Uluslararası öğrenci için ‘kota’ olmalı mı?

Uluslararası öğrenci için ‘kota’ olmalı mı? YÖK aldığı kararla devlet ve vakıf üniversiteleri için uluslararası öğrencilerde uygulanan ‘yüzde 50’ kontenjan sınırlamasını kaldırdı. Yalnızca tıp ve diş hekimliği için kontenjanda yüzde 50 uygulaması sürecek. Ama bunda da uluslararası öğrenciler için ayrı bir sınıf açıldığı takdirde bu kotadan daha fazla öğrenci alınabilecek.

Türkiye’de uluslararası öğrenci sayısı yaklaşık 150 bine ulaştı. Bazı üniversiteler ayrı sınav açarak öğrenci alırken, bazıları ise lise bitirme sınavı, diploma notu gibi kriterleri yeterli buluyor.

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç bu kararı Türkiye’yi uluslararası öğrenciler için cazibe merkezi haline getirmek için aldıklarını söylüyor. Saraç, “ Kaliteden ödün vermeden ülkemizi yükseköğretimde bir cazibe merkezi haline getirmek için adımlar atıyoruz, başarılı sonuçlar alıyoruz” diyor.

ULUSLARARASI ÖĞRENCİ İÇİN ‘KOTA’ OLMALI MI?

Uluslararası öğrenciler için getirilen “sınırlamanın” kaldırılması da “Türkiye’deki öğrenciler için baraj sınırlaması neden var?” sorusunu akla getirirken, akademisyenler uluslararası öğrencide “kalitenin” korunmasının önemine dikkat çekiyor. Bir başka dikkat çekilen nokta ise başta akademisyen kadrosu olmak üzere üniversitelerin “sınırsız yabancı öğrenciye hazır olup olmaması”

TÜRKİYE’DEKİ ÖĞRENCİYE BARAJ VAR

Önce baraj konusuna bakalım. İlk olarak 2015 yılında tıp ve hukuk programları için getirilen başarı sırası barajı bugün bu iki programın yanı sıra mühendislik, mimarlık ve öğretmenlik programlarına da barajın getirilmesiyle genişlemiş durumda. Bu barajı aşamayan öğrenciler bu programlarda okuyamıyor.

Uluslararası öğrenciler için kotanın kaldırılmasını eleştiren üniversite adayları “Bizde de başarı sırası barajı kaldırılsın” diyor.  Öğrencilerle aynı görüşü paylaşan akademisyenler de söz konusu.

GİRDİYE DEĞİL, ÇIKTIYA BAKALIM

MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin Uluslararası öğrenciler için getirilen kotanın kaldırılmasını olumlu bulduğunu belirterek, şöyle konuşuyor:

“Ama bu durumda Türkiye’deki öğrenciler için başarı sırası barajının da kaldırılması gerekiyor. Üniversiteler için önemli olan aldığı değil, mezun ettiği öğrencinin kalitesi önemli. Yani girdiye değil, çıktıya bakmak gerekiyor. Kalitenin ölçümünü böyle yapabiliriz. Üniversiteler aldığı her öğrenciye eğitim verebilir. Bu mantıkla bakmak gerekiyor. Yeterlilik sınavları ile mezunların kalitesi de ölçülebilir. Başka mühendislik olmak üzere mezunlar için yeterlilik sınavlarının getirilmesi gerekiyor. “

ÖNEMLİ OLAN NİTELİKLİ ÖĞRENCİYİ ÇEKEBİLMEK

Beykoz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman ise “kaliteli büyümeye” dikkat çekiyor:

“Uluslararası öğrenci için yüzde 50 kontenjanı yeterli bir orandı. Bölüm bazında bakıldığında bu kontenjanı dolduramayan üniversiteler söz konusu. Ama başta tıp olmak üzere sağlık bölümleri için daha fazla talep söz konusu oluyordu. Uluslararasılaşma hepimizin istediği. Örgün eğitimde yaklaşık 4 milyon öğrenci var. 2023 hedeflerine göre 250 bin uluslararası öğrenciye ulaşılması bekleniyor. Burada önemli olan kontrollü bir şekilde bunu gerçekleştirmek. Burada kaliteyi koruyabilmek önemli. Gelişmiş ülkelerde nitelikli uluslararası öğrenci ülke ekonomisine de, bilime de katma değer sağlıyor. Hedefimiz sadece büyüme değil, kaliteli büyüme ve nitelikli öğrenciyi Türkiye’ye çekmek olmalı.

Türkiye’deki öğrencilere başarı sırası barajı uygulamasına gelince; baraja karşı değilim ama gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Baraj belirlenirken hangi kriterlerin dikkate alındığı, barajın nasıl belirlendiğinin tartışılması gerekiyor.

EN İYİ ÖĞRENCİLERİ ÇEKMEK İÇİN KAMPANYA GEREK

Eski ODTÜ Rektörü ve ODTÜ Enformatik Enstitüsü URAP (University Ranking by Academic Performance) Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut yabancı öğrenci sayınının Türkiye’de artması gerektiğini söylüyor. Akbulut, dünyanın en iyi öğrencilerini çekebilmek için de özellikle doktora programları için bir kampanya başlatılması gerektiğini vurguluyor.

Akbulut’un açıklamaları şöyle:

Türkiye’nin yabancı öğrenci sayısının artması gerek. Dünyanın gelişmiş ülkeleri uluslararası öğrenci sayısını artırma peşinde. Tony Blair zamanında İngiltere’nin hedefi 400 bin uluslararası öğrenci olmuştu. Geçmişte Türkiye’de üniversiteler çok sınırlı yabancı öğrenci alabilirdi. Kota çok sınırlıydı.

AYRI SINIF AÇMAMAK GEREKİYOR

Bu kotanın kalkması olumlu. Ama şunu da unutmamak gerekir ki, Türk öğrenci sayısından fazla olmamalı. Belli bölümler talep görüyor, tıp, mühendislik gibi. Buralarda oran dikkate alınmalı. Ayrı bir sınıf açmak ise hatalı bir uygulama olur. ABD, İngiltere’de üniversiteye gittiğinizde “Türkler ayrı sınıfa” demiyorlar. Bizim de ayırmamamız gerekiyor. Bir üniversite yabancı öğrenci alıyorsa o zaman İngilizce okutabilecek.

Yüksek lisans, doktora programları için de Türkiye’nin kampanya yapması gerekiyor. Özellikle araştırma üniversiteleri için bunun yapılması gerek. Bu çok önemli. Böylece lisansüstü eğitim için dünyanın en zeki, en iyi öğrencileri Türkiye’ye çekilebilir. ABD’nin kalkınmasında bu öğrenciler çok önemli oldu. Lisansüstü eğitimlerinden sonra ülkede kalarak, araştırma projelerini yürüttüler. Bugün birçok büyük şirkette bu yabancı öğrencilerin yönetici olarak yükseldiğini görüyoruz. Kısaca Türkiye’nin hedefi de doktora programlarına uluslararası öğrenci çekebilmek için kampanya başlatmak olmalı. Zeki çocukları ülkeye çekmek gerek.