İşte Türkiye'nin PISA 2022 hali: Yüzde 29’u okuduğunu anlamıyor

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2022 sonuçları açıklandı. PISA, OECD tarafından 3’er yıllık dönemlerde gerçekleştirilen bir izleme araştırması. 15 yaşındaki öğrencilerin gereken temel bilgi ve becerilere ne ölçüde sahip olduklarını ölçüyor. Temel olarak öğrencilerin matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerileri alanlarındaki becerilerini değerlendiriyor. Türkiye’de 2003 yılından bu yana katılıyor. 2022 PISA’ya ise  37’si OECD ülkesi 81 ülke katıldı. Singapur PISA 2022’de tüm alanlarda ilk sırada yer aldı.

Türkiye ise sıralamada matematikte 39, fende 34 ve okumada 36. Sırada. Türkiye’deki öğrenciler matematik, okuma becerileri ve fen alanlarında OECD ortalamasının altında puan alıyor.

Matematikte öğrencilerin yüzde 39’u, fende yüzde 25’i okuma becerilerinde ise yüzde 29’u ikinci düzeyin altında yani asgari yeterliliklere ulaşamıyor. Yani okuduğunu anlamakta zorlanıyor, basit işlemleri yapamıyor.

6 DÜZEYDE SIRALIYOR

Öncelikle şunu bilmek gerekiyor. PISA öğrencileri 6 düzeyde sıralıyor. 6 ve 5’nci düzeyler en üst seviye. Yani bu bölümdeki öğrenciler bir ülkenin beşeri sermayesini oluşturuyor. Geleceğin bilim insanları, yaratıcılık gerektiren becerilere sahip kişiler bu iki düzeyde yer alıyor. Türkiye’nin durumuna bakacak olursak, matematik alanında en üst 5-6 düzeyindeki öğrenci oranımız yüzde 5, okuma becerilerinde yüzde 9, fen alanında ise yüzde 4.

Gelin şimdi hem Türkiye’yi hem de PISA’nın en başarılılarını karşılaştırmalı olarak inceleyelim.

TÜRKİYE VE MATEMATİK OKURYAZARLIĞI

PISA’da matematik okuryazarlığı, bir bireyin gerçek yaşamda karşılaşacağı çeşitli problemleri çözmek amacıyla matematiksel olarak akıl yürütme ve matematiği formülleştirme, kullanabilme ve yorumlama kapasitesi. Türkiye’nin matematik okuryazarlığı puanı 453. Türkiye, bu puan ile 81 ilke arasında 39’ncu sırada yer alıyor. 37 OECD ülkesinin matematik alanındaki ortalama puanı  472. Bu puanla OECD ortalamasının altında kalıyor. Bu oran 2018’de 454 olmuştu yani 1 puanlık düşüş var.

SADECE YÜZDE 61’İ ASGARİ YETERLİLİKTE

Türkiye’de öğrencilerin %61’i matematikte asgari performans düzeyine ulaşmıştır. Bu oran %69 olan OECD ülkeleri ortalamasının altında. Bu, Türkiye’deki her 10 öğrenciden 6’sı matematik alanında tanımlanan asgari temel yeterliklere sahip. Bu ne anlama geliyor? PISA araştırmasına göre asgari performans düzeyi, 15 yaş grubundaki öğrencilerin günlük yaşamda kullanabileceği bilgi ve becerileri tanımlamakta. Yani öğrencilerin yüzde 39’u bu düzeyde değil.

Gelelim üst performans düzeyine; bu PISA’da değerlendirilen alanlarda karmaşık bilişsel süreçlerin ve yeterliklerin tanımlandığı düzey. Ülkelerin ekonomik kalkınmaları için gerekli beşeri sermayenin çoğunlukla bu düzeydeki öğrencilerden olabileceği kabul edilir. PISA 2022’de tüm ülkeler arasında matematik alanında üst performans düzeyine ulaşan öğrenci oranın en yüksek olduğu ülkeler Singapur (%41), Tayvan (Çin) (%32), Makao (Çin) (29), Hong Kong (Çin) (%27) ve Japonya’dır (%23). Türkiye’nin bu düzeydeki öğrenci oranı ise %5.

