelin Sancaktar: :15 Aralık 2022 tarihinde yayımlanan örnek sorularda matematik branşında şu ana kadar işlenen olasılık konusu hariç her konudan soru karşımıza çıkmakla birlikte sorular kareköklü sayılar ağırlıklıdır.

• 1 tane çarpanlar katlar
• 2 tane üslü sayılar
• 5 tane kareköklü sayılar
• 2 tane veri analizi

Dikkat çeken noktalardan biri kareköklü sayılarda kökten çıkarma, toplama ve çıkarma işlem becerisi sorgulanmış, kareköklü sayılarda çarpma ve bölme işlemine odaklanan bir soruya yer verilmemiştir. Kareköklü sayılarla ilgili soruların tamamında görsel yorumlanması gerekmekte olup başlı başına 3 soru geometrik şekillerin çevresinin bulunması ile ilgilidir. Bu 3 soru, istenilen sonuca ulaşmak için geometrik şekillerin konumlarının ilişkilendirilmesi gerektiğinden öğrencilerin soyut düşünme becerilerini ve 3 boyutlu düşünme becerilerini yoklamaktadır. Görselleri yorumlayarak şekillerden yapılan çıkarımlarla sorular çözülebilmektedir. Yorum aşaması şekil üzerinde  gerçekleşmektedir.

Diğer ağırlıklı konu olan veri analizi konusundan ise bir soru (6.soru) herhangi bir ALES’e yerleştirildiğinde kesinlikle yadırganmayacak derece de 8.sınıf öğrencilerine zor gelebilecek düzeyde analiz yapmayı, yorumlamayı ve neden-sonuç ilişkisi kurmayı gerektirmektedir. Veri analizi sorularının ikisinde de daire grafiği yorumlaması ağırlıktadır.

İŞLEM BECERİSİ GEREKTİRİYOR

Genelinde ise işlem becerisi olarak basit işlem becerileri gerektiren fakat üst düzey düşünme becerileri açısından gereksinimler doğuran sorular çoğunluktadır. Sorular bu bağlamda görsel yorumlamaya da dayandırılmıştır. Üslü sayılar ve çarpanlar katlar soruları içerisinde daha küçük doğal sayılar tercih edildiğinden strateji geliştirmek yerine öğrencinin gerekli sayıya kadar sorudaki sayıları tane tane yazmasıyla sonuca ulaşılabilir veya şıkların denenmesiyle çözülebilir şekildedir. Örneğin, 1.soru olan üslü sayılar sorusu ve çarpanlar katlar konusuna ait ekok problemi bu şekildedir.

Geçtiğimiz aya göre veri analizinin çok zor sorusu hariç soruların zorluk derecesi açısından daha iyimserdir. Soruların şıkları da çarpanlar katlar sorusu hariç kuvvetli çeldirici kavramından uzak şekilde verilmiştir.

İNGİLİZCE: OLUMSUZ SORU KÖKLERİ

İngilizce Bölüm Başkanı Serra Erdem: Aralık ayı MEB örnek İngilizce sorularına bakıldığında sorular ilk 4 üniteyi kapsamaktadır. Soru 2,3 ve 5 aşina olmadığımız sorulardır. MEB kazanımlarından daha çok öğrencinin İngilizce seviyesini ölçen sorular görmekteyiz. CEFR seviyesi A2 olan öğrencilerin yapabileceği sorulardır.

Beş adet sorudan üç tanesi olumsuz soru köküne, iki tanesi olumlu soru köküne sahiptir. Grafik, diyalog ve cümle tamamlama sorularına yer verilmemiştir. Sorular çıkarım sorularıdır ve cevaplar direkt olarak verilmemiştir. Bazı sorularda sorunun bütününe bakıldığında tek bir üniteye bağlı kalınmadığı görülmektedir.

