Öğrenciye tasarruf, imama etli ziyafet

Yemekhane zamlarının geri çekilmesi talebine “Bütçe yok” yanıtı alan üniversiteliler, “Makam aracına var, öğrenciye yok; zamlar bütçe tercihleriyle alakalı” diyor. Evrensel’den Nisa Sude Demirel’in haberine göre, kamuda tasarruf paketi açıklandı. Paket açıklanmadan bir hafta önce ODTÜ, Marmara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi yemekhane ücretlerine gelen zamlar ve bu zamlara karşı öğrencilerin tepkileriyle gündeme gelirken; Harput Dini İhtisas Merkezi ise 190 imam için açtığı yemek ihalesiyle dikkat çekmişti.

İMAMLARA YEMEK SERVİSİ

Harput Dini İhtisas Merkezinin 190 aday imama servis edilmek üzere 26 Mart’ta 210 günlük yemek hizmeti için ihale düzenlemiş ve ihaleyi 13 milyon TL karşılığında Aşsa Grup Yemekçilik Şirketine vermişti. Menüde beytiden kebaba, rostodan bonfilelere pek çok çeşit et türü yer alıyordu. Bu ihalede bir öğün yemek ortalama 325 liraya denk geliyor.

Pek çok talebine “Bütçe yok” yanıtı alan üniversitelilerin payına ise tasarruf tedbirleri düşüyor. Marmara Üniversitesi'nde en son yemekhane ihalesi 22 Haziran 2023’te 103 milyon 606 bin 683 TL’ye verildi. Günlük ortalama 11 bin öğrencinin yemek yediği Marmara Üniversitesi'nde yemek ücretlerine yapılan zamla devletin katkı payı düşürülürken içerisinden kurt, saç teli çıkan bir öğün yemeğin ortalama tutarı ise 35 lira oluyor. İhale şartnamesine göre Marmara Üniversitesi öğrencilerinin menüsü elbette aday imamlarınki kadar zengin değil: Haftanın bir günü etli yemek, haftanın bir günü köfteli yemek, haftanın bir günü kuru bakliyat, haftanın bir günü sebze, haftanın bir günü beyaz et. Öğrenciler ise yemeklerin niteliğinin şartnamede belirtilenlerle alakası olmadığını söylüyor.

‘SAĞLIKSIZ YEMEKLERE MECBUR BIRAKILIYORUZ’

Öğrenciler ihaleyi alan Seç-San yemek şirketinden defalarca kez şikayetçi oldu ancak sonuç değişmedi. Ucuz yemek için ders olmasa dahi okula geldiklerini anlatan Marmara Üniversitesi Öğrencisi Betül, yakın zaman önce birkaç öğrencinin yemekhanede yediği yemekten dolayı zehirlendiğini ifade etti. Zehirlenmeler üzerine okul yönetiminin öğrenciler arasında anket yaptığını söyleyen Betül, “Ancak yemekhane yemeklerinde hiçbir değişiklik olmadı. Anket göstermelikti” diyerek duruma tepki gösterdi.

Öğrenciler arasında “Ucuz yemek bulmuşuz, bizi doyursun yeter”, “15 TL’ye ayran bile alamıyoruz; kurt da kıl da çıksa en azından ayranı, suyu 15 TL’ye getiriyorum” anlayışının yaygın olduğunu söyleyen Betül, kıymasız gelen ‘kıymalı patates oturtma’, ‘pasta’ diye servis edilen puding, yemeklerden çıkan kurt, kıl, plastik örneklerini hatırlatarak “Maddi imkansızlıklardan dolayı niteliksiz, sağlıksız yemeklere mecbur bırakılıyoruz” diyor.

‘MAKAM ARACINA VAR, ÖĞRENCİYE YOK’

Boğaziçi Üniversitesinde ise yemekhane ihalesi en son 23 Ekim 2023’te 498 milyon 333 bin 850 TL’ye verildi. İhale kapsamında 8 ay boyunca 735 bin öğün kahvaltı, 3 milyon 941 bin 500 öğün öğle ve akşam yemeği çıkarılıyor. Bir öğünün maliyeti yaklaşık 106 lira. Buna karşın öğrencilere haftanın iki günü simit veriliyor. Yemekhane ihalesi kapsamında yer alan ‘idare için iki adet özel araç’ ise dikkat çekici.

Üniversitede yemekhane zamlarının geri çekilmesi talebi ‘Bütçe yok’ denilerek reddedilirken idare için tahsis edilen araçların her ay 100 litre yakıt ve bakım masrafları, kasko ve trafik giderleri ihale bedelinden karşılanıyor.

Yemeklerin oldukça niteliksiz olduğunu ifade eden Boğaziçi Üniversitesi Öğrencisi Berkay, yemeklerin aşırı yağlı; sebzelerin ise pörsümüş ve pis olduğunu söyledi. Yemeklere iki öğün için 40 lira ödediklerini söyleyen Berkay, “Dışarıya göre ucuz olsa da günlük kahvaltıyla beraber 55 TL oluyor. Yani aylık 1650 TL. KYK bursunun neredeyse tamamına, yemekhane bursunun ise çok daha fazlasına denk geliyor” diyerek bu fiyatı karşılamakta zorlandıklarını anlattı.

Atanmış rektörün öğrencilerin beslenme sorunu yerine ‘yenilenme’ adı altında yemekhanenin ışıklarını, tepsileri değiştirdiğini anlatan Berkay “Geçen günlerde de milyonlarca liraya aldıkları bir makam aracı ihalesi gördük. İstedikleri zaman lükslerine para bulunabiliyor ama öğrencinin temel ihtiyaçları için hiçbir harcama yapılmıyor” dedi.

Bu durumun bir tercih olduğuna dikkat çeken Berkay “Ülkede gördüğümüz ekonomi politikalarıyla neredeyse tamamen aynı. Kamu tasarruf paketi gibi. Sermayenin silinen vergileri, tahsil edilmeyen borçlar konu olmuyor; ‘tasarruf’ bizden yapılıyor. Bizi öğrenci değil birer müşteriye çevirmek istiyorlar” diyerek tepki gösterdi.

‘BÜTÇEYİ BU ŞEKİLDE HARCAMAK BİR TERCİH’

Yemekhane ücretlerine zam yapılan bir diğer üniversite ise ODTÜ. Daha önce yemeklerin porsiyonu ve niteliğinin artırılması için eylem yapan öğrenciler hakkında soruşturmalar açılan ODTÜ’de zamla birlikte bir öğün yemek 15 liradan 20 liraya çıkarıldı. Öğrenciler zamların geri alınmasını istiyor.

ODTÜ Öğrencisi İsmail de diğer üniversitelerde olduğu gibi yemek listesi ile çıkan yemeklerin alakasız olduğunu ifade ediyor. İki yıl önce ODTÜ’den aldığı nakit bursu ile yemekhane ve yurt ücretini karşılayabildiğini anlatan İsmail, “Ancak şu an o burs 1000 lira civarında. Yurt zaten 1000 liradan pahalı, yemekhanede ayda bir öğün yemek ise 600 liraya denk geliyor” diyor.

Yemekhane ücretlerine yapılan zamların üniversite yönetimlerinin bütçe tercihleriyle alakalı olduğunu söyleyen İsmail, “Yemekhaneden yurtlara kadar üniversitedeki her noktada personel sıkıntısı var. Bu bütçe daha önemli neye harcanıyor?​” diye sordu.