MATEMATİKTE EN İYİ ÜLKELER VE PUANLARI

1.Singapur: 575

2.Makao (Çin): 552

3.Tayvan (Çin):547

4.Hong Kong (Çin): 540

5. Japonya: 536

6. Güney Kore: 527

7. Estonya: 510

8.İsviçre: 508

9.Kanada: 497

10.Hollanda: 493

39. Türkiye: 453:

37 OECD ülkesinin matematik alanındaki ortalama puanı  472.

FEN OKURYAZARLIĞI VE TÜRKİYE

PISA araştırması kapsamında tanımlanan fen okuryazarlığı, olguları bilimsel olarak açıklama, bilimsel sorgulama yöntemi tasarlama ve değerlendirme, verileri ve bulguları bilimsel olarak yorumlama yeterliklerini gerektirir. En yüksek puana sahip 5 ülke sırasıyla Singapur, Japonya, Makao (Çin), Tayvan (Çin) ve Güney Kore.

Türkiye, 476 puanla 34. Sırada. 2018’de bu puan 468’di yani 8 puan arttı. Uygulamaya katılan tüm ülkelerin fen alanındaki ortalama puanı 447, OECD ülkelerinin fen alanındaki ortalama puanı ise 485. Türkiye 476 puanla OECD ülkelerinin gerisinde kalıyor.

YÜZDE 25 TEMEL YETERLİLİKLERE SAHİP DEĞİL

Türkiye’deki öğrencilerin yaklaşık %75’i fen alanında 2. yeterlik düzeyi veya üstünde. Öğrencilerin yüzde 25’i bu asgari yeterliliklere sahip değil.

PISA 2022 sonuçlarına göre katılımcı ülkeler arasında fen alanında üst performans düzeyindeki öğrenci oranın en yüksek olduğu ülkeler Singapur (%24,4), Japonya (%18), Güney Kore (15,7) ve Makao (Çin) (%14,7). Türkiye’de öğrencilerin %4’ü fen alanında en iyi performans gösteren yani 5 veya 6. yeterlik düzeyinde. Bunun OECD ortalaması %7.

Türkiye’nin bu performansı PISA 2015’te %0,3 düzeyindeyken bu oran 2018’de %2,5 ve 2022’de %4’e yükseliyor.

FEN OKURYAZARLIĞINDA EN İYİ PERFORMANS GÖSTERENLER

1- Singapur: 561

2- Japonya:  547

3- Makao (Çin): 543

4- Tayvan (Çin): 537

5-Güney Kore:  528

6- Estonya: 526

7- Hong Kong (Çin): 520

8- Kanada: 515

9- Finlandiya: 511

10- Avustralya:507

34-Türkiye: 476

OKUMA BECERİLERİLERİ VE TÜRKİYE

Öğrencilerin verilen metinleri kolayca okuyabilmesi, anlaması olarak tanımlanacak okuma becerileri alanında en yüksek performans gösteren ilk beş ülke sırasıyla Singapur, İrlanda, Japonya, Güney Kore ve Tayvan (Çin).

Türkiye, 34 sırada. Puanı 2018 yılında 466 iken, 10 puan düşüyor ve 2022’de 456 oluyor.

YÜZDE 29’U OKUDUĞUNU ANLAMIYOR

Türkiye’deki öğrencilerin yaklaşık %71’i okuma becerileri alanında aranan yeterlilikleri aşmış durumda. Yüzde 29’u ise asgari yeterliliklere sahip değil, yani okuduğunu anlamakta zorlanıyor.

2022’de katılımcı ülkeler arasında okuma becerileri alanında üst performans düzeyindeki öğrenci oranın en yüksek olduğu ülkeler Singapur (%22,6), Amerika Birleşik Devletleri (%14,2), Tayvan (Çin) (%14,0), Kanada (%13,6) ve Güney Kore’dir (%13,3). Türkiye’deki durum incelendiğinde PISA 2015’te öğrencilerin %0,6’sı üst performans düzeyindeyken, 2018’de bu oran artarak %3,3 olmuş, 2022’de ise azalarak %1,9’a gerilemiş. Bu oran OECD ortalaması %7).

EN İYİ PERFORMANS GÖSTEREN ÜLKELER

1.Singapur: 543

2. İrlanda: 516

3: Japonya 516

4: Güney Kore: 515

5: Tayvan (Çin): 515

6: Estonya: 511

7. Makao (Çin): 510

 8.Kanada: 507

9. Amerika Birleşik Devletleri: 504

10.Yeni Zelanda: 501

36.Türkiye: 456

EŞİTSİZLİĞİ GÖSTERDİ

PISA raporu birçok açıdan değerlendirme yapıyor ki, bunlardan birisi de öğrencilerin geldikleri sosyoekonomik durumu yansıması. Ulusal sınavlarda olduğu gibi burada da çocuğun ailesinin durumu onun başarısında etkili. Sosyo ekonomik durum en avantajlı ile dezavantajlılar arasında 82 puanlık fark olduğunu gösteriyor ki; bu da ailenin akademik başarıdaki etkisi. 

-