YÖK kriterleri Türk üniversitelerine uygulansa: Kaç üniversite denklik alır?

YÖK’ün yurtdışı üniversitelerden mezun olacak öğrenciler için getirdiği denklik kriterleri eğer Türk üniversitelerine uygulansa durum ne olur? 208 üniversitenin kaçı YÖK’ün denklik kriterlerini aşabilir? Eğer yurtdışında YÖK’ün kriterlerini başka ülkeler Türk üniversitelerine uygulamış olsa sonuç ne olurdu? Merak ediyorsunuz değil mi?

Hadi gelin hem YÖK’ün yurtdışında üniversite okuyacak öğrencilere denklik için şart koştuğu kriterlere ve bunların kaçına Türk üniversitelerinin sahip olduğuna bakalım:

ÖNCE YKS VE BAŞARI SIRASI DEDİ

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) yurtdışı denklik için 15 Mart 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği yaptı ve yurtdışında üniversite okuyacak öğrenciler için yeni kriterler getirdi. Bu kriterden biri Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) girme şartı ve başarı sırası barajı olan bölümlerde okuyabilmek için de Türkiye’de geçerli olan baraja ulaşma şartı.

DOĞRUDAN DENKLİK İÇİN

Bunları sağlayan öğrencilerden de denklik için başka şartlar da koştu. Doğrudan denklik vermek için istediği dikkate aldığı dünya üniversitelerini sıralayan 4 kuruluştan en az 3’nde ilk 400 diliminde yer almak. Bunu sağlayanlara Seviye Yeterlilik Belirleme Sınavı (SYBS) olmadan denklik veriyor.

YÖK’ün tanıdığı sıralama kuruluşları şöyle: Academic Ranking of World Universities (ARWU), CWTS Leiden Ranking Academic Ranking, QS World University Rankings, Times Higher Education (THE) World University Ranking.

DOĞRUDAN DENKLİK İÇİN TEK ÜNİVERSİTE BİLE ÇIKMIYOR

Hadi gelin Türkiye’de bu kriteri sağlayan ilk 400’e giren kaç üniversite var? Hadi girdiler diyelim, kaçı 3 sıralama kuruluşunun ilk 400'ünde yer alır?

ARWU 2023 sıralamasında 0, yani bir tane bile yok. CWTS Leiden 2023 sıralamasında 0 yani hiç üniversite yok. QS 2024 sıralamasında 1 tane üniversite ODTÜ var. THE sıralamasında 3 tane Koç, ODTÜ ve Sabancı var. Eğer YÖK’ün doğrudan denklik vermek için istediği en az 3 sıralama kuruluşunun ilm 400 listesinde yer alma kriterini başka ülkeler Türk üniversitelerine uygulasa bir tek üniversite bile bu koşulları sağlayamadığı için doğrudan denklik alamaz. Bu üniversitelerin mezunlarının YÖK’ün yaptığı gibi bir denklik sınavına girmesi gerekir.

İLK BİNE KAÇ ÜNİVERSİTE GİRİYOR?

Sonra YÖK denklik başvurusunu değerlendirmeye almak için başka bir şart daha koşuyor. Bu da Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarından yapılacak denklik başvuruları için önce seçilen üniversitenin dünya üniversite sıralamalarının en az 2’sinde ilk 1000’de yer almasını istiyor. Liseyi Türkiye’de bitirenlerden de ayrıca YKS’de barajı aşmalarını şart koşuyor. Bunları sağlarsa denklik değerlendirmesine alacak ya SYBS’ye sokacak ya da ders tamamlatacak.

Hadi bakalım kaç üniversite bu kriteri taşıyor?

ARWU 2023 sıralamasında ilk binde ise sadece 7 üniversite var. İstanbul, Sağlık Bilimleri, Hacettepe, İTÜ, Ankara, Ege, Gazi üniversiteleri.

