Geleceğin mesleklerini kim planlayacak?

Her yıl üniversite tercihlerini yapılırken "geleceğin meslekleri"nin hangileri olacağı da gündeme geliyor ve eğilimler tercihlere yön veriyor. Kimi zaman bunlar değişik mühendislik programları oluyor kimi zaman da ülkelerin çizdiği vizyonuna göre popüler meslek dalları değişiyor.

Biz de öngörülerini almak için "fütürizm" denilince akla gelen ilk isimlerden biri olan, 2005'te Fütüristler Derneği’ni kuran ve halen derneğin onursal başkanlığını yürüten Alphan Manas'a "geleceğin meslekleri neler olacak?" diye sorduk.

Global dünyada geleceğin mesleklerinin lokal olarak değerlendirlendirildiğini anlatan Manas Türkiye'nin en büyük eksikliğinin ise gelecek için belirlenen hedeflere ve büyüme planlarına bağlı olarak ihtiyaç duyulacak mesleklerin neler olduğunun belirlenememesi olduğunu söylüyor.

Manas geleceğinizi planlarken dikkate almanız gereken noktaları şöyle sıralıyor:

TALEP BÜYÜME STRATEJİSİ İLE BAОLANTILI: Türkiye'de mesleklerin talebi Türkiye'nin anlık dönemlerdeki büyüme stratejisi ile bağlantılı hareket ediyor. Örneğin ihraacata dayalı bir büyümede bunu destekleyen meslekler öne çıkarken, inşaatı öne çıkaran büyüme hedefi, inşaat mühendisliği ve alt türevlerini değerli kılıyor.

2023'TE HANGİ MESLEKLER ÖNE ÇIKACAK? Ülkenin 2023 veya AB standartı olan 2030 stratejisi gereği cari açığı kapatacak sektörlere gerçekten ağırlık verilmesi durumuna makina mühendisliği, elektrik ve elektronik, enerji ile endüstri mühendisliği mesleklerinin parlaması gerekir.

HUKUKTA DİKKAT: Sözleşme hukuku giderek önemli hale geliyor. Özellikle İngilizce temelli bu meslek gelecek için kendisine önemli bir alan bulması gerekiyor.

POTANSİYEL VAR AMA: Türkiye yazılım konusunda potansiyal bir ülke olmasına rağmen uluslararası piyasalara özellikle mobik çözümler veremediği için bu gücünü kaybedecek.

İKİ YILLIK OKULLAR: Görünen o ki gelecekte 4 yıllık mesleklerin yanında 2 yıllık okullar da çok önemli hale gelecek. ABD'de en önemli 10 meslek arasında ilk sırada Hemşirelik alıyor. Sonra operasyon müdürlüğü, fizik tedavi uzmanlığı geliyor.

TEMEL SORUN PLANLAMA: Türkiye'nin yaşadığı temel sorun, İş ve İşçi Bulma Kurumu'nun, devletin koyduğu 2023 vizyon hedeflerini meslekler bazında yapmıyor olması. Örneğin ABD 2012-2022 yılları arasında gereksinim duyulacak meslekleri her yıl listeliyor. Hatta bunlar için ortalama ücretleri de belirliyor. Bizde durum böyle olmayınca genel bir tahmin mekanizması devreye giriyor. Hatta işin içine fütüristik temalar da karışıyor.

PİLOT İHTİYACI NEDİR? Örneğin THY gelecekte alacağı uçakları belirlediğine göre pilot sayısını da belirlemiş olması lazım. Bakıyorsunuz 25 tane Yunanlı pilot uçuyor. Yabancı pilot sayısı 250 civarında. 1500 saatlik tecrübeye sahip pilot yetiştirme sürecine bakıp bir planlama yapılsa en azından Türk vatandajı pilotlar kendilerine iş bulabilirler.

SOMUT RAKAMLAR YOK: Sonuç olarak kapasite kullanım oranı gibi gelecek yıllara bağlı büyüme ve personel kullanım oranları belirlenmeli. Buna göre gençler seçimlerini ellerinde somut rakamlarla yaparlar.

Fotoğraf: Yaşar Üniversitesi