Üniversiteleri ‘bedelli’ vurdu

Üniversiteleri ‘bedelli’ vurdu. Askerlik erteleme için lisans üstü eğitim tercih eden gençler, bedelli askerlik uygulamasıyla birlikte okumaktan vazgeçti. Yüksek lisans başvuruları yüzde 60 azaldı.

Askerlik çağında birikmiş kişi sayısı 5 milyonu aşınca ve talepler artınca hükümet bedelli askerlik uygulaması kararı almıştı. Bugüne kadar bedelli askerlik için 633 bin 844 kişi 15’er bin lira ödeyerek 21 günlük askerlik programına başvurdu. Hayata geçirilmesi planlanan yeni askerlik modeli ile bedelli askerlik uygulaması bundan sonra daha kapsayıcı ve sürekli hale gelecek. Ancak bu durum üniversitelerin gelir kaynaklarında önemli bir daralmaya neden olacak. Hürriyet’in haberine göre özellikle vakıf üniversitelerinin 100 milyonlarca liralık bir gelir askerlik ertelemek için yapılan lisansüstü eğitimden geliyordu.

ÜNİVERSİTELERİ ‘BEDELLİ’ VURDU

Askere gitmesi gereken ancak iş veya başka gerekçelerle bunu ertelemek isteyen çok sayıda genç üniversitelerin açtığı yüksek lisans programlarına katılarak 3 yıla kadar bir süre kazanabiliyordu. Vakıf üniversitelerinde oratalama15 bin liradan, devlet üniversitelerinde ise 4-5 bin liradan başlayan programlara askere gitmemek için kayıt yaptıran gençlerin bedelli uygulaması ile artık böyle bir zorunluluğu kalmadı.

YÜZDE 60 ORANINDA DÜŞTÜ

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsi verilerine göre 2018-2019 eğitim yılında güz dönemindeki yüksek lisans başvuruları bahar döneminde yüzde 60 azaldı. Geçen yıllarda enstitünün 50-60 kişilik kontenjanlarla açtığı programlara binlerce kişi başvuruda bulunuyordu. Vakıf üniversitelerindeki yetkililere göre aynı dönemde kendilerindeki azalma oranı en az yüzde 50.

VAKIF ÜNİVERSİTELERİ GELİR KAYBETTİ

Vakıf üniversitelerinin tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarının yanında bir de uzaktan eğitim programları var. Ortalama program ücretleri 15 bin lira ile 40 bin lira arasında değişiyor. Her bir bölümün yaklaşık 25-30 kişiden başlayan kontenjanları bulunuyor. Devlet üniversitelerinin ise tezsiz yüksek lisans programları mevcut. Devlette kontenjanlar özele göre daha çok. Ancak fiyatların uygun olması nedeniyle devlet üniversitelerindeki programlara kontenjanların 100 katı başvuru gelebiliyor. Bu durumda diploma notu en yüksek olan adaylar programa girebildiği için diğerleri mecburen özel üniversitelere yönelmek zorunda kalıyor.

ASKERLİĞİ ERTELEMEK İÇİN OKUYORLARDI

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) istatistiklerine göre 2017-2018 döneminde lisans programlarına 337 bin erkek, 331 bin kadın öğrenci kayıt yaptırmış. Yeni kayıtlarda bir denge söz konusu ancak toplam öğrenci sayısına baktığımızda erkeklerde sayı 2.2 milyonu aşarken kadınlarda bu yaklaşık 1.9 milyon. Akademi çevrelerine göre buradaki yığılmanın asıl sebebi askerlik hizmeti ertelemek isteyen erkeklerin bilerek mezun olmaması.

YÜKSEK LİSANS BAŞVURULARI ERKEKLERDEN GELİYOR

Yine istatistiklere göre son yıllarda yüksek lisans programlarına kayıt olan öğrenci sayısında hızlı bir artış görünüyor. Son 3 yılda yüksek lisans öğrencisi sayısı 342 binden 452 bine çıkmış. Geçen yılın verilerine göre yüksek lisans programlarında yeni kayıtların büyük bölümü erkeklerden oluşuyor. 131 bin yeni kayıt öğrencisinin 90 bini erkek. Devlette bu 62 bine 31 bin şeklinde dağılmış. Vakıf üniversitelerinde ise 26 bine 10 bin şeklinde. Yine uzaktan eğitim programlarında 14 bin erkek öğrenci yeni kayıt oluştururken sadece bin 565 kadın öğrenci kaydı var. Vakıf üniversitelerinin uzaktan eğitim programlarına 8 bin 313 erkek kayıt yaptırırken kadın öğrenci sayısı sadece 531 yani neredeyse 20 kat.

Bazı yüksek lisans programlarının bir kesim tarafından askerden kaçış mekanizması olarak kullanıldığını söyleyen Beykoz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, “Bedelli askerlik ile üniversitelerin hem öğrenci hem de gelir kaynağı azalacak ama eğitim olması gerektiği gibi olacak” dedi.