CWTS Leiden 2023 sıralamasında ilk binde 19 üniversite var. Hacettepe, Sağlık Bilimleri, İTÜ, İstanbul, Ege, Ankara, Gazi, ODTÜ, YTÜ, Dokuz Eylül, Atatürk, Erciyes, Marmara, Fırat, Çukurova, Akdeniz, İstanbul Cerrahpaşa, Karadeniz Teknik, Koç,

QS sıralamasında ilk binde 10 tane üniversite var: ODTÜ, İTÜ, Koç, Boğaziçi, Sabancı, İstanbul, Hacettepe, Ankara, YTÜ.

THE sıralamasında ilk binde ise 11 üniversite bulunuyor: Koç, ODTÜ, Sabancı, İTÜ, Bilkent, Boğaziçi, Çankaya, Hacettepe, Bahçeşehir, Özyeğin, YTÜ.

YÖK’ün ilk binde en az 2 sıralama kuruluşunda yer alma şartını taşıyan üniversiteler ise şöyle:

İstanbul Üniversitesi:  ARWU, CWTS, QS

Sağlık Bilimleri Üniversitesi: ARWU, CWTS,

Hacettepe: ARWU, CWTS, QS, THE

İTÜ: ARWU, CWTS, QS, THE

Ankara: ARWU, CWTS, QS

Ege: ARWU, CWTS

Gazi: ARWU, CWTS

ODTÜ: CWTS, QS, THE

YTÜ: CWTS, QS, THE

Koç: CWTS, QS, THE

Boğaziçi: QS, THE

Sabancı: QS, THE

SADECE 12 TÜRK ÜNİVERSİTESİ

Maalesef YÖK’ün ilk binde en az iki sıralama kuruluşunda yer alma kriterini sağlayabilen 12 üniversite var. Eğer bir başka ülke YÖK gibi kriterleri uygulasa 208 üniversiteden sadece 12’si denklik için başvuru hakkını kazanabilir.

SIRALAMALARDA TÜRK ÜNİVERSİTELERİNİN YERİ

ARWU SIRALAMASI 2023

401-500: İstanbul Üniversitesi

601-700: Sağlık Bilimleri Üniversitesi

701-800: Hacettepe Üniversitesi

701-800: İstanbul Teknik Üniversitesi

801-900: Ankara Üniversitesi

901-1000: Ege Üniversitesi

901-1000B Gazi Üniversitesi

CWTS Leiden 2023 SIRALAMASI

410: Hacettepe Üniversitesi

449: Sağlık Bilimleri Üniversitesi

569: İstanbul Teknik Üniversitesi

570: İstanbul Üniversitesi

624: Ege Üniversitesi

630: Ankara Üniversitesi

643: Gazi Üniversitesi

697: Orta Doğu Teknik Üniversitesi

743: Yıldız Teknik Üniversitesi

785: Dokuz Eylül Üniversitesi

809: Atatürk Üniversitesi

826: Erciyes Üniversitesi

827: Marmara Üniversitesi

887: Fırat Üniversitesi

905: Çukurova Üniversitesi

923: Akdeniz Üniversitesi

967: İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi

978: Karadeniz Teknik Üniversitesi

986: Koç Üniversitesi

QS SIRALAMASI 2024

336: Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

404: İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)

431: Koç Üniversitesi

502: Bilkent Üniversitesi

514: Boğaziçi Üniversitesi

526: Sabancı Üniversitesi

711-720: İstanbul Üniversitesi

761-770: Hacettepe Üniversitesi

901-950: Ankara Üniversitesi

951-1000: Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ)

THE SIRALAMASI 2024

351-400: Koç Üniversitesi

351-400: Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

351-400: Sabancı Üniversitesi

501-600: İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)

601-800: Bilkent Üniversitesi

601-800: Boğaziçi Üniversitesi

601-800: Çankaya Üniversitesi

601-800: Hacettepe Üniversitesi

801-1000: Bahçeşehir Üniversitesi

801-1000: Özyeğin Üniversitesi

801-1000: Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ)