‘Hormonlu notlar’a çözüm: OBP kaldırılmalı mı?

“Hormonlu notlar” konusunu en sık yazan gazetecilerden birisiyim. Artık hepimiz bu hormonlu notları biliyoruz. Yine de hatırlayalım; başka bazı özel okullar olmak üzere lisede öğrencilere bol kepçe verilen notlardan söz ediyoruz. Bu öğrencilerin diploma notları 100 oluyor. Sadece özel okullar da değil, bazı devlet liseleri de “hormonlu not” veriyor. İşte bu “hormonlu notlar” ise üniversite yerleştirmelerinde büyük bir haksızlığa neden oluyor. Birden bu öğrenciler, okulları “gerçek not” verenlerin önüne geçiyor.

EN DÜŞÜK 30, EN YÜKSEK 60 PUAN EKLENİYOR

Bu nasıl oluyor derseniz; birazdan örneklerini de vereceğim. Ama öncelikle Ortaöğretim Başarı Puanı’na (OBP) bakmak gerekiyor. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) giren öğrencilerin iki tür yerleştirme puanı ve başarı sırası hesaplanıyor. Bunlardan birisi sınav puanları ve başarı sıraları, diğeri de okul notlarının eklendiği yerleştirme puanı ve başarı sırası. Sınav puanının üzerine öğrencinin diploma notu eklenerek, yerleştirme puanı hesaplanıyor ve tercihlerde de işte öğrenciler bu puanı ve başarı sırasını kullanır. OBP’nin katkısı ise 30 ile 60 puan arasında değişir.

Elbette okullarındaki başarılarının da öğrencilerin üniversite yerleştirme puanlarına etkisi olması doğal. Doğal olmayan ise bu başarının “hormonlu” olması. Bakın okul notları  eklendiğinde nasıl değişiklikler oluyor:

2023 YKS’den örnek vereyim:

 ÖSYM’nin açıkladığı 2023 (YKS) sonuçlarına göre Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) bir aday 500 tam puan aldı. SAY puanda 2, EA ve SÖZ puanlarında ise birer aday 500 tam puan aldı. YDT’de Almanca, Arapça, Fransızca, Rusça ve İngilizce testlerinden birer aday 500 puan aldı. Böylece 2023 YKS’de 500 tam puan alanların sayısı 10 oldu. 

OKUL NOTLARI EKLENİNCE

Ancak sınav puanlarının üzerine okul notları eklenince bakın birincilerin sayısı nasıl değişti:

TEMEL YETERLİLİK TESTİ

550 ve üstü: 64

530 ve üstü: 2.574

510 ve üstü: 11.351

ALAN YETERLİLİK TESTİ

SAY

550 ve üstü: 231

530 ve üstü: 4.106

510 ve üstü: 12.729

SÖZ

550 ve üstü: 1

530 ve üstü: 25

510 ve üstü: 100

EA

550 ve üstü: 18

530 ve üstü: 186

510 ve üstü: 702

DİL

550 ve üstü: 30

530 ve üstü: 530

510 ve üstü: 1.747

NASIL ÖNLENECEK?

Bu notların tümünün “hormonlu” olduğu iddia etmiyorum ama çoğunluğun bu şekilde olduğunu benim gibi Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) da biliyor. Yıllar önce bu konuyla ilgili soruşturma yapıldı ve okulların isimleri açıklandı. Peki fatura kime çıktı? Öğretmenlere. Hormonlu notların ‘organize olmadığı, okul yönetimlerinin haberi olmadan’ verildiği belirtilerek, öğretmenlere 84 kınama, 58 uyarı, 7 öğretmene maaş kesme cezası verilmişti.

HAYALET LİSELER GİBİ

Bildiğiniz gibi “hayalet liseler” konusunu gündeme getirmiştim. Açık liseye geçişin zorlaşmasının ardından devam zorunluluğunun olmadığı, not ve diploma garantisinin verildiği, yaklaşık 25 bin TL’ye bir anlamda diploma satılan hayalet liseleri yazmıştım. Bu liselerde öğrenciler okula değil, sınava hazırlık kurslarına gidiyordu. Bakanlık, konuyla ilgili soruşturma başlattığını duyurdu. Umarız “hormonlu notlar” soruşturmasına benzemez.

Peki “gerçek okulların” öğrencilerine “gerçek notlar” verdiği için üniversite yerleştirme puanı hesaplanırken adaletsizliğe uğrayan öğrencilerin hakları nasıl korunacak?

LGS’DE OLDUĞU GİBİ

Öğrenci, veli ve eğitimcilerden bu konuyla ilgili çok mesaj geliyor. Hepsi bol kepçe verilen bu notların yarattığı adaletsizlikten yakınıyor. Öneri olarak ise tıpkı LGS’de olduğu gibi üniversite yerleştirme puanlarına okul notlarının etkisi olmamasını istiyorlar.

Karşı görüşler de var elbette; çünkü bu durumda okulun değeri, okul derslerinin önemi yok sayılmayacak mı? Onlar da haklı ama eğer bir adaletsizlik varsa bunun çözümünün bulunması gerekmiyor mu?

Hayalet liseler ile ilgili harekete geçen bakanlık, umarız hormonlu notlar konusunda da gereğini yapar.