5. soru diyalog sorusu olup, karşımıza diyalogda eksik bilgileri doldurmaktan ziyade altı çizili tümleçlerin amaca uyup uymadığı sorgulanmaktadır. Altı çizili tümleçlerin yapı olarak değil anlam olarak doğruluğu ve kullanım amaçları sorgulanmaktadır.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: OKUMA VE ANLAMA

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı Muhammed Yasin Bekir: Yayımlanan beş sorunun da 8. sınıf müfredatının 2. ünitesi olan “Zekât ve Sadaka” ünitesine ait olduğunu görmekteyiz. Sorularda genel olarak okuma, anlama ve çıkarım yapabilme becerileri ölçülmüştür. Orta düzey zorluğa sahip olan sorular dikkatli okunduğunda cevaplanabilir niteliktedir. Direkt olarak bilginin sorgulanmadığı soru tarzları önceki yıllarda yayımlanan sorularla ve LGS sınavlarıyla örtüşmektedir.

ARI OKULLARI EĞİTİMCİLERİ

TÜRKÇE: AKIL YÜRÜTME İSTİYOR

2022 Aralık ayı LGS örnek sorularına bakıldığında soruların Millî Eğitim Bakanlığının öğretim programında yer alan kazanımlara ve LGS’ye paralel olduğu görülmektedir.      Temel dil ve okuma becerilerini, özellikle okuma-anlama ve çıkarım yapabilme düzeyini yoklayan soruların dili açık ve anlaşılırdır. Bu ayki örnek sorularda bir metne bağlı birden fazla soruya yer verildiği görülmektedir. Sorularda içeriği yaşamla ilişkilendirilerek öğrencilerden verilen mesajı bulmaları; olaylar, durumlar ve nesneler arasındaki ilişkileri keşfederek örüntülere ulaşmaları; metinde boş bırakılan yerleri doğru biçimde tamamlamaları, paragraftaki çıkarımları birleştirerek yeni çıkarımlar oluşturmaları, metnin içeriği ve biçimi üzerine düşünmeleri, verilerden hareketle akıl yürüterek sonuca ulaşmaları ve sorunu tespit etmeleri istenmiştir.

ZİNCİR SORU ŞEKLİNDE HAZIRLANMIŞ

Bir metnin genel anlamını kavramak için sözcükleri ve metni doğru okuyabilme, sonrasında çözümleyebilme, ifade edebilme, sentez yapabilme ve uygulayabilme becerilerini kapsayan soruların uzun olmadığı görülmektedir. Öğrencinin genel kültür düzeyine katkı sağlayan, zincir soru biçiminde hazırlanmış, İstiklal Marşı’mızın şairi Mehmet Akif Ersoy ile ilgili hazırlanmış 1 ve 2. sorular öğrenciler tarafından zorlanmadan çözülebilecek düzeydedir. Ayrıca 2. soru değerler eğitimi ile ilgilidir. Metnin içeriğini ve dil-anlatım özelliklerini yorumlayabilme becerisiyle ilişkili 5 ve 6. sorular, bu ay yayımlanan örnek sorular içerisinde dikkat çeken ayırt edici sorulardandır. Özellikle 5. sorunun çeldiricisinin güçlü olduğu görülmektedir.

SÖZEL MANTIK SORULARI

7 ve 8. sorular, beceri temelli soru olarak nitelendirebileceğimiz sözel mantık-muhakeme sorulardır. Metnin iş ve işlem basamaklarını kavrar kazanımıyla ilişkili olmakla birlikte bir sıralama sorusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Analitik düşünebilme, dikkat ve akıl yürütme, zamanı etkin kullanma becerisini ölçen zincir sorulardır.

 9. soruda noktalama işaretleri ile ilgili kazanımlar yoklanmıştır. Bu soruda kasım ayı örnek sorularında olduğu gibi bilgiyi soruya transfer etme değil de sorunun çözümünü gerektirecek bilginin öğrencide hazır bulunması istenmiştir. Kazanımlara hâkim olan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği sorulardır. Cümlenin temel ögelerinden yüklem ile ilgili olan 10. soruda ise öğrencinin hem öge hem de deyim bilgisi ölçülmek istenmiştir. Bu nedenle bu soru için birden fazla kazanımı yoklamaktadır, diyebiliriz. Pratik düşünebilen, bütünsel bakabilen, konuyla ilgili bilgiyi kullanma becerisine sahip ve okuma alışkanlığı kazanmış öğrenciler, zorluk derecesi genel olarak orta seviyedeki bu örnek soruları rahatlıkla çözebileceklerdir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: DİKKATLİ OKUMA GEREK

MEB’in aralık ayı örnek soruları incelendiğinde birer sorunun “Bir Kahraman Doğuyor” ve  “Milli Uyanış“ ünitelerinden, 3 sorunun ise  “Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm!“ ünitesinden hazırlandığı görülmektedir. Bu içeriklerle soruların büyük bir kısmı paragraftaki bilgilerden, Milli Mücadele yıllarına ait alıntılardan, Mustafa Kemal’in sözlerinden hareketle doğru bilgiye ulaşma özelliği taşımaktadır. Güçlü çeldiriciler içermeyen soruların orta güçlükte olduğu düşünülmektedir. “Manda ve Himaye”, “Demokratikleşme”, “Milletler Cemiyeti”, “Milli Sınırlar” kavramlarına hâkim olmak, metni dikkatli okumak geçmiş yıllardaki örnek sorularda olduğu gibi önemini korumaktadır.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: DAHA FAZLA YORUM BECERİSİ

Aralık ayı örnek soruları, “Zekât ve Sadaka” ünitesinin, konu, kazanım ve açıklamalarına paralel olarak hazırlanmıştır. Örneklerin geçmişte yayımlanan sorulara göre daha fazla yorum becerisini ölçer nitelikte olduğu düşünülmektedir.  Günlük yaşamla ilişkilendirilen sorular örnekler arasında yer almaktadır. 3. soruda metinle birlikte verilen harita görselinin çözüme katkı sağlamadığı görülmektedir. Genel olarak açık ve anlaşılır bir dille hazırlanan ve yorum becerisini ölçmeye yönelik soruların orta güçlükte olduğu düşünülmektedir.

İNGİLİZCE: BECERİ TEMELLİ SORULAR

Aralık ayı İngilizce örnek sorularına bakıldığında 8. sınıf İngilizce “MEB Öğretim Programı”ndaki ilk üç üniteyi içerdiği, 3. ünitenin ağırlıklı olduğu gözlenmektedir. Soru örneklerinde dijital okuryazarlığın ön planda olduğu, beceri temelli sorulara ağırlık verildiği görülmektedir. 1.soruda blog yorumu, 2. soruda slogan, 3. soruda televizyon programı, 5. soruda telefon diyaloğu gibi günlük hayatta öğrencilerin karşılarına çıkabilecek durumlar örnekler arasında yer almaktadır.  Metin sorularında okuduğunu anlama, analiz yapma ve çıkarım yapabilme becerisi ölçülmek istenmektedir.

Sözcük bilgisi ve dikkat gerektiren metin sorularının yanı sıra öğrenciler genel olarak en çok yorumlama ya da sebep-sonuç ilişkisi içeren soru kökleriyle karşılaşmaktadır. 2, 3 ve 5. sorularda olumsuz soru kökü karşımıza çıkmaktadır ve bu soru köklerindeki olumsuz ifadelere çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu soruların ayırt edici nitelikte olacağı düşünülmektedir.

MATEMATİK: İŞLEM GEREKTİREN SORULAR

Milli Eğitim Bakanlığının aralık ayı örnek soruları incelendiğinde soruların dört işlem yapmayı gerektiren, geçmiş örneklere benzer nitelikte olduğu görülmektedir. Özellikle 1. soru yüksek dikkat gerektiren ve detaylı düşünülmesi gereken bir sorudur. Verilen şartın sağlanabilmesi için veriler arasındaki ilişkiye dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu tarz sorular önceden yayınlanan örnek sorularda da yer almaktadır.

Kareköklü ifadelerde işlem sorularının sınavlarda fazla tercih edilen, görsellerle desteklenmiş, kâğıt kesme ve katlama yöntemleri ile hazırlanmış orta düzeyde sorulardan oluştuğu görülmektedir. Veri analizi sorularının, geçmiş yıllarda LGS’de çıkan sorulara benzer nitelikte dikkat gerektiren, aynı zamanda öğrencilerin biraz zorlanabileceği düzeyde olduğu düşünülmektedir. Aslında 8. sınıf öğrencilerinin verilerin farklı gösterim türlerini okuyabilmeleri ve bu gösterimlerin içerdiği bilgileri anlayabilmeleri beklenir. 8.sınıf öğrencilerinin veri dağılımlarına, istatistiklere ve bunların grafiklerle nasıl ilişkili olduğuna hakim olmaları da önemlidir. Öğrencilerin verileri nasıl toplayacağını, nasıl organize edeceğini ve gösterimini nasıl yapacağını bilmeleri beklenmektedir. Bu da gösteriyor ki sistemli ders çalışmanın yanı sıra geçmiş yıllarda çıkan LGS sorularını çözmek LGS'de etkili olup başarı getirebilir.

FEN BİLİMLERİ: EBA’DAKİ KONULAR KULLANILMIŞ

Milli Eğitim Bakanlığı aralık ayı örnek soruları incelendiğinde ikinci üniteden 2, üçüncü üniteden 8 soruya yer verildiği görülmektedir. Kazanımlara uygun olan soruların orta güçlükte olduğu düşünülmektedir. Örnekler arasında basınç ünitesinden deneysel verileri yorumlama becerilerini ölçen sorular yer almaktadır. Soruların her zaman olduğu gibi görsellerle desteklendiği görülmektedir. Dolayısıyla görseli yorumlama becerisi önem kazanmaktadır. Öğrencilerin özellikle basınç sorularında bilgiyi günlük yaşama transfer edilebilmesi, tablo ve grafik okuma becerilerini kullanabilmesi gerekmektedir. Bilgilerin mümkün olduğunca farklı günlük yaşam örnekleri ile sorgulandığı dikkat çekmektedir. Kasadaki şişeler, yakıt tankeri, halter ve madencilikle ilgili sıvı basıncı soruları tamamen günlük hayatla ilişkilendirilmiş örnekler içermektedir. Özellikle halterli basınç sorusu üst düzey düşünme becerileri ile çözülebilecek dikkat çekici bir sorudur. DNA ile ilgili hazırlanan sorularda öğrencilerin verilen bilgilerden çıkarım yapmaları beklenmektedir. Bu tür sorularda öğrencilerin sadece verilen bilgiler doğrultusunda çıkarım yapmaları gerekmektedir. Ayrıca sıvı basıncı ile ilgili olan 10.soruda ise EBA’da yer alan konu anlatım videolarındaki örneğin kullanıldığı görülmektedir.

KORAY VAROL OKULLARI EĞİTİMCİLERİ

MATEMATİK: Soruların bir tanesi dışında tamamı şekil içermekte, kesme ve birleştirme işlemleri yoğun bir şekilde uygulanmakta, veri analizi sorularında grafikler arasında geçiş özellikle iki soruda da ön planda tutulmuş. Yayınlanan sorulara genel seviye olarak baktığımızda orta üstü seviye soruların daha çok , kolay ve zor diyebileceğimiz soruların daha az olduğunu söyleyebiliriz.

TÜRKÇE:  Kazanımları tarayan sorulardan oluşmaktadır. Her ay yayımlanan örnek sorularda olduğu gibi aralık örnek soruları da okuma , anlama , mantık ve yorumlamaya dayalı sorulardan oluşmaktadır. Mantık sorusu dikkat gerektiren ve muhakeme yeteneğini yoklayan seçici bir soru olmuştur.

FEN BİLİMLERİ: Sorular müfredattaki kazanımları mantık ve muhakeme yeteneğini zorlayan sınırlar içerisinde tarayan sorulardan oluşmaktadır. Bilginin analitik düşünce gücüyle yorumlanmasını bekleyen sorulardır. Orta ve üzeri seviyeden oluşan sorular özellikle basınç konusunda daha fazla düşündürücü ve zorlayan sorulardan oluşmuştur. DNA ve genetik kod konusuna ait yanlızca iki adet soru bulunurken, mevsimler konusuna ait soru verilmemiştir.  Görsel, grafik ve paragraf yorumlama gücünü detaylı ölçen düşündürücü ve seçici soruların yer aldığı örnek sorular öğrencilerin analitik düşüncelerini sorgulamaktadır.

İNGİLİZCE: Her ay yayımlanan örnek sorularda olduğu gibi beklenilen tarzda örnek soruları kapsamaktadır. Örnek sorular, okuduğunu anlayıp yorumlayarak çözülecek tarzda diyalog, konuşma balonları ve görsellerden oluşmaktadır. Örnek sorularda, kelime bilgisine oldukça önem verilmiştir.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: Aralık ayı inkılap tarihi soruları konu kazanımlarına göre hazırlanmış harita ve görsel ögelere yer vermeyen paragrafların yer aldığı öğrencinin algılama, anlama,yorumlama ve muhakeme yeteğini ölçen  daha önceki sorulara benzer sorulardan oluşmuştur.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: Metin analizine dayalı ve kavramların yorumlanmasını isteyen sorulardan oluşmaktadır. Bu temel istençler hem kazanımlarla hem de LGS’de çıkmış sorularla örtüşmektedir.  Öğrenciler konuyu çalışırken kavram ve metin analizi yeteneğine ağırlık vermeleri ve bu amaçla hazırlanmış soruları çözmelidirler.

FMV IŞIK ORTAOKULU EĞİTİMCİLERİ

TÜRKÇE: ANLAMA VE YORUMLAMA BECERİSİ

FMV Erenköy Işık Ortaokulu Türkçe Bölüm Başkanı Zühre Ünal: MEB’in yayınladığı aralık ayı örnek soruları, 8. sınıf birinci dönem müfredatıyla uyumludur. İlk 6 sorunun okuduğunu anlama-yorumlama becerisini ölçtüğünü ve konu olarak da anlam konularını yani sözcük anlamı, cümle anlamı ve paragraf anlamı başlıklarını kapsadığı görülmektedir. 7 ve 8. sorular sözel mantık-muhakeme, 9. soru noktalama işaretleri, 10. soru da cümlenin ögeleri ile ilgilidir.

Soruların dili ise son derece açık ve anlaşılırdır. Okuma alışkanlığı olan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği sorulardır. Soruların dağılımlarına baktığımızda her zaman olduğu gibi anlam konularının ağırlıkta olduğunu görüyoruz. Bu da MEB’in okuma, anlama ve yorumlama ve düşünme becerilerine ne kadar önem verdiğini göstermektedir. Soruların zorluk derecesi, ekim ve kasım ayı örnek sorularına oranla daha düşüktür. Uzun zamandır metne bağlı birden fazla soru sorulmazken aralık ayında tekrar bu soru tipi karşımıza çıkmıştır.

ANALİTİK YETENEĞİ ÖLÇÜYOR

Aralık ayı örnek sorularının ekim ve kasım ayı soruları kadar analitik yeteneği ölçmeye dönük olmadığı, doğrudan okuduğunu anlamaya yönelik sade metinlerden oluştuğu görülmektedir. Sorular hem metinler hem yönergeler açısından incelendiğinde genel olarak beceri temelli olmaktan ziyade klasik soru tarzını, TEOG tarzı soruları çağrıştırmaktadır. Beceri temelli soru tarzı sayı olarak azdır.

9. soru noktalama işaretleri ve 10. soru ise dil bilgisi konularından cümlenin ögeleriyle ilgilidir. Bu sorularda dikkat çeken şudur ki daha önce dil bilgisi soruları detaylı öncül bilgiler verilerek sorulurken 9 numaralı noktalama işaretleri sorusunda öncül bilgi verilmemiştir. Bu soru, eski sınav sistemi tarzında bir sorudur.  10 numaralı soru ise tek cümlelik çok kısa, yüzeysel bir öncül bilgi verilerek sorulmuştur. Yani verilen bu öncül bilgi, detay içermediğinden birçok öğrenciye soruyu çözebilmek adına yeterli gelmeyebilir. Bu sebeple 10. soru aslında cümlenin ögeleri konusuna hâkim, konuyu iyi bilen öğrencilerin yapabileceği bir sorudur. 2022 Haziran LGS’de de bazı dil bilgisi soruları, öncül bilgi verilmeden eski sınav sistemine benzer şekilde sorulmuştur. Bu ayın örnek soruları içerisinde tıpkı kasım ayında olduğu gibi tekrar TEOG tarzı sorularla karşılaşmamız, MEB’in 2023 LGS’de yine öncül bilgi vermeden soracağı dil bilgisi soruları olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle öğrenciler, dil bilgisi konularını çok iyi kavramalı ve konu eksikleri olmadan sınava girmelidir.

MATEMATİK: DİKKAT VE İŞLEM BECERİSİ İSTİYOR

FMV Nişantaşı Işık Ortaokulu Matematik Bölüm Başkanı Zeliha Celep: Aralık ayı örnek sorularında “Çarpanlar ve Katlar”, “Üslü İfadeler”, “Kareköklü İfadeler” ve “Veri Analizi” konularını içeren kazanımlara uygun sorulara yer verilmiştir. Bu açıdan Aralık ayına kadar olan müfredat dahilinde sorular gelmiştir. Anlatımda yalın bir dil kullanılmış ancak öğrencilerin dikkatli okumaları gerekmektedir. Sadece kazanım ölçmeye dayalı soru yoktur. Örnek sorular öğrencinin okuduğunu anlama, yorumlama ve analiz ederek işleme dökmesini gerektiren niteliktedir. Aynı zamanda soruların 9 tanesi şekillerle desteklenmiştir. Özellikle 2, 3, 5, 7 ve 9.sorular şekil üzerinden yorum yapılması gereken sorulardır. Bazı sorularda ise kullanılması gereken bilgiye de yer verilmiştir. Buradan öğrencinin muhakeme ve analiz etme becerilerini ölçmeye yoğunlaştıkları görülmektedir.

Gündelik hayatla ilişkilendirilmiş problemlerin de ağırlıklı olarak yer aldığı görülmektedir. Bunlara örnek olarak kumbara, ayna, bileklik, tiyatro ve lamba soruları verilebilir. Öğrencinin bu problemlerde okuduğunu anlaması önemli yer tutuyor. Ayrıca 1.soru çeldiriciliği yüksek olarak nitelendirilebilir. Öğrencinin o soruda “en çok” ifadesine dikkat etmesi gerekmektedir.

Örnek soruların zorluğuna bakıldığında özellikle 1 ve 6.sorular üst düzey mantık muhakeme yapmayı gerektiren, ayırt ediciliği yüksek sorulardır. Üst düzey beceri soruları “Üslü İfadeler” ve “Veri Analizi” konularından gelmiştir.

Yine bu ayki örnek sorularda da birden fazla kazanımın ölçüldüğü sorulara yer verilmiştir. Aynı konunun farklı kazanımlarının kullanılması gerektiği gibi özellikle 8.soru önceki yıllardan “Doğru Orantı” konusunun da kullanıldığı bir sorudur. Genel olarak bakıldığında önceki aylara paralel zorluk düzeyinde sorular sorulmuştur.

FEN BİLİMLERİ: GRAFİK VE GÖRSEL OKUMA SORULARI

FMV Ispartakule Işık Ortaokulu Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Sezin Şahin: Örnek sorular MEB’in sınırladığı müfredat kazanımlarına uygun olup, deneysel düzeneklerin sorgulandığı, günlük hayata ilişkin gözlem yeteneği gerektiren, grafik ve görsel yorumlama ağırlıklı sorulardan oluşmaktadır.

