Akademisyene 'devlet memuru' cezaları: Ne zaman atılacak? İşte o maddeler

Akademisyene 'devlet memuru' cezaları: Ne zaman atılacak? İşte o maddeler. Meclis’ten geçen yükseköğretimde düzenlemeler getiren kanun akademisyenlere ilişkin disiplin kurallarını ve cezalarını da belirliyor. Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, muhalefetin tepkisine rağmen TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Yükseköğretimde önemli düzenlemeler içiren bu kanunda akademisyenlerin hangi koşullarda atılacağı da belli oldu. 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu’nun bazı maddelerinin alındığı bu yasaya göre akademisyenlerin hangi koşullarda uyarı, hangi koşullarda kınama ve hangi koşullarda da atılacağına ilişkin düzenlemeler var. CHP söz konusu tasarının birçok maddesinin yanı sıra akademisyenlerle ilgili cezaları düzenleyen maddelerin kaldırılmasını istedi. Bu yönde verdikleri önergeler kabul edilmedi. CHP ve HDP'nin muhalefetine rağmen bu teklif kabul edildi. CHP ise akademisyenin cezalandırılması, açıköğretimle ilgili düzenlemeler, disiplin kurullarının oluşması gibi birçok madde için muhalefet şerhi koydu. Bu arada öğrenci affı ile ilgili verdikleri önerge de kabul edilmedi.

AKADEMİSYENE 'DEVLET MEMURU' CEZALARI:  NE ZAMAN ATILACAK? İŞTE O MADDELER

4 madde halinde düzenlenen bu “atılma” koşulları arasında intihal yani bilim hırsızlığı maddesi de yer alırken, üzerinde çok tartışma olan “terör propaganda yapmak” maddesi de şöyle değişti:

“Terör niteliğinde eylemlerde bulunmak veya bu eylemleri desteklemek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütler için kullanmak ya da kullandırmak.”

Yasada “Öğretim elemanları dışında iş sözleşmesiyle çalışan personel 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ve iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine tabidir. Memurlar hakkında ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesi uygulanır” deniliyor.

AKADEMİSYEN NE ZAMAN ATILACAK?

Yasaya göre “Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiiller şunlardır” denilerek, 4 madde sayılıyor:

1) Başkalarına ait özgün fikir, metot, veri veya eserleri bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendisine ait gibi göstermek.

2) Atama ve yükselmelerde, unvan veya derece kazanılmasında; anket uygulama, veri toplama gibi akademik değerlendirme içermeyen katkılar dışında kişisel emek ve birikimine dayanmayan, başkaları tarafından ücret karşılığında veya ücretsiz olarak üretilmiş yayın ve çalışmalar kullanmak.

3) Özürsüz veya izinsiz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek.

4) Terör niteliğinde eylemlerde bulunmak veya bu eylemleri desteklemek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütler için kullanmak ya da kullandırmak.”

NE ZAMAN UYARMA CEZASI VERİLECEK?

Yasada, “Uyarma: Öğretim elemanına, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesi” olarak tanımlanan uyarma cezasını gerektiren fiiller 4 madde olarak şöyle sıralandı:

1) Maiyetindeki elemanların yetiştirilmesinde özen göstermemek.

2) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek.

3) Görevin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak.

4) Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak.

NE ZAMAN KINAMA CEZASI VERİLECEK?

Yasada, “Kınama: Öğretim elemanına, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir” diye tanımlanan kınama cezası getiren filler ise 17 madde halinde sıralanıyor. İşte o maddeler:

1) Görevin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, kusurlu davranmak.

2) Mevzuatta öngörülen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemek.

3) Görevi sırasında amirine sözle saygısızlık etmek.

4) Görevle ilgili resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak, kaybetmek veya kusurlu davranışlarıyla bunlara zarar vermek.

5) Taşıdığı sıfatın gerektirdiği özen yükümlülüğüne aykırı, genel ahlak ve edep dışı tutum ve davranışlarda bulunmak.

6) Görevi gereği katılmakla yükümlü olduğu kurul ve toplantılara izinsiz veya özürsüz olarak bir yıl içinde birden fazla katılmamak.”

7) Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

8) Kasıtlı olarak; görevi tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek.

9) Özürsüz ve kesintisiz 3 - 9 gün göreve gelmemek.

10) Görev yeri sınırları içerisinde herhangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak, bu yeri kullanmak veya kullandırmak.

11) Yasaklanmış her türlü yayını basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya teşhir etmek.”

12) Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.

13) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek.

14) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek.

15) İlgili kanunların tanıdığı istisnalar dışında ticaret yapmak, yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak.

16) Görevi gereği öğrendiği ve gizli kalması gereken bilgi ve belgeleri açıklamak.

17) Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya hizmetten yararlananlara hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek.

AKADEMİK KADRO İÇİN 25 ÇEŞİT SUÇ VAR

TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Yıldırım Kaya, bu maddenin kaldırılması için verdikleri önergelerin iptal edildiğini söyledi. Kaya, "terör propagandası" ile ilgili akademisyenin atılmasını getiren maddenin de itirazları sonucunda kaldırıldığını vurguladı. Kaya, söz konusu maddeler ile ilgili şunları söyledi:

 ‘YÖK’ü kaldıracağız’ diye iktidara gelen parti 18 yıl sonra gelinen nokta bırakın YÖK’ü kaldırmayı geriye dönük düzenlemeler yapılıyor. 657 sayılı kanunu bile üniversitelere getiriyorlar. Oysa bu maddeleri Anayasa Mahkemesi akademisyenlerin devlet memuru olmadığını söyleyerek iptal etmişti. Akademik kadro için 25 çeşit suç tarif ediliyor. Kırama, uyarma cezası getiren maddelerin birçoğu yoruma açıktır. Bu duruma göre hemen her akademik hakkın kullanımı, “usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak” olarak uyarma cezasına konu olabilecektir. Üniversite çatısı altında “yasak yayın ayıbından” ve bunun disiplin cezası kılınmasından kurtulmamız gerekmektedir.  Disiplin suç ve cezaları ile ceza soruşturmasını gerektiren ve ceza yasasında yer alan, doğrudan Cumhuriyet Savcılıkları tarafından izlenmesi, incelenmesi ve soruşturması, yargı kararına dayandırılma konusu olan suçların birbirinden ayrılması gerekir.”