Köklü liselere ‘dil’ darbesi geldi: Uluslararası diploma veren liseler ne olacak?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yeni eğitim öğretim yılı için başta sınıfta kalma, devamsızlık gibi alanlarda düzenleme yaparken, bir başka değişikliği de okulların açıldığı hafta ilköğretim (İlkokul ve ortaokul) ile liselerde ders çizelgelerindeki, zorunlu ve seçmeli derslerde gerçekleştirdi. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, seçmeli derslerin saatinin azalmadığını, sadece “kategorize” ettiklerini söylüyor olsa da gerçekten azalan ya da ders saati artan dersler yok mu dersiniz?

Birinci yabancı dil dersi 9’ncu sınıftan itibaren haftada 4 saat olacak. Oysa seçmeli derslerle birlikte birinci yabancı dil haftada 6 saate, ikinci dilde 4 saate çıkıyordu.

Bu değişiklikler başka uluslararası program uygulayan ve diploma veren köklü liseleri olumsuz etkilemeyecek mi?

Bu çizelgeyle dil ders saatlerinin azalmasına karşın, din ders saatleri artmadı mı?

Başta ikinci yabancı dil dersini veren öğretmenler norm kadro fazlası olmayacak mı?

Bu arada hemen hatırlatalım; eğitim sendikaları da ders çizelgeleriyle ilgili yürütmeyi durdurma istemiyle yargıya gitti.

İKİNCİ YABANCI DİL ZORUNLU DERSLER ARASINDAN ÇIKTI

Gelin ders çizelgelerini inceleyelim:

Haftalık ders çizelgelerinde ortak dersler ve seçmeli dersler bölümleri bulunuyor. Ortak dersler ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin zorunlu olarak alması gereken dersleri ifade ediyor. İşte bu bölümden haftada 2 saat olan Yabancı Dil dersi ortak dersler arasından çıkarıldı. Bu dersin saati seçmeli derslerle birlikte haftada 4 saati buluyordu. Şimdi yalnızca seçmeli grubunda 2 saat var.

Aynı şekilde seçmeli ders grubunda yer alan üçüncü dil derslerinden de vazgeçildi.  

Bu durumun özellikle verdikleri dil eğitimi ve uluslararası programları nedeniyle tercih edilen aralarında İstanbul Erkek, Kabataş Erkek, Cağaloğlu Anadolu, Hüseyin Avni Sözen, Vefa gibi köklü liselerin tercih edilmelerini  nasıl etkileyeceğini göreceğiz.

ULUSLARARASI PROGRAMLAR NE OLACAK?

Yine seçmeli derslerden 9’ncu sınıftan itibaren birinci yabancı dil dersi çıktı. Özellikle Almanca hazırlık sınıfın olan ve öğrencilerine Alman Dil Diploması (DSD) veren yine aralarında Kabataş Erkek, Cağaloğlu gibi liselerin olduğu okullar bu durumdan olumsuz etkilenecek. Çünkü bu dil diplomasını alabilmek için öğrenciler seçmeli dersleri de kullanarak, Almanca ders saatlerini artırıyordu. Bu durumda öğrencilerin alacağı ders saati azalacağı için ya okullar farklı formüller kullanarak, Almanca dersi verecek ya da değerlendirmesi Almanya’da yapılan bu sınavlardan alınan skorlar düşecek.

Yine IB, AP gibi uluslararası program uygulan liselerde de azalan İngilizce dersleriyle öğrencilerin nasıl başarılı olacağı da ayrı bir konu.

DİN DERSİ SAATİ ARTIRILDI

Gelelim ders çizelgesinde çok önemli bir başka değişikliğe ve zorunlu “din” dersi saati sayısını da artıran uygulamaya.

Yeni ders çizelgesine göre öğrenciler 9. ve 10. Sınıfta “İnsan, Toplum ve Bilim", "Din, Ahlak ve Değer" ile "Kültür, Sanat ve Spor" diye 3 ayrı kategoride sınıflandırılan seçmeli ders gruplarından; her bir gruptan en az birer ders; 11. ve 12. Sınıfta  "İnsan, Toplum ve Bilim", "Din, Ahlak ve Değer" ile "Kültür, Sanat ve Spor" seçmeli ders gruplarının en az ikisinden birer ders seçmek zorunda. İşte ders çizelgesindeki en büyük değişiklik din dersi sayısını artıran bu bölümde yer alıyor.  “Din, Ahlak ve Değer” grubundan en az 1 saat daha Kur’an-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler, Peygamberimizin Hayatı derslerinden biri seçmeli zorunlu hale geliyor. Böylece haftada 2 saat olan din dersi liselerde böylece 3 saate tamamlanıyor, ortaokullarda ise 4 saat oluyor.

KADEMELİ BAŞLAYACAK AMA  

Ancak  ortak dersler kısmında yer alan İkinci Yabancı Dil dersi 2023-2024 eğitim öğretim yılından itibaren 9. Sınıftan başlamak üzere  kademeli olarak zorunlu dersler arasından kaldırılıyor. Bu nedenle Anadolu lisesi, fen lisesi, sosyal bilimler liselerinin 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında 10. ve 11. sınıflarında, 2024-2025 eğitim ve öğretim yılında ise 11. sınıfında eğitim ve öğretime devam eden öğrencilerin, seçmeli ders saatlerini tamamlamak kaydıyla, seçmeli ders gruplarının her birinden ders seçme zorunluluğu bulunmuyor.