Metin yorumlama ve çıkarım yapma becerilerini ölçen ‘DNA ve Genetik Kod’ ünitesine ait iki soru bulunmaktadır. Temel kazanım bilgileriyle cevaplandırılabilecek bu sorularda olumsuz soru kökü kullanılmıştır.

Bilgi, deney, görsel ve grafik yorumlama gerektiren ‘Basınç’ ünitesine ait altı soru bulunmaktadır. Katı basıncı sorularında deney ve görsel yorumlamaya ağırlık verilmiştir. Özellikle 4. soruda öğrencilerin üst düzey bilişsel becerileri gerektiren analiz yapma becerisini kullanmaları gerekmektedir. Soruda görsel, bilgi ve grafik yorumlama bir arada verilmiş olup, zorluk derecesi yüksek bir sorudur. Sıvı basıncı sorularında grafik, görsel ve deney yorumlama sorulmuştur. Özellikle 8. soruda öğrencilerin grafiği yorumlayarak görselle bağlantı kurmaları istendiği için sorunun zorluk derecesi artmıştır. Gaz basıncı sorusunda da açık hava basıncı konusundaki temel kazanımlar görselle birleştirilerek sorulmuştur.

Aralık ayı sorularının zorluk düzeyi değerlendirildiğinde, öğrencilere üst düzey düşünme becerilerinden olan analiz becerisi kazandırmanın hedeflendiği söylenebilir.

İNGİLİZCE: İYİ KELİME VE GRAMER BİLGİSİ

FMV Nişantaşı Işık İlköğretim Okulu Müdürü/ İngilizce Öğretmeni Gülbahar Gürsoy: LGS Aralık ayı örnek soruları incelendiğinde; Konu ve kazanımlarla uyumlu sorular hazırlandığı görülmektedir. Soruların tamamının okuma, anlama ve analiz etme becerilerini ölçtüğü görülmektedir. Soruları doğru cevaplayabilmek için öğrencilerin iyi bir kelime ve dilbilgisi altyapısına sahip olmanın yanı sıra okuma ve anlama becerilerini de geliştirmiş olmaları beklenmektedir. İngilizce dil seviyesi incelendiğinde CEFR A2 düzeyinin hedef alındığı görülmektedir.

LGS sınavına hazırlanan öğrencilerin öğrenci kitaplarının etkinlik bölümlerini tam yapmaları, kelime dağarcıklarını yazarak geliştirmeleri sınavda başarıyı sağlayacaktır.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: DİKKATLİ OKUMA GEREKİYOR

FMV Ayazağa Işık Ortaokulu Sosyal Bilgiler Öğretmeni Muharrem Özkan: MEB Aralık Ayı T.C.  İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük örnek soruları incelendiğinde: 5 sorunun 4’ü paragraftan çıkarımda bulunma, bir soru ise öncüllü olarak hazırlanmıştır. Sorular öğrencinin bilgi düzeyine uygundur. Dikkatli okunduğunda kolay yorumlanabilecek ve öğrencinin doğru yapabileceği düzeyde sorulardır. Sorular yeni nesilden ziyade LGS sınavında sorulan alışılagelmiş soru tarzındadır. Bu sorularda çıkarımda bulunma, paragraf yorumlama ve bilgiyi ayırt etme becerileri ölçülmüştür.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ: ÇIKARIM YAPMA BECERİSİ

FMV Ayazağa Işık Ortaokulu Sosyal Bilimler Bölüm Başkanı Keziban Erdoğan: Sorular ikinci üniteden gelmekle birlikte genel anlamda okuduğunu anlama ve öğrenciyi bildiklerinden hareketle çıkarım yapma becerileri ölçmeye dönüktür. Ayrıca sorular zorluk derecesi bakımından ortalama düzeydedir. Bununla birlikte ağırlıklı olarak bilgi içeren bir ünite olan ‘’Zekât ve Sadaka’’ ünitesinin sorularının bilgi yoğunluklu olmaması beklentinin ünite mantığının kavranması noktasında olduğunu göstermektedir.