2024 YKS: Sorular nasıl hazırlanıyor? Güvenlik nasıl sağlanıyor?
8-9 Haziran tarihlerinde yapılacak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) 3 milyonun üzerinde aday katılacak. Peki bu sınav için sorular nasıl hazırlanıyor, soru kitapçıklarına girecek sorular nasıl seçiliyor ve kitapçıkların güvenliği nasıl sağlanıyor? ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Bayram Ali Ersoy, YKS kitapçıklarının basım sürecini ve güvenliğin nasıl sağlandığını AA muhabiri Selma Kasap’a anlattı.
SORULAR NASIL HAZIRLANIYOR?
ÖSYM'nin sınav sorularının, kurumun gizlilik sözleşmesi imzaladığı binlerce yazar tarafından "kırmızı alan" adı verilen, yüksek güvenlik önlemlerinin alındığı yerde hazırlandığını hatırlatan Ersoy, soruların burada akademisyenlerce 3 kez denetlenerek şifreli soru havuzuna gönderildiğini belirtti. Ersoy, yıl boyu devam eden soru hazırlama aşamasının ardından sınavda çıkacak soru sayısının 10 katının, kriptolu sistemlerle kapalı matbaa merkezine getirildiğini belirtti. Burada şifrelerinin çözüldüğünü aktaran Ersoy, daha sonra sorular üzerinde akademisyenlerin çalışmaya başladığını aktardı.
HER YAZARDAN TEK SORU
Her sınavda bir yazarın tek bir sorusunun yer alabileceğini, ikinci bir soruya izin verilmediğinin altını çizen Ersoy, "Dolayısıyla başka bir sınav güvenliğini de bu şekilde sağlamış oluyoruz. Hatta bir soru yazıldığı zaman en az 3-4 denetimden geçtiği için yazar, kendi sorusunu tanıyamayabiliyor. Bu çok önemli bir ayrıntı" diye konuştu.
Yaklaşık 20 bin metrekare üzerine kurulu kapalı merkezde paketlenen soru kitapçıklarının nakil araçlarıyla da ilgili sınav merkezlerine gönderildiğini aktaran Ersoy, tüm bu süreçlerin yürütüldüğü kapalı matbaa merkezindeki güvenlik önlemlerine ilişkin şöyle konuştu:
"Kapalı matbaada akademisyen, uzmanlar, teknik personel, yemek, servis ve matbaa çalışanlarından oluşan 100'ü aşkın personel görev yapıyor. Sınav süreçlerinin yürütüldüğü bu alan, her türlü elektromanyetik dalganın engellendiği faraday kafesiyle çevrelenmiş, iletişimin yasak olduğu, sınav güvenliğinin üst düzey sağlandığı merkez. Bu merkeze cep telefonu dahil hiçbir elektronik eşya ile girilemiyor. Görevlilerimizin tamamı, x-ray cihazları ve el dedektörleriyle arandıktan sonra parmak izi okuma sistemlerinden geçirilerek merkeze alınıyor. Dolayısıyla üst düzey teknolojiyle her türlü sınav güvenliğini alıyoruz."
Kapalı matbaa sürecinin YKS gibi büyük sınavlar için 45 güne kadar uzayabildiğine işaret eden Ersoy, "Bu süreçleri kısaltmaya çalışıyoruz, çünkü hocalarımızı ve diğer görevlileri, bu kadar uzun süre içeride tutmak zor ama en azından bu süreçte onları rahat ettirmeye çalışıyoruz. 4 yıldızlı otel konforunun sağlandığı merkez, sınav görevlilerimizin her türlü ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş durumda" diye konuştu.
KİTAPÇIKLAR NASIL BASILIYOR?
Merkezde yüksek teknolojili matbaa makineleri kullanıldığını anlatan Ersoy, şu bilgileri verdi: "Matbaada bir günde 200 bin soru kitapçığı basılabiliyor. 3 milyonun üzerinde başvuru yapılan YKS oturumları için bu sene 5,5 milyona yakın soru kitapçığının baskı süresi 30 günü bulacak. Üstelik, bir sınıftaki kitapçıklardaki soruların yerleri değiştiriliyor, bununla kalmıyor cevapların da yerleri değiştiriliyor. Dolayısıyla birbirine eş iki kitapçık bulmak mümkün değil. Böylece sınav esnasında kopyanın önüne geçmek için bir sınav güvenliği daha almış oluyoruz. Bu yıl YKS sorularının basımı için 1500 ton kağıt kullanılacak. Dijital baskı süreci, sınav paketlerinin oluşturulması, sınav kutularına ve ardından tırlara yüklenmesi ve ilgili sınav merkezlerine gönderilmesi 45 güne varan bir süreç."
Ersoy, soru kitapçıklarının basımının ardından özel makinelerle su geçirmez malzemeyle tek tek poşetlendiği, kutulara yerleştirildiği ve merkezlere gönderildiği sistemi anlattı. YKS'nin yaklaşık 110 bin salonda yapıldığını dile getiren Ersoy, "Baskısı tamamlanan soru kitapçıkları hat merkezine uygun şekilde şehir, okul, bina ve salon bilgileri ile tekrar poşetleniyor. Böylece devasa bir sınav süreci yürütüyoruz" dedi.
KİLİTLERLE YÜKLENİYOR
Soru kitapçıklarının bulunduğu kutuların takibini RFID etiketleriyle sağlandığını belirten Ersoy, "Daha sonra kutular, tek kullanımlık kilitlerle tekrar koruma altına alınıyor. Buradan soru kitapçıkları, elektromekanik kilitlerin bulunduğu ve cihazlarla anbean takip edilen tırlara yükleniyor" diye konuştu.
MÜSVEDDE KAĞITLAR TOZ OLUYOR
Ersoy, kapalı merkezde hocaların kullandığı her türlü müsvedde kağıt veya baskı hatası olan soru kitapçıklarının öğütülerek toz haline getirildiğini bildirerek, öğütülen kağıtların da sınav tamamlanmadan dışarı çıkarılamadığını belirtti.
Kapalı matbaa sürecinin kameralarla 7/24 kayıt altına alındığını, merkezde kullanılan kabloların da tempest sistemi ile filtrelendiğini belirten Ersoy, "Düşünün faraday kafesi, sinyal kesiciler ve daha niceleri... Dolayısıyla soruları üst düzeyde güvenlikle koruyoruz. Uluslararası standartlarda böyle bir kapalı matbaa merkezi bulunmuyor" diye konuştu.
DİJİTAL ORTAMA AKTARILIYOR
Ersoy, soru kitapçıklarının tırlara yüklendikten sonra yine güvenlik önlemleri altında merkezlere gönderildiğini belirterek, "Soru kitapçıklarının taşındığı tırları, zaman ayarlı elektromekanik kilit sistemi ile koruma altına alıyoruz. Elektromekanik kilidin hangi saatte açılacağını merkezden kodluyoruz, anahtarlarının da log kayıtları tutuyoruz" dedi.
Sınavların tamamlanmasının ardından kitapçıkların ve cevap kağıtlarının Sınav Evrakı Toplama Alanı'nda toplandığını söyleyen Ersoy, "Burada tüm sınav evrakı dijital ortama aktarılıyor. Üst düzey teknolojiyle beraber optik okuyucular sisteme aktarılıp sınav değerlendirmesi yapılıyor" diye konuştu.
19-04-2024