Görüldüğü gibi ikinci yabancı dili zorunluluk olmaktan çıkaran ama din dersi saatine ekleme yapan yeni ders çizelgesi özellikle ikinci dil eğitimleri nedeniyle de tercih eden okulların olumsuz etkilenmesine yol açacak.

ÖĞRETMENLER NORM KADRO FAZLASI OLACAK

Bu değişiklik öğretmenleri de etkileyecek. İkinci yabancı dil eğitimi veren Almanca, Fransızca hatta İngilizce öğretmenleri de okullarda önümüzdeki yıllardan itibaren norm kadro fazlası olacak. Ama buna karşılık zorunlu seçmeli  “Din, Ahlak ve Değer” grupları ise fazladan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni ataması yapılabilecek. 

VELİLER DE EĞİTİMCİLER DE TEPKİLİ

Bu değişiklikler ise hem velilerin hem de eğitimcilerin tepkisini çekiyor. Veliler tercihlerini yaparken, okullarda ikinci yabancı dil eğitimini de dikkate aldıklarını dile getiririyor. Veliler, uluslararası program uygulayan okullarda yabancı dil saatlerinin azalmasıyla bu programların nasıl başarılı olacağını soruyor ve proje okulların ders çizelgelerinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini söylüyor. Eğitimciler ise bu değişikliklerin başta norm fazlası olacak öğretmenler açısından da sıkıntılı olacağını dile getiriyor.

EĞİTİM SENDİKALARI DAVA AÇTI

Bu arada eğitim sendikaları bu ders çizelgesi değişikliğiyle ilgili yürütmenin durdurulması istemiyle yargıya gitti. İşte sendikaların gerekçeleri:

Türk Eğitim Sen: Okulların açıldığı hafta yapılan değişiklikler telafisi güç bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın belirlenen Haftalık Ders Çizelgeler konulu kararında seçmeli ders gruplarının en az ikisinden birer ders seçmelerinin zorunlu olması ve ortak dersler kısmında yer alan İkinci Yabancı Dil dersi 2023-2024 eğitim öğretim yılından itibaren 9. Sınıftan başlamak üzere kademeli olarak zorunlu dersler arasından kaldırılacak olmasıyla ilgili yürütmesinin durdurulması ve devamında iptali talebi ile Danıştay nezdinde dava açtık.

Eğitim İş: Seçmeli din derslerini zorunlu hale getiren, ikinci yabancı dil derslerini zorunlu dersler arasından kaldıran, bu suretle hem öğrencilerin hem de kamu emekçisi öğretmenleri mağdur edecek düzenlemeye karşı Danıştay nezdinde dava açtık. Tüm seçmeli dersleri “İnsan, Toplum, Bilim”, “Din, Ahlak ve Değer”, “Kültür, Sanat ve Spor” kategorileri altına toplayan Bakanlık, her öğrenci için bu kategorilerden en az bir dersi seçmeyi zorunlu kılmıştır. Böylece öğrenciler artık zorunlu din dersinin yanında bir de ‘seçmeli’ zorunlu din dersleri almak durumunda bırakılmıştır. Bu düzenlemeyle ortaokullarda din dersi haftalık 4, liselerde 3 saate çıkmış oluyor. Okul yönetimleri, seçmeli ders seçimlerini okul bünyelerindeki öğretmen kadrosunu dikkate alarak mayıs ayında tamamladığından, bu yeni düzenleme tam anlamıyla bir kaos yaratacaktır. Yeni uygulamayla çok sayıda öğretmen norm fazlası haline gelecek ve  görev yaptıkları okullardan ayrılmak zorunda kalacak.

Eğitim Sen: İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarının Haftalık Ders Çizelgeleri incelendiğinde, seçmeli ders grubu sayısının azaldığı, özellikle din, ahlak ve değer grubundaki 5 dersin ön plana çıkarıldığı, okul türlerine bakılmaksızın özellikle “din, ahlak ve değer” kategorisinde yer alan ders sayısında artış olduğu, bu gruptaki derslerin “seçmeli” olmaktan çıkartılıp fiilen seçmeli zorunlu derse dönüştüğü, sadece İslam dininin bir mezhebini kapsadığı, kapsam dışında kalan inanç ve düşünceleri dışladığı görülmüştür. Yine “kültür, sanat ve spor” dersleri yerine evrensel değerleri dışlayan, baskın yerel değerleri ön plana çıkaran, azınlık teşkil eden din, inanç, değer ve kültürü reddeden tercihleri eğitime hâkim kılmaya yönelik politika izlendiği görülmektedir.

Çizelgelerde yabancı dil dersi saatleri azaldığı, ikinci yabancı dil dersinin okutulduğu liselerde ikinci yabancı dil dersine yer verilmediğinden dolayı bu alan öğretmenleri norm fazlası duruma düşürülmüştür. Kararların iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Danıştay’a dava